- Gürcüstan Azərbaycana borcunu tam ÖDƏDİ
- QARABAĞ-ın Lissabon zəfəri -FOTO
- Bu şəxslərə birdəfəlik 500 manat veriləcək
- Cəlilabadda məktəbli sinif yoldaşını bıçaqla öldürdü
- Veysəloğlu-Distribusiya ucqar kəndlərdə məktəblilərə dəstəyini davam etdirir - Xoşbəxtlik Çantası layihəsinin növbəti mərhələsi baş tutdu
COVID 19-la bağlı ŞOK SƏNƏD açıqlandı - 2019-cu ildə...

ABŞ Konqresi 1,1 milyon ölkə vətəndaşının həyatına son qoyan COVID-19 pandemiyasının səbəbləri ilə bağlı araşdırmanı başa çatdırıb. 520 səhifəlik hesabat Nümayəndələr Palatasının Nəzarət və Hesabatlılıq Komitəsinin epidemiyanın vəziyyətini öyrənən alt komitələrindən biri tərəfindən təqdim edilib.
İki illik araşdırmadan sonra konqresmenlər virusun böyük ehtimalla laboratoriya mənşəli olduğu qənaətinə gəliblər. Komissiyanın sədri Bred Uenstrup Konqresə göndərdiyi məktubda “Bu iş Birləşmiş Ştatlara və dünyaya növbəti pandemiyanı proqnozlaşdırmağa, hazırlamağa, ondan qorumağa və inşallah, qarşısını almağa kömək edəcək” deyib.
Hesabatda həmçinin vurğulanır ki, SARS-CoV-2 (COVID19) çox güman ki, Uhan Virusologiya İnstitutundakı (Çin) “laboratoriya və ya tədqiqat”dan sızma nəticəsində ortaya çıxıb. Virusun təbiətdə rast gəlinməyən bioloji xüsusiyyətlərə malik olduğu deyilir. AFP xəbər verir ki, hesabatda habelə bildirilir ki, ABŞ Milli Səhiyyə İnstitutu virusların “funksiyasını əldə etmək” - onlarla mübarizə yollarını müəyyən etmək üçün institutda mübahisəli tədqiqatları maliyyələşdirib. “Laboratoriyadakı tədqiqatçılar SARS-CoV-2-yə bənzər bir virusa 2019-cu ilin payızında, qida bazarında aşkar edilməmişdən bir neçə ay əvvəl yoluxublar”, - hesabat vurğulanır.
Konqresin bu nəticəsi nə dərəcədə əsaslı sayıla bilər, hesabata hansısa siyasi motivin (Çin) təsiri mümkünmü? Nəticə gerçəyi əks etdirirsə, laboratoriya şəraitində buna bənzər, lakin daha təhlükəli virus yetişdirilə bilərmi? Bəşəriyyət, ölkələrin səhiyyələri nəyə hazırlaşmalıdır?
Qeyd edək ki, koronavirusun süni yaradılıb-yaradılmaması ilə bağlı məsələ geniş müzakirə olunub. Elmi cəhətdən hazırda belə bir iddianı dəstəkləyən konkret sübutlar yoxdur. COVID-19, SARS-CoV-2 virusu təbii yollarla yaranmış bir virus olaraq qəbul edilib. Virusun genomu və təkamülü üzərində aparılan tədqiqatlar göstərir ki, bu virus ehtimal ki, heyvanlardan insanlara keçib, bununla bağlı ilk ehtimallar, virusun yarasalardan keçərək insanlara bulaşması ilə bağlıdır.
Bəzi tədqiqatçılar və mütəxəssislər, virusun laboratoriyada manipulyasiya edilməsi və ya “süni yaradılması” ilə bağlı fərqli nəzəriyyələr irəli sürüblər, amma bunlar geniş şəkildə elmi əsaslarla təsdiqlənməyib. Üstəlik, Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) və digər qurumlar SARS-CoV-2-nin təbii mənşəli olduğunu bildiriblər.
Hazırda virusun mənşəyi ilə bağlı araşdırmalar davam edir. Onu da nəzərə çatdıraq ki, ABŞ-nin dünyada olan bütün laboratoriyalarında koronovirusun süni şəkildə yaradaılması da iddia olunur. Düzdür, bununla bağlı konkret olaraq elmi sübutlar mövcud deyil. Amma bir çox siyasətçi və mütəxəssis, xüsusilə COVID-19 virusunun mənşəyi ilə bağlı mübahisələrdə, virusun insanlara laboratoriya səhvi nəticəsində keçə biləcəyini qeyd ediblər.
Bundan əvvəl isə ABŞ senatoru Rand Paul COVID-19-un Çin laboratoriyasından, xüsusən Uhan Virologiya İnstitutundan yayıldığını iddia edib. O, bu mövzuda açıqlamalar verərək, ABŞ kəşfiyyatının və digər qurumların verdiyi bəzi məlumatlara istinad edib. Bununla yanaşı, bəzi mütəxəssislər, xüsusən Uhan institutunda həyata keçirilən “gain-of-function” (funksiya qazandırma) araşdırmalarının təhlükələri olduğunu bildiriblər.
Ancaq elmi cəhətdən, hələlik COVID-19-un ABŞ laboratoriyalarında yaradıldığına dair heç bir sübut tapılmayıb. Əksinə, virusun təbii şəkildə yaranması ehtimalı daha geniş şəkildə qəbul edilir.
İnfeksionist Nilufər Məmmədova mövzu ilə bağlı “Yeni Müsavat”a fikirlərini bölüşüb: “ABŞ Konqresi, iki il ərzində apardığı araşdırmalar nəticəsində, COVID-19 virusunun çox güman ki, Çinin Uhan Virusologiya İnstitutundan laboratoriya sızması nəticəsində yayıldığını irəli sürüb. Bu məlumat, virusun təbiətdə rast gəlinməyən xüsusiyyətlərə malik olması ilə əlaqələndirilir.
Son məlumatlara, o cümlədən CDC-nin (ABŞ Xəstəliklərə Nəzarət və Qarşısının Alınması Mərkəzi) açıqlamalarına əsaslanaraq, hələlik virusun mənşəyi ilə bağlı dəqiq nəticə əldə edilməyib. CDC və digər mütəxəssislər, virusun təbii yolla yayılma ehtimalını nəzərdən keçirirlər və laboratoriya sızmalarına dair fərqli yanaşmalar mövcuddur.
CDC, SARS-CoV-2-nin yayılma yolları ilə bağlı müxtəlif nəzəriyyələri tədqiq etməyə davam edir və bu məsələnin elmi mübahisələrə açıq olduğunu vurğulayır. Nəticədə, bu məsələ üzərində hələ də araşdırmalar davam edir və yekun nəticəyə gəlmək üçün daha çox elmi sübutlar lazımdır".
Tanınmış həkim, invaziv ağrı mütəxəssisi Zülfüqar Yusifov da mövzu ilə bağlı “Yeni Müsavat”a deyib ki, bu kimi araşdırmalara əslində COVID-19 pandemiyası meydana çıxdığı zaman da rast gəlinirdi: “Nyu York-da dərc olunan jurnallardan birində belə bir fikir qeyd olunmuşdu ki, Amerika institutlarından biri ilə Uhandakı laboratoriyanın həmin virusu ortaq olaraq birgə yetişdirmə proyekti olub. Versiyalardan biri bu idi ki, həmin proyektdə məqsəd öldürücü və təhlükəli viruslar yayılsa, onlara qarşı necə mübarizə aparmaq olub. Lakin laboratoriyada təhlükəsizlik tədbirlərinə və qorunma tədbirlərinə kifayət qədər əməl edilmədiyindən virusun insanlar arasında yayılması baş verib. Yəni, bu məsələlər o dövrdə də çox geniş müzakirə edilirdi. Dünyada hazırda müharibələrin müxtəlif istiqamətlərdə aparıldığının şahidi oluruq. Siyasi kontekstdə gedən soyuq müharibələr, silahlarla aparılan müharibələr mövcuddur. Hazırda ən təhlükəli olanı bioloji müharibələrdir. Bioloji silahla aparılan müharibələrin əsas silahı da məhz elə viruslardır. Bu baxımdan, Amerika kimi güclü bir dövlətin, dünyanı nəzarət altında saxlanmaq istəyən bir dövlətin bu istiqamətdə çalışmalartının olması da mümkündür. Dünyada bioloji silahların tətbiqi ilə bağlı çox sayda cəhdlər barədə biz eşitmişik, bununla bağlı tarixi nümunələr var. Hər halda viruslar vasitəsilə rəqibinə qarşı müəyyən addımlar atılması cəhdlərinin ola biləcəyini də inkar etməməliyik. İkinci tərəfdən, farmako industriyanın da bu məsələyə dair müəyyən yanaşmaları ola bilər. Çünki bu cür yoluxmalar, pandemiyalar və digər viruslar dünya düzənini dəyişən, yeni düzənə yeniliklər gətirən böyük, qlobal nəticələrə gətirib çıxarır. Nəticədə böyük iqtisadi nəticələr ortaya çıxır, həm tibbi sferada böyük xərclər tələb olunur. Bir vaxtlar bu istiqamətdə satılan dərman maddələrindən danışılırdı, bunlar külli miqdarda vəsait tələb edir ki, bunun da arxasında hansısa bir düşüncənin gizlənə biləcəyini inkar etmək asan deyil. Bu baxımdan, məsələlərə çox həssas yanaşılması olduqca vacibdir. Bioloji silahlar varsa, bunların etibarlı və məsuliyyətli əllərdə olması çox vacibdir. Çünki bu cür bioloji silahlarla, viruslarla məşğul olan laboratoriya əməkdaşlarının kiçik bir diqqətsizliyi belə, COVID-19 misalında olduğu kimi, dünya miqyasında fəlakətlərə yol aça bilər. Bu səbəbdən bu məsələlər hər an dünya gündəmində olmalı və ciddi preventiv tədbirlər görülməlidir”.
- Gürcüstan Azərbaycana borcunu tam ÖDƏDİ
17 sentyabr 2025 13:57
- Bu şəxslərə birdəfəlik 500 manat veriləcək
16 sentyabr 2025 22:06
- Cəlilabadda məktəbli sinif yoldaşını bıçaqla öldürdü
16 sentyabr 2025 15:44
- Özbəkistan Rusiyaya nota verdi
16 sentyabr 2025 13:08
- Azərbaycan təhsil xərclərini 1 % artırır
16 sentyabr 2025 11:23
- Prezident Selçuk Bayraktaroğlunu qəbul etdi (FOTO)
16 sentyabr 2025 02:01
- Kəlbəcərdən çıxanda 80 yaşı olub - İndi 113 yaşında qayıdır
15 sentyabr 2025 10:21
- Prezident Seyidbəyliyə getdi - Fotolar
15 sentyabr 2025 09:59
- Sumqayıtda xəstəxana həyətindən 8 aylıq qız DÖLÜ TAPILIB
14 sentyabr 2025 18:04
- Azərbaycan Prezidenti Xocavənd rayonunun Sos kəndində olub
14 sentyabr 2025 16:14
- Gürcüstan Azərbaycana borcunu tam ÖDƏDİ
17 sentyabr 13:57
- Ay nazir, sənə yazmışam, niyə cavab vermirsən?
17 sentyabr 12:22
- Azərbaycan Prezidenti Donald Trampa təşəkkür etdi
17 sentyabr 11:52
- QARABAĞ-ın Lissabon zəfəri -FOTO
17 sentyabr 02:19
- Türk Dünyası Gənclik Qurultayı
16 sentyabr 22:57
- Bu şəxslərə birdəfəlik 500 manat veriləcək
16 sentyabr 22:06
- Cəlilabadda məktəbli sinif yoldaşını bıçaqla öldürdü
16 sentyabr 15:44
- Veysəloğlu-Distribusiya ucqar kəndlərdə məktəblilərə dəstəyini davam etdirir - Xoşbəxtlik Çantası layihəsinin növbəti mərhələsi baş tutdu
16 sentyabr 15:34
- İlham Əliyev BƏƏ Prezidentini Füzulidə qarşıladı - Fotolar
16 sentyabr 13:23
- Özbəkistan Rusiyaya nota verdi
16 sentyabr 13:08
- Ağsu sakini nazir Vilayət Eyvazova müraciət etdi
16 sentyabr 12:26
- Azərbaycan təhsil xərclərini 1 % artırır
16 sentyabr 11:23
- Bir evdən 6 uşaq məktəbə getdi
16 sentyabr 11:11
- Prezident Selçuk Bayraktaroğlunu qəbul etdi (FOTO)
16 sentyabr 01:57
- Bakcell Bilik Günü münasibətilə Müasir Təhsil Kompleksinin şagirdləri ilə görüşdü
16 sentyabr 01:12
- Özbəkistan səfərindən tez-tələsik təəssüratlarım - iLQAR TAĞI
16 sentyabr 00:33
- Azərbaycanlı Rusiyada deputat seçildi
15 sentyabr 11:26
- Kəlbəcərdən çıxanda 80 yaşı olub - İndi 113 yaşında qayıdır
15 sentyabr 10:21
- Prezident Seyidbəyliyə getdi - Fotolar
15 sentyabr 09:59
- Asiyada ən böyük hərbi təlim başlanır - Üç ölkə üç məkanda...
15 sentyabr 09:46
- Bakının işğaldan azad edilməsindən 107 il ötür
15 sentyabr 00:55
- Azərbaycanda Bilik Günüdür
15 sentyabr 00:42
- Rusiya Britaniyanın müsəlman daxili işlər nazirini hədəfə alıb - Kreml mediası Şabanaya böhtanlar yağdırır
14 sentyabr 23:51
- Sumqayıtda xəstəxana həyətindən 8 aylıq qız DÖLÜ TAPILIB
14 sentyabr 18:04
- Bu gün erməni əsilli şəxs Xankəndidə polisə qumbara atdı, atəş açdı...
14 sentyabr 17:43
- Azərbaycan Prezidenti Xocavənd rayonunun Sos kəndində olub
14 sentyabr 16:14
- Bu gün Elçin Mahmudovun doğum günüdür
14 sentyabr 15:20
- Prezident İlham Əliyev Füzuli rayonunun yeni salınacaq Qaraxanbəyli kəndinin təməlini qoyub
14 sentyabr 13:22
- Xocalının körpəsi, Türkiyənin müəllimi...
14 sentyabr 13:11
- BİR ÇÖRƏK QORXUSU - Səməd Qaraçöp
14 sentyabr 11:48