Azərbaycan əlifbasının iki hərfilə bağlı maraqlı açıqlama

Azərbaycan dilində "I" və "Ğ" hərfləri ilə başlayan söz yoxdur. Bu hərflər yalnız sözün ortasında və ya sonunda işlənə bilir. Bəziləri düşünür ki, dilimizdə ilk hərfi "I" və "Ğ" ilə başlayan söz olmadığı halda əlifbada onların böyük variantı nəyə lazımdır.
AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun icraçı direktoru Baba Məhərrəmli İqtisadiyyat.az-a açıqlamasında bildirib ki, bu hərflərin istifadəsinə, əsasən, folklor nümunələrində rast gəlinir.
O, həmçinin dilimizdə gedən bir sıra proseslərlə əlaqədar həmin hərflərdən sözün əvvəlində rast gəlinmədiyini söyləyib: "Folklor nümunələrimizdə, yazılı qaynaqlarımızda "I" hərfi ilə başlayan sözlər olub. Məsələn, qədim türkcədə "Işıq" sözü işlənirdi. Dilimizdə gedən morfoloji proseslər nəticəsində cingiltiləşmə baş verib. Məsələn, bəzi türk dillərində olan "Taş" sözü bizdə "Daş" kimi yazılır. Yəni dilimizdə vaxtilə "I" hərfi ilə başlayan sözlər olub. İndi isə dilimizin morfoloji, fonetik inkişafı ilə bağlı həmin hərfdən sözün əvvəlində istifadəsinə rast gəlinmir".
"Qədim türk dilində "Ğ" səsi isə ümumiyyətlə olmayıb. Boğaz, qırtlaq samitlərini ifadə edən "Ğ" ərəb mənşəli sözlərdən gəlmədir. Məsələn, ərəb mənşəli "Ğafur" dilimizdə "Qafur" kimi yazılır. Bu hər bir dilin fonotaktikasından asılıdır", - icraçı direktor əlavə edib.
Azərbaycan dilinin qaydalarının düzgün öyrənilməsinə xidmət edən "Grammar Azi” səhifəsinin yaradıcısı və idarəçisi Murad Hüseynov isə İqtisadiyyat.az-a açıqlamasında qrafika baxımından bu hərflərin işlənilməsinin vacibliyini vurğulayıb.
O, hər bir hərfin böyük və kiçik variantının olmasının vacibliyini vurğulayıb.
"Qrafika baxımından ehtiyac olduqda "I" və "Ğ"nin böyük hərflə yazılması vacibdir. Məsələn, "AĞAC" adlı qəzetin adını böyük hərflərlə yazdıqda bundan istifadə etmək lazım olur. Burada "Ğ"nı kiçik yaza bilmərik. Yəni hər hansı bir hərfin böyük variantının olması o demək deyil ki, həmin dildə o hərflə başlayan xüsusi isim olmalıdır. Hər bir hərfin böyük və kiçik variantı olmalıdır. Bundan əlavə dilimizə keçən xarici toponimləri, insan adlarını ifadə etmək üçün də bu hərflərdən istifadə edilə bilər. Məsələn, dilimizdə "Iğdır" sözü böyük "I" ilə yazılır".
Oxşar xəbərlər
- Mehriban Əliyeva: Azərbaycandakı sülh və əmin-amanlıq əbədi olsun!
18 oktyabr 2025 10:26
- Ramiz Mehdiyev Təhlükəsizlik Şurasından da çıxarılır - Mədət Quliyevdən açıqlama
18 oktyabr 2025 00:51
- Müstəqilliyimizin bərpasından 34 il keçir
18 oktyabr 2025 00:37
- Prezident Komissiya yaratdı, sədr və üzvlər təyin etdi
17 oktyabr 2025 22:46
- Prezident o görüşdən danışdı - Yeni dövr başladı +Video
17 oktyabr 2025 08:25
- Füzuli Şəhəri Günüdür
17 oktyabr 2025 00:43
- Vaxtı keçmiş və istehlaka yararsız məhsullar Veysəloğlu tərəfindən necə məhv edilir? (VİDEO)
16 oktyabr 2025 22:47
- İlham Əliyev: Azərbaycanla Fransa arasında anlaşılmazlığa səbəb olan məsələlər keçmişdə qaldı
16 oktyabr 2025 22:26
- Keçmiş vəkil Adəm Məmmədovun əmisinə hökm oxundu
16 oktyabr 2025 22:00
- İlham Əliyev bütün Qafqazın şərəfini qorudu - Saakaşvili
16 oktyabr 2025 09:54
Xəbər lenti
- Mehriban Əliyeva: Azərbaycandakı sülh və əmin-amanlıq əbədi olsun!
