Mİ-8-in “qara qutu”su – Qara qüvvələr onu oxunmaz etdilər
![](https://www.nuh.az/uploads/posts/2023-11/thumbs/big_1700457921_qaraq.jpg)
Bu gün ölkəmizin tarixininin qara günlərindən biridir. Qarakənd faciəsi və ya 20 noyabr faciəsi adı ilə tanınan, Azərbaycanın dövlət xadimlərinin həlak olduğu helikopter terrorunun 32-ci ildönümüdür.
Bu hadisə 1991-ci ilin noyabr aynın 20-də Xocavənd rayonunun Qarakənd kəndinin yaxınlığında, Ağdam rayonunun Mərzili kəndi ərazisində baş verib. Erməni terrorçuları tərəfindən vurulan hərbi helikopterdə 22 nəfər həlak olub. Onlardan 12-si azərbaycanlı idi.
O zamana görə də, indinin özündə də bu, sıradan bir hadisə deyildi. Həlak olanlar arasında Azərbaycan Respublikasının dövlət katibi Tofiq İsmayılov, baş prokuror İsmət Qayıbov, dövlət müşaviri, sabiq daxili işlər naziri Məhəmməd Əsədov, millət vəkilləri Vaqif Cəfərov və Vəli Məmmədov, baş nazirin müavini Zülfü Hacıyev, nazir müavini Qurban Namazəliyev, Prezident Aparatının şöbə müdiri və jurnalist Osman Mirzəyev, Azərbaycan Dövlət Televiziyasının jurnalisti Alı Mustafayev var idi.
Bundan başqa, helikopterin vurulması nəticəsində Qazaxıstan Respublikası daxili işlər nazirinin müavini Saylau Serikov, yüksək rütbəli rus hərbçilər də olub.
O zaman SSRİ-nin dağılmasına 1 ay qalırdı. Əslində SSRİ-yə daxil olan müttəfiq respublikaların, demək olar ki, hamısı dövlət müstəqilliyinə dair bəyannamə qəbul etmiş, Moskvaya itaət etmək istəmədiklərini göstərmişdilər. SSRİ prezidenti Mixail Qorbaçov isə hələ də ölkədə situasiyaya, eləcə də milli münaqişələrə nəzarət etdiyini göstərmək istəyirdi. Elə Azərbaycanın dövlət adamlarınndan, Rusiya və Qazaxıstanın hərbi xadimlərindən ibarət heyəti helikopterlə Xankəndiyə göndərmək, orada mühüm bir toplantı təşkil etmək də onun təşəbbüsü idi.
Bəs bu detaldan çıxış edərək güman etmək olarmı ki, helekoptor terrorundan Qorbaçovun və ya SSRİ xüsusi xidmət orqanlarının öncədən xəbəri olub?
Üstündən 32 il keçəndən sonra çox şey demək olar, amma bu terror aktı və onun acı nəticəsi nə Qorbaçova, nə də o zamankı Azərbaycan prezidenti Ayaz Mütəllibova (ona qarşı da bu cür iddia var) heç cür sərfəli deyildi. Bu hadisə Ayaz Mütəllibovun iqtidar komandasının belini qırdı, onu tək qoydu, zəiflətdi. Eləcə də bu terror aktı Qorbaçovun artıq ölkəyə rəhbərlik edə bilmədiyini, SSRİ-nin son dərəcə laxlamış, çökmək üzrə olduğunu göstərdi.
Söz yox, rus müstəntiqlər və təbliğatçılar ortalıqda nə qədər informasiya kirliliyi yaratsalar da, separatçıları təmizə çıxarmağa çalışsalar da, helikopteri ermənilərin vurduğu şəksiz idi. Hadisə yerinə də birinci ermənilər və ruslar çatmışdı. Açılmış cinayət işini ruslar aparsa da, demək olar ki, əsasən, işi ört-basdır etməyə çalışmış, hadisəni qəza kimi qələmə vermis, helikopterin qara qutusunun “yararsız” olduğunu bəyan etmişdilər. Halbuki mütəxəssislər Mİ-8 N72 helikopterlərində olan qara qutuların yanma ehtimalının 0-a bərabər olduğunu qeyd edirlər.
Zatən, o “qara qutu” asanlıqla sıradan çıxacaq bir şey olsa, onu təyyarələrə və helikopterlərə quraşdırmağın mənası olmazdı.
Yeri gəlmişkən, 1991-ci ildə parlament sədrinin müavini vəzifəsini tutan Tamerlan Qarayevin son anda helikopterə minməməsi faktına istinad edərək onun helikopter terrorunda əlinin olması barədə hələ də davam edən manipulyasiyalar var. Ancaq bu hadisəyə dair təfərrüatlarda Xankəndiyə gedəcək rəhbər şəxslərin siyahısının Moskvanın xahişi ilə bir neçə dəfə dəyişdirildiyi, Vaqif Cəfərov və Vəli Məmmədovun adlarının siyahıdan bir dəfə çıxarılması, daha sonra yenidən əlavə edildiyi məlumdur, Tamerlan Qarayevdən isə söhbət getmir. Bu da ona dəlalət edir ki, T.Qarayevin Xankəndiyə getməsi öncədən nəzərdə tutulmayıb. Adamı 32 ildir ki, minməli olmadığı helikopterə minmədiyi üçün şantaj edirlər.
Maraqlıdır ki, bu hadisədən 40 gün sonra SSRİ dağılsa da, onun varisi Rusiya öz vətəndaşlarının həlak olmasına görə davam etdirməli olduğu istintaqı sona çatdırmayıb. Beləliklə, bu boyda cinayət işi ört-basdır edilib. Sonrakı illərdə Azərbaycanın bu istiqamətdə hər hansı bir təhqiqat aparması isə çox çətin idi.
Bununla belə, Qarabağin aran və dağlıq hissəsi erməni terrorçularından, silahlı separatçılardan tamamilə azad olunduqdan, terrorçubaşıların bir qisminin yaxalanaraq Bakıya gətirilməsindən sonra bu məsələyə yenidən qayıtmaq, 1991-ci ilin 20 noyabrında Azərbaycana məxsus hərbi helikopterin kimlərin əmri ilə kimlər tərəfindən vurulduğunu soruşmaq olar. Qondarma “DQR”-in “sabiq prezidentlər”i, əl-əlbət, bu məsələyə dair hər hansı yeni informasiyaya malik olarlar.
Bu cür hadisələrin unudulmaması isə o baxımdan əhəmiyyətlidir ki, bu günlərə hansı ağrı-acılardan, itkilərdən, silsiləvi məyusluqlardan keçib gəldiyimizi bilək və necə bir kəmfürsət və məkrli düşmənlə üz-üzə olduğumuzu həmişə yadda saxlayaq.
- NAR-ın dəstəyi ilə Ana dilində səlis danışanların çempionatı - Cəlalə Nəzəroğlunun müsahibəsi
23 iyul 2024 18:31
- Polad Həşimov və İlqar Mirzəyevin anım günüdür
14 iyul 2024 11:36
- Anar Məmmədov deputat olmaq istəyir - Ziya Məmmədov qalmaqal çempionu oğlu üçün çalışmalara başladı
13 iyul 2024 11:58
- Hansı məhsulların idxalı azalıb? - Siyahı
13 iyul 2024 10:11
- Bu qidalar uşaqların boyunu uzadır
13 iyul 2024 09:57
- Şixəliyevin milyonluq əmlakı satışa çıxarıldı - Elə OĞLU ALDI ...)))
12 iyul 2024 10:30
- Görəsən Avropada bilirlərmi ki, Gündüz Əliyev barəsində CM-nin 4-5 maddəsi üzrə İTTİHAM elan edilib..?
11 iyul 2024 11:45
- Məni dostlarım öldürdü - Akif Səmədin şeirləri
7 iyul 2024 18:01
- ZƏNGİLANDA QALAN DÜNYAM
6 iyul 2024 23:02
- Rasputini öldürən, Stalinin qorxduğu azərbaycanlı
5 iyul 2024 12:35
- İranda DİL POBLEMİ aradan qalxır? (ŞƏRH)
26 iyul 22:42
- DGK Abid Şərifovun şirkətinə protokol yazdı
26 iyul 17:19
- Dəmir Yolları İdarəsi öz işçisinin şirkətinə tender verib – ARAŞDIRMA
26 iyul 15:03
- İki üzü, 4 ayağı və 4 qolu olan körpə doğuldu – FOTO
26 iyul 14:12
- Hacı Qalibin oğlu namizəd olmadı, qalmaqallı direktora yol açıldı
26 iyul 11:21
- Seçicilərdən şans istəyən YAP-çı XANIM namizəd
26 iyul 10:39
- Aralarındakı səs fərqi 1 %-ə endi
26 iyul 10:04
- Ağadadaş Ağayev cinayət məsuliyyətinə cəlb olundu - SON DƏQİQƏ
26 iyul 09:41
- 60 MANATA görə ADAM ÖLDÜRDÜ
26 iyul 09:22
- Pezeşkiandan İNQİLABİ İLK: Azərbaycan dili ilə bağlı...
26 iyul 09:10
- Ağadadaş Ağayevdən şikayətçi deyiləm - Həmin qadın danışdı
26 iyul 00:51
- AĞ Partiya sədrinin köməkçisi Mətləb Aslanovun namizədliyi qeydə alındı
25 iyul 21:53
- Elçin Əfəndiyevin qızı da deputatlığa namizəd oldu - AÇIQLAMA
25 iyul 20:40
- Ağadadaş Ağayevin döyüldüyü MedEra-nın sahibi BU MƏŞHURUN QUDASIDIR - VİDEO
25 iyul 19:01
- Eldar Mahmudovdan YENİ XƏBƏR VAR - Yarım milyona yaxın...
25 iyul 18:55
- Aybəniz İlqarın həbs ediləcəyi xəbərləri yayılıb
25 iyul 18:32
- Xanlar Fətiyev haqqında sensasion faktlar: Sabiq deputat külli miqdarda vəsaiti ölkədən necə çıxarıb?
25 iyul 16:12
- OĞLU avtoqəzada ölən ATA Baş prokurora müraciət etdi...
25 iyul 14:48
- Səttar Möhbalıyev bu qurumu ailə biznesinə çevirib – Hüquq müdafiəçisi
25 iyul 12:23
- ŞLYAPA ZAHİD-in işi məhkəmədə - 42 MİLYON necə mənimsənilib?
25 iyul 10:28
- Ziya Bünyadovun qətli ilə bağlı SİRR PƏRDƏSİ ARALANIR
25 iyul 09:08
- Prezident general-leytenantı təltif etdi
24 iyul 16:17
- AĞ ÇİÇƏYİMdən təmzinat tələb edən qadının başınaa BUTULKA ilə VURDULAR
24 iyul 13:26
- İlham Əliyev Şavkat Mirziyoyevə zəng edib
24 iyul 11:57
- O qapını bağlasam, şagird və müəllimlər qalacaq çöldə - VİDEO
24 iyul 11:49
- Rusiya müdafiə nazirinin müavinini 1 MILYON RUBL ( 19 MIN AZN ) rüşvətə görə 15 İL HƏBS gözləyir )))
24 iyul 09:42
- Əkrəm Həsənov - Gəlirlər azalır, qiymətlər və aqressiya artır
24 iyul 02:03
- Bu ölkədə SUBAYLIĞI QADAĞAN etmək istəyirlər
24 iyul 01:14
- NAR-ın dəstəyi ilə Ana dilində səlis danışanların çempionatı - Cəlalə Nəzəroğlunun müsahibəsi
23 iyul 18:31
- Sabiq nazirin qızı da deputatlığa namizəd oldu
23 iyul 12:39