Mİ-8-in “qara qutu”su – Qara qüvvələr onu oxunmaz etdilər

Bu gün ölkəmizin tarixininin qara günlərindən biridir. Qarakənd faciəsi və ya 20 noyabr faciəsi adı ilə tanınan, Azərbaycanın dövlət xadimlərinin həlak olduğu helikopter terrorunun 32-ci ildönümüdür.
Bu hadisə 1991-ci ilin noyabr aynın 20-də Xocavənd rayonunun Qarakənd kəndinin yaxınlığında, Ağdam rayonunun Mərzili kəndi ərazisində baş verib. Erməni terrorçuları tərəfindən vurulan hərbi helikopterdə 22 nəfər həlak olub. Onlardan 12-si azərbaycanlı idi.
O zamana görə də, indinin özündə də bu, sıradan bir hadisə deyildi. Həlak olanlar arasında Azərbaycan Respublikasının dövlət katibi Tofiq İsmayılov, baş prokuror İsmət Qayıbov, dövlət müşaviri, sabiq daxili işlər naziri Məhəmməd Əsədov, millət vəkilləri Vaqif Cəfərov və Vəli Məmmədov, baş nazirin müavini Zülfü Hacıyev, nazir müavini Qurban Namazəliyev, Prezident Aparatının şöbə müdiri və jurnalist Osman Mirzəyev, Azərbaycan Dövlət Televiziyasının jurnalisti Alı Mustafayev var idi.
Bundan başqa, helikopterin vurulması nəticəsində Qazaxıstan Respublikası daxili işlər nazirinin müavini Saylau Serikov, yüksək rütbəli rus hərbçilər də olub.
O zaman SSRİ-nin dağılmasına 1 ay qalırdı. Əslində SSRİ-yə daxil olan müttəfiq respublikaların, demək olar ki, hamısı dövlət müstəqilliyinə dair bəyannamə qəbul etmiş, Moskvaya itaət etmək istəmədiklərini göstərmişdilər. SSRİ prezidenti Mixail Qorbaçov isə hələ də ölkədə situasiyaya, eləcə də milli münaqişələrə nəzarət etdiyini göstərmək istəyirdi. Elə Azərbaycanın dövlət adamlarınndan, Rusiya və Qazaxıstanın hərbi xadimlərindən ibarət heyəti helikopterlə Xankəndiyə göndərmək, orada mühüm bir toplantı təşkil etmək də onun təşəbbüsü idi.
Bəs bu detaldan çıxış edərək güman etmək olarmı ki, helekoptor terrorundan Qorbaçovun və ya SSRİ xüsusi xidmət orqanlarının öncədən xəbəri olub?
Üstündən 32 il keçəndən sonra çox şey demək olar, amma bu terror aktı və onun acı nəticəsi nə Qorbaçova, nə də o zamankı Azərbaycan prezidenti Ayaz Mütəllibova (ona qarşı da bu cür iddia var) heç cür sərfəli deyildi. Bu hadisə Ayaz Mütəllibovun iqtidar komandasının belini qırdı, onu tək qoydu, zəiflətdi. Eləcə də bu terror aktı Qorbaçovun artıq ölkəyə rəhbərlik edə bilmədiyini, SSRİ-nin son dərəcə laxlamış, çökmək üzrə olduğunu göstərdi.
Söz yox, rus müstəntiqlər və təbliğatçılar ortalıqda nə qədər informasiya kirliliyi yaratsalar da, separatçıları təmizə çıxarmağa çalışsalar da, helikopteri ermənilərin vurduğu şəksiz idi. Hadisə yerinə də birinci ermənilər və ruslar çatmışdı. Açılmış cinayət işini ruslar aparsa da, demək olar ki, əsasən, işi ört-basdır etməyə çalışmış, hadisəni qəza kimi qələmə vermis, helikopterin qara qutusunun “yararsız” olduğunu bəyan etmişdilər. Halbuki mütəxəssislər Mİ-8 N72 helikopterlərində olan qara qutuların yanma ehtimalının 0-a bərabər olduğunu qeyd edirlər.
Zatən, o “qara qutu” asanlıqla sıradan çıxacaq bir şey olsa, onu təyyarələrə və helikopterlərə quraşdırmağın mənası olmazdı.
Yeri gəlmişkən, 1991-ci ildə parlament sədrinin müavini vəzifəsini tutan Tamerlan Qarayevin son anda helikopterə minməməsi faktına istinad edərək onun helikopter terrorunda əlinin olması barədə hələ də davam edən manipulyasiyalar var. Ancaq bu hadisəyə dair təfərrüatlarda Xankəndiyə gedəcək rəhbər şəxslərin siyahısının Moskvanın xahişi ilə bir neçə dəfə dəyişdirildiyi, Vaqif Cəfərov və Vəli Məmmədovun adlarının siyahıdan bir dəfə çıxarılması, daha sonra yenidən əlavə edildiyi məlumdur, Tamerlan Qarayevdən isə söhbət getmir. Bu da ona dəlalət edir ki, T.Qarayevin Xankəndiyə getməsi öncədən nəzərdə tutulmayıb. Adamı 32 ildir ki, minməli olmadığı helikopterə minmədiyi üçün şantaj edirlər.
Maraqlıdır ki, bu hadisədən 40 gün sonra SSRİ dağılsa da, onun varisi Rusiya öz vətəndaşlarının həlak olmasına görə davam etdirməli olduğu istintaqı sona çatdırmayıb. Beləliklə, bu boyda cinayət işi ört-basdır edilib. Sonrakı illərdə Azərbaycanın bu istiqamətdə hər hansı bir təhqiqat aparması isə çox çətin idi.
Bununla belə, Qarabağin aran və dağlıq hissəsi erməni terrorçularından, silahlı separatçılardan tamamilə azad olunduqdan, terrorçubaşıların bir qisminin yaxalanaraq Bakıya gətirilməsindən sonra bu məsələyə yenidən qayıtmaq, 1991-ci ilin 20 noyabrında Azərbaycana məxsus hərbi helikopterin kimlərin əmri ilə kimlər tərəfindən vurulduğunu soruşmaq olar. Qondarma “DQR”-in “sabiq prezidentlər”i, əl-əlbət, bu məsələyə dair hər hansı yeni informasiyaya malik olarlar.
Bu cür hadisələrin unudulmaması isə o baxımdan əhəmiyyətlidir ki, bu günlərə hansı ağrı-acılardan, itkilərdən, silsiləvi məyusluqlardan keçib gəldiyimizi bilək və necə bir kəmfürsət və məkrli düşmənlə üz-üzə olduğumuzu həmişə yadda saxlayaq.
- Tarixdə iz qoyan sənəd - Şuşa Bəyannaməsi
15 iyun 2025 23:31
- Cəmi 20 qəpiyə damarlarınızı təmizləyin-MÖCÜZƏ SU
15 iyun 2025 00:38
- Türkiyənin siyasi və tarixi mövzulu serialları insanlara başdan-başa konspirologiya aşılayır...MÜSAHİBƏ
10 iyun 2025 01:07
- Məktəb şagirdi QARPIZ OĞURLADI və barəsində CİNAYƏT İŞİ açıldı
9 iyun 2025 10:58
- Bir əsrin şahidi : 100 yaşlı cərrah Anatoli Zankoviçin keşməkeşli həyat hekayəsi
9 iyun 2025 07:20
- Ceyran göbəyi, qara yumurta, kəfən dönməsi - Bakıda 74 min alan falçının İLGİNC RİTUALLARI
8 iyun 2025 21:28
- Ayaz Mütəllibovun hansı nazirləri AXC-yə silahlı hücum əmrini yerinə yetirməyib?
8 iyun 2025 11:57
- Süleyman Rüstəm Xalq artistini necə aldadıb... - Bu, yəqin, pərəstişkarım olan qızların işidir..
8 iyun 2025 00:14
- Hörmətsizlik etməmək üçün götürdüm - Valideynlərin üzük aldığı müəllim
7 iyun 2025 20:54
- Mikayıl Müşfiqin həbsinin və güllələnməsinin gizlinləri - Üzünə duranların SİYAHISI
7 iyun 2025 10:45
- Bu şənbə rəsmi iş günüdür
17 iyun 23:21
- SON DƏQİQƏ! İranın keçmiş PREZİDENTİ Əhmədenejat ÖLDÜRÜLDÜ
17 iyun 21:41
- Bakıda Osmanlı əsirləri və qardaş yardımı mövzusunda beynəlxalq konfrans keçirildi (FOTO)
17 iyun 21:23
- Qayınatasının 12 minini oğurlayıb SEVGİLİSİNƏ verən GƏLİNƏ hökm oxundu
17 iyun 20:46
- Dedi ki, xanım generala hədiyyə almaq lazımdır - Dələduzluq işinin ŞOK detalları
17 iyun 17:28
- İlham Əliyev Afrim Qaşini qəbul etdi - FOTOLAR
17 iyun 17:07
- Bu gün satılan narkotiklər insanı zombiyə çevirir - Nail Kəmərli nələrlə üzləşdiyindən danışdı VIDEO
17 iyun 16:47
- İsrail 4 gün əvvəl vəzifəyə təyin olunan generalı öldürdü - Foto
17 iyun 10:59
- Rusiya Kiyevə zərbə endirdi - 14 ölü
17 iyun 10:03
- Tehrandan DƏHŞƏTLİ KÖÇ başladı, Trampdan SƏRT ÇAĞIRIŞ: Hamı Tehrandan ÇIXSIN! - FƏLAKƏT! VİDEO
17 iyun 09:49
- Şagirdlərinə açıq-saçıq şəkillərini göndərən müəllimə həbs edildi
17 iyun 09:30
- İran İsrailin hərbi hava bazasını vurdu
17 iyun 02:07
- Azərbaycanın müdafiə naziri Belarusa rəsmi səfər edib
17 iyun 00:59
- Özbəkistanda cinsini dəyişdirənlər adlarını da dəyişə biləcəklər
17 iyun 00:10
- 1897-ci il: Rusiyanın ikinci ən böyük xalqı türklər…
16 iyun 11:09
- Pənah Hüseyn partiya sədrliyindən getdi
16 iyun 10:44
- Britaniya kəşfiyyatına bu qadın rəhbərlik edəcək – MI6 tarixində İLK DƏFƏ
16 iyun 09:26
- İranlılar Türkiyə sərhədinə axışır – kütləvi köç təhlükəsi
16 iyun 09:10
- Bağırsaq sağlamlığını yaxşılaşdırmaq üçün bir nömrəli OT
16 iyun 00:20
- Tarixdə iz qoyan sənəd - Şuşa Bəyannaməsi
15 iyun 23:31
- İsraildən 200 qırıcı havaya qalxdı – İranı dəhşət gözləyir
15 iyun 23:13
- AMEA-dakı qalmaqalla bağlı qərar: Şöbə müdirinin şikayəti ilə professor cərimələndi
15 iyun 20:02
- Şair Vaqif Bayatlı Odərin 75 illiyinə həsr olunmuş tədbir keçirildi
15 iyun 17:35
- Şərurlu İsfəndiyardan gündəm olacaq AÇIQLAMA - VİDEO
15 iyun 15:13
- 3 km dərinlikdə 78 MİLYARD dollar dəyərində nəhəng qızıl yatağı tapıldı
15 iyun 14:53
- Xəbəri olmadan adına şirkət açıldı, 17 min manat vergi borcu gəldi... (VİDEO)
15 iyun 13:51
- Skuterlə aktrisanı vuran şəxs saxlanıldı - VİDEO
15 iyun 12:36
- Xaricdə işləmək istəyənlərin nəzərinə
15 iyun 11:40
- Prezident İlham Əliyevdən MÜHÜM AÇIQLAMA
15 iyun 11:23
- Güləşçimiz erməni rəqibini məğlub edərək Avropa çempionu oldu
15 iyun 09:16