18 oktyabr 10:26
- Putinlə istənilən formatda danışmağa hazıram – Ukrayna lideri atəşkəs çağırışı etdi
18 oktyabr 01:57
- Ramiz Mehdiyev Təhlükəsizlik Şurasından da çıxarılır - Mədət Quliyevdən açıqlama
18 oktyabr 00:51
- Müstəqilliyimizin bərpasından 34 il keçir
18 oktyabr 00:37
- Prezident Komissiya yaratdı, sədr və üzvlər təyin etdi
17 oktyabr 22:46
- Ramiz Mehdiyevin ailə üzvlərinin ölkədən çıxışına STOP qoyuldu
17 oktyabr 22:37
- Prezident o görüşdən danışdı - Yeni dövr başladı +Video
17 oktyabr 08:25
- SON DƏQİQƏ! Zelenski Vaşinqtondadır
17 oktyabr 02:16
- Füzuli Şəhəri Günüdür
17 oktyabr 00:43
- Vaxtı keçmiş və istehlaka yararsız məhsullar Veysəloğlu tərəfindən necə məhv edilir? (VİDEO)
16 oktyabr 22:47
- Xalq artisti Ramiz Quliyev II Fəxri xiyabanda dəfn olundu
16 oktyabr 22:38
- İlham Əliyev: Azərbaycanla Fransa arasında anlaşılmazlığa səbəb olan məsələlər keçmişdə qaldı
16 oktyabr 22:26
- Keçmiş vəkil Adəm Məmmədovun əmisinə hökm oxundu
16 oktyabr 21:59
- İlham Əliyev bütün Qafqazın şərəfini qorudu - Saakaşvili
16 oktyabr 09:54
- Ramiz Mehdiyevin milyardları və ƏMLAKININ SİYAHISI - ŞOK
15 oktyabr 22:23
- Ramiz Mehdiyev mənə o qədər pislik edib ki... – Misir Mərdanov
15 oktyabr 22:04
- Sabir Rüstəmxanlıdan Ramiz Mehdiyevə sərt mesaj !
15 oktyabr 21:54
- Elmira Axundova dünən =ağsaqqalım= dediyi Ramiz Mehdiyevin bugünkü taleyinə münasibətini açıqladı
15 oktyabr 16:11
- Prezident ATƏT sədrini qəbul etdi (YENİLƏNİB)
15 oktyabr 16:03
- Ramiz Mehdiyevin MAA NƏ DAXLI VAR ? )) - Əli Həsənov
15 oktyabr 13:54
- Ramiz Mehdiyev YAP-da QALA BİLMƏZ - Arif Rəhimzadə )))
15 oktyabr 13:45
- General Hüseynov vəzifəsindən azad olundu
15 oktyabr 13:22
- İlham Əliyev NUFA3 iştirakçılarına müraciət ünvanladı
15 oktyabr 13:11
- Bu gün Putinlə görüşəcək
15 oktyabr 11:24
- 14 yaşlı məktəbli dərs zamanı sinifdə DOĞDU
15 oktyabr 11:13
- Ramiz Mehdiyevin sonu – həbs dalğası bu məmurları da əhatə edəcək
15 oktyabr 11:03
- Metroda növbəti problem - Qatar tuneldə qalıb ÇIXA BİLMİR
15 oktyabr 10:35
- Azərbaycanın Xalq artisti vəfat etdi
15 oktyabr 10:16
- Mehdiyevin Kəmaləddin Heydərovun müavini olan general oğlunun aqibəti necə olacaq?
15 oktyabr 01:02
- 9-cu sinifdə oxuyan oğlan 8-ci sinif şagirdi olan sevgilisini və qonşusunu öldürdü
15 oktyabr 00:25
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya