Osmanlı dövlətinin KÜRDƏMİRDƏN olan baş naziri - SENSASİYA
Günün sitatı11 mart 2023 20:26

Kürdəmirli Şeyxin oğlu necə olub ki, XVIII-ci əsrdə Osmanlı dövlətinin Sədr Əzəmi olub? Sual çox maraqlıdır və ətrafda araşdırmamıza başladıq.
Ölkəmizin hansı bölgəsinə getsəniz və balaca bir araşdırma etsəniz bunun əyani şahidi ola bilərsiz. Belə yaşayış məntəqələrindən biridə Kürdəmirin Şıxımlı kəndidir ki, vaxtilə burada yaşamış Mövlana Şeyx İsmayıl Siracəddin Şirvani bu ərazinin elm ocağına çevrilməsində və inkişaf edilməsində böyük rolu oynayıb. Onun Kürdəmirdən başlatdığı hərəkat Türkiyədə davam edib. Onun ikinci oğlu Mehmet Rüştü Paşa isə böyük Osmanlı dövlətinin "Sədr Əzəm” yəni baş nazir vəzifəsinə qədər yüksəlib.
Mövlana Şeyx İsmayıl Siracəddin Şirvani 1782-ci ildə o vaxt Kürdəmir kəndi adlanan indiki Kürdəmir rayonunun Şıxımlı kəndində ziyalı ailəsində Ənvər Şirvaninin ailəsində anadan olub.
O ilk təhsilini Şamaxıda alıb 12-13 yaşlarından etibarən isə təhsilini Türkiyənin Ərzincan, Ərzurum şəhərlərində davam etdirib.Bundan sonra Şeyx İsmayıl Siracəddin Şirvani təhsilini Bağdadda davam etdirir və uzun müddət Mövlanə Xaliddən təhsil alır.
O, Bağdadda ali təhsilini başa vurduqdan sonra diplomunu alaraq yenidən öz vətəninə Kürdəmirə qayıdır və burada öz məktəbini açaraq "Təsəvvüf” elmindən dərs deməyə başlayır.
Qısa vaxtda elmi ilə məhşurlaşan Şeyx İsmayıl Siracəddin Şirvaninin yanına nəinki ətraf kənd və rayonlardan bütün Qafqazın hər yerindən insanlar ondan elm öyrənmək üçün Kürdəmirə axışırdılar. Beləcə Şeyx İsmayıl Siracəddin Şirvanidən təhsil alan 100-lərlə insanlar bütün bölgədə eləcədə Qafqazda ondan aldıqları elmin təbliğini həyata keçirirlər.Bu arada onun təşkilatçılığı ilə Kürdəmirdə və ətraf bölgələrdə çoxlu sayda mədrəsələr türbələr tikilir bağlar salınırdı.
Hazırda o bağlardan biri olan Şıxımlı kəndində olan Mövlanə bağı hələdə yerli sakinlərin köməyi ilə qorunub saxlanılır.Bu bağda tut ağacları və qarağac ağacları əkilib ki,üstündən 200 ildən artıq keçməsinə baxmayaraq yerli sakinlər hörmət əlaməti olaraq bu ağacların hətta qırılıb yerə düşənlərini belə dəyərli əşya kimi saxlayırlar.
Bu ərazilərin tədqiqini aparan tarix elmləri doktoru Fariz Xəlilli deyir ki, burdakı kəndlərin adları belə Şeyxin adı ilə bağlıdır.
Məsələn, Şıxımlı kəndi Seyximli kəndi olub, yəni Şeyxin kəndi. Eyni zamanda Mürtülü kəndi Mürüdlü kəndi yəni Şeyxin mürüdlərinin adı ilə əlaqələndirilir.
Bundan başqa Fariz Xəlillinin sözlərinə görə, bu il Şeyx İsmayıl Siracəddin Şirvaninin anadan olmasının 240 illik yubileyi tamam olur və bununla bağlı tədbir keçirmək eyni zamanda Şeyxin fəaliyyətinin tanıdılması istiqmətində işlər görmək qarşıya məqsəd qoyulub. Qeyd edək ki, Şeyx İsmayıl Siracəddin Şirvani uzun müddət Şirvan bölgəsində göstərdiyi xidmətlər o vaxt ki, Çar Rusiyasının hədəfinə çevrilir və onun üçün ciddi təhdidlər yaranır. Beləcə Şeyxə ölkəni tərk etməyi təklif edirlər. Bu zaman Şeyx ən çox sevdiyi mürüdlərindən olan Şeyx Mahmud babanı yerində əvəzləyici qoyaraq ailəsilə ilə birlikdə Türkiyənin Amasiya şəhərinə köçür və orada öz fəliyyətini davam etdirir. Şeyx öz fəliyyətini o qədər genişləndirir ki, hətta onun ikinci oğlu Şirvanizadə Mehmet Rüştü Paşa Osmanlı Dövlətinin "Sədr Əzəmi”, yəni Baş Naziri olur.
Hətta o vaxtlar Şirvan bölgəsindən Həcc ziyarətinə gedən insanlar əvvəlcə hörmət əlaməti olaraq birinci Rüştü Paşanı ziyarət edib sonra Həcc ziyarətinə gedirlərmiş. Kürdəmirdən olan araşdırmaçı jurnalist Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Yaqur Bahadurqızı Şeyxin fəaliyyətini araşdırmaq məqsədilə Türkiyənin Amasiya şəhərinə gedərək onların türbələrini tapıb ziyarət edib və təbliğat məqsədilə onların şəkillərini çəkərək paylaşıb.Yaqut Bahadurqızının sözlərinə görə Şeyx İsmayıl Siracəddin Şirvaninin oradakı qəbirinin ətrafındakı qəbirlərini bir çoxunun üzərində soyadları Şirvani və Kürdəmiri soyadlarıdır.
Hazırda Şeyx İsmayıl Siracəddin Şirvaninin burada qoyub getdiyi Şeyx Mahmud Babanın onun oğlunun və nəvəsinin qəbri qədim Şahsevən kənd qəbiristanlığındakı Türbədədir.
Qeyd edək ki, Şahsevən kəndi ərazisində yerləşən bu qədim qəbiristanlığın 300-ə yaxın yaşı var və buradakı qədim qəbirlərin çoxu Şeyx Mahmud babanın mürüdlərinin yəni şagirdlərinin qəbirləridir. Şeyx Mahmud Babada bir vaxrlar çar rusyaiasının təqiblərinə tuş gəlib və buna sinə gəlməyi bacaran ustadlardan olub.
Bu gün tariximizin qalıqları olan bu türbənin və qəbiristanlığın qorunmasına və tədqiq olunmasına böyük ehtiyac var. Bundan başqa əgər bu ərazilər tədqiq olunarsa və abadlaşarsa buranı turizm marşurutunada salmaq olar ki, bura Türkiyədən, Rusiyadan eləcədə Gürcüstandan olan turistləri cəlb etmək mümkündür.
Mənbə: Bizim.Media
Oxşar xəbərlər
- Bu ölkələrin əksəriyyəti Azərbaycanı dəstəkləyir
9 dekabr 2023 15:02
- Kabinetində güllələnən icra başçısının qızı ....
9 dekabr 2023 12:35
- Bakcell dünyanın ən sürətlilərinin sürət tərəfdaşı oldu!
8 dekabr 2023 15:09
- Tokayev Ermənistana səfər edəcək
8 dekabr 2023 15:02
- Şagird sinif yoldaşını öldürüb sonra intihar etdi - Daha 5 yaralı var
7 dekabr 2023 12:42
- Azərbaycanda 60 yaşlı qadın ilk dəfə ana oldu
6 dekabr 2023 15:58
- ANAMA sədri: Azərbaycana 8 MİNAAXTARAN SİÇOVUL gətirilib...
6 dekabr 2023 14:12
- Kamal Sunalın həyat yoldaşı Gül Sunal - MÜSAHİBƏ
6 dekabr 2023 13:36
- Şəhidin həyat yoldaşı- Səbuhi şəhid olduqdan 7 gün sonra əkiz qızlarımız dünyaya gəldi
6 dekabr 2023 10:25
- Əli İnsanov iqtidardan 8 min avro alacaq...
6 dekabr 2023 10:04
Xəbər lenti
- Rusiyanın Baş prokuroru yumurtanın bahalaşmasını yoxlamaq üçün göstəriş verdi
09 dekabr 15:40
- Bu ölkələrin əksəriyyəti Azərbaycanı dəstəkləyir
09 dekabr 15:02
- Bakıda metroda müəllimi döydü və 2 il 6 ay həbs...
09 dekabr 13:51
- Kabinetində güllələnən icra başçısının qızı ....
09 dekabr 12:35
- Prezident Məhərrəm Əliyevi vəzifəsindən azad etdi - Yeni təyinat
09 dekabr 12:26
- Bakcell dünyanın ən sürətlilərinin sürət tərəfdaşı oldu!
08 dekabr 15:09
- Tokayev Ermənistana səfər edəcək
08 dekabr 15:02
- Azərbaycan Hüseynlə Aqşini erməni əsirliyindən xilas edir
08 dekabr 10:57
- Moskvada Putinlə Rəisi arasında görüş keçirilir
08 dekabr 00:35
- Azərbaycan müəllimlərinin XVI qurultayı keçiriləcək
08 dekabr 00:18
- Şuşada mina partlayıb - xəsarət alan var
07 dekabr 13:32
- Gələn il fevralın 7-si qeyri-iş günü olacaq
07 dekabr 13:10
- Azərbaycanda növbədənkənar PREZİDENT SEÇKİSİ keçiriləcək
07 dekabr 12:54
- Şagird sinif yoldaşını öldürüb sonra intihar etdi - Daha 5 yaralı var
07 dekabr 12:42
- Bakıda sərnişin avtobusu evin üstünə düşdü (VİDEO)
07 dekabr 09:42
- Prezident İlham Əliyev ABŞ Dövlət katibinin köməkçisini qəbul edib
06 dekabr 17:33
- Nazarbayevin bacısı 10 min dollara satır ....
06 dekabr 17:19
- Azərbaycanda 60 yaşlı qadın ilk dəfə ana oldu
06 dekabr 15:58
- ANAMA sədri: Azərbaycana 8 MİNAAXTARAN SİÇOVUL gətirilib...
06 dekabr 14:12
- Ermənistanda əsir saxlanılan Hüseyn ömürlük azadlıqdan məhrum edildi
06 dekabr 14:02
- Kamal Sunalın həyat yoldaşı Gül Sunal - MÜSAHİBƏ
06 dekabr 13:36
- İcra başçısı ÖLDÜ
06 dekabr 13:24
- Şəhidin həyat yoldaşı- Səbuhi şəhid olduqdan 7 gün sonra əkiz qızlarımız dünyaya gəldi
06 dekabr 10:25
- Əli İnsanov iqtidardan 8 min avro alacaq...
06 dekabr 10:04
- BMT 2024-cü ili DƏVƏ İLİ elan etdi
06 dekabr 09:48
- AzTV-nin əməkdaşı MƏDƏKİÇİLTMƏ əməliyyatı zamanı ÖLDÜ....
06 dekabr 00:21
- Axar.az yazır - Qurban Məmmədovun babası erməni olub...Şok arxiv sənədi
05 dekabr 23:19
- Qod Nisanova ağır itki
05 dekabr 22:52
- Qanuni oğru Azərbaycanlı avtoriteti VƏHŞİCƏSİNƏ DÖYDÜ, faciəvi şəkildə öldü - FOTO
05 dekabr 22:24
- Deputat həmkarına etiraz etdi: Buna ehtiyac yoxdur"
05 dekabr 18:28
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya