Heydər Əliyev bizi çağırdı və Elçibəyin gecə qaçdığını bildirdi

Azərbaycanın 2-ci Prezidenti Əbülfəz Elçibəyin Bakıdan Kələkiyə getməsindən 31 il ötür.
Globalinfo.az mövzu ilə bağlı həmin illərdə deputat olmuş Cümşüd Nuriyevlə müsahibəni təqdim edir:
– Cümşüd bəy, həmin dövrdə deputat idiniz, hadisələrin episentrində olmusunuz. O dövrü necə xatırlayırsınız?
– Rəhmətlik Elçibəy and içən zaman dedi ki, “bir il sonra məni də yola salacaqsınız”. Həmin an onun dediklərinə fikir vermədilər. Dediyi kimi də oldu. 17 iyun 1992-ci ildə and içdi, tam bir il sonra 1993-cü ildə səhər zəng etdilər ki, Heydər Əliyev bizi çağırır. Getdikdə isə Elçibəyin gecə qaçdığını bildirdi. Dedi ki, Elçibəy harasa gedib, yeri bilinmir. Artıq qərar qəbul etmək məsələsi gündəmə gəldi ki, əgər prezident ölkədə yoxdursa, o zaman səlahiyyətləri spikerə keçsin. Bir neçə saat sonra dəqiqləşdirildi ki, Əbülfəz Elçibəyin təyyarəsi Naxçıvan aeroportuna enib. Ordan da Ordubad rayonunun Kələki kəndinə gediblər. Amma əvvəlcə belə məlumat yayılmışdı ki, onun təyyarəsi Türkiyə istiqamətinə uçub.
– Müharibə gedirdi, ölkədə qiyam baş vermişdi. Prezident belə vəziyyətdə paytaxtı heç kimə demədən tərk etmişdi. Həmin ərəfədə dövləti kim idarə edirdi?
– Bu istiqamətdə Milli Məclisin iclaslarında qızğın müzakirələr başladı. Bəzi deputatlar bildirdilər ki, prezident başqa ölkəyə getməyib, respublika ərazisindədir, ona görə səlahiyyətlərini özündə saxlamalıdır. Əbülfəz Elçibəy özü də bu fikirdə idi. Deyirdi ölkəni Kələkidən idarə edəcək. Bu qeyri-ciddi söhbət olduğuna görə Milli Məclisdə qərara gəldik ki, onun səlahiyyətləri spikerə verilsin. Beləliklə, 1993-cü ilin iyun ayının 24-də Elçibəyin səlahiyyətləri qanuni yolla Ali Sovetin sədrinə verildi. Çünki ölkə ərazisi kifayət qədər problemlərlə üz-üzə idi. Torpaqlarımız işğal olunurdu. Şuşa və Laçın 1 il öncə işğal edilmişdi. AXC iqtidarı dövründə Kəlbəcər getdi. Vəziyyət çox pisləşmişdi. Ona görə qərara aldıq ki, səlahiyyətlər Heydər Əliyevə verilsin. Avqust ayında da referendum keçirildi.
– Deyirlər ki, Surət Hüseynov “Azneft” meydanında “Qrad” qurğularından Prezident Aparatının binasını atəşə tutacaqdı. Doğrudanmı belədir?
– Vallah, elə bir şey olmayıb. Amma Surət Hüseynov bəyan etmişdi ki, Bakıya gəlsə, cəbhəçiləri Azadlıq meydanında dar ağacı qurub, asacaq. Heydər Əliyev olmasa idi, Surət Hüseynov onların hamısını asacaqdı. Heydər Əliyev bir hissəsini qorudu, bir hissəsi nəzarətə götürüldü deyə, sağ qaldılar. Sağ qalanlar gedib Heydər Əliyevə rəhmət oxusunlar.
Bilirsiniz ki, Gəncədə 709-cu hərbi hissənin ləğv olunması ilə bağlı orada qarşıdurma olmuşdu, ölənlər var idi. Əsas səbəb də elə bu idi. “Qrad” qurğusu isə şişirdilmiş söhbətdir.
– Cümşüd bəy, Elçibəy necə prezident idi?
