Türk Dövlətləri Təşkilatında Turan xəritəsi qərarı

400 milyonluq türk coğrafiyası üçün təhlükəsizlik çətiri yaradılır; deputat Elçin Mirzəbəyli: “Bir müddət öncə ortaq əlifbamız yaradıldı, indi isə xəritəmiz yaradılır - niyyət və mesaj ortalıqdadır”
Türk Dövlətləri Təşkilatı (TDT) ortaq türk əlifbası qərarından sonra Türk dünyasının ortaq xəritəsinin hazırlanması ilə bağlı razılığa gəlib. “Yeni Müsavat” bildirir ki, bu barədə Türkiyə Müdafiə Nazirliyinin Xəritəçəkmə İdarəsinin baş direktoru general-mayor Osman Alp məlumat verib.
O, Ankarada TDT-nin Xəritəçəkmə Qurumunun 1-ci toplantısında TDT və Türk dünyası xəritəsinin hazırlanması ilə bağlı razılığa gəlindiyini açıqlayıb: “Ankarada keçirilən ilk görüşdə TDT ölkələri arasında kartoqrafiya sahəsində əməkdaşlığın ilk praktiki tətbiqi olaraq, Türk Dövlətləri Təşkilatı və Türk dünyası xəritələrinin hazırlanması ilə bağlı konsensus əldə olunub”. General bu kontekstdə türk dövlətlərinin ortaq tarixi keçmişlərinə diqqət çəkib: “Türk dili kimi xəritənin də ölkələrimizi bir araya gətirəcəyini, birliyimizi, həmrəyliyimizi təmin etməyə mühüm töhfə verəcəyini düşünürük. Ortaq türk dünya xəritəsi ortaya çıxanda o xəritəyə baxan bütün vətəndaşlarımız coğrafi baxımdan uzaq görünən türk dövlətlərinin əslində çox yaxın olduğunu anlayacaqlar. Türk birliyini hiss etdirməyin və göstərməyin ən həyəcanlı və asan yolu xəritədir. İnanırıq ki, ortaq Türk dünyası xəritəsi oxşar cəhətlərimizi və zəngin türk mədəniyyətini asanlıqla göstərəcək. Bu xəritə türk birliyi adına tarixi və mədəni bağları olan türk dövlətlərini bir araya gətirəcək əhəmiyyətli bir simvol olacaq. Birlikdə hazırlayacağımız xəritə bu dövlətlərin mənşəyinə, tarixinə və mədəniyyətinə işarə edəcək, türk dövlətlərinin tarix boyu qurduğu bağları əyani şəkildə görüb anlamağa imkan verəcək”.
Təsadüfi deyil ki, Prezident İlham Əliyev cari ilin 14 fevralında keçirilən andiçmə mərasimində Türk dünyasına böyük önəm verdiyini yüksək tribunadan bəyan etmişdi. Sitat: “Biz beynəlxalq təşkilatlarla bağlı bundan sonra da öz addımlarımızı atacağıq, ilk növbədə, Türk Dövlətləri Təşkilatı çərçivəsində səylərimizi davam etdirəcəyik. Bu, bizim üçün prioritetdir”. Azərbaycanın yürütdüyü siyasətin bunu aydın göstərdiyini vurğulayan dövlət başçısı daha sonra deyib: “Bu, bizim üçün əsas beynəlxalq təşkilatdır, çünki bu, bizim ailəmizdir. Bizim başqa ailəmiz yoxdur. Bizim ailəmiz Türk dünyasıdır”.
Budur, Türk Dövlətlər Təşkilatı artıq növbəti mühüm addımı atır ki, bu da təqdir olunur. Proseslər Turanın qurulmasına, Zəngəzur dəhlizinin yenidən işlək hala gətirilməsi ilə uzun müddət ayrı salınmış türk dövlətləri arasında körpülərin bərpasına aparır. Özü də Zəngəzur dəhlizinin - Turan qapısının açılması həm də Avropa və Asiya arasında birləşdirici rol oynayacağını nəzərə alsaq, bu, həm də dünyanın ayrı-ayrı qütblərindəki türklər arasında da birləşdirici vasitə rolunu oynayacaq, deyə bilərik. Söhbət təbii ki, Avropadakı türklərlə, Çindəki uyğurlar və digər türk qardaşlarımız arasında əlaqənin formalaşdırılmasından gedir. Yeri gəlmişkən, Türkiyənin xarici işlər naziri Hakan Fidan bu ilin iyununda Çin Xalq Respublikasına səfəri çərçivəsində təsadüfən Sincan Uyğur muxtar bölgəsini ziyarət etməmişdi. Kaşqar və Urumçi şəhərlərində olan türkiyəli nazir burada Sincan Uyğur Muxtar Rayonunun partiya katibi Ma Sinruy və muxtar rayon hökumətinin rəhbəri Erkin Tuniyazla görüşmüşdü. Nazir Urumçi şəhərində "Yanghang" məscidi və Beynəlxalq Böyük Bazarı gəzib, yerli əhali ilə görüşərkən türk qadınla diqqətçəkən söhbət etmişdi. Bunun özü tarixin sınaqlarına məruz qalmış uyğur türkləri ilə bağlı aydın mesaj idi. Bütün bu gedişatın fonunda türk coğrafiyasının ortaq xəritəsinin hazırlanması məntiqəuyğundur və olduqca mühüm məsələdir. Bu, həm də 21-ci əsrin Türk əsri olacağı barədə hələ ötən əsrdən leksikona daxil olan gözləntinin reallaşmasının daha bir sübutudur. Dünyada yaşayan 400 milyona yaxın türkün mövcud olduğu ərazilərin xəritəsi hazırlanırsa, bu, həm də türk kimliyinin heç bir məkanda, həmçinin ucqarlarda sahibsiz olmadığı anlamını verir, necə ki, Azərbaycan öz torpaqlarını işğaldan azad edərkən daim Türkiyənin dəstəyini gördü, yaxud İraq və Suriyadakı türkmən qardaşlarımızın üz tutduğu ünvan Türkiyə oldu və bu gün də onların təhlükəsiz şəraitdə geri qayıdışı təmin olunur. Ümid edirik ki, türklərin müdafiəsi sivil formada həllini tapacaq və təhlükəzislik çətiri qurularkən Turan ordusunun işə qarışmasına ehtiyac olmayacaq.
Elçin Mirzəbəyli
Deputat Elçin Mirzəbəyli “Yeni Müsavat”a açıqlamasında öncə qeyd etdi ki, Türk Dövlətləri Təşkilatının (TDT) Xəritəçəkmə Qurumunun yaradılması faktının özü çox önəmli hadisədir və TDT-nin institutlaşması istiqamətində atılan mühüm addımlardan biri kimi dəyərləndirilməlidir: “Son bir neçə il ərzində, demək olar ki, bütün istiqamətlər üzrə TDT-nin təşkilatlanması prosesini müşahidə edirik və bütün bunlar, sadəcə TDT-nin beynəlxalq təşkilat statusunun möhkəmləndirilməsi kimi qəbul olunmamalıdır. Beynəlxalq təşkilatların institutlaşması prosesinin bütün istiqamətləri əhatə etməsi zəruri deyil. Bir qayda olaraq, beynəlxalq təşkilatların institutlaşması prosesində, ən yaxşı halda dövlət və hökumət başçıları zirvəsinin, xarici işlər nazirləri şurasının və parlamentlərarası təsisatların yaradılmasını müşahidə edirik. TDT isə üzv dövlətlərdə mövcud olan bütün mərkəzi idarəçilik sistemləri müstəvisində təşkilatlanır. Bu, TDT-nin, qənaətimə görə, Avropa İttifaqının təşkilati-hüquqi modelində təşkilatlanmasına işarə edir”. E.Mirzəbəyli xatırlatdı ki, bir müddət öncə ortaq əlifbamız yaradıldı, indi isə xəritəmiz yaradılır: “Niyyət və mesaj ortalıqdadır. Türk dövlətləri, öz vətəndaşları ilə yanaşı, bölgədə yaşayan bütün xalqların təhlükəsizliyini, rifahını təmin etmək üçün təşkilatlanır və vahid bir güc mərkəzinə çevrilir. Cənab Prezidentin də qeyd etdiyi kimi, əcdadlarımızın vəsiyyəti yerinə yetirilir. Tarix sübuta yetirdi ki, ədalətin, haqqın başqalarının ümidinə buraxılması zülmün, istibdadın ərşə çıxmasına zəmin yaradır. Dünyanın, ən azından Avrasiyanın türkün ədalətinə, mərhəmətinə ehtiyacı var və bu gün o gündür! Türk dünyasının vahid xəritəsi, eyni zamanda bizim dil və mədəniyyət birliyimizi nümayiş etdirməklə yanaşı, tarixi coğrafi bağlarımızın da bütövlüyünü göz önünə sərgiləyəcək. Bizə son 150-200 il ərzində Altay nəzəriyyəsini sırımaqla, ana südü kimi halal torpaqlarımızı mənimsəyərək hazırda sahibi olduğumuz torpaqlara da ""gəlmə" olduğumuzu" təlqin etməyə çalışanlara Türk Dövlətlərinin xəritəsi, zənnimcə, ən böyük cavabdır". Amma deputat hesab edir ki, bununla da kifayətlənmək lazım deyil: “Göytürk xaqanlığından başlayaraq, bu günədək mövcud olan bütün türk dövlətlərinin ortaq xəritələrini hazırlamaq lazımdır. Mete də, Bilgə xaqan da, Atilla da..., Sultan Səlim də, Şah İsmayıl da, Əmir Teymur da... bizimdir. Tarix boyu yaradılan bütün Türk Dövlətləri və onların qurucuları bizim əcdadlarımızdır, babalarımızdır”.
- Məhkəmə Qabil Məmmədovla bağlı QƏRAR VERDİ
9 sentyabr 2025 22:48
- 23 saat 43 dəqiqə - suverenliyimizin tam bərpasının ikinci ili...
9 sentyabr 2025 10:52
- Ağ Evdən Rusiya üçün bəd xəbər: Sabahdan başlanır...
8 sentyabr 2025 00:23
- Telefonda icra başçısını təhqir etdi - Məhkəmə qərarı
4 sentyabr 2025 12:08
- Yaqub Məmmədovun oğluna yüksək vəzifə verildi
3 sentyabr 2025 14:40
- Təfəkkür Universitetinin binası bu məhkəməyə verildi
3 sentyabr 2025 14:36
- Ali Məhkəmədən ad, soyad və ata adının dəyişdirilməsi ilə bağlı mühüm qərar
3 sentyabr 2025 12:22
- Vasif Talıbovun mobil telefonunu KƏSMƏK qərarı
3 sentyabr 2025 11:17
- Astarada məsciddə MOLLA AĞZINDAN bıçaqlandı - KREDITƏ görə..
2 sentyabr 2025 10:27
- Külli miqdarda RÜŞVƏTƏ görə ... AZADLIĞA BURAXILDI ...
1 sentyabr 2025 17:06
- Prezident yol təmirinə 1,5 milyon manat ayırdı (SƏRƏNCAM)
11 sentyabr 13:23
- Daha 4 itkin şəhidimiz dəfn olunacaq - Foto
11 sentyabr 11:37
- Günəş nədən ibarətdir və niyə Yeri yandırmır? - Cavab sizi təəccübləndirə bilər
11 sentyabr 11:22
- Azərbaycanda ilk dəfə qadın hərbi həkimlər hazırlanacaq
11 sentyabr 10:45
- Türkiyə həftədə 4 günlük iş rejiminə KEÇİR
11 sentyabr 10:33
- Azərbaycan kürünü xaricə neçəyə satır?
11 sentyabr 10:27
- Ali təhsili yoxdur, dünyanın ən varlı adamıdır - Maskı da geridə qoydu
11 sentyabr 03:37
- NAR və YAŞAT Fondu şəhid övladlarını təbrik etdi - Fotolar
11 sentyabr 01:46
- Sülhü pozmaq istəyən qüvvələr var - Paşinyan
11 sentyabr 01:40
- Azərbaycanlı oğlana görə dinini və adını dəyişən çinli xanım (MÜSAHİBƏ/FOTO)
10 sentyabr 18:43
- Prezident Səməd Vurğun adına Yaradıcılıq Evinin açılışında (FOTO)
10 sentyabr 18:30
- Beynəlxalq Böhran Qrupundan Bakıya sensasion təklif
10 sentyabr 09:54
- Hikmət Hacıyev ABŞ-da mühüm görüşlər keçirdi (FOTO)
10 sentyabr 09:45
- Azərbaycan nümayəndəsi BMT-də komitə sədrinin müavini seçilib
10 sentyabr 00:34
- Məhkəmə Qabil Məmmədovla bağlı QƏRAR VERDİ
09 sentyabr 22:48
- Pakistanlı MBA tələbələri ULDUZ şokolad fabrikində istehsalat turunda iştirak ediblər
09 sentyabr 21:13
- Məktəb direktoru qızına görə işdən çıxdı: Mənə bibi deyirdi
09 sentyabr 20:53
- Azərbaycanın çinli əsgəri: O, niyə ordumuzda xidmət edir? (FOTO/VİDEO)
09 sentyabr 13:13
- Keçmiş icra başçısına məxsus olduğu deyilən otel satışa çıxarıldı - 235 MİLYON
09 sentyabr 13:03
- 23 saat 43 dəqiqə - suverenliyimizin tam bərpasının ikinci ili...
09 sentyabr 10:52
- Sabah bu ərazilər üzrə pensiyalar ödəniləcək - ŞAD XƏBƏR
09 sentyabr 10:30
- Masazırdakı duz gölünə kanalizasiya suyu axıdılır
09 sentyabr 10:22
- Camaat ƏT ALA BİLMİR, çox bahadır - VİDEO
09 sentyabr 10:14
- Prezident forum iştirakçılarına müraciət etdi
09 sentyabr 10:02
- Tiflis qarışdı: İqtidarla müxalifət əlbəyaxa döyüşə çıxdı
09 sentyabr 00:25
- Şəhid anaları, onlara qarşı vicdansızlıq edən vəzifə sahibləri və….
08 sentyabr 22:11
- Santuş AFFA-dan təzminat tələb edir – ŞOK MƏBLƏĞ
08 sentyabr 19:42
- Atam son nəfəsinə qədər qardaşım Çingizi pis vərdişlərdən uzaqlaşdıra bilmədi - FOTO
08 sentyabr 19:20
- İlham Əliyevin Astanaya səfəri hazırlanır
08 sentyabr 18:54
- NAR ilin ən uğurlu abituriyentlərini mükafatlandırdı - Fotolar
08 sentyabr 18:48