Dünyanın xəritəsini dəyişən Malazgird savaşı

Qaynaqlar yazır ki, Malazgird ərazisində ordunu saxlayıb çadırlar quran Alp Arslana kəşfiyyatçı əsgərlərdən biri yaxınlaşaraq, "Sultanım, düşmən 300 minlik ordusu ilə bizə yaxınlaşır”, deyir. Sultan sakitliyini pozmadan belə bir tarixi cümlə işlədir: "Biz də onlara yaxınlaşırıq”.
Malazgird döyüşündən öncə, cümə günü, avqustun 26-da əsgərlərini başına yığan Alp Arslan atdan düşüb səcdə edir: "Ya Rəbb, sənin qarşısında üzümü yerə qoyub sənin üçün döyüşürəm. Ya Rəbb, niyyətim safdır: Mənə kömək et, duamda səhv nəsə varsa, lənət olsun mənə" Sonra əsgərlərinə dönüb "Burada Allahdan başqa sultan yoxdur. Nizam və tale yoxdur onun əlindədir. Buna görə də mənimlə döyüşməkdə və ya məni tərk etməkdə azadsınız", deyir. Bu həyəcanlı və qətiyyətli sözlərə qarşı əsgərlər bir ağızdan deyirlər: "Biz heç vaxt sənin əmrindən dönməyəcəyik!”. Döyüşün nəticəsindən narahat olaraq, ağlaya-ağlaya bir biri ilə sağollaşlar. Sultan ağ geyinib atının quyruğunu bağlayır və son nitqini söyləyir: "Ey əsgərlərim! Şəhid olsam, bu ağ paltar kəfənim olsun. Onda ruhum göyə qalxacaq. Məndən sonra Məlikşahı taxtına oturdun, ona sadiq olun. Qələbə qazansaq, gələcək bizimdir”. O, vəziri Nizаmülmülkə və xatununa belə bir məktub göndərir: "Mən yаnımdаkı оrdumlа düşmən üzərinə gedirəm. Əgər sаğ qаlsаm bunu Allаhın mərhəməti sаyаcаğаm, şəhid оlsаm bu Allаhın lütfüdür. Mənim vаrisim оğlum Məlikşаh оlsun". 14 аvqust 1071-ci ildə sultаn öz sərkərdəsi Sаvtəkin Alxаsı Bizаns imperаtоrunun yаnınа sülh dаnışıqlаrınа göndərir. İmperаtоr Diogen elçiyə belə deyir: "Bizim аtlаr аxşаm Təbrizdə su içəcək, səhərisi isə Reydə dаnışıqlаr аpаrаrıq!" Sаvtəkin imperаtоrа belə cаvаb verir: "Atlаrınız həqiqətən аxşаm Təbrizdə su içəcək, аncаq о аtlаrın süvаriləri siz оlmаyаcаqsınınz!" Malazgird döyüşü 1071-ci il avqustun 26-da başlanır. Döyüşdən öncə Ozan qoppuzu alıb oxumağa başlayır: Biz qaçan atlar, Ətraflı Ad - 00:30 Tutarıq, tuturuq, Birlikdə uzanıb qaçırıq, Nəcib atlarla. Gözləyirik, gözləyirik, Dost olmağı gözləyirik, Gözləyirəm, Çarpışanlar. Döyüş başlayan an Sultan ox-yаyını yerə аtıb, qılıncı əlinə аlır və irəliyə keçir. Bizаns imperаtоrunun оrdusunun sаğ və sоl cinаhlаrındа quzlаr (xristiаn оğuzlаr) və peçeneqlər, qоşunun аrxаsındа isə Andrоnik Dukаnın bаşçılıq etdiyi gürcü-yunаn və s. xаlqlаrdаn ibаrət dəstələr yerləşdirilmişdi. Səlcuqlu оrdusu döyüşə qədim türk аdəti üzrə "Ya hüüü" və islаm qаydаsı üzrə "Allаh, Allаh" nidаlаrı ilə bаşlаyır. "Ya Hüüü" sədаlаrını eşidən quz və peçeneqlər qаrşılаrındа öz sоydаşlаrının оlduğunu bilərək, səlcuqlulаr tərəfinə keçir. Böyük Turan hərb taktikası-aypara düzümü döyüşün taleyini həll edir. Türk döyüşçülərin qəfil hücumu Bizans süvarilərini təşvişə salır. Sərkərdələrin qaçdığını görən döyüşçülər zirehli geyimlərini çıxararaq (ağır olduğu üçün onunla qaçmaq əlverişsiz idi), qaçmağa başlayır. Belədə döyüşçülərin silah və güc nisbəti bərabərləşir və qılıncoynatmada usta olan türklər bizanslı əsgərləri məğlub edir. Dünya tarixi üçün dönüş nöqtəsi olan Malazgird döyüşündə məğlub imperator Diogen razılaşmaya əsasən, azad olunmaq üçün 1.500.000 dinar verməyi, vergi olaraq hər il 360.000 dinar ödəməyə razı olur. Bizansın əlində olan müsəlman əsirlər buraxılmalı, lazım gəldikdə bizans əsgərləri səlcuklara yardım etməli, Antakya, Urfa, Əhlət və Malazgird torpaqları türklərə verilməli idi. Konstantinopola doğru yola çıxan imperator Tokatdan topladığı 200.000-dək dinarı özü ilə birlikdə gələn türk əsgərlərinə verir. Alp Arslan Diogenin qızlarından biri ilə evlənie. Sultan Diogenə hədiyyələr və 200 nəfərlik bir dəstə verərək azad edir. Əmir Sunduk Bizans qoşunlarının qələbə rəmzi olan "Böyük qızıl xaçı" ələ keçirirərək Alp Arslana göndərir. Alp Arslan qızıl xaçı Bağdada aparıb xəlifənin ayaqları altına atır. Xəlifə əl Qaim bunu görüb Sultana yazır: "Dinin dirəyi, ərəblərin və əcəmlərin hakimi, bütün müsəlmanların sultanı, müslümlərin pənahı, əmirəlmöminin gücünün təsdiqisən!" Malazgird qələbəsi Türk dünyasının böyük tarixidir və neçə illər sonra Səlcuqlu dövləti zəifləsə də, onun yaratdığı bir güc 624 il üç qitəyə, yeddi dənizə hökmranlıq etmiş Osmanlı imperiyasının yaranması üçün şərait yaratdı. Zaur Aliyev, dosent
- Məhərrəmlik bitdi, toylar başladı - 2 ayda dəyişən menyu qiymətləri
16 sentyabr 2023 13:30
- Maradonanı KİMLƏR ÖLDÜRÜB...?
26 avqust 2023 16:45
- Allahın Azərbaycan şeirinə verdiyi Salam...
10 avqust 2023 17:40
- Bir adamın iki qiyamı – biri yaxşı, biri pis?
3 avqust 2023 11:18
- Məleykə Abbaszadə qızları barədə danışdı
13 iyun 2023 18:29
- Məclis-iMəbusan Böyük Millət Məclisinə necə çevrildi və ya II Əbdülhəmid
28 may 2023 00:00
- Dünyanın ən çox əhalisi olan ölkəsi DƏYİŞDİ
16 aprel 2023 23:18
- Bu dünyada sizə yer yoxdur
26 mart 2023 16:51
- “Qanuni oğru” Səttar Bəhlulzadəni Moskvaya necə aparıb? TARİX
12 mart 2023 11:12
- Atasını 12 yaşında itirdi, KVN komandasında çıxış etdi...Hacı Şahin haqqınd
6 mart 2023 08:27
- Sara Xatunun bu xahişini II Mehmet eşitmir…
01 oktyabr 18:25
- Azərbaycanın ən sürətli şəbəkəsi indi Xankəndi şəhərində
01 oktyabr 18:06
- Qənirə Paşayevaya HEYKƏL qoyulacaq - FOTO
01 oktyabr 17:19
- Sarsaq İrəvan -Qərb bizə silah versə, Bakıya bayrağımızı sancarıq
01 oktyabr 14:53
- Nar” şəbəkəsi Xankəndi şəhərində!
01 oktyabr 14:36
- Məzuniyyətə gələn əsgər 4-5 Kamaz daş vurub, anasına 5-10 manat çörək pulu..
01 oktyabr 13:16
- Türkiyədə DİN-in binasına terror hücumunun görüntüləri + Video
01 oktyabr 12:46
- ŞAGİRDLƏR ARASINDA KRİMİNAL ALƏMƏ MARAQ NİYƏ BU QƏDƏR ÇOXDUR?
01 oktyabr 11:24
- NK qərarı-Vətəndaş 1 paltonu 8, 1 ayaqqabını 4 il geyməlidir-MÜTLƏQ OXUYUN
01 oktyabr 11:02
- BMT 30 ildən sonra ilk dəfə Qarabağda
01 oktyabr 10:52
- Zaqatalada qumbara partladı - Vətən müharibəsi iştirakçısı öldü
01 oktyabr 10:36
- Robert Köçəryanın qardaşları Mərdan, Pirxan, Elman Gəncədə yaşayır -ŞOK
30 sentyabr 22:05
- Bu gün şəhid olan hərbçimizin - Fotoları
30 sentyabr 21:47
- Saakaşvili QARABAĞDAN yazdı...
30 sentyabr 20:16
- Bu gün Ermənistan tərəfdən snayperlə atəş açıldı, hərbçimiz şəhid oldu
30 sentyabr 19:07
- Qasımovlar ailəsi Balasanyanın həbsini gözləyir
30 sentyabr 17:45
- Prezidentdən təbrik məktubu
30 sentyabr 16:40
- Geydirmə Prezidentin köməkçisi David Babayan da həbs olundu - Rəsmi
30 sentyabr 16:34
- 90 %-i AC-YALAVAC yaşayan yazıçı dostlarıma
30 sentyabr 14:12
- Sabah dolu düşəcək, qar yağacaq - Xəbərdarlıq
30 sentyabr 13:54
- Erməni eşşəyi ZIRI BALAYAN gəbərir....
30 sentyabr 13:31
- "Sarsaq" Respublikasının QozProkuroruru da saxlanıldı...))
30 sentyabr 13:01
- Xocalı qatili və keçmiş "müdafiə naziri" ələ keçdi....
30 sentyabr 12:50
- DTX- Azad olunmuş ərazilərdə 500-ə yaxın şəxsin meyitinin qalıqları tapılıb"
30 sentyabr 12:21
- Eldar Mahmudov illər sonra görüntüləndi - Foto- Video
30 sentyabr 11:50
- Mən sənsiz ölmədim, məni bağışla...”
30 sentyabr 11:39
- Separatçılar yalvarmağa BAŞLADI
30 sentyabr 00:32
- Sərsəng su anbarına Azərbaycan nəzarət edir - Foto
29 sentyabr 23:57
- Vardanyandan sonra onlar da saxlanıldı - Yenilənib
29 sentyabr 23:48
- NAR “Sənə ən yaxın” konsepsiyasını təqdim edir
29 sentyabr 14:45