– İdarəçiliyi zəif idi. Adam açıq şəkildə inciyib getmişdi…
– Prezident Bakını tərk etməsə idi, hadisələr hansı yöndə gedə bilərdi?
– Heydər Əliyev o barədə sülhpərvər adam idi. Onun əsas işi ölkədə vətəndaş müharibəsini aradan qaldırmaq olub. 6 ay biz Heydər Əliyevlə birlikdə çalışdıq. Ona qədər açığı, idarəçiliyin nə olduğunu bilmirdik. Adam daha çox dövlətin müstəqilliyini qorumaq istəyirdi, çalışırdı ki, başqa dövlətlər bizə ağalıq etməsin. Elçibəy getməsə də qarşıdurma olmayacaqdı. Elçibəyin nə düşündüyünü deyə bilmərəm, amma cəbhəçilər deyirdilər ki, Elçibəy getsin, sonra qayıdar və beləliklə Heydər Əliyevlə qarşıdurma yaşanar. Bu, yanlış seçim idi. Elçbəyi də kimsə başa saldı ki, gedib Kələkidə otursa, hər şey qaydasına düşəcək. Allah rəhmət eləsin, o da saf adam olduğu üçün inanırdı. Bəlkə də, elə düz edib getdi.
Cümşüd Nuriyev
– Niyə belə düşünürsünüz?
– Çünki özü də gördü ki, yanındakılar onun tapşırıqlarını icra etmirlər. Ümumiyyətlə, onlar çox şeyləri düzgün yerinə yetirmirdilər. Özü də artıq yorulmuşdu. Bəlkə də, Elçibəy ideal variantı seçdi. Hətta deyərdim, Bakını tərk etməsi ən doğru qərar idi. Siyasi cəhətdən Əbülfəz Elçibəyi tənqid edə bilərik, amma başqa məsələlərdə yox.
– Deyilənə görə, Əbülfəz Elçibəyə qarşı sui-qəsd planlaşdırılmışdı.
– Tamamilə yalan söhbətdir. Əgər öldürmək istəyən olubsa da, yəqin öz ətrafındakılardan kimsə olub. Surət Hüseynovu nəzərdə tuturlarsa, adam elə Gəncəyə gedəndə öldürərdi də onu. Hər ikisi də dünyasını dəyişib, indi kimsə onların adından yalan danışır. Bu, heç də doğru hərəkət deyil. Bir şeyi də xatırladım ki, Surət Hüseynova Milli Qəhrəman adını məhz Elçibəy vermişdi, onu korpus komandiri təyin etmişdi.
– Surət Hüseynovun cəbhəçiləri asmaq istədiyini dediniz az öncə…
– Bəli, o, cəbhəçiləri sevmirdi. Amma asmaq istədikləri axı Elçibəy deyildi. Pənah Hüseyn və İsa Qəmbər idi. Onun işi bu iki adamla olub. Hətta deyərdim ki, siyahıda elə birinci yerdə onlar olublar (gülür).
– Bəs buna səbəb nə idi?
– Çünki Elçibəydən çox onlar hakimiyyətə yiyələnmişdilər. Elə bu iki adam nə istəsələr, onu da edirdilər. Əbülfəz Elçibəy çox saf adam idi. Onun qədər hakimiyyətdə saf adam tanımıram. O, həddən artıq sadə və gözəl insan olub. Bilirsiniz, dövlət başçısı bir az sərt olmalıdır. Amma bu adamda yıxdığını kəsmək məsələsi yox idi. Onu kimsə öldürmək istəsə, ən azından biz bilərdik.
Yazıda adı çəkilən şəxslərin mövqeyini dərc etməyə hazırıq.
Zaira Akifqızı
- AMAZONİYA - Azərbaycanda qadın dövləti
19 iyul 2025 01:17
- Prezident Ağdamda açılışda iştirak etdi - FOTOLAR
19 iyul 2025 00:24
- Azərbaycan MDB-dən çıxır? - Rusiyadan cavab
18 iyul 2025 22:45
- Məzuniyyətə gələn hərbçimiz özünü evində ASDI
18 iyul 2025 11:33
- Ersin Tatar: İlham Əliyev hər zaman bizə sahib çıxıb
18 iyul 2025 09:18
- Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşada nahar ediblər (FOTO)
17 iyul 2025 22:45
- Ferma sahibi çobanın arvadı ilə münasibətdə oldu: Ərim şübhələndi, dedim ki, bir daha...– ŞOK
15 iyul 2025 23:03
- İlham Əliyev: Demokratiya və Milli Birlik Günü güclü və sarsılmaz iradənin tarixdir
15 iyul 2025 12:31
- Orxon yazıları və ortaq Türk dili təklifi
14 iyul 2025 23:09
- Qaranlığa qərq olan Bakı küçələri - TƏHLÜKƏLİ VƏZİYYƏT -VİDEO
14 iyul 2025 08:49
- Fərhad Əhmədovdan 6 milyon dollar rüşvət istənilib - Gəmisinin həbsdən azad olunması üçün...
19 iyul 01:49
- Alimlər nəsli kəsilməkdə olan növləri xilas etməyin yolunu tapdı
19 iyul 01:29
- AMAZONİYA - Azərbaycanda qadın dövləti
19 iyul 01:17
- NAXÇIVAN hoteli sökülür
19 iyul 00:56
- Prezident Ağdamda açılışda iştirak etdi - FOTOLAR
19 iyul 00:24
- Proporsional seçki sisteminin bərpasına heç bir ehtiyac yoxdur - Əli Hüseynlidən SENSASİON MÜSAHİBƏ
18 iyul 23:50
- Azərbaycan MDB-dən çıxır? - Rusiyadan cavab
18 iyul 22:45
- Prezident onlara müraciət ünvanladı
18 iyul 11:51
- Məzuniyyətə gələn hərbçimiz özünü evində ASDI
18 iyul 11:33
- Belçika parlamentindən Azərbaycana qarşı ədalətsiz və qərəzli qətnamə
18 iyul 10:46
- Alen Simonyan boşaldı - Modellə sevgilidir
18 iyul 10:26
- Suriyanın bölünməsinə icazə verməyəcəyik
18 iyul 09:43
- Ersin Tatar: İlham Əliyev hər zaman bizə sahib çıxıb
18 iyul 09:18
- Rusiya Kilsəsi: Seks cənnətə aparan yoldur
18 iyul 01:56
- Şıxlinski mənim xahişimlə saxlanıldı, Nisanovun bazarı... - Mironov
18 iyul 00:20
- Əli Həsənovla Səttar Möhbalıyevin qudalığı BİTDİ...
17 iyul 23:43
- Ukraynada yeni baş nazir: Müstəqillik tarixində ikinci dəfə...
17 iyul 23:29
- Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşada nahar ediblər (FOTO)
17 iyul 22:45
- Rusiyada general dələduzluğa görə həbs edildi
17 iyul 21:55
- İki bacı çayda boğulub öldü
17 iyul 21:36
- Adəm Məmmədov həbsdə qaldı - ZON-a köçürüləcək
16 iyul 20:42
- 1 qramı 5000 dollardan başlayır: Qazaxıstanda dünyanın ən bahalı metalı hasil olunur
16 iyul 01:07
- Kətan toxumu, qaynar su... - Minlərlə manatınız cibinizdə qalacaq
15 iyul 23:28
- Ferma sahibi çobanın arvadı ilə münasibətdə oldu: Ərim şübhələndi, dedim ki, bir daha...– ŞOK
15 iyul 23:03
- Rusiya Şahin Şıxlinskinin oğlunu həbs etdi
15 iyul 22:36
- İlham Əliyev: Demokratiya və Milli Birlik Günü güclü və sarsılmaz iradənin tarixdir
15 iyul 12:31
- Hansı Avropa ölkələrində ən yüksək maaş verilir?
15 iyul 11:42
- Tibbin atası İbn-i Sina-dan şəkər xəstəliyinə çarə
15 iyul 11:01
- Putin: Rusiyada QADIN çatışmır – Statistikanı özü etiraf etdi
15 iyul 01:21
- Məleykə Abbaszadə qadınları SAĞMAL İNƏKLƏ müqayisə etdi: Gündə sağılmaq ağırdır..
15 iyul 00:33