Modern islamın 891 illik cəzası
Reportaj19 dekabr 2022 16:22

Son zamanlar kimlərə görəsə gözlənilən, kimlərə görəsə gözlənilməz olan həbsi və cəzasının, az qala, üçüncü minilliyin sonuna uzanan müddəti ilə diqqət mərkəzindən düşməyən məşhur türkiyəli din adamı, Əməvi saray ruhunun reinkarnasiyası kimi zühur edən Adnan Oktarın Türkiyədə, daha doğrusu, islamda nə yapmaq istədiyini anlamaqda çətinlik çəkənlərin olduğunu görməmək mümkün deyil.
Adnan Oktarın Harun Yəhya sifəti bir islam teoloqudur. Yəni klassik islam etosunu modern çağın loqos və pafosuyla birləşdirmək istəyən və bu yöndə uğurları da olan bir teoloq.
İslam teoloqları Orta əsrlərdə də, xristianlıqda olduğu kimi, islamın teologiyasını yaratmaq istədilər. Ancaq anlayanda ki, islamı yunan loqosu ilə sintez etsələr, din özünün emosional gücünü itirəcək, onda bu sevdadan vaz keçdilər.
Məsələn, loqosun, məntiqin yolunun üstündə yatmış nəhəng islam əjdahası Qəzzali "Təhafütül Fəlsəfə” kitabında yazırdı: "Mən zəka və anlayış baxımından özlərinin digər insanlardan üstün olduğunu düşünən bir qrup şəxs gördüm ki, ibadətlərini tərgitmiş, namazlarını buraxmış, qadağaları məsxərəyə qoymuş və şəriətin qanunlarını pozmuşlar. Onların küfrlərinin yeganə mənbəyi Sokrat, Hippokrat, Platon və Aristoteldir. Onlar ağıllarının çoxluğu ilə məzhəbləri və şəriəti inkar edirlər. Dinin səbəblərinin uydurulmuş əfsanələr olduğuna inanırlar. Bu giclərin üzərində axmaqlığın bu qədər dərin iz buraxdığını gördükdə qədim filosofları rədd etmək, ziddiyyətlərini ortaya çıxarmaq, yollarının pis olduğunu göstərmək üçün bu kitabı yazmağa başladım”.
Günümüzün Türkiyəsindəki Adnan Oktar da kitablarında başlanğıcda islamla modern elm arasında əlaqələr qurmağa çalışırdı, bu işi öz aləmində başa çatdırdıqdan sonra enerjisini islamla modern əxlaq arasında əlaqələr axtarmağa və qurmağa yönəltdi. Qərb modernizm tarixini xatırlayın. İnkivizisiyadan sonra Avropada dinlə elm arasında qarşıdurma güc və nüfuzun elmin əlinə keçməsi ilə səngidi, ilk maarifçilərin cəhdləri nəticəsində burjua ilahi dayaqlarını itirdi və bu proses hələ də burjuanın əlində güc olaraq qalan dini əsaslar üzərinə bərkidilmiş ictimai əxlaqa yönəldi. Maarifçilərdən sonra estafeti modernistlər ələ aldı və ilk modernistlərin işi burjuanın əlində qamçıya çevrilən (indi bizdə olduğu kimi) əxlaqi önyarğıları dağıtmaq oldu. Bundan ötrü modernistlər nə etdilər? İlk növbədə bədəni ictimai mühakimənin obyekti olmaqdan məhrum etdilər. Burjua əxlaqının cəmiyyət üzərində hakimiyyətini təmin edən və kapitalizm üçün gəlir mənbəyi olan ailə qurumunu hədəfə aldılar. Marks və Engels burjua ailəsini iqtisadi maraqlar üzərində planlaşdırılmış fahişəlik adlandırdılar. Arxasınca ilk modernist şair və yazıcılar, rəssamlar (Flober, Bodler, Mane və s.) qadın bədəni üzərindən əxlaqi mühakimə örtüyünü qaldırdılar, qadın bədənini burjua əxlaqının istismarından çıxarıb kütləviləşdirdilər. Kapitalizm üçün əsas gəlir mənbəyi olan ailə məsuliyyətini madam Bovarilər günlük ehtiraslara dəyişdilər və s.
Bu gün eyni proses islam dünyasında da baş verir; ənənəvi islam ailəsi anlayışına uyğun gəlməyən yarıçılpaq qadın gözəlliyi önə çıxarılır. Qadın bədəni islam çadrasından çıxıb kütləviləşmək, ictimailəşmək istəyir. Adnan Oktarın "kedicikləri” alternativ islam qadınları idi. Modern islam əxlaqını təmsil edən füqurlar. Amma bu modernizmdə çatışmayan iki vacib qüsur vardı; birincisi, alternativ kimi təqdim və təbliğ olunan bu yarıçılpaq qadınlar qərbli həmkarlarından fərqli olaraq üsyankar təbiətə sahib deyildilər, daha çox modern hərəmxananı təmsil edirdilər. Yəni nədən çadrada deyil, mini yubkada oturduqlarını özləri də bilmirdilər. Sabah yenidən onlara burka geymələri əmr edilsə, həmən bürünəcəkdilər. Bir növ, ictimai reflekslərdən məhrum soyundurulmuş kənizlər idilər.
İkinci çatışmazlıq Adnan Oktarın öz yanaşmasında idi; o, bir burjua əxlaqını dağıdır, amma yerinə azad seçim əvəzinə başqa bir burjua əxlaqı qoyurdu; kişidən asılı olan çadralı qadını kişidən asılı olan çadrasız qadınla əvəzləyirdi. Bu əvəzləmə qadına heç bir ictimai məzmun qazandırmır; bədənlər zahirən azaddır, ruhlar, düşüncələr isə əvvəlki dişi kölələrindir. Yəni bu qadınlar öz istəklərinə görə yox, kişinin istəklərinə görə soyunublar. Bu isə Qərb modenizmi ilə daban-dabana ziddir. Buna görə də mən yazının əvvəlində "islam modernizmi” anlayışından istifadə etdim. Fərdi azadlıq olmadığı üçün bu modernizm yaradıcı fantaziyadan məhrumdur, bu modernizm Qərb modernizmindən fərqli olaraq öz musiqisini, rəssamlığını, şerini, romanını yarada bilməz, çünki hər çılpaq bədən hələ azad bədən demək deyil. Ona qalsa, əməvilərin sarayı dolu idi lüt qız bədənləri ilə, çoxusu da pulla alınmışdı kölə bazarlarından.
Aqşin Yenisey
Oxşar xəbərlər
- Tokio prosesi - İki sabiq baş nazir asıblar...
21 mart 2023 16:00
- Kamran Əliyev İlyas İsmayılova medal təqdim etdi - Fotolar
20 mart 2023 16:31
- Elmin taleyi - professor Saleh Məmmədov yazır ...
20 mart 2023 14:29
- 3 qardaşını müharibədə itirən nazir – ən mürəkkəb, anlaşılmaz diplomat
19 mart 2023 17:36
- Rüşvətə görə tutulan hərbi komissarın cəzası azaldıldı
16 mart 2023 18:41
- Bakıda avtomatla maşını gülləbaran edən rəisə cəmi 1 il həbs
16 mart 2023 13:06
- “Qanuni oğru” Səttar Bəhlulzadəni Moskvaya necə aparıb? TARİX
12 mart 2023 11:12
- 14 yaşlı şagirdinə təcavüz edən müəllim həbs edildi
11 mart 2023 22:05
- Osmanlı dövlətinin KÜRDƏMİRDƏN olan baş naziri - SENSASİYA
11 mart 2023 20:26
- Ərdoğan mənlə danışmaq üçün..- Akşenerdən gündəmi silkələyən...
8 mart 2023 15:17
Xəbər lenti
- 6 aydır işə gələ bilməyən Tağı Əhmədov İSTEFA vermək istəmir ...
21 mart 16:29
- Tokio prosesi - İki sabiq baş nazir asıblar...
21 mart 15:59
- Gürcüstan Prezidenti azərbaycanlıları təbrik edib - Foto
21 mart 15:46
- Ədəbiyyatda KALİQULA necə oldu ki, DEMOKRAT DİKTATORA ÇEVRİLDİ
21 mart 14:27
- Bakının bu hissəsində 1 sot torpaq 1 MİLYON AZN-ə satılır
21 mart 14:08
- Xan öldürüldü – Pakistanda NƏ BAŞ VERİR?
21 mart 12:37
- Mələkxanımın qızı bu telekanalda işə başladı (FOTO)
21 mart 12:02
- Azərbaycana yaz gəldi...
21 mart 11:18
- Məktəb direktoru şagirdləri 600 manata SATIR? -ŞOK
21 mart 00:03
- Rusiya Afrikadakı qızıl mədənlərini ələ keçirmək isstəyir...20 milyard
20 mart 23:47
- Putinə və Kabayevaya görə insanların Valday gölünə çıxışı QADAĞAN...
20 mart 22:21
- Şeirimizin Tərlanı - Azad Qaradərəli yazır
20 mart 20:41
- Azərbaycanda 4 yeniyetmə bir yerdə itkin düşdü - Fotolar
20 mart 18:55
- Türkiyədə zəlzələdə ölənlərin sayı 50 mini keçdi
20 mart 18:47
- İstanbulla bağlı DƏHŞƏTLİ PROQNOZ - faktlar üzə çıxdı
20 mart 17:03
- Kamran Əliyev İlyas İsmayılova medal təqdim etdi - Fotolar
20 mart 16:31
- Elmin taleyi - professor Saleh Məmmədov yazır ...
20 mart 14:29
- Kolxoz sədri NÜVƏ əmri verdi - Dünyanı təşvişə salan ADDIM
20 mart 14:18
- Aşıq Ulduzun müğənni qızı İsveçrəyə köçüb
20 mart 14:05
- Dillər Universitetinində tələbə qız dekan müavini oldu
20 mart 13:53
- Həbsdə ölən icra başçısının qardaşı oğlu faciəvi şəkildə öldü - Foto
20 mart 13:42
- Nazir bayram tonqalının üzərindən atlandı
20 mart 11:40
- Afrikada qızıl mədəninə basqın- Çinli işçilər öldürüldü
20 mart 10:38
- Ermənilər Zəngilan istiqamətində mövqelərimizi atəşə tutdu - Hərbçimiz yaralandı
20 mart 10:28
- Abdulbari Gözəlin qızı Azərbaycandakı payını satdı
20 mart 01:18
- Azərbaycanda Novruz bayramıdır
20 mart 00:06
- Evinə hücum elədilər, yazdıqlarını oğurladılar - Onu KQB öldürdü?
19 mart 23:55
- Abşeron RPİ-yə rəis müavini təyin edildi
19 mart 23:44
- Novruz Bayramı, Şıxəli Qurbanovun müəmmalı ölümü...
19 mart 20:01
- Akkuyu ATOM STANSİYASI işə salınacaq - Ərdoğan
19 mart 19:25
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya