Konayevlə Brejnevin dostluğu Qazaxıstanın taleyinə necə təsir edib?

Məşhur qazax tarixçi Radik Temirqaliyev yerli medianın YouTube kanalına müsahibəsində Qazaxıstan ərazisinin bütövlüyünün qorunmasında Dinmuhamed Konayevin rolundan danışıb. (Sovet dövründə qazax liderin soyadı Kunayev kimi gedib).
Radik Temirqaliyev qeyd edib ki, Konayev sovet dövründə Qazaxıstana uzun müddət rəhbərlik edən yeganə birinci katib olub və bu müddət ərzində Moskva qarşısında Qazaxıstan üçün xüsusi status və mövqe qazanıb.
“Onun elə bir imtiyazı var idi ki, mərkəzdən çox şeyə müdaxilə etməməyə çalışırdılar. Hətta alman muxtariyyətinin yaradılması ilə bağlı “Selinoqrad hadisələri” baş verəndə də o vaxt Qazaxıstan hakimiyyəti buna imkan vermədi, bu qərarı gizli şəkildə sabotaj etdi. Aleksandr Bobinin xatirələrində oxudum ki, Brejnev deyib: “Gəlin bu məsələyə toxunmayaq, Dimaş Əhmədoviçi incitməyək, görünür, o, bunun əleyhinədir”. Bunları bilmək və yadda saxlamaq lazımdır”, - deyə tarixçi Konayevin rolunu qeyd edib.
Tarixçi deyib ki, Brejnev özü uzun müddət Qazaxıstanda işlədiyi üçün məhz bu dövrdə Qazaxıstan mərkəzin qarşısında xüsusi mövqe tutub.
“Çıxışlarına da baxdım, o, Orta Asiyaya gələndə, “mənim Qazaxıstanım” deyir. Hətta Özbəkistanda çıxış edərkən də “doğma Qazaxıstanım” deyib. Bu isə qazax rəhbərlərə çox böyük iltifat idi. Brejnev Qazaxıstanla xüsusi əlaqəsini həmişə vurğulamaq istəyib”, – tarixçi izah edir.
Ancaq Radik Temirqalievin fikrincə, Sovet İttifaqının mövcud olduğu dövrü götürəndə SSRİ-nin bütün respublikaları boy sırası ilə düzülərkən Qazaxıstan və Orta Asiya respublikaları həmişə ön yerlərdəm uzaq olublar.
Onu da qeyd edək ki, Dinmuhamed Konayevin 1986-cı ildə vəzifəsindən götürülməsi, yerinə heç vaxt Qazaxıstanda işləməyən, qazax dilini və mədəniyyətini bilməyən Gennadi Kolbinin təyin edilməsi Almatıda qanlı qırğınla nəticələnən iğtişaşlara səbəb olub.
Konayevin öz yerinə hazırladığı gənc Nursultan Nazarbayevin Moskva tərəfindən bu vəzifəyə təyin edilməməsi Qazaxıstan rəhbərliyində də narazılıq doğurub. Yalnız 3 ildən sonra Kreml öz səhvini düzəldərək Qazaxıstana qazax mənşəli kadrı – Nazarbayevi təyin edib.
Hazırda Astananın mərkəzi prospektlərindən biri Konayevin adını daşıyır.
P.S. “Selinoqrad hadisələri” (qazaxca “Selinoqrad narazılığı”) 1979-cu ilin iyununda baş verib. Kreml Şimali Qazaxıstan ərazisində alman muxtariyyatı yaratmaq istəyib, Qazaxıstan rəhbərliyi və Selinoqrad, Kokçetav, Karaqanda sakinləri bu ideyaya qarşı çıxıblar.
Araz Altaylı, Musavat.com
- Fərhad Əhmədovdan 6 milyon dollar rüşvət istənilib - Gəmisinin həbsdən azad olunması üçün...
