Osmanlı dövlətinin KÜRDƏMİRDƏN olan baş naziri - SENSASİYA
Günün sitatı11 mart 2023 20:26

Kürdəmirli Şeyxin oğlu necə olub ki, XVIII-ci əsrdə Osmanlı dövlətinin Sədr Əzəmi olub? Sual çox maraqlıdır və ətrafda araşdırmamıza başladıq.
Ölkəmizin hansı bölgəsinə getsəniz və balaca bir araşdırma etsəniz bunun əyani şahidi ola bilərsiz. Belə yaşayış məntəqələrindən biridə Kürdəmirin Şıxımlı kəndidir ki, vaxtilə burada yaşamış Mövlana Şeyx İsmayıl Siracəddin Şirvani bu ərazinin elm ocağına çevrilməsində və inkişaf edilməsində böyük rolu oynayıb. Onun Kürdəmirdən başlatdığı hərəkat Türkiyədə davam edib. Onun ikinci oğlu Mehmet Rüştü Paşa isə böyük Osmanlı dövlətinin "Sədr Əzəm” yəni baş nazir vəzifəsinə qədər yüksəlib.
Mövlana Şeyx İsmayıl Siracəddin Şirvani 1782-ci ildə o vaxt Kürdəmir kəndi adlanan indiki Kürdəmir rayonunun Şıxımlı kəndində ziyalı ailəsində Ənvər Şirvaninin ailəsində anadan olub.
O ilk təhsilini Şamaxıda alıb 12-13 yaşlarından etibarən isə təhsilini Türkiyənin Ərzincan, Ərzurum şəhərlərində davam etdirib.Bundan sonra Şeyx İsmayıl Siracəddin Şirvani təhsilini Bağdadda davam etdirir və uzun müddət Mövlanə Xaliddən təhsil alır.
O, Bağdadda ali təhsilini başa vurduqdan sonra diplomunu alaraq yenidən öz vətəninə Kürdəmirə qayıdır və burada öz məktəbini açaraq "Təsəvvüf” elmindən dərs deməyə başlayır.
Qısa vaxtda elmi ilə məhşurlaşan Şeyx İsmayıl Siracəddin Şirvaninin yanına nəinki ətraf kənd və rayonlardan bütün Qafqazın hər yerindən insanlar ondan elm öyrənmək üçün Kürdəmirə axışırdılar. Beləcə Şeyx İsmayıl Siracəddin Şirvanidən təhsil alan 100-lərlə insanlar bütün bölgədə eləcədə Qafqazda ondan aldıqları elmin təbliğini həyata keçirirlər.Bu arada onun təşkilatçılığı ilə Kürdəmirdə və ətraf bölgələrdə çoxlu sayda mədrəsələr türbələr tikilir bağlar salınırdı.
Hazırda o bağlardan biri olan Şıxımlı kəndində olan Mövlanə bağı hələdə yerli sakinlərin köməyi ilə qorunub saxlanılır.Bu bağda tut ağacları və qarağac ağacları əkilib ki,üstündən 200 ildən artıq keçməsinə baxmayaraq yerli sakinlər hörmət əlaməti olaraq bu ağacların hətta qırılıb yerə düşənlərini belə dəyərli əşya kimi saxlayırlar.
Bu ərazilərin tədqiqini aparan tarix elmləri doktoru Fariz Xəlilli deyir ki, burdakı kəndlərin adları belə Şeyxin adı ilə bağlıdır.
Məsələn, Şıxımlı kəndi Seyximli kəndi olub, yəni Şeyxin kəndi. Eyni zamanda Mürtülü kəndi Mürüdlü kəndi yəni Şeyxin mürüdlərinin adı ilə əlaqələndirilir.
Bundan başqa Fariz Xəlillinin sözlərinə görə, bu il Şeyx İsmayıl Siracəddin Şirvaninin anadan olmasının 240 illik yubileyi tamam olur və bununla bağlı tədbir keçirmək eyni zamanda Şeyxin fəaliyyətinin tanıdılması istiqmətində işlər görmək qarşıya məqsəd qoyulub. Qeyd edək ki, Şeyx İsmayıl Siracəddin Şirvani uzun müddət Şirvan bölgəsində göstərdiyi xidmətlər o vaxt ki, Çar Rusiyasının hədəfinə çevrilir və onun üçün ciddi təhdidlər yaranır. Beləcə Şeyxə ölkəni tərk etməyi təklif edirlər. Bu zaman Şeyx ən çox sevdiyi mürüdlərindən olan Şeyx Mahmud babanı yerində əvəzləyici qoyaraq ailəsilə ilə birlikdə Türkiyənin Amasiya şəhərinə köçür və orada öz fəliyyətini davam etdirir. Şeyx öz fəliyyətini o qədər genişləndirir ki, hətta onun ikinci oğlu Şirvanizadə Mehmet Rüştü Paşa Osmanlı Dövlətinin "Sədr Əzəmi”, yəni Baş Naziri olur.
Hətta o vaxtlar Şirvan bölgəsindən Həcc ziyarətinə gedən insanlar əvvəlcə hörmət əlaməti olaraq birinci Rüştü Paşanı ziyarət edib sonra Həcc ziyarətinə gedirlərmiş. Kürdəmirdən olan araşdırmaçı jurnalist Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Yaqur Bahadurqızı Şeyxin fəaliyyətini araşdırmaq məqsədilə Türkiyənin Amasiya şəhərinə gedərək onların türbələrini tapıb ziyarət edib və təbliğat məqsədilə onların şəkillərini çəkərək paylaşıb.Yaqut Bahadurqızının sözlərinə görə Şeyx İsmayıl Siracəddin Şirvaninin oradakı qəbirinin ətrafındakı qəbirlərini bir çoxunun üzərində soyadları Şirvani və Kürdəmiri soyadlarıdır.
Hazırda Şeyx İsmayıl Siracəddin Şirvaninin burada qoyub getdiyi Şeyx Mahmud Babanın onun oğlunun və nəvəsinin qəbri qədim Şahsevən kənd qəbiristanlığındakı Türbədədir.
Qeyd edək ki, Şahsevən kəndi ərazisində yerləşən bu qədim qəbiristanlığın 300-ə yaxın yaşı var və buradakı qədim qəbirlərin çoxu Şeyx Mahmud babanın mürüdlərinin yəni şagirdlərinin qəbirləridir. Şeyx Mahmud Babada bir vaxrlar çar rusyaiasının təqiblərinə tuş gəlib və buna sinə gəlməyi bacaran ustadlardan olub.
Bu gün tariximizin qalıqları olan bu türbənin və qəbiristanlığın qorunmasına və tədqiq olunmasına böyük ehtiyac var. Bundan başqa əgər bu ərazilər tədqiq olunarsa və abadlaşarsa buranı turizm marşurutunada salmaq olar ki, bura Türkiyədən, Rusiyadan eləcədə Gürcüstandan olan turistləri cəlb etmək mümkündür.
Mənbə: Bizim.Media
Oxşar xəbərlər
- İlkin Süleymanov son söz dedi
2 iyun 2023 18:54
- Deputatın oğlunu atasının intim fotoları ilə şantaj edib pul aldılar
2 iyun 2023 12:57
- Salyanda ölülərin qızıl dişlərini oğurlayanlar tutuldu (FOTO)
2 iyun 2023 11:01
- “Tərtər işi” üzrə bəraət alıb azadlığa çıxdı - Sədayıl Şükürovun “cinayət işi”
2 iyun 2023 08:38
- Bakıda 175 saylı avtobusda silahlı manyak peyda olub
1 iyun 2023 12:04
- Bu gün tanınmış rəssam Yusif Mirzənin doğum günüdür
1 iyun 2023 11:01
- Tutanxamonun əsl üz cizgiləri 3300 il sonra ortaya çıxdı
1 iyun 2023 07:51
- Göyçayda güclü qasırğa: İki nəfər öldü, yaralananlar var FOTO
1 iyun 2023 07:32
- Qoruq və muzeylərə əcnəbilər üçün giriş qiymətləri dəyişir
31 may 2023 22:06
- Türkiyə prezidentləri: paşalar, ərzurumlu dostlar, xuntaçılar, baş nazir....
31 may 2023 08:12
Xəbər lenti
- Dövlət Baxçalı Türkiyə Böyük Millət Məclisinin (TBMM) sədri oldu
02 iyun 23:20
- Məhərrəm ayının vaxtı açıqlandı
02 iyun 23:11
- Nəcib Osmanov Azərbaycanın Koreyadakı səfirliyinin pulunu QUMARA qoyub
02 iyun 22:51
- Prezidentin ailə üzvləri ilə səmimi - Fotoları
02 iyun 22:38
- İlkin Süleymanov son söz dedi
02 iyun 18:54
- Uşaq pulu istəmək etik deyil” - Deputat
02 iyun 13:52
- Deputatın oğlunu atasının intim fotoları ilə şantaj edib pul aldılar
02 iyun 12:57
- Salyanda ölülərin qızıl dişlərini oğurlayanlar tutuldu (FOTO)
02 iyun 11:01
- Çörçillin yarımçıq siqarı satılır - Foto
02 iyun 08:42
- “Tərtər işi” üzrə bəraət alıb azadlığa çıxdı - Sədayıl Şükürovun “cinayət işi”
02 iyun 08:38
- Bayden yenə DOMBALAQ aşdı - FOTO- VİDEO
02 iyun 00:07
- Elmira Axundova getdi...Yeni səfir Ukraynada tezliklə fəaliyyətə başlayacaq
01 iyun 23:42
- Köpək balıqları delfini belə parçaladı - ANBAAN VİDEO
01 iyun 17:57
- Bakıda 175 saylı avtobusda silahlı manyak peyda olub
01 iyun 11:44
- Bu gün tanınmış rəssam Yusif Mirzənin doğum günüdür
01 iyun 11:00
- Ödəmə terminalının qarşısında vurub kişinin gözünü çıxardı
01 iyun 10:40
- İcra başçısının qızı məktəbin ərazilərini icarəyə verib: Saatı 60 manata FOTO
01 iyun 08:40
- Toyuğun "sürpriz" yumurtası görənləri ŞOK etdi
01 iyun 08:33
- Tutanxamonun əsl üz cizgiləri 3300 il sonra ortaya çıxdı
01 iyun 07:51
- 1 İyun - Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günüdür
01 iyun 07:39
- Göyçayda güclü qasırğa: İki nəfər öldü, yaralananlar var FOTO
01 iyun 07:32
- Dövlətə xəyanətdə ittiham olunurdu, bəraət aldı
31 may 22:24
- Qoruq və muzeylərə əcnəbilər üçün giriş qiymətləri dəyişir
31 may 22:06
- Kişineuda Azərbaycan və Moldova Prezidentlərinin görüşü oldu - Fotolar
31 may 21:40
- Latviyanın XİN rəhbəri Prezident seçildi
31 may 18:19
- Bakıda ağcaqanad, rayonda itlər, ilanlar... Yığaq Çinə sataq?
31 may 15:08
- Türkiyə prezidentləri: paşalar, ərzurumlu dostlar, xuntaçılar, baş nazir....
31 may 08:12
- İşığı daha üç nəfər öləndən sonra yandırdılar - Video
31 may 07:44
- Riqada Puşkinin abidəsi şəhərin mərkəzindən götürüldü və anbara....
31 may 07:31
- Elnarə Abdullayeva: “Mən cavan olmamışam, oğlan sevməmişəm” VİDEO
30 may 22:49
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya