25 noyabr- Kəlbəcərin azad edildiyi gün

Bu gün Kəlbəcər rayonunun işğaldan azad edilməsindən 2 il vaxt keçir. 2020-ci ilin 25 noyabrında Kəlbəcər 10 noyabr müqaviləsinin şərtlərinə uyğun olaraq Azərbaycana qaytarıldı və kəlbəcərlilər öz dədə-baba yurdlarına getmək imkanı qazandılar.
Kəlbəcər Azərbaycanın qədim torpağıdır. "Kəlbəcər" toponiminin mənşəyi qədim türk dilində “çay üstündə qala” deməkdir. Yaşayış məntəqəsinin yerləşdiyi qayada Tərtərçay çayı boyunca cərgə ilə düzülmüş qədim süni mağaralar mövcuddur. Kəlbəcər ərazisində 30 min ildən çox tarixi olan qədim yaşayış məskənləri, 6 min il yaşı olan qaya təsvirləri, çöp şəkilli qədim türk əlifbası nümunələri aşkar edilib. Buradakı daş abidələr Şimali Azərbaycanda erkən dövr türklüyün, atəşpərəstliyin, xristianlığın, VII əsrdən isə İslamın yayıldığı dövrlərdə yaradılıb.
Kəlbəcərə inzibati rayon statusunun verilməsi 1930-cu ilə təsadüf olunur. İşğala qədər rayonun əhalisi 53 478 nəfər təşkil edirdi. Rayonun ərazisi 3054 kv. km. təşkil edir. Rayonda 1 şəhər, 1 qəsəbə, 145 kənd və 55 inzibati ərazi dairəsi mövcud idi.
1993-cü il 2 aprel tarixində Ermənistan Respublikası Silahlı Qüvvələri tərəfindən Kəlbəcər rayonu işğal edildi. İşğal zamanı 511 dinc sakin öldürülüb, 321 adam əsir götürülüb və itkin düşüb. İşğal nəticəsində Kəlbəcərin əhalisi respublikanın 56 rayonunun 770 yaşayış məntəqəsində müvəqqəti məskunlaşmağa məcbur oldu. İşğal nəticəsində onlarla tarixi-mədəniyyət abidəsi, 97 məktəb, 9 uşaq bağçası, 116 kitabxana, 43 klub, 42 mədəniyyət evi, tarix-diyarşünaslıq muzeyi, 9 xəstəxana, 75 tibbi məntəqə, 23 ambulatoriya, 9 aptek, yüzlərlə inzibati bina, minlərlə mənzil, yüzlərlə maşın, texnika və s. talan edilmiş, dağıdılmış və rayonun milyardlarla manatlıq sərvəti Ermənistana daşınıb.
Ermənistanın Azərbaycanın torpaqlarını işğal edən zaman ciddi hərbi cinayətlərə də yol verdiyi hər kəsə məlumdur. Qərbin bir sıra təşkilatları, dövlətləri uzun illər bunu görməzdən gəlsələr də, tarix və fakt yerindədir, haqq səsimizi dünyaya çatdırmağı bacarırıq.
Tarixə nəzər salaq: BMT-nin və ATƏT-in prinsiplərinə zidd olaraq 1999-cu ildən Kəlbəcər rayonu ərazisində ermənilərin məskunlaşdırılmasına başlanılıb.
BMT Təhlükəsizlik Şurasının 30.04.1993-cü il tarixli 822 saylı Qətnaməsində işğalçı qüvvələrin Kəlbəcər və Azərbaycanın bütün digər işğal olunmuş rayonlarından dərhal çıxarılması tələb olunur. Lakin rəsmi İrəvan həmin Qətnaməni icra etmədi, beynəlxalq təşkilatlar isə onun icrasını tələb etmədi.
Kəlbəcərin doğma sahiblərinə qayıtması
Ali Baş Komandan, Prezidenti İlham Əliyev Kəlbəcərin azad edilməsi ilə bağlı öz çıxışında aşağıdakıları bildirib:
“İkinci Qarabağ müharibəsinin ilk günlərində döyüşlər gedən zaman Kəlbəcərin şimal hissəsi Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğalçılardan azad edildi. Biz Kəlbəcərin şimal hissəsində strateji yüksəklikləri götürərək erməni silahlı qüvvələrinin hərəkətlərini bu istiqamətdə böyük dərəcədə məhdudlaşdıra bildik və faktiki olaraq onlar Basarkeçər-Kəlbəcər yolundan istifadə edə bilmədilər. Bəzi istiqamətlərdə strateji nöqtələri götürərək Ermənistan ordusunun hərəkətlərini demək olar ki, iflic vəziyyətə salmışdıq” - Prezident İlham Əliyev.
10 noyabr 2020-ci il tarixli Üçtərəfli Bəyanata əsasən Kəlbəcər rayonu bir güllə atılmadan Azərbaycana təhvil verildi. Bu, təbii ki, Vətən müharibəsində əldə etdiyimiz Qələbənin nəticəsi idi. Kəlbəcər şəhəri də daxil olmaqla, rayonun 147 yaşayış məntəqəsi işğaldan azad edilib.
2020-ci il noyabrın 26-da “Kəlbəcərin azad olunmasına görə” medalı təsis edildi. Müzəffər Ali Baş Komandan, Prezident İlham Əliyevin sərəncamları ilə Kəlbəcər rayonunun işğaldan azad edilməsi uğrunda aparılmış döyüş əməliyyatlarında iştirak edərək şəxsi igidlik və şücaət nümayiş etdirmiş Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin 9454 hərbi qulluqçusu “Kəlbəcərin azad olunmasına görə” medalı ilə təltif olunub.
Kəlbəcər rayonunun yeni inkişaf dövrü
Kəlbəcər işğaldan azad olunandan sonra digər rayonlarımızda olduğu kimi burada da yenidənqurma işlərinə başlanıldı. Layihələr haqqında məlumatı təqdim edirik:
Toğanalı-Kəlbəcər avtomobil yolu üzərində Murovdağında inşa olunacaq 11.6 kilometrlik tunel regionun böyük logistik layihəsidir. Göygöl və Kəlbəcər rayonlarını birləşdirən avtomobil yolunun layihə uzunluğu 81 kilometr təşkil edir. Avtomobil yolu Qarabağın inkişaf planı nəzərə alınmaqla 2-4 hərəkət zolaqlı olmaqla 1-ci və 2-ci texniki dərəcəyə uyğun olaraq inşa edilir. Layihənin 16-cı kilometrlik hissəsindən Murovdağ silsiləsi başlanır və 1900 metr yüksəklikdən Murovdağ zirvəsinədək, 3260 metrə qədər artır. Ərazinin çətin relyefi və təhlükəsizlik məsələləri nəzərə alınaraq Murovdağ silsiləsinin altından 11.6 kilometrlik tunelin tikintisi nəzərdə tutulub. Kəlbəcər və Laçın rayonlarında 10-dan çox tunel inşa edilir. İcra olunan layihələr, həm mülki əhali üçün, həm hərbçilər üçün, həm də müdafiə nöqteyi-nəzərdən böyük əhəmiyyətə malikdirlər.
Onu da qeyd edək ki, İkinci Qarabağ müharibəsindən sonra ordu quruculuğu prosesi sürətlə inkişaf edir. 26 iyun 2022-ci ildə Kəlbəcərdə yeni yaradılmış komando qüvvələrinin hərbi hissəsinin açılış mərasiminin təşkili ölkəmizin müdafiə potensialının göstəricisidir.
Böyük Qayıdış Kəlbəcərlə
Kəlbəcərin elektrik və su təchizatı, habelə evlərin tikilməsi ilə bağlı işlərinə start verilib. Cari ilin 26 iyun tarixində Prezident İlham Əliyevin iştirakı ilə Kəlbəcər rayonunda “İstisu” sanatoriyasının təməlqoyma mərasimi də təşkil olundu.
Kəlbəcər şəhərinin Baş planı bölgənin təbii gözəlliyini özündə ehtiva edir. İlin sonuna qədər müfəssəl layihələndirmə gedəcək və ondan sonra yaşayış binaları, məktəb, xəstəxana inşa ediləcəkdir. Hərbi hissələr, ictimai yerlər artıq fəaliyyət göstərir. Kəlbəcərdə mütləq aşıq mərkəzi və digər tikililər inşa ediləcək.
Xarici şirkətlər tərəfindən Kəlbəcər və Laçın rayonlarında külək elektrik stansiyalarının tikintisi ilə bağlı müraciətlər daxil olunur. Ən çətin relyefə malik olan Kəlbəcər dağlarından elektrik xətləri çəkildi. “Kəlbəcər-1” Kiçik Su Elektrik Yarımstansiyası inşa olunur, 110/35/10 kilovoltluq “Kəlbəcər” yarımstansiyası isə artıq istifadəyə verilib.
Musavat.com
- General Vəzir Həsənov saxlanıldı (FOTO)
26 yanvar 2023 13:52
- Qisası alınan “Daşaltı əməliyyatı”ndan 31 il keçir
26 yanvar 2023 09:05
- Vidadi Zeynalov uzun fasilədən sonra danışdı - sensasion müsahibə
25 yanvar 2023 12:47
- Eldar Mahmudov 6 min manata yaxın pensiya alır
25 yanvar 2023 12:11
- Cahangir Əsgərov vəzifəsindən kənarlaşdırılıb - Şirkəti kim idarə edir?
24 yanvar 2023 14:50
- Vaqif Axundovun polkovnik bacısı oğlu hansı şərtlə azadlığa buraxılıb?
23 yanvar 2023 22:18
- Gicgaha dəyən son güllə, uğursuz ailə həyatı, ataya verilən söz
22 yanvar 2023 20:42
- Adil Xudadatov: Zakir Fərəcovun qara kassası, Kamaz sürücüsü
21 yanvar 2023 10:47
- Şeyxə hökumət qurmağı təklif edən, AXC-ni aldadan sovet rəhbəri
21 yanvar 2023 00:53
- Nazir Vaqif Axundovun qardaşı oğlunu vəzifədən azad etdi
20 yanvar 2023 13:29
- İranlı diplomatlar Bakıdakı səfirlikdən belə qaçdılar - VİDEO
27 yanvar 15:24
- Keçmiş baş mama-ginekoloq TƏBİB-də şöbə müdiri oldu
27 yanvar 14:43
- Prezident səfirlikdəki hadisəni terror adlandırdı
27 yanvar 14:30
- Azərbaycanın İrandakı səfirliyinə silahlı hücum, ölən var - Video
27 yanvar 12:30
- Bu gündən məktəblərdə qış tətilidir
27 yanvar 08:56
- Aydın Caniyev həbs olundu
26 yanvar 20:29
- İlham Əliyev Fransa səfirinin etimadnaməsini qəbul etdi - Fotolar
26 yanvar 15:54
- Talıbovların təkcə bu ölkədə 270 milyonluq mülkü var
26 yanvar 15:47
- General Vəzir Həsənov saxlanıldı (FOTO)
26 yanvar 13:52
- Zakir Fərəcovun “dağılan tifağı”: Eldar Həsənovun biznes şəriki çıxılmaz..
26 yanvar 12:09
- Seymur Talıbovla Röya Ayxan BDU-ya necə qəbul olunub? - DİM açıqladı
26 yanvar 11:17
- Gömrük Komitəsində xüsusi əməliyyat keçirilir - Yenilənir
26 yanvar 11:11
- Qisası alınan “Daşaltı əməliyyatı”ndan 31 il keçir
26 yanvar 09:05
- Homoseksuallıq cinayət deyil - Papa
25 yanvar 22:41
- “Duşla seyfi sulayırdım ki, içindəki pullar yanmasın” - Bakıda film kimi..
25 yanvar 16:45
- General bu sahədə monopoliya yaradır
25 yanvar 14:56
- Vidadi Zeynalov uzun fasilədən sonra danışdı - sensasion müsahibə
25 yanvar 12:47
- Tövlədən tapılan rəsm əsərinə 3 milyon dollar qiymət qoyuldu – FOTO
25 yanvar 12:38
- Eldar Mahmudov 6 min manata yaxın pensiya alır
25 yanvar 12:11
- XİN-də Azərbaycan dilini bilən adam yoxdur
25 yanvar 08:53
- Bakıda kollecdə dava - sən müəllim yox, mal otaransan
24 yanvar 17:50
- 13 il doğmayan qadın ÜÇƏM doğdu... - Foto
24 yanvar 16:38
- Mədət Quliyevin anası ZAMBAQ xanım öldü
24 yanvar 16:30
- Cahangir Əsgərov vəzifəsindən kənarlaşdırılıb - Şirkəti kim idarə edir?
24 yanvar 14:50
- Yararsız öskürək siropundan 300-ə yaxın insan öldü, çoxu uşaqlardır
24 yanvar 09:39
- Generalın oğlu məhkəməyə verildi, ölkədən çıxışına stop qoyula bilər
23 yanvar 23:07
- Vaqif Axundovun polkovnik bacısı oğlu hansı şərtlə azadlığa buraxılıb?
23 yanvar 22:18
- Türkmənistan prezidenti atası və ailəsinə toxunulmazlıq hüququ verdi
23 yanvar 17:13
- Nəcməddin Sadıkovun yaxın adamı ....
23 yanvar 14:51
- Bakı metrosunda faciəvi hadisə - MAŞİNİST sükan arxasında ÖLDÜ
23 yanvar 11:15