Heç kəs unutmasın ki, bizim yaradıcılığımız şəxsi əmlakımız deyil xalqın sərvətidir
![](https://www.nuh.az/uploads/posts/2023-09/thumbs/big_1694426526_natqi.jpg)
İnterval.az-ın bu gün ki müsahibi və özəl qonağı “Natiq” ritm qrupunun rəhbəri, Azərbaycan Respublikasının xalq artisti Natiq Bahadur oğlu Şirinov.
Müxbir : – Xöş gördük, əziz və dəyərli sənətkarımız Natiq müəllim,
Bildiyimizə görə uzun bir müddətdir ki, novator və müəllif kimi yaradıcılığınızla əlaqəli bır çox problemlər yaranıb və siz onları köklü şəkildə həll etməyə qərar vermisiniz.
N.Ş.:Müəlliflik hüququ ətrafında yaranan problemlər illərdir ki, bir çox sənət adamı kimi məni də narahat edir. Bildiyiniz kimi biz mədəniyyət adamları daha çox qastrol səfərlərində olur, vaxtımızın xeyli hissəsini sənət fəaliyyətinə sərf edirik. Buna görə də digər işlərə, o cümlədən müəlliflik hüququ kimi məsələlərin tənzimlənməsi və həllinə vaxtımız qalmır. Hazırda, qanuna əsasən müəlliflərin qonorarlarının yığılması və paylanması işini ictimai birliklər aparmalıdır. Əlbəttə, bunu çox yaxşı bilən dələduzlar daim iş başındadır.
Müxbir:Bildiyimiz kimi illərdir bir çox faktlar təsdiq edir ki, dəfələrlə Azərbaycan sənətinin qorunması naminə aparılan qanuni işləri pozaraq şəxsi maraqları üçün maddi qazanc əldə etmək halları ilə qarşılaşmışıq. Bəzi araşdırmalar apararaq bir çox maraqlı faktlarla tanış olmuşuq. Buna misal olaraq ictimai birlik kimi əvvəllər “Musiqili Əsər Müəlliflərinin Əmlak Hüquqlarının İdarəçiliyi” adı ilə qeydiyyatdan keçmiş, sonradan isə “Azərbaycan Müəllifləri” İctimai Birliyi kimi adını dəyişdirərək fəaliyyət göstərən bu təşkilatda uzun müddətdir ki, “hakimiyyət” davası gedirdi. Yaradıcılığa aidiyyatı olmayan şəxslər illərlə bu birliyə kimin rəhbərlik edəcəyi iddiası ilə məhkəmələrdə çəkişmələrdə, bir birini mənimsəmələrdə ittiham etməkdə idilər. Amma bu illər ərzində müəlliflərin qonorarlarının ödənilməsində hansı iş gördükləri barədə bir dənə də olsa nə ictimaiyyətə açıq məlumata, nə rəsmi hesabata rast gəlmədik.
N.Ş.: Məncə biz müəlliflərin, öz hüqüqlarının nədən ibarət olması və haqqlarını tələb etmək üçün qüvvədə olan dövlətimizin ali qanunları ilə tanış olub bir az maariflənmələrinin tam zamanı çatıb. Yaradıcı adamların hüquqlarını kollektiv əsasda idarə edən ictimai birlik də artıq rəsmi olaraq qeydiyyatdan keçib və aktiv fəaliyyətə başlamışdır və mən dərhal oraya üzv oldum. Bəli, belə ictimai birliklərin qanunla yaradılmalarının məqsədləri özləri üçün pul qazanmaq deyil. Onlar müəlliflər, ifaçılar üçün, bir sözlə yaradıcı insanların adından rastlaşdıqları müəlliflik problemlərinin həlli ilə məşğul olmaq və onlara çatmalı olan qonorarları toplayıb əsər sahiblərinə çatdırmalıdırlar.
Müxbir: Yaqin bu qədər yüklü iş qrafikiniz arasında sizi bir də hüquqi işlərinizlə məşğul olmağa vadar edən çox ciddi bir səbəb var.
N.Ş.:Mahnıların, şeirlərin, müxtəlif növ yaradıcılıq nümunələrinin oğurlanması, yaxud başqa adla təqdimatı haqqında çox eşitmişik. Mən də bu problemlə dəfələrlə üzləşmişəm. Bu yaxınlarda yaşanan hadisə isə məni daha qətiyyətli olmağa və ciddi addımlar atmağa vadar etdi.
Belə ki, tərəfimdən 2012-ci ildə yaradılmış materialı daşdan olmayan, ebonit olan, əl ilə ifa olunan və fərqli səs effektlərinə malik “Qavaldaş nağara” adlı tətbiqi sənət əsəri 2019-cu il 11 dekabr tarixində 12/C-10851-19 nömrəsi ilə Əqli Mülkiyyət Agentliyində qeydiyyata alınıb. Həmin qavaldaş nağara tətbiqi sənət əsəri əsasında yaradılmış aləti Azərbaycanda ilk dəfə olaraq keçirilən “Eurovision” mahnı müsabiqəsinin açılış mərasimində istifadə etmişəm. 2019-cu ildə Heydər Əliyev adına Sarayda “Natiq Ritm Qrupu”nun böyük tamaşaçı kütləsinin iştirakı ilə keçirilən konsertində, habelə 2012-ci ildən etibarən Azərbaycan da daxil olmaqla dünyanın bir çox ölkələrində keçirilən tədbirlərdə həmin Qaval daşından istifadə etməklə ifalarım olub. Lakin cavabdeh Ramil Cahangirov tərəfindən razılığım olmadan qanunsuz olaraq “Qaval daş”dan istifadə edilib. Belə ki, müstəsna hüquqları mənə məxsus tətbiqi sənət əsəri olan müəlliflik hüququ obyekti çertyojlardan və materiallardan istifadə edilərək yaradılmış Qaval daşından cavabdeh Ramal Cahangirov müxtəlif tədbirlərdə istifadə edərək haqsız qazanc əldə edib. Bununla da mənim müəlliflik hüquqlarımı pozub.
Xüsusilə qeyd edim ki, müəlliflik hüququ ilə bağlı məsələlərə daim həssaslıqla yanaşmışam. Yaradıcı fəaliyyətimin nəticəsində meydana gəlmiş bir çox musiqi alətlərinin və musiqi əsərlərinin müəllifiyəm və həmin müəlliflik hüququ obyektlərini Əqli Mülkiyyət Agentliyində qeydiyyatdan keçirmişəm.
Sizə danışdığım məsələ ilə bağlı da qanunauyğun şəkildə addım atmağı lazım bilərək məhkəməyə müraciət etdim. Kifayət qədər sübutum olduğu üçün ədalətin bərqərar olacağından şübhəm yoxdur. Müəlliflik hüquqlarının pozulmasının sübutu kimi müxtəlif videogörüntüləri də məhkəməyə təqdim etdim.
Yaradıcı fəaliyyətim dövründə dəfələrlə müəlliflik hüquqlarımın pozuntularına rast gəlmişəm. Problemin həlli istiqamətində müraciət edə biləcəyimiz rəsmi qurumun olmasına baxmayaraq, elə məsələlər də var ki, onların həlli, qanunlarımızın tələbinə uyğun olaraq, yalnız yaradıcı insanların özlərinin yaratdıqları qeyri-hökumət təşkilatı olan – yani ictimai birlik olan təşkilatlar tərəfindən həyata keçirilməlidir. Sevindirici haldır ki, bu qəbildən olan problemlərimizi həll etmək iqtidarında olan, qapısını döyə biləcəyimiz “Müəllif Hüquqları Uğrunda” İctimai Birliyi var. Üzvü olduğum Birlik üzləşdiyim problemin həlli istiqamətində öz səlahiyyətləri çərçivəsində, özlərinə aid hissədə mənə lazımi dəstəyi göstərdi. Əvvəllər bu sahədə özlərini müəlliflərin maraqlarını təmsil edənlər kimi qələmə verən ictimai birlik yalan vədlərdən başqa heçnə etmirdi. İndi isə sözün əsl mənasında işi görən peşəkarlardır, sənətə can yandıranlardır. Çünki müəlliflərin problem və əmlak hüquqları ilə məşğul olan qurum ancaq yaradıcı insanlardan və müəlliflərin özündən ibarət olmalıdır. Üzvü olduğum və hal-hazırda mənim problemimin həllini aparan MHU İB məhz bələ bir təşkilatdır və nəticənin də müsbət olacağına inanıram.
Bilirsiniz ki, mən təkcə Azərbaycanda yox, həm də Azərbaycandan kənarda də mədəniyyətimizi təmsil edirəm. Ona görə də əsərlərimin xaricdəki taleyindən də nigaranam.
Müxbir: Yeri gəlmişkən sizinlə müsahibədən öncə biraz araşdırmalar apardım. Çox maraqlı bir faktla rastlaşdım. İllər öncə piratçılığa dəstək verərək şərait yaradan işbazların ucbatından, Azərbaycan faktiki olaraq bu sahə üzrə “qara siyahıya”daxil edilmişdir. Bu “qara siyahı” hər il ABŞ Ticarət Nümayəndəliyinin Ofisi (Prezidentin İcraçı Ofisi) ABŞ-nın ticarət tərəfdaş dövlətlərində əqli mülkiyyət hüquqlarının riayət olunmasına və qorunmasına dair Xüsusi 301 Hesabatında (“Siyahı 301”) əks olunur.
N.Ş.:Bəli belə bir fakt mövcud olub. Bildiyimə görə Azərbaycan Respublikası yalnız 2006-cı ildə, o cümlədən o zamanki Müəllif Hüquqları Agentliyinin (hazırki Əqli Mülkiyyət Agentliyi) səyləri nəticəsində həmin siyahıdan çıxarılmışdır. Amma, maraqlısı bilirsiz nədir? Belə siyahıya ölkəmizin düşməsinin səbəblərindən biri də, bəlkə də ən böyüyü müəllif hüquqlarını pozanlar olub. Hələ 2000-ci illərin əvvəllərində ölkədə fəaliyyət göstərən studiyaların müəllif hüquqlarını pozaraq buraxdıqları kasetlər ölkəmizin bu “qara siyahı”ya düşməsində böyük rol oynamışdır. Əlbəttə bu ölkəmizin beynəlxalq nüfuzuna çox böyük zərbə idi. Bu günkü söhbətimizin mövzusuna və sizin qaldırdığınız məsələyə aid olduğu üçün bu faktı burda səsləndirmək istədim.
Xüsusilə qeyd etmək istərdim ki, bu günkü gün “Müəllif Hüquqları Uğrunda” İctimai Birliyi musiqiliəsər müəlliflərinin hüquqlarının təkcə Azərbaycanda deyil, ölkə xaricində dəqorunması məqsədilə digər dövlətlərin müvafiq təşkilatları və beynəlxalq qurumları ilə iş aparır.
Bəli, səsləndirilən faktlar bir daha onu göstərir ki, bu sahədə təkcə öz xeyirlərini düşünən iş adamlarından yaradıcı insanlara heç bir xeyir və dəstək ola bilməz. Hətta, belə “fəaliyyət” həm də ölkənin beynəlxalq imicinə də xeyir gətirməz.
Bir daha vətənin xalqının sənətkarı kimi demək istəyirəm ki, mən ömrümü Azərbaycan sənətinə və millətimin mədəniyyətinə həsr etmişəm və son nəfəsimə qədər də yaradıcılığımla xalqıma qulluq edəcəm. Və heç kəs unutmasın ki, bizim yaradıcılığımız şəxsi əmlakımız deyil xalqın sərvətidir. Bu sərvətə əl uzatmaq kirlətmək və ləkə salmaq olmaz.
Belə bir ağır və məsuliyyətli işlə yaradıcı şəxslərə göstərdikləri dəstək üçün “Müəllif Hüquqları Uğrunda” İctimai Birliyinə təşəkkür edir, gələcək fəaliyyətində uğurlar arzulayıram.
Nərmin İsgəndərli
İnterval.Az
Məqaləyə dair fotomateriallar:
- İranda DİL POBLEMİ aradan qalxır? (ŞƏRH)
26 iyul 2024 22:42
- Dəmir Yolları İdarəsi öz işçisinin şirkətinə tender verib – ARAŞDIRMA
26 iyul 2024 15:03
- Seçicilərdən şans istəyən YAP-çı XANIM namizəd
26 iyul 2024 11:12
- 60 MANATA görə ADAM ÖLDÜRDÜ
26 iyul 2024 09:22
- Pezeşkiandan İNQİLABİ İLK: Azərbaycan dili ilə bağlı...
26 iyul 2024 09:12
- Ağadadaş Ağayevin döyüldüyü MedEra-nın sahibi BU MƏŞHURUN QUDASIDIR - VİDEO
25 iyul 2024 19:01
- Xanlar Fətiyev haqqında sensasion faktlar: Sabiq deputat külli miqdarda vəsaiti ölkədən necə çıxarıb?
25 iyul 2024 16:12
- Səttar Möhbalıyev bu qurumu ailə biznesinə çevirib – Hüquq müdafiəçisi
25 iyul 2024 12:23
- Bu ölkədə SUBAYLIĞI QADAĞAN etmək istəyirlər
24 iyul 2024 01:14
- NAR-ın dəstəyi ilə Ana dilində səlis danışanların çempionatı - Cəlalə Nəzəroğlunun müsahibəsi
23 iyul 2024 18:31
- İranda DİL POBLEMİ aradan qalxır? (ŞƏRH)
26 iyul 22:42
- DGK Abid Şərifovun şirkətinə protokol yazdı
26 iyul 17:19
- Dəmir Yolları İdarəsi öz işçisinin şirkətinə tender verib – ARAŞDIRMA
26 iyul 15:03
- İki üzü, 4 ayağı və 4 qolu olan körpə doğuldu – FOTO
26 iyul 14:12
- Hacı Qalibin oğlu namizəd olmadı, qalmaqallı direktora yol açıldı
26 iyul 11:21
- Seçicilərdən şans istəyən YAP-çı XANIM namizəd
26 iyul 10:39
- Aralarındakı səs fərqi 1 %-ə endi
26 iyul 10:04
- Ağadadaş Ağayev cinayət məsuliyyətinə cəlb olundu - SON DƏQİQƏ
26 iyul 09:41
- 60 MANATA görə ADAM ÖLDÜRDÜ
26 iyul 09:22
- Pezeşkiandan İNQİLABİ İLK: Azərbaycan dili ilə bağlı...
26 iyul 09:10
- Ağadadaş Ağayevdən şikayətçi deyiləm - Həmin qadın danışdı
26 iyul 00:51
- AĞ Partiya sədrinin köməkçisi Mətləb Aslanovun namizədliyi qeydə alındı
25 iyul 21:53
- Elçin Əfəndiyevin qızı da deputatlığa namizəd oldu - AÇIQLAMA
25 iyul 20:40
- Ağadadaş Ağayevin döyüldüyü MedEra-nın sahibi BU MƏŞHURUN QUDASIDIR - VİDEO
25 iyul 19:01
- Eldar Mahmudovdan YENİ XƏBƏR VAR - Yarım milyona yaxın...
25 iyul 18:55
- Aybəniz İlqarın həbs ediləcəyi xəbərləri yayılıb
25 iyul 18:32
- Xanlar Fətiyev haqqında sensasion faktlar: Sabiq deputat külli miqdarda vəsaiti ölkədən necə çıxarıb?
25 iyul 16:12
- OĞLU avtoqəzada ölən ATA Baş prokurora müraciət etdi...
25 iyul 14:48
- Səttar Möhbalıyev bu qurumu ailə biznesinə çevirib – Hüquq müdafiəçisi
25 iyul 12:23
- ŞLYAPA ZAHİD-in işi məhkəmədə - 42 MİLYON necə mənimsənilib?
25 iyul 10:28
- Ziya Bünyadovun qətli ilə bağlı SİRR PƏRDƏSİ ARALANIR
25 iyul 09:08
- Prezident general-leytenantı təltif etdi
24 iyul 16:17
- AĞ ÇİÇƏYİMdən təmzinat tələb edən qadının başınaa BUTULKA ilə VURDULAR
24 iyul 13:26
- İlham Əliyev Şavkat Mirziyoyevə zəng edib
24 iyul 11:57
- O qapını bağlasam, şagird və müəllimlər qalacaq çöldə - VİDEO
24 iyul 11:49
- Rusiya müdafiə nazirinin müavinini 1 MILYON RUBL ( 19 MIN AZN ) rüşvətə görə 15 İL HƏBS gözləyir )))
24 iyul 09:42
- Əkrəm Həsənov - Gəlirlər azalır, qiymətlər və aqressiya artır
24 iyul 02:03
- Bu ölkədə SUBAYLIĞI QADAĞAN etmək istəyirlər
24 iyul 01:14
- NAR-ın dəstəyi ilə Ana dilində səlis danışanların çempionatı - Cəlalə Nəzəroğlunun müsahibəsi
23 iyul 18:31
- Sabiq nazirin qızı da deputatlığa namizəd oldu
23 iyul 12:39