- Bu şəklə diqqətlə baxın: Nə görürsünüz? – FOTO
- Bakıda ilbiz biznesinə kim nəzarət edir? - Kilosu....
- İsmayıllıda at və eşşəklər kəsilərək mal əti adı altında satılır? - VİDEO
- Azərbaycanlı xanım ifaçı Türkiyədə narkotikə görə saxlanıldı - FOTO/VİDEO
- Zəngilanda təxribat törətmək istəyən iki erməni hərbçi saxlanılıb
Ədəbiyyatda KALİQULA necə oldu ki, DEMOKRAT DİKTATORA ÇEVRİLDİ
Maraqlı21 mart 2023 14:27

Şair Kəramət Kəramət yazır.
ədəbiyyatda KALİQULA
necə oldu ki, DEMOKRAT DİKTATORA ÇEVRİLDİ
..bu Roma imperiyası tarixindəki simvol-obrazın nəyi ifadə etdiyini, şübhəsiz, bilirsiz. Onu da bilirsiz ki, hər bir tarixi simanın , eyni zamanda, ədəbi obrazın meydana gəlməsi, ətə-sümüyə bürünməsi yetişdiyi sosial mühitlə bağlıdı, onu yetişdirən kübrə, su tərkibiylə birbaşa bağlıdı...burda bir mötərizə...
Beynimi qurcalayan bir fikrin kökünü araşdırıb tapmayınca rahat olmuram, məsələn , demokrat necə diktator olur, məzlum necə zalıma çevrilir, istedad kimi görünən zamanla əriyib "boz ədəbi daşıyıcıya" çevrilir, kütləviləşən (dirilən) ədəbiyyatın arxa planı-səbəbi nə (sənəti öldürmək!) və s....bu kimi suallar..
Keçək mətləbə.
Stalinizmi Xruşşovmu yumşaltdı? Eyni sistemin içində qarşı duruş olmaz ki? Sadəcə BÖYÜK ZÜLM SİSTEMİNİ qorumaq üçün Xruşşovizm gərəkdi; NECƏ Kİ RUS İMPERİYASINI QORUMAQ ÜÇÜN ÇARIN ROLUNU LENİN -STALİN OYNADI tarix səhnəsində.
Sovetizm ÇARizmin bətnindən doğulmuşdu, nəsə, tarixçilik etməyək.
40-50-ci illərdə dünyada modernizm küləkləri əsməyə başladı və sənətdəki "izm"lər yağışdan sonrakı göbələk kimi çox yayğınlaşdı.
Sənayeləşmə, elmi-texniki tərəqqi-inqilablar bəşər məfkurəsinin, içtimai münasibətlərin yeni müstəviyə keçəcəyini şərtləndirdi...və..
və...bildiyimiz ədəbiyyat da ümummodernizmin dalğaları üzərində öz varlığını sürdürməyə məcburdu, burda söhbət sovet 60-cılarından gedir.
ABŞ-da 50-ci illərdə Uolt Uitmenin adıyla bağlanan sərbəst şeirin sistemli doğuluşu təsirini göstərdi.
Ədəbiyyatdakı əyanilik və konkretlik, sovet pafos-ritorik-tribuna obrazı Qərbin modernizmi-intellekti qarşısında öz varlığını sürdürmək üçün "yumşamaya" keçdi...və, əslində, ağ bayrağını aramağa başladı. Bu yerdə Nodar Dumbadzenin "Ağ bayraqlar"ı assosiativ olaraq xatırlanar. Yeri gəlmişkən, 60-70-inci illərin gürcü ədəbiyyatı tərcümə, dramaturgiya sahəsində daha çox diqqəti cəlb edirdi, azad ruhluydu, məzlum simalı deyildi.
Sovet obrazının vahid insan tipi dağılır, yerini müxtəlif xarakterli surətlərə verirdi, qalib obraz öz yerini yazıq, taleyilə barışıq, bəzən də təktipliliyə etiraz notlarına tərk edirdi.
Sovet imperiyası Qərbin intellekti qarşısında dağıldı. Çorçilmi demişdi?-BEYİN İMPERİYASI DÖVRÜ BAŞLADI?
Rus-sovet ədəbiyyatı burdan qidalandı və doğulduğu mühitin xəstəlik-diktotirial xəstəlik simpitomlarını özüylə daşıdı. Amma , boyuna biçilmiş ədəbi obrazın kəfənini cırıb zamanı-özünü adlayıb azad, hərbir ideolojidən arına bilmədi.
Balaca-balaca ədəbi Kaliqulalar yarandı-sovet və sovet ədəbiyyatı dağıldıqdan sonra.
Bizdəki 60-cı illər ədəbiyyatının yaradıcıları ədəbi məmur oldu, eynən SSRİ ədəbiyyatındakı kimi....ortada, təbliğ olunanlar da artıq öz ömrünü ədəbi anlamda başa vurmuşlar, fizikən-zorla özlərini qorumağa başlayanda diktatura daşıyıcısı olduğu üzə çıxdı.
(Mənim maraq və əhatə dairəmdə deyil imza, isim..sadəcə mənzərəni-səhnəni göstərməyə çalışıram, əlbəttə, gördüyüm-bildiyim qədəriylə.)
Ədəbi Kaliqula ətrafındakıların -ondan ucaboyluların başını vurdurardı, hamını özünə oxşatmağa çalışar, məcbur edərdi, ona bənzəməyənləri məhv edərdi.
Hətta..dünyanın hər yerindən gətizdirdiyi Allah heykəllərinin başını kəsdirər, yerinə öz heykəlinin başını qoydurarmış.
Bildinizmi..bizim ədəbiyyatdakı kütləvilik, hamının biri-birinə oxşaması nə ilə bağlıdı?
Nə bilim, ən azından, bir versiya.
Oxşar xəbərlər
- Məclis-iMəbusan Böyük Millət Məclisinə necə çevrildi və ya II Əbdülhəmid
28 may 2023 00:00
- İlkin Süleymanovun atası qətli kimin törətdiyini demək üçün Bakıya gəldi - Qəbul edilmədi
12 may 2023 15:17
- 79 yaşında 7-ci dəfə ata oldu
10 may 2023 22:30
- Media.Az-ın baş aşpaz Metin Kadıkla müsahibəsi - FOTO
10 may 2023 17:14
- Sabiq nazirdən AXC hakimiyyəti barədə ŞOK açıqlama -Qarabağı verənlər
10 may 2023 12:10
- “Qum hamamı”: Oğul anaları subay gənc qızlara burada müştəri gözü...FFOTO
7 may 2023 22:25
- Menderesi, Dəmirəli, Eceviti devirən ABŞ-ın yeni planı..– Ərdoğanın dirənişi
6 may 2023 12:36
- O video Bakıda necə çəkilib? - DTX qadınları saxladı
6 may 2023 09:48
- Heydər Əliyevlə bağlı çəkilən filmə görə sui-qəsd... - Mahmud Məmmədovun xatirələri
2 may 2023 15:29
- Mənim Mirzə Fətəliyə, Mirzə Cəlilə, Mirzə Ələkbərə ürəyim ağrayır...
2 may 2023 01:35
Xəbər lenti
- Bu şəklə diqqətlə baxın: Nə görürsünüz? – FOTO
28 may 04:07
- Bakıda ilbiz biznesinə kim nəzarət edir? - Kilosu....
28 may 01:44
- İsmayıllıda at və eşşəklər kəsilərək mal əti adı altında satılır? - VİDEO
28 may 01:33
- Azərbaycanlı xanım ifaçı Türkiyədə narkotikə görə saxlanıldı - FOTO/VİDEO
28 may 01:10
- Azərbaycanda Müstəqillik Günüdür
28 may 00:45
- Məclis-iMəbusan Böyük Millət Məclisinə necə çevrildi və ya II Əbdülhəmid
28 may 00:00
- Prezident Kəlbəcərdə hərbi hospitalın açılışında... - Fotolar
27 may 23:12
- Prezident məktəblərdə fond pulunu ləğv elədi ...
27 may 21:49
- Ərdoğan İlham Əliyevi təbrik etdi
27 may 20:43
- Çiy yerkökü yeyin - beş səbəb
27 may 20:32
- Zəngilanda təxribat törətmək istəyən iki erməni hərbçi saxlanılıb
27 may 20:22
- Bakcell Zəngilanın Ağalı kəndində mağaza açdı - Fotolar+vıdeo
27 may 18:35
- Rasim Məmmədovun xanımı “Baku Steel Company”ni məhkəməyə verdi
13 may 11:13
- İlkin Süleymanovun atası qətli kimin törətdiyini demək üçün Bakıya gəldi - Qəbul edilmədi
12 may 15:17
- O rayonun 20 məktəbində direktor yoxdur
12 may 15:03
- “Nar” dan yeni xidmət - “İmzalı zəng”
12 may 14:28
- Oliqarxlara məxsus obyektlərdə görməməzliklə rastlaşırıq
12 may 13:09
- Azərbaycanda 17 uşağı olan yeganə ailə... - Video
12 may 11:36
- Oğlunun məzarı başında intihar etdi
12 may 11:29
- Nazir ona yüksək vəzifə verdi (FOTO)
12 may 08:38
- Dələduz hakimə 200 min manat atan dələduz prokuror....
11 may 22:45
- Sosial şəbəkələrdə vəzifəli şəxsi təhqir etdi, həbs olundu
11 may 17:29
- Leyli Mirzəyevaya İcra Hakimiyyətində vəzifə verildi
11 may 14:45
- Naxçıvanda 20 il əvvəl qardaşı tərəfindən.. QƏTLin üstü açıldı..
11 may 14:35
- Prezident qəbul keçirdi
11 may 14:26
- Azərbaycan Ordusu şəhid verdi
11 may 12:18
- Əfv sərəncamı ilə azadlığa çıxan sabiq məmurlar (SİYAHI)
11 may 10:41
- Ermənistan gecə təxribat törətdi, hərbçimiz yaralandı
11 may 08:40
- 79 yaşında 7-ci dəfə ata oldu
10 may 22:30
- Media.Az-ın baş aşpaz Metin Kadıkla müsahibəsi - FOTO
10 may 17:14
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya