O qadın istintaqda bütün işgəncələrə dözərək heç bir ifadə vermədi...
Maraqlı23 yanvar 2025 22:19

“Kudin onu “stoyka” durmağa məcbur etdi. Bir neçə gün ayaqüstə saxlandıqdan sonra dustaqların ayaqları şişir, aşağı ətraflara qanın çox axması nəticəsində beynin qanla təminatı pozulur, üç sutkadan sonra dustaqlar huşunu itirir, onları qara basır, döşəməyə yıxılırdılar…”
“Hökmranlar Allahdan qorxmur... Bəs onlar adi adamlardan, görəsən, daha nə ilə fərqlənir? Bu adamları hökm sahibi eləyən nədir görəsən: ağılmı, iradəmi, təsadüfmü, qanunauyğunluqmu?.. Bəlkə bu adamlar xalqların taleyinə- gah Allahın, gah da Şeytanın əli ilə Yuxarıdan- Göydən yazılır və buna görə dünyada adil və ali hökmdarlar olur, zalım və rəzil hökmranlar da...
İndi - gözümüzün qabağında tarixin boz sifəti bir daha dəyişərkən- dünyanı zaman-zaman öz hökmünə, öz iradəsinə tabe eləyənlərin fiziki və əxlaqi varlığı necə də aydın görünür!.. Və bu, suyu süzülən, qanı axan aydınlıqda Mir Cəfər Bağırovun tutqun, boz sifəti tarixin qəbiristanlığında elə bil ölü-ölü, soyuq-soyuq bizə baxır...”
Bu sətirlər 1993-cü ildə “Yazıçı” nəşriyyatında cəmi 60 min tirajla çap edilmiş və təbii ki, ölkəmizin geniş oxucu kütləsinin çox hissəsinə çatmamış “Mir Cəfər Bağırovun məhkəməsi” adlı kitabdandır...

Kitab sovet dövründə Azərbaycanın ən qəddar rəhbəri kimi tanınmış Mir Cəfər Bağırovun məhkəməsinin çoxcildli stenoqrafik materiallarından DTX-nın(o vaxt Milli Təhlükəsizlik Nazirliyi) arxivində saxlanılan cəmi iki cildlik material əsasında hazırlanıb.
Kitabda XX əsrin 20-30-40-cı illərində baş vermiş və bütün keçmiş SSRİ xalqları kimi, Azərbaycan xalqının da bugünkü taleyindən dəhşətli izləri silinməmiş, ən kəskin dövrü 1937-ci ili əhatə etdiyindən ümumən “37-ci il” repressiyaları adlanan müdhiş olayların ölkəmizdəki baş fiqurantı, Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin sədri (1932–1933), Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Soveti yanında Azərbaycan Dövlət Siyasi İdarəsinin sədri (1926–1927, 1929–1930), Azərbaycan SSR Fövqəladə Komissiyasının sədri (1921–1926) və nəhayət, Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi (1933–1953) vəzifələrində çalışmış Mir Cəfər Bağırovun sənədlər əsasında təsvir edilən əməllərindən, həmin əməllər əsasında ortalığa çıxan ziddiyyətli şəxsiyyətindən bəhs edir.
Beləliklə, dəyərli Moderator.az oxucularını sözügedən kitabın ən maraqlı epizodlarıyla tanış edirik:

"İstintaq materiallarından..
(Əvvəli burada: )
Şahid Qoryayev Fyodor Yakovleviç:
1936-cı ilədək mən Azərbaycan “NKVD”-sinin sərhəd qoşunlarında çalışırdım və DTN-lə heç bir əlaqəm yox idi...
1937-ci ildə respublikada kütləvi həbslərə başlananda məni “NKVD”-nin əməliyyat müvəkkili vəzifəsinə təyin etdilər.
Elə xidmətə başladığım ilk gündən dustaqların döyülməsi, onlara əzab-əziyyət, işgəncə verilməsi halları ilə üzləşdim. Dustaqların istintaq zamanı döyülməsi kütləvi xarakter daşıyırdı. Özünü günahkar saymayan, heç bir əks-inqilabi təşkilata üzv olmadığını israrla bildirən hər bir dustaq döyülürdü. Dustağın düz danışıb-danışmadığı nəzərə alınmırdı...
Qəddarcasına rəftar və amansız repressiyalar nəticəsində dustaqların çoxu döyülür, işgəncələrə tab gətirməyərək müstəntiqlərin tərtib etdiyi protokollara qol çəkir, əks-inqilabi təşkilatın üzvü olduqlarını “boyunlarına alırdılar”...
Bəzi müttəhimlər özlərini məcburiyyət qarşısında günahkar saydıqdan sonra guya təşkilatın üzvü olan daha 40- 50 adamın da adını verirdilər...
Şöbədə bir müddət işləyəndən sonra mən əmin oldum ki, istintaq protokollarına antisovet təşkilatın üzvləri kimi qeyd olunan adamların müstəqil şəkildə müstəntiqlər tərəfindən daxil edilir, ya da müttəhimə məcburən dedirtdirilirdi...
Azərbaycan K (b) P MK-nın məsul işçiləri Lazarev və Məryəm Mirqədirovanın istintaqını yaxşı xatırlayıram. İstintaq zamanı Lazarevi Kudin və Qriqoryan, Mirqədirovanı isə Kudin və XV şöbənin əməliyyat müvəkkili Jeltenkova döyürdü. Lazarevi o günə salmışdılar ki, “istintaq”dan sonra onu bir neçə gün Kudinin otağında saxladılar, kameraya- dustaqların arasına buraxmaqdan çəkindilər. Nəticədə Lazarevdən “etiraf” ifadəsi ala bildilər. Kudin otaqda gəzib Lazarevin “Kaspar”ın böyük rəhbərləri barədə ifadə verməyə məcbur etdiyini lovğalıqla söyləyirdi. Lazarevin sonrakı taleyindən xəbərim yoxdur...

Mirqədirova isə möhkəm döyüləndən sonra da heç nəyi boynuna almadı. Bundan sonra Kudin onu “stoyka” durmağa məcbur etdi. Bir neçə gün ayaqüstə saxlandıqdan sonra dustaqların ayaqları şişir, aşağı ətraflara qanın çox axması nəticəsində beynin qanla təminatı pozulur, üç sutkadan sonra dustaqlar huşunu itirir, onları qara basır, döşəməyə yıxılırdılar. Şəxsən mən onun yanında 2-3 dəfə gecə 11-12-dən səhər saat 8-9-a qədər “növbətçi” qalmışam. Onunla danışmaq qadağan olunmuşdu. Əgər “etiraf” ifadəsi verməyə razı olarsa, ona yalnız mürəkkəb və kağız verə bilərdim. Ancaq Mirqədirova bütün işgəncələrə dözdü, heç bir ifadə vermədi...
Mirqədirovanın və Lazarevin ittihamı üzrə iş xalq komissarı Rayevin və MK katibi Bağırovun xüsusi uçotunda idi. Onlar dəfələrlə Rayevin otağına Bağırovun istintaqına gətirilirdilər..."
(Davamı var)
Təqdim etdi:
Sultan Laçın
Oxşar xəbərlər
- Səfirimizin katibəsindən nikahdankənar uşağı var? - Aliment vermir
13 sentyabr 2025 19:38
- Dünyanın ən yaşlı insanı bu türk respublikasında tapıldı - FOTOLAR
13 sentyabr 2025 11:16
- Azərbaycanda ilk dəfə qadın hərbi həkimlər hazