Tatar qızı deyilmiş – SSRİ-nin idarə edən ərini idarə edən Raisa Qorbaçova...

1988-ci ildən başlayaraq sonrakı illərdə üzləşdiyimiz saysız faciələrin müəlliflərini birbəbir saysaq, uzun bir siyahı alınar. Ancaq bu siyahının “ilk onluğ”una düşənlərin içində bir ad-soyad da var ki, onun üstündən keçmək olmaz.
Bu, Raisa Maksimovna Qorbaşovadır – SSRİ rəhbəri Mixail Qorbaçovun həyat yoldaşı, o zamanlar SSRİ-də yeni-yeni dəb olan ifadə ilə desək, sovet dövlətinin 1-ci xanımı.
Qarabağda erməni separatçıları ilk mitinqlərinə çıxanda bundan təkcə rəsmi Bakı yox, bütün SSRİ şok olmuşdu. Çünki SSRİ-də sovet rejiminin icazə olmadan təşkil edilən istənilən kütləvi aksiya antisovet hərəkət sayılırdı. İrəvanda və Xankəndidə kütləvi aksiyalar keçirənlər isə gerçəkdən də antosovet şüarlar qaldırmış, sovet quruluşunu, daxili sabitliyi təhdid edən tələblər irəli sürmüşdülər. Bütün ölkə separatçı ermənilərə ağır cəza gözləyirdi.
Ancaq bu, baş vermədi. Moskva Qarabağı Azərbaycandan qoparıb Ermənistana qatmaq istəyən, Kremli şantaj edən separatçılarla yumşaq davrandı. Elə o zaman ölkəmizdə şayiələr yayılmağa başladı ki, ermənilərin Kremldə ciddi himayədarları var və onlar hətta Qorbaçovun yaxın ətrafına daxildirlər.
Qorbaçovun yaxın ətrafında olan ən nüfuzlu erməni Georgi Şahnazarov idi. SSRİ Ali Sovetinin deputatı, SSRİ Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, Bakıda doğulmuş Qarabağ ermənisi olan Şaxnazarov Qorbaçovun baş köməkçisi, əsas məsləhətçisi idi. Ancaq ermənilərin sovet rəhbərliyindəki arxa-dayağı Şaxnazarovla məhdudlaşmırdı, baş katibin həyat yoldaşı Raisa Qorbaçovanın da ermənilərin məşum planına xeyir-dua verdiyi iddia olunurdu.
Bu gün əminliklə demək olar ki, o iddialar və şayiələr səbəbsiz yerə olmayıb. Hər şey göz önündəydi. Düzdür, ortalıqda ermənilərin Raisa Maksimovnaya unikal və bahalı brilyant bağışladıqları barədə də söz-söhbət gəzirdi, amma bu, olmasa belə “birinci xanım”ın ermənilərə rəğbəti danılmaz idi.
O zamanlar “Vremya” xəbərlər proqramını izləyənlər xatırlayar, 1989-cu ilin dekabrında Ermənistanın Spitak şəhərində baş vermiş dəhşətli zəlzələdən sonra Qorbaçov başının dəstəsi ilə fəlakət zonasına gedərkən onu R.Qorbaçova da müşayiət edirdi. “Vremya”nın təbii fəlakət zonasından hazırladığı xüsusi reportajda Qorbaçov xalq qarşısında çıxış edərkən ermənilərin əsassız iddialar irəli sürdüklərindən danışanda Raisa Maksimovnanın ərinə “nə danışırsan” mimikası ilə sərt nəzər salması milyonların gözündən qaçmamışdı.
Bu qadının dövlətin ali postunu, eyni zamanda hakim partiyanın lideri vəzifəsini tutan ərinə ciddi təsir göstərməsi çoxdan etiraf olunmuş faktdır. 1985-91-ci illər arasında Raisa Qorbaşova bir tərəfə, Siyasi Büro başqa tərəfə olub. Birincinin sözü Qorbaçovun yanında daha keçərli imiş.
Lenindən ta Qorbaçova qədər sovet liderlərinin heç birinin həyat yoldaşı üzdə olmayıb, dövlət işinə qarışmayıb, özlərinə xüsusi status və vəzifə tələb etməyib. Ancaq Raisa Qorbaçova öz ötkəmliyi ilə hər fürsətdə “SSRİ-ni ərim idarə edir, ərimi isə - mən” davranışı sərgiləyirdi. O, tez-tez xarici səfərlərə çıxan Qorbaçovu hər yerdə, bütün rəsmi tədbirlərdə, görüşlərdə müşayiət edirdi. “Vremya”nın xəbərlər bülletenində mütləq R.Qorbaşovanın da görüşlərinə, fəaliyyətinə dair süjetlər verilirdi.
Raisa Maksimovna Qorbaçova 1932-ci ildə Altay diyarının Rubtsovsk şəhərində anadan olub. Onun “tatar qızı” olmasına dair söz-söhbət yayılsa da, Raisa Maksimovnanın atası milliyyətcə ukraynalı dəmiryol mühəndisi Maksim Titarenko, anası isə sibirli olub. Raisanın kiçik bacısı Lyudmila ərə gedəndən sonra Ayukasova soyadı qəbul edib və oftalmoloq işləyib. Onun qardaş Yevgeni Titarenko isə yazıçı olub.
Raisa 1949-cu ildə orta məktəbi bitirib, Moskvaya gedib, Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinə daxil olub, tələbə vaxtı Mixail Qorbaçovla ailə qurub. 1955-ci ildə onunla birlikdə təyinatla Stavropola köçüb.
Əslində Raisa Maksimovnanın dominantlığı özünü elə Stavropolda göstərib. O, “Bilik” cəmiyyətində müəllim işləyib, eyni zamanda tibb və kənd təsərrüfatı institutlarında fəlsəfədən dərs deyib, elmlə məşğul olub, sosiologiyanı öyrənib, bu sahədə tədqiqat aparıb. 1967-ci ildə Raisa Maksimovna sosiologiya üzrə namizədlik dissertasiyası müdafiə edib.
1978-ci ildə Raisa Kremldə yüksək vəzifə almış əri il birlikdə paytaxta qayıdıb, Moskva Dövlət Universitetində dərs deməyə başlayıb.
R.Qorbaçovanın personası və fəaliyyəti SSRİ daxilində yaxşı qarşılanmasa da, xaricdə rəğbət və maraqla qarşılanıb. Hətta Britaniya jurnallarından biri R.Qorbaçovanı “1987-ci ilin qadını” adlandırıb.
SSRİ-nin dağılmasında Qorbaçov cütlüyünün rolundan danışan rusların, demək olar ki, hamısı onların Qarabağ məsələsində tutduğu destruktiv mövqenin üstündən keçirlər. Fakt odur ki, SSRİ-nin süqutunun detanatoru Qarabağda başlanan erməni separatizmi olub. İki il əvvəl Almatıda yüngülvari millətçilik zəminində (“Qazaxıstanın rəhbəri qazax olsun” tələbiylə aksiya keçirilməsi) başlanmış hərəkatı top-tüfənglə, güllə-qandalla boğan Kreml cəmi iki il sonra görünməmiş millətçilik şüarları ilə, həm də kütləvi şəkildə meydana çıxan ermənilərin hərəkətinə göz yumdu və dağılma prosesi başlandı. SSRİ elə dövlət idi ki, onun sütunlarını tərpətmək olmazdı. Həmin sütunlardan biri də millətçiliyin hər cür təzahüründən imtina etmək, hamını ümumi “sovet xalqı” ifadəsində birləşdirmək idi. Məhz ermənilər SSRİ-də yaşayan bütün millətlərə göstərdilər ki, nasizm nədir və necə olur.
Raisa Maksimovna 1999-cu ildə 67 yaşında qan xərçəngindən ölüb. Onun xəstəliyini doğuran səbəblər arasında dəhşətli qəzadan qısa müddət sonra Çernobıl AES-ə səfəri zamanı radiasiyaya məruz qalmasını da iddia edirlər.
Araz Altaylı, Musavat.com
- Eldar Həsənovun övladlarından İlham Əliyevə müraciət
10 fevral 2025 00:18
- Ölülərlə EVLƏNMƏK : Qəribə adət hələ də davam edir
9 fevral 2025 14:46
- Bakıda yeni yol salınır: 1000-dən çox ağac köçürüləcək - VİDEO
9 fevral 2025 13:10
- Trampla Putin arasında MÜHÜM DANIŞIQ: Müharibəyə son qoymaq üçün…
9 fevral 2025 11:35
- Əhməd haradadır? filminin Ceyranı: 80 yaşında bir aktrisa axtarırsınızsa, mən hazır - MÜSAHİBƏ
9 fevral 2025 00:37
- Heydər Əliyev mənə dedi ki, get, Əbülfəz Elçibəyə kömək elə...
8 fevral 2025 23:07
- Yaşlı insanlar inciməsinlər, öz yerlərini tədricən gənclərə verməlidirlər - Deputat
8 fevral 2025 22:28
- Gəncənin ən böyük zavodlarından birinin külli miqdarda borcu yaranıb
8 fevral 2025 20:34
- Hipertoniya həkimlərin nağılıdır , hansına ki, pul və sağlamlığınızla ödəyirsiz!
8 fevral 2025 14:21
- Rusların 3 dəfə öldürməyə cəhd etdiyi, haqqında əfsanələr dolaşan ÇEÇEN LİDERİ
8 fevral 2025 11:53
- Eldar Həsənovun övladlarından İlham Əliyevə müraciət
10 fevral 00:18
- Ana südü buynuz qişanın zədələrinin sağalmasını sürətləndirir
10 fevral 00:06
- Şəfqət və mərhəmət ayı...
09 fevral 23:32
- 7 yaşlı idmançı faciəli şəkildə öldü
09 fevral 23:03
- 13 il əvvəl Dəməşqdə generalları kim öldürmüşdü?- Əsədin BАLDIZI sirləri açdı
09 fevral 22:34
- Azərbaycanda əmək müqaviləsiylə işləyən nə qədər insan var? – Son 10 ilin statistikası
09 fevral 22:18
- Öcalandan PKK-nın taleyi ilə bağlı sensasion sözlər
09 fevral 17:06
- Nаzir Sahil Babayev KАRАTEÇİ olub - ŞOK FOTOLAR
09 fevral 16:54
- Ölülərlə EVLƏNMƏK : Qəribə adət hələ də davam edir
09 fevral 14:46
- Qırmızı DİPLOM HEÇ NƏYƏ YАRАMIR - VİDEO
09 fevral 14:31
- Ötən il vəkillərə 5.5 MİLYON manat ödəniş edilib - SƏBƏB
09 fevral 13:51
- Ardıcıl 7 GÜN İŞ olmayacaq - Hansı tarixlərdə?
09 fevral 13:34
- Bakıda yeni yol salınır: 1000-dən çox ağac köçürüləcək - VİDEO
09 fevral 13:10
- DƏHŞƏT YAŞANDI: eyni anda 40 NƏFƏR həlak oldu
09 fevral 13:00
- Azərbaycan bu ölkədən 1 MİLYАRD dollarlıq qızıl aldı
09 fevral 12:52
- Azərbaycanda 100 min Rusiya casusu var ! – Politoloq israr edir
09 fevral 12:26
- Serbiya Prezidenti ölümcül АVTO QƏZA keçirdi
09 fevral 12:08
- Məktəblərdə din tədrisinə ehtiyac varmı ?
09 fevral 11:52
- Trampla Putin arasında MÜHÜM DANIŞIQ: Müharibəyə son qoymaq üçün…
09 fevral 11:35
- Əhməd haradadır? filminin Ceyranı: 80 yaşında bir aktrisa axtarırsınızsa, mən hazır - MÜSAHİBƏ
09 fevral 00:32
- Alimlər qatığın inanılmaz faydalarını AÇIQLADI
09 fevral 00:18
- Bakıya qar yağır - Fotolar
09 fevral 00:01
- Atatürkün büstü OĞURLANDI
08 fevral 23:33
- Heydər Əliyev mənə dedi ki, get, Əbülfəz Elçibəyə kömək elə...
08 fevral 23:07
- Yaşlı insanlar inciməsinlər, öz yerlərini tədricən gənclərə verməlidirlər - Deputat
08 fevral 22:28
- Erməni qadın bu ölkədə NАZİR təyin edildi
08 fevral 22:07
- Ərdoğan bu ölkələrə səfər edəcək
08 fevral 21:10
- Gəncənin ən böyük zavodlarından birinin külli miqdarda borcu yaranıb
08 fevral 20:34
- Çörəyin içindən siqaret kötüyü çıxdı - Foto
08 fevral 16:01
- Sabah Bakıda QАR yağacaq
08 fevral 14:55