19 iyul 2025 01:49
- Alimlər nəsli kəsilməkdə olan növləri xilas etməyin yolunu tapdı
19 iyul 2025 01:29
- Prezident Ağdamda açılışda iştirak etdi - FOTOLAR
19 iyul 2025 00:24
- Proporsional seçki sisteminin bərpasına heç bir ehtiyac yoxdur - Əli Hüseynlidən SENSASİON MÜSAHİBƏ
19 iyul 2025 00:28
- Azərbaycan MDB-dən çıxır? - Rusiyadan cavab
18 iyul 2025 22:45
- Məzuniyyətə gələn hərbçimiz özünü evində ASDI
18 iyul 2025 11:33
- Belçika parlamentindən Azərbaycana qarşı ədalətsiz və qərəzli qətnamə
18 iyul 2025 10:46
- Alen Simonyan boşaldı - Modellə sevgilidir
18 iyul 2025 10:26
- Suriyanın bölünməsinə icazə verməyəcəyik
18 iyul 2025 09:43
- Ersin Tatar: İlham Əliyev hər zaman bizə sahib çıxıb
18 iyul 2025 09:18
- Fərhad Əhmədovdan 6 milyon dollar rüşvət istənilib - Gəmisinin həbsdən azad olunması üçün...
19 iyul 01:49
- Alimlər nəsli kəsilməkdə olan növləri xilas etməyin yolunu tapdı
19 iyul 01:29
- AMAZONİYA - Azərbaycanda qadın dövləti
19 iyul 01:17
- NAXÇIVAN hoteli sökülür
19 iyul 00:56
- Prezident Ağdamda açılışda iştirak etdi - FOTOLAR
19 iyul 00:24
- Proporsional seçki sisteminin bərpasına heç bir ehtiyac yoxdur - Əli Hüseynlidən SENSASİON MÜSAHİBƏ
18 iyul 23:50
- Azərbaycan MDB-dən çıxır? - Rusiyadan cavab
18 iyul 22:45
- Prezident onlara müraciət ünvanladı
18 iyul 11:51
- Məzuniyyətə gələn hərbçimiz özünü evində ASDI
18 iyul 11:33
- Belçika parlamentindən Azərbaycana qarşı ədalətsiz və qərəzli qətnamə
18 iyul 10:46
- Alen Simonyan boşaldı - Modellə sevgilidir
18 iyul 10:26
- Suriyanın bölünməsinə icazə verməyəcəyik
18 iyul 09:43
- Ersin Tatar: İlham Əliyev hər zaman bizə sahib çıxıb
18 iyul 09:18
- Rusiya Kilsəsi: Seks cənnətə aparan yoldur
18 iyul 01:56
- Şıxlinski mənim xahişimlə saxlanıldı, Nisanovun bazarı... - Mironov
18 iyul 00:20
- Əli Həsənovla Səttar Möhbalıyevin qudalığı BİTDİ...
17 iyul 23:43
- Ukraynada yeni baş nazir: Müstəqillik tarixində ikinci dəfə...
17 iyul 23:29
- Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşada nahar ediblər (FOTO)
17 iyul 22:45
- Rusiyada general dələduzluğa görə həbs edildi
17 iyul 21:55
- İki bacı çayda boğulub öldü
17 iyul 21:36
- Adəm Məmmədov həbsdə qaldı - ZON-a köçürüləcək
16 iyul 20:42
- 1 qramı 5000 dollardan başlayır: Qazaxıstanda dünyanın ən bahalı metalı hasil olunur
16 iyul 01:07
- Kətan toxumu, qaynar su... - Minlərlə manatınız cibinizdə qalacaq
15 iyul 23:28
- Ferma sahibi çobanın arvadı ilə münasibətdə oldu: Ərim şübhələndi, dedim ki, bir daha...– ŞOK
15 iyul 23:03
- Rusiya Şahin Şıxlinskinin oğlunu həbs etdi
15 iyul 22:36
- İlham Əliyev: Demokratiya və Milli Birlik Günü güclü və sarsılmaz iradənin tarixdir
15 iyul 12:31
- Hansı Avropa ölkələrində ən yüksək maaş verilir?
15 iyul 11:42
- Tibbin atası İbn-i Sina-dan şəkər xəstəliyinə çarə
15 iyul 11:01
- Putin: Rusiyada QADIN çatışmır – Statistikanı özü etiraf etdi
15 iyul 01:21
- Məleykə Abbaszadə qadınları SAĞMAL İNƏKLƏ müqayisə etdi: Gündə sağılmaq ağırdır..
15 iyul 00:33