- Arif Hacılı Məclis sədri seçildi, İsa Qəmbər 6 müavin təyin etdi
- Hərbi Hava Qüvvələrinə yeni komandan təyin olundu - Foto
- Təzyiq ölçərkən ən çox yol verdiyi səhvlər
- Mikayıl İsmayılovun keçmiş gəlini Fidan Abbasova HƏBS OLUNMAYIB
- Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının və MHUİB-nin üzvü, bəstəkar İlham Azmanlının 60 illiyi qeyd olundu
Slavyanların Azərbaycana yürüşünə 30 il qadağa qoyan TARİX
Region15 fevral 2024 20:57
VIII əsrin sonlarından başlayaraq müasir Rusiya və Ukrayna ərazisində yaşayan slavyan xalqları Qara dəniz və Xəzər dənizi boyunca yerləşən sahil şəhərlərə yürüş etməyə başladı. Bu yürüşlərin bir hissəsi Azərbaycan ərazisinə yönəlmişdi.
NUH.az Lent.az-a istinadən Azərbaycana slavyan yürüşlərinə son qoyan tarixi hadisələrdən danışacaq.
909-cu ildə slavyanlar 16 gəmidə Xəzər dənizinin Astrabad körfəzində yerləşən Abeskun adasına yürüş etdi və onu hərtərəfli talan etdi. Lakin Mazandaran vilayətinin Sarı şəhərinin Əhməd Ben əl-Qasim adlı hökmdarı gecə vaxtı slavyanların düşərgəsinə hücum edərək onları məğlub etdi.
Növbəti il slavyanlar daha böyük qüvvələrə qisas məqsədilə yürüşə başladı. Onlar qəfildən Sari şəhərinə hücum edərək, onu yandırdılar, sakinləri qul kimi əsir götürdülər və tələsik şəhəri tərk etdilər. Lakin gecələrin birində ruslar ehtiyat tədbirlərini unutdular və onların sahilə çıxan hissəsi yerli sakinlər tərəfindən məhv edildi. Qalan qüvvələr isə Şirvanşahlar dövləti tərəfindən neytrallaşdırldı.
Bu dəfə Şirvanşahlardan qisas almaq üçün slavyanlar Xəzər dənizində yenui ekspedisiya hazırlığı görür.
Tarixçi Məsudiyə görə, 913-cü il kampaniyasında 500 gəminin iştirakı ilə yürüş hazırlanır.
Gəmilər Kerç boğazının girişinin qarşısında toplanır, burada Xəzərilər dövlətinin yola nəzarət edən güclü bir qalası var idi.
Ekspedisiyanın hərbi məqsədləri çox açıq idi və ruslar Xəzər hökmdarının razılığı olmadan yollarına davam etməyə cəsarət etmirdilər.
Xəzər hökmdarına slavyan donanmasının onun ərazilərindən keçməsinə icazə verilməsi xahişi ilə məktub göndərildi. Şirvanşahlar dövləti ilə az əvvəl müharibədən çıxan və bu dövləti əsas ticarət rəqibi sayan Xəzərilər slavyan donanmasının yürüşündən öz maraqları üçün istifadə etmək qərarına gəlir.
Bu yürüş xəzərilərin siyasətinə və ticarət maraqlarına uyğun idi. Buna görə də onlar ələ keçirilən qəniməti yarıya bölmək şərti ilə ruslara səfərlərini davam etdirməyə icazə verdilər.
Ruslar Don çayı ilə üzürlər və qayıqlarını Volqaya qədər sürükləyirlər. Sonra İtilə enərək Xəzər dənizinə daxil oldular və bütün Xəzər sahillərinə səpələndilər.
Slavyanların yürüşü Gilan, Deyləm, Təbəristan, Əbəsqun, Azərbaycan və digər ərazilərdə dinc əhali üçün ağır olur.
Məsudi yazır ki, slavyanlar qan tökdülər, qadınları və uşaqları əsir götürdülər, mallarını taladılar, basqınlar üçün qoşunları təchiz etdilər, evləri dağıtdılar və yandırdılar. Yerli hökmdarların dəstələri isə bu hücumları dəf edə bilmədi. Döyüşdən sonra qələbə qazanan ruslar “Bakı kimi tanınan Şirvan çarlığının neft quyularının yaxınlığındakı sahillərə çatdılar”.
Burada onlar sahilə yaxın adalarda məskunlaşdılar. Şirvanşah Əli ibn əl-Heysəm barjalara və ticarət gəmilərinə minmiş böyük ordunun köməyi ilə onları oradan qovmağa çalışırdı. Lakin slavyanlar Şirvanşahların donanmasını pərən-pərən saldı, minlərlə insanı öldürdü.
Məsudi yazır ki, ruslar bir neçə ay Xəzər dənizinin ağaları olaraq qaldılar.
“Heç kim onlarla heç nə edə bilmədi, baxmayaraq ki, insanlar onlara qarşı silahlanıb ehtiyat tədbirləri görürdü”, - o yazırdı.
Nəhayət, qənimətləri toplayaraq slavyanlar Volqa çayının mənsəbinə qayıtdılar. Burada onlar Xəzərilər hökmdarı ilə danışıqlara girdilər və söz verdiyi kimi qarət edilmiş malların və xəzinələrin yarısını ona verdilər.
Slavyanlar səfərin xoşbəxt sonluğunun yaxınlaşdığını düşünürdü. Lakin sonradan əksəriyyəti müsəlmanlardan ibarət olan Xəzər hökmdarının mühafizəsi qəzəbləndi, onlar bu razılaşmaya etiraz etdi. Mühafizə başçıları Xəzəri hökmdarından öz dindaşlarının qətlinə görə qisas tələb edirdi.
“Gəlin, bu düşmənlərlə biz məşğul olaq, çünki onlar müsəlman qardaşlarımızın bölgələrinə hücum edib, qanlarını töküb, arvad-uşaqlarını əsir götürüblər”, - deyə Məsudi öz əsərində yazır.
Həmin məqamda Xəzərilər qıpçaq türklərinin, alanların və s. hücumlarını dəf etməkdə çətinlik çəkirdi və bu şəraitdə onların hökmdarı müsəlman mühafizəçilərə qarşı çıxmağa cürət etmirdi.
O, Xəzərilərin mühafizə xidmətinə və qisas arzusunda olan Şirvanşahlar dövlətinin hərbçilərinə hərəkət azadlığı verdi, amma hazırlanan cəza tədbiri haqqında rusları xəbərdar etdi. Narahat olan ruslar təqiblərdən qurtulmaq ümidi ilə dərhal Volqa çayına doğru üzdülər. Bununla belə, təqibçilərin daha sürətli olduğu ortaya çıxdı.
Döyüşün qarşısını almaq mümkün olmadığını görən ruslar sahilə çıxıb döyüş formasında düzüldülər. Xəzər qvardiyasının bayraqları altında əsasən süvarilərdən ibarət 15 minə yaxın döyüşçü toplaşdı.
Məsudi xəbər verir ki, Xəzərilər dövlətində yaşayan çoxsaylı xristianlar müsəlmanlara qoşularaq qarətlərindən bezdikləri slavyan dəstələrinə qarşı çıxdı.
Son dərəcə inadkar döyüş Azərbaycanın indiki Xudat şəhəri ərazisində baş verdi, 3 gün davam etdi və müsəlman qüvvələrinin üstünlüyü ilə keçdi.
15 minlik slavyan qüvvələrinin demək olar ki, hamısı döyüşdə həlak oldu. Qaçmağa müvəffəq olan bir neçə nəfər isə Xəzərilər dövləti və Volqa Bulqarları tərəfindən öldürüldü.
Volqa fəlakəti Rusiya və Ukraynada slavyanlar arasında böyük təəssürat yaratdı. Sonrakı otuz il ərzində Xəzər sahilinin sakinləri slavyanların yalnız ticarət gəmiləri və balıqçı qayıqlarını gördülər.
Oxşar xəbərlər
- Prezident bu qurumun ləğv edilməsinin vaxtı çatdığını bildirir
15 may 2024 13:22
- Prezident qəbul keçirdi - Fotolar - Yenilənib
14 may 2024 13:17
- İşdən çıxarılan məşhur cərrah danışdı
8 may 2024 10:22
- Bolqarıstan Prezidenti Azərbaycandadır
7 may 2024 20:42
- Füzulidə dağıntıların miqyasını görəndə çox təsirləndim - ABŞ səfiri
7 may 2024 02:13
- SSRİ xəritələrinə baxın: o ərazilər Azərbaycanındır - Tomas de Vaal
7 may 2024 01:20
- Alimlər 2700 ildən çox yaşı olan Assuriya məbədinin sirrini açdı
4 may 2024 22:25
- Ölmüş adamla ailə qurmağa qanunla haqqı olan fransızlar - Elbəyi Həsənli Parisdən yazır
3 may 2024 19:57
- Ramiz Mehdiyevin kürəkəni məhkəmədə 3 milyonluq MMC-ni 1 qara qəpiksiz almışam dedi, videoçəkilişi gizlətdilər
2 may 2024 22:16
- Vitse-spiker Adil Əliyev Ukrayna Ali Radasının vitse-spikeri ilə görüşüb - FOTO
1 may 2024 22:21
Xəbər lenti
- Fotoda Tağı Əhmədov...
19 may 16:14
- İlham Əliyev sərhəddə İran Prezidenti ilə görüşdü - Fotolar
19 may 12:33
- Arif Hacılı Məclis sədri seçildi, İsa Qəmbər 6 müavin təyin etdi
18 may 16:46
- Prezidentlə xanımı AĞALI hotelinin açılışında iştirak edib
18 may 16:32
- Hərbi Hava Qüvvələrinə yeni komandan təyin olundu - Foto
18 may 13:52
- İntim videolar çəkən polkovniklə bağlı ŞOK AÇIQLAMA
18 may 11:06
- Niyə 1976 xəritəsinə razı olduq? Göyçə masadadır? - Sensasion detal
18 may 10:50
- Xaricdə oxuyan nə qədər məzunumuz geri qayıdıb? - açıqlama
18 may 10:00
- Təzyiq ölçərkən ən çox yol verdiyi səhvlər
18 may 09:49
- Brejnevə qarşı üsyana qalxan birinci katib – DTK onu mehmanxanada zərərsizləşdirib...”
17 may 23:22
- Prezidentlər naharda nələr yeyiblər - Fotolar
17 may 22:09
- Mikayıl İsmayılovun keçmiş gəlini Fidan Abbasova HƏBS OLUNMAYIB
17 may 19:55
- Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının və MHUİB-nin üzvü, bəstəkar İlham Azmanlının 60 illiyi qeyd olundu
17 may 19:09
- Zakir Həsənov general-mayora yüksək vəzifə verdi
17 may 19:00
- Prezidentlər Cıdır düzündə - Fotolar
17 may 18:42
- NAR-an voleybol üzrə milli komandalarımıza dəstək
17 may 18:09
- Ərdoğan bu generalları əfv etdi
17 may 12:24
- Nazir baş həkimi işdən çıxdı - Yeni təyinat
16 may 21:27
- Məhkəməni təxirə saldırıb vaxt qazanan Gülnarə Bayramova qardaşı Gündüz Əliyevlə qurduğu plandı?
16 may 21:00
- Oliqarx Mikayıl İsmayılovun keçmiş gəlinindən ŞOK AÇIQLAMALAR-VIDEO
16 may 18:03
- Prezidentlərin geniş tərkibdə görüşü oldu - Fotolar - Yenilənib
16 may 17:47
- Prezident bu qurumun ləğv edilməsinin vaxtı çatdığını bildirir
15 may 13:22
- Bakcell F1 Star Azərbaycanda ən sürətli fiber internetini təqdim edir
15 may 13:11
- Prezident qəbul keçirdi - Fotolar - Yenilənib
14 may 13:17
- Zakir Fərəcov korrupsiyaya bulaşanları niyə qoruyur
14 may 13:00
- Anası ayrılmaq istəyib, məşqçi də hirsini Fəriddən çıxıb – Şahid DANIŞDI
13 may 11:42
- Prezident qəbul keçirdi - Fotolar
13 may 11:13
- Prezident məni bağrına basdı, çox həyəcanlı idim - Fotolar
12 may 12:09
- Zakir Fərəcov məhkəməyə verildi
11 may 19:34
- Ziba Osmanova iki azyaşlını maşınla vurdu
11 may 19:18
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya