Modern islamın 891 illik cəzası
Reportaj19 dekabr 2022 16:22

Son zamanlar kimlərə görəsə gözlənilən, kimlərə görəsə gözlənilməz olan həbsi və cəzasının, az qala, üçüncü minilliyin sonuna uzanan müddəti ilə diqqət mərkəzindən düşməyən məşhur türkiyəli din adamı, Əməvi saray ruhunun reinkarnasiyası kimi zühur edən Adnan Oktarın Türkiyədə, daha doğrusu, islamda nə yapmaq istədiyini anlamaqda çətinlik çəkənlərin olduğunu görməmək mümkün deyil.
Adnan Oktarın Harun Yəhya sifəti bir islam teoloqudur. Yəni klassik islam etosunu modern çağın loqos və pafosuyla birləşdirmək istəyən və bu yöndə uğurları da olan bir teoloq.
İslam teoloqları Orta əsrlərdə də, xristianlıqda olduğu kimi, islamın teologiyasını yaratmaq istədilər. Ancaq anlayanda ki, islamı yunan loqosu ilə sintez etsələr, din özünün emosional gücünü itirəcək, onda bu sevdadan vaz keçdilər.
Məsələn, loqosun, məntiqin yolunun üstündə yatmış nəhəng islam əjdahası Qəzzali "Təhafütül Fəlsəfə” kitabında yazırdı: "Mən zəka və anlayış baxımından özlərinin digər insanlardan üstün olduğunu düşünən bir qrup şəxs gördüm ki, ibadətlərini tərgitmiş, namazlarını buraxmış, qadağaları məsxərəyə qoymuş və şəriətin qanunlarını pozmuşlar. Onların küfrlərinin yeganə mənbəyi Sokrat, Hippokrat, Platon və Aristoteldir. Onlar ağıllarının çoxluğu ilə məzhəbləri və şəriəti inkar edirlər. Dinin səbəblərinin uydurulmuş əfsanələr olduğuna inanırlar. Bu giclərin üzərində axmaqlığın bu qədər dərin iz buraxdığını gördükdə qədim filosofları rədd etmək, ziddiyyətlərini ortaya çıxarmaq, yollarının pis olduğunu göstərmək üçün bu kitabı yazmağa başladım”.
Günümüzün Türkiyəsindəki Adnan Oktar da kitablarında başlanğıcda islamla modern elm arasında əlaqələr qurmağa çalışırdı, bu işi öz aləmində başa çatdırdıqdan sonra enerjisini islamla modern əxlaq arasında əlaqələr axtarmağa və qurmağa yönəltdi. Qərb modernizm tarixini xatırlayın. İnkivizisiyadan sonra Avropada dinlə elm arasında qarşıdurma güc və nüfuzun elmin əlinə keçməsi ilə səngidi, ilk maarifçilərin cəhdləri nəticəsində burjua ilahi dayaqlarını itirdi və bu proses hələ də burjuanın əlində güc olaraq qalan dini əsaslar üzərinə bərkidilmiş ictimai əxlaqa yönəldi. Maarifçilərdən sonra estafeti modernistlər ələ aldı və ilk modernistlərin işi burjuanın əlində qamçıya çevrilən (indi bizdə olduğu kimi) əxlaqi önyarğıları dağıtmaq oldu. Bundan ötrü modernistlər nə etdilər? İlk növbədə bədəni ictimai mühakimənin obyekti olmaqdan məhrum etdilər. Burjua əxlaqının cəmiyyət üzərində hakimiyyətini təmin edən və kapitalizm üçün gəlir mənbəyi olan ailə qurumunu hədəfə aldılar. Marks və Engels burjua ailəsini iqtisadi maraqlar üzərində planlaşdırılmış fahişəlik adlandırdılar. Arxasınca ilk modernist şair və yazıcılar, rəssamlar (Flober, Bodler, Mane və s.) qadın bədəni üzərindən əxlaqi mühakimə örtüyünü qaldırdılar, qadın bədənini burjua əxlaqının istismarından çıxarıb kütləviləşdirdilər. Kapitalizm üçün əsas gəlir mənbəyi olan ailə məsuliyyətini madam Bovarilər günlük ehtiraslara dəyişdilər və s.
Bu gün eyni proses islam dünyasında da baş verir; ənənəvi islam ailəsi anlayışına uyğun gəlməyən yarıçılpaq qadın gözəlliyi önə çıxarılır. Qadın bədəni islam çadrasından çıxıb kütləviləşmək, ictimailəşmək istəyir. Adnan Oktarın "kedicikləri” alternativ islam qadınları idi. Modern islam əxlaqını təmsil edən füqurlar. Amma bu modernizmdə çatışmayan iki vacib qüsur vardı; birincisi, alternativ kimi təqdim və təbliğ olunan bu yarıçılpaq qadınlar qərbli həmkarlarından fərqli olaraq üsyankar təbiətə sahib deyildilər, daha çox modern hərəmxananı təmsil edirdilər. Yəni nədən çadrada deyil, mini yubkada oturduqlarını özləri də bilmirdilər. Sabah yenidən onlara burka geymələri əmr edilsə, həmən bürünəcəkdilər. Bir növ, ictimai reflekslərdən məhrum soyundurulmuş kənizlər idilər.
İkinci çatışmazlıq Adnan Oktarın öz yanaşmasında idi; o, bir burjua əxlaqını dağıdır, amma yerinə azad seçim əvəzinə başqa bir burjua əxlaqı qoyurdu; kişidən asılı olan çadralı qadını kişidən asılı olan çadrasız qadınla əvəzləyirdi. Bu əvəzləmə qadına heç bir ictimai məzmun qazandırmır; bədənlər zahirən azaddır, ruhlar, düşüncələr isə əvvəlki dişi kölələrindir. Yəni bu qadınlar öz istəklərinə görə yox, kişinin istəklərinə görə soyunublar. Bu isə Qərb modenizmi ilə daban-dabana ziddir. Buna görə də mən yazının əvvəlində "islam modernizmi” anlayışından istifadə etdim. Fərdi azadlıq olmadığı üçün bu modernizm yaradıcı fantaziyadan məhrumdur, bu modernizm Qərb modernizmindən fərqli olaraq öz musiqisini, rəssamlığını, şerini, romanını yarada bilməz, çünki hər çılpaq bədən hələ azad bədən demək deyil. Ona qalsa, əməvilərin sarayı dolu idi lüt qız bədənləri ilə, çoxusu da pulla alınmışdı kölə bazarlarından.
Aqşin Yenisey
Oxşar xəbərlər
- Elnur Şükürov da azadlığa çıxdı - Foto
13 sentyabr 2025 09:43
- Rusiyada yumurta böhranı...
13 sentyabr 2025 00:31
- NAR və YAŞAT Fondu şəhid övladlarını təbrik etdi - Fotolar
11 sentyabr 2025 01:46
- İlin sonunadək amnistiya gözlənilir ?
6 sentyabr 2025 14:49
- Dəmir barmaqlıqlar arxasında dözə bilməyən məmurlar...- FOTOLAR
6 sentyabr 2025 14:37
- Yalandır, Rusiya bizə heç bir sığorta ödənişi etməyib - Hökumənin atası
5 sentyabr 2025 11:48
- Yaqub Məmmədovun oğluna yüksək vəzifə verildi
3 sentyabr 2025 14:40
- Təfəkkür Universitetinin binası bu məhkəməyə verildi
3 sentyabr 2025 14:36
- Vasif Talıbovun mobil telefonunu KƏSMƏK qərarı
3 sentyabr 2025 11:17
- Külli miqdarda RÜŞVƏTƏ görə ... AZADLIĞA BURAXILDI ...
1 sentyabr 2025 17:06
Xəbər lenti
- Bu il bəşəriyyəti tənəzzülə aparan fəlakət olacaq - Vanqa və Nostradamusun PROQNOZU
13 sentyabr 23:03
- Gürcüstanın keçmiş müdafiə naziri həbs olundu
13 sentyabr 22:23
- Səfirimizin katibəsindən nikahdankənar uşağı var? - Aliment vermir
13 sentyabr 19:38
- 2,2 milyon nəfər tədrisə başlayır: İlk dərs bu mövzuya həsr olunacaq
13 sentyabr 16:55
- 1992-ci ildə Baş nazir vəzifəsindən istefa verdim, Heydər Əliyevə zəng vurdum… –Sabiq Baş nazir Həsən Həsənovdan maraqlı açıqlamalar /VİDEO
13 sentyabr 15:35
- Xalq artisti vəfat etdi
13 sentyabr 14:48
- 28 MAY-dan NİZAMİ- yə metro işləməyəcək: Alternativ nəqliyyat necə olacaq?
13 sentyabr 12:09
- Dünyanın ən yaşlı insanı bu türk respublikasında tapıldı - FOTOLAR
13 sentyabr 11:16
- Serbiyada etirazların təşkilinə 4 milyard dollar sərf olunub – Vuçiç
13 sentyabr 10:12
- Ceyhun Əsgərov reabilitasiya mərkəzinə yerləşdirildi
13 sentyabr 10:01
- Elnur Şükürov da azadlığa çıxdı - Foto
13 sentyabr 09:43
- TİTANİK sərnişinlərini xilas ola olarmış: 1500 insanın taleyini bir gəmi dəyişə bilərdi
13 sentyabr 02:41
- Rusiyada yumurta böhranı...
13 sentyabr 00:31
- BMT-dən tarixi qərar - Azərbaycan lehinə səs verdi
12 sentyabr 22:47
- Pensiya yaşına az qalmış şəxslərin işdən çıxarılmasına qadağa qoyulsun - Deputatdan TƏKLİF
12 sentyabr 21:54
- Məktəblərdə telefon işlətmək QADAĞAN EDİLDİ
12 sentyabr 15:11
- ANAMA-nın vəzifəli şəxsləri sərxoş vəziyyətdə həbs olundu
12 sentyabr 13:30
- AFFA-nın Santuşa ödədiyi kompensasiyanın məbləği açıqlandı
12 sentyabr 13:17
- Culfada ağır qəza - 4 polis əməkdaşı öldü
12 sentyabr 11:03
- Dünyanın ən təhlükəli dərmanı... - Bakıda reseptsiz satılır
12 sentyabr 10:56
- Bu rayonlara qar yağır
12 sentyabr 10:44
- Bədənin bu hissəsi qadının yaşını göstərir -QULAQ MƏMƏSİ
12 sentyabr 03:09
- Bakıda Azərbaycan-Qazaxıstan hərbi mütəxəssisləri görüşdü
12 sentyabr 02:55
- Laima Vaikule: SSRİ-dən ABŞ-a getməklə həyatımı xilas etdim
12 sentyabr 01:14
- Alla Puqaçovadan Putinlə bağlı ŞOK ETİRAF
11 sentyabr 22:45
- Prezident yol təmirinə 1,5 milyon manat ayırdı (SƏRƏNCAM)
11 sentyabr 13:23
- Daha 4 itkin şəhidimiz dəfn olunacaq - Foto
11 sentyabr 11:37
- Günəş nədən ibarətdir və niyə Yeri yandırmır? - Cavab sizi təəccübləndirə bilər
11 sentyabr 11:22
- Azərbaycanda ilk dəfə qadın hərbi həkimlər hazırlanacaq
11 sentyabr 10:45
- Türkiyə həftədə 4 günlük iş rejiminə KEÇİR
11 sentyabr 10:33
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya