Azərbaycan əlifbasının iki hərfilə bağlı maraqlı açıqlama

Azərbaycan dilində "I" və "Ğ" hərfləri ilə başlayan söz yoxdur. Bu hərflər yalnız sözün ortasında və ya sonunda işlənə bilir. Bəziləri düşünür ki, dilimizdə ilk hərfi "I" və "Ğ" ilə başlayan söz olmadığı halda əlifbada onların böyük variantı nəyə lazımdır.
AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun icraçı direktoru Baba Məhərrəmli İqtisadiyyat.az-a açıqlamasında bildirib ki, bu hərflərin istifadəsinə, əsasən, folklor nümunələrində rast gəlinir.
O, həmçinin dilimizdə gedən bir sıra proseslərlə əlaqədar həmin hərflərdən sözün əvvəlində rast gəlinmədiyini söyləyib: "Folklor nümunələrimizdə, yazılı qaynaqlarımızda "I" hərfi ilə başlayan sözlər olub. Məsələn, qədim türkcədə "Işıq" sözü işlənirdi. Dilimizdə gedən morfoloji proseslər nəticəsində cingiltiləşmə baş verib. Məsələn, bəzi türk dillərində olan "Taş" sözü bizdə "Daş" kimi yazılır. Yəni dilimizdə vaxtilə "I" hərfi ilə başlayan sözlər olub. İndi isə dilimizin morfoloji, fonetik inkişafı ilə bağlı həmin hərfdən sözün əvvəlində istifadəsinə rast gəlinmir".
"Qədim türk dilində "Ğ" səsi isə ümumiyyətlə olmayıb. Boğaz, qırtlaq samitlərini ifadə edən "Ğ" ərəb mənşəli sözlərdən gəlmədir. Məsələn, ərəb mənşəli "Ğafur" dilimizdə "Qafur" kimi yazılır. Bu hər bir dilin fonotaktikasından asılıdır", - icraçı direktor əlavə edib.
Azərbaycan dilinin qaydalarının düzgün öyrənilməsinə xidmət edən "Grammar Azi” səhifəsinin yaradıcısı və idarəçisi Murad Hüseynov isə İqtisadiyyat.az-a açıqlamasında qrafika baxımından bu hərflərin işlənilməsinin vacibliyini vurğulayıb.
O, hər bir hərfin böyük və kiçik variantının olmasının vacibliyini vurğulayıb.
"Qrafika baxımından ehtiyac olduqda "I" və "Ğ"nin böyük hərflə yazılması vacibdir. Məsələn, "AĞAC" adlı qəzetin adını böyük hərflərlə yazdıqda bundan istifadə etmək lazım olur. Burada "Ğ"nı kiçik yaza bilmərik. Yəni hər hansı bir hərfin böyük variantının olması o demək deyil ki, həmin dildə o hərflə başlayan xüsusi isim olmalıdır. Hər bir hərfin böyük və kiçik variantı olmalıdır. Bundan əlavə dilimizə keçən xarici toponimləri, insan adlarını ifadə etmək üçün də bu hərflərdən istifadə edilə bilər. Məsələn, dilimizdə "Iğdır" sözü böyük "I" ilə yazılır".
Oxşar xəbərlər
- İlham Əliyev Ulu Öndər Heydər Əliyevin anım günü ilə bağlı paylaşım etdi
11 dekabr 2023 22:50
- Bərdədə 10 hektar taxıl sahəsi susuzluqdan məhv olur – Fərdi sahibkar Zaur Mikayılovdan kömək istədi
11 dekabr 2023 16:34
- Əsir hərbçilər nə zaman Azərbaycana veriləcək?..
11 dekabr 2023 12:28
- Yaqub Zurufçunun oğlu Atilladan “Oyan, Təbriz” - VİDEO
10 dekabr 2023 21:16
- Misir Mərdanov və Mirşahinə qarşı sui-qəsd hazırlanıbmış: Saxlanılanlar var - Video
10 dekabr 2023 20:43
- Ali təhsilli Vətən müharibəsi iştirakçısının xadimə təyin edilməsi ilə bağlı..
10 dekabr 2023 20:08
- İlham Əliyev Serbiyaya getdi - FOTOLAR
10 dekabr 2023 14:57
- Bu ölkələrin əksəriyyəti Azərbaycanı dəstəkləyir
9 dekabr 2023 15:02
- Kabinetində güllələnən icra başçısının qızı ....
9 dekabr 2023 12:35
- Prezident Məhərrəm Əliyevi vəzifəsindən azad etdi - Yeni təyinat
9 dekabr 2023 12:26
Xəbər lenti
- İlham Əliyev Ulu Öndər Heydər Əliyevin anım günü ilə bağlı paylaşım etdi
11 dekabr 22:50
- Ömrü 5 il uzatmaq üçün necə yatmaq lazımdır?
11 dekabr 20:16
- KXCP növbədənkənar seçkiləri müzakirə etdi
11 dekabr 18:35
- Bərdədə 10 hektar taxıl sahəsi susuzluqdan məhv olur – Fərdi sahibkar Zaur Mikayılovdan kömək istədi
11 dekabr 16:34
- İlhamə Quliyevanın bacısı Əli Mirəliyevi məhkəməyə verir
11 dekabr 14:35
- Əsir hərbçilər nə zaman Azərbaycana veriləcək?..
11 dekabr 12:28
- Qarabağdan köçən ermənilər Ermənistanı tərk edir
11 dekabr 10:56
- Bu erməni qadının oğlu Qarabağda şəhid olub (VİDEO)
11 dekabr 10:43
- Nuridə Atəşidən Faiq Sücəddinova qarşı İTTİHAM....
10 dekabr 21:27
- Yaqub Zurufçunun oğlu Atilladan “Oyan, Təbriz” - VİDEO
10 dekabr 21:16
- Misir Mərdanov və Mirşahinə qarşı sui-qəsd hazırlanıbmış: Saxlanılanlar var - Video
10 dekabr 20:43
- Ali təhsilli Vətən müharibəsi iştirakçısının xadimə təyin edilməsi ilə bağlı..
10 dekabr 20:08
- Milli Məclisin sabiq üzvü Rusiyada 17 bina tikəcək - 50 milyon dollarlıq layihə
10 dekabr 17:25
- İlham Əliyev Serbiyaya getdi - FOTOLAR
10 dekabr 14:57
- Dünyanın ən varlı 10 ailəsi (SİYAHI)
10 dekabr 12:51
- Qazaxın işğal altında olan kəndlərindən illər sonra ilk görüntülər - Video
10 dekabr 12:44
- Rusiyanın Baş prokuroru yumurtanın bahalaşmasını yoxlamaq üçün göstəriş verdi
09 dekabr 15:40
- Bu ölkələrin əksəriyyəti Azərbaycanı dəstəkləyir
09 dekabr 15:02
- Bakıda metroda müəllimi döydü və 2 il 6 ay həbs...
09 dekabr 13:51
- Kabinetində güllələnən icra başçısının qızı ....
09 dekabr 12:35
- Prezident Məhərrəm Əliyevi vəzifəsindən azad etdi - Yeni təyinat
09 dekabr 12:26
- Bakcell dünyanın ən sürətlilərinin sürət tərəfdaşı oldu!
08 dekabr 15:09
- Tokayev Ermənistana səfər edəcək
08 dekabr 15:02
- Azərbaycan Hüseynlə Aqşini erməni əsirliyindən xilas edir
08 dekabr 10:57
- Moskvada Putinlə Rəisi arasında görüş keçirilir
08 dekabr 00:35
- Azərbaycan müəllimlərinin XVI qurultayı keçiriləcək
08 dekabr 00:18
- Şuşada mina partlayıb - xəsarət alan var
07 dekabr 13:32
- Gələn il fevralın 7-si qeyri-iş günü olacaq
07 dekabr 13:10
- Azərbaycanda növbədənkənar PREZİDENT SEÇKİSİ keçiriləcək
07 dekabr 12:54
- Şagird sinif yoldaşını öldürüb sonra intihar etdi - Daha 5 yaralı var
07 dekabr 12:42
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya