Mikrobu kim kəşf edib ? - Rəsul Mirhəşimli
Mədəniyyət14 yanvar 2025 14:31

BAKTERİYALOGİYA ELMİNİN ƏSASINI QOYMUŞ ALİM
("Mikrobu kim kəşf edib?" adlı məqalədən)
Məqalə 2011-ci ildə yazılıb.
“Xəstəliklərin insanlarda tək-tək ortaya çıxdığını hesab etmək qüsurludur. Xəstəlik insandan insana yoluxma yolu ilə keçər. Bu yoluxma gözlə görülməyəcək qədər kiçik, lakin canlı toxumlar vasitəsilə olur”.
Bu ifadələrlə Ağ Şəmsəddin mikrobun tərifini vermiş, hər cür xəstəliyin gözlə görünməyəcək qədər kiçik canlıların meydana gətirdiyi fikrini dünyada ilk dəfə olaraq irəli sürmüş oldu. Mikroskopun XVII əsrin yarısından sonra kəşf edilməsinə diqqət yetirsək, Ağ Şəmsəddinin bu fikirlərinin dəyəri daha yaxşı anlaşılar. İsmail Xami Daneşmənd “Tarixi həqiqətlər” adlı əsərində bu barədə belə yazır:
“Ağ Şəmsəddinin mikroblar haqqındakı izahatı bir nəzəriyyə deyil, təcrübəyə dayanan bir kəşf mahiyyətindədir. “Maddətul həyat” adlı tibbi əsərində xəstəliklərin orqanizmə daxil olan bir qrup gözlə görünməyən toxumlardan hasil olduğunu, yəni bədənə daxil olan bu canlılardan törəyən xəstəliklərin meydana çıxmasını izah edərək bakteriyalogiya elminin əsasını qoymuşdur. Nəticə etibarilə Ağ Şəmsəddin dünya tibb tarixində çox böyük və nurlu şəxsiyyət olmuşdur”.
Ağ Şəmsəddindən 400 il sonra fransız kimyaçısı və biologiya alimi L.Paster (1822-1895) laboratoriya şəraitində apardığı təcrubələrlə eyni nəticəyə gələrək, mikrobun bir çox xəstəliklərə səbəb olduğunu elm aləminə qəbul etdirə bilmişdi.
Oxşar xəbərlər
- Santuş AFFA-dan təzminat tələb edir – ŞOK MƏBLƏĞ
8 sentyabr 2025 19:42
- NAR ilin ən uğurlu abituriyentlərini mükafatlandırdı - Fotolar
8 sentyabr 2025 18:48
- Ukraynada əsir düşən Ruslan Mustafayev dəhşətli şeylır anlatdı - ŞOK TƏFƏRRÜATLAR BU VİDEODA
8 sentyabr 2025 17:32
- Ağ Evdən Rusiya üçün bəd xəbər: Sabahdan başlanır...
8 sentyabr 2025 00:23
- İkinci Qarabağ savaşının qəhrəmanı yaşamaq üçün İŞ TAPA BİLMİR
7 sentyabr 2025 14:11
- Hazırlıqlar gedir, böyük amnistiya gözləyirik - MÜHÜM AÇIQLAMA
7 sentyabr 2025 11:28
- Bu ölkədə də qadınlar hərbi xidmətə çağırılacaq
7 sentyabr 2025 00:22
- AZAL təyyarəsinin vurulmasında bu generalın rolu olub - sensasion faktlar yayıldı
6 sentyabr 2025 22:36
- İlin sonunadək amnistiya gözlənilir ?
6 sentyabr 2025 14:49
- Böyük terror-un kiçik qurbanları – Stalin rejiminin düşərgələrdə məhv etdiyi körpələr
6 sentyabr 2025 14:42
Xəbər lenti
- Santuş AFFA-dan təzminat tələb edir – ŞOK MƏBLƏĞ
08 sentyabr 19:42
- Atam son nəfəsinə qədər qardaşım Çingizi pis vərdişlərdən uzaqlaşdıra bilmədi - FOTO
08 sentyabr 19:20
- İlham Əliyevin Astanaya səfəri hazırlanır
08 sentyabr 18:54
- NAR ilin ən uğurlu abituriyentlərini mükafatlandırdı - Fotolar
08 sentyabr 18:48
- Prezident həmkarlarını təbrik etdi - Yenilənib
08 sentyabr 18:22
- Lalə Şövkət uzun fasilədən sonra danışdı: Düşünmürdüm ki...
08 sentyabr 17:41
- Ukraynada əsir düşən Ruslan Mustafayev dəhşətli şeylır anlatdı - ŞOK TƏFƏRRÜATLAR BU VİDEODA
08 sentyabr 08:11
- Bəylə gəlin restorana ATLA GƏLDİ - Bakıda maraqlı hadisə
08 sentyabr 01:27
- Ağ Evdən Rusiya üçün bəd xəbər: Sabahdan başlanır...
08 sentyabr 00:23
- Urmiya gölü tamamilə quruyub
08 sentyabr 00:08
- Varlılar niyə pullarını İsveçrə banklarında saxlayır?
07 sentyabr 22:23
- Tramp Qazaxıstan prezidenti Tokayevlə möhtəşəm söhbət apardığını dedi
07 sentyabr 22:15
- Azərbaycan diaspora rəhbəri deputatlığa gedir – Rusiyada görünməmiş hadisə
07 sentyabr 21:47
- Alim Qasımov villasını satır - Qiyməti 5 MİLYON
07 sentyabr 21:28
- İkinci Qarabağ savaşının qəhrəmanı yaşamaq üçün İŞ TAPA BİLMİR
07 sentyabr 14:11
- Azərbaycanda ət bahalaşdı
07 sentyabr 12:34
- Hazırlıqlar gedir, böyük amnistiya gözləyirik - MÜHÜM AÇIQLAMA
07 sentyabr 11:28
- Gələn həftə Türkiyə və Ermənistan rəsmiləri görüşəcək
07 sentyabr 11:17
- Azərbaycanlıların gözündə dost və düşmən ölkələr: Rusiya düşmən siyahısında lider oldu, dost isə...
07 sentyabr 01:10
- Bu ölkədə də qadınlar hərbi xidmətə çağırılacaq
07 sentyabr 00:22
- Britaniyanın yeni daxili işlər naziri Şabana Mahmud: İslam mənim inancımdır, həyatımın ən vacib tərəfidir VİDEO
07 sentyabr 00:08
- 1 damcısı 10 yaş gəncləşdirir
06 sentyabr 22:49
- AZAL təyyarəsinin vurulmasında bu generalın rolu olub - sensasion faktlar yayıldı
06 sentyabr 22:36
- 2025-ci ilin ən təsirli - 12 fotosu - ACLIQ ÇƏKƏN UŞAQ
06 sentyabr 22:09
- Nazirliyin adını dəyişdirib Müharibə Nazirliyi qoydu
06 sentyabr 21:51
- İlin sonunadək amnistiya gözlənilir ?
06 sentyabr 14:49
- Böyük terror-un kiçik qurbanları – Stalin rejiminin düşərgələrdə məhv etdiyi körpələr
06 sentyabr 14:42
- Dəmir barmaqlıqlar arxasında dözə bilməyən məmurlar...- FOTOLAR
06 sentyabr 14:37
- Tramp Pentaqonun adını rəsmən Müharibə Nazirliyi olaraq dəyişdirib
06 sentyabr 01:01
- II Əbdülhəmid Fələstini yəhudilərə niyə satmadı?
06 sentyabr 00:26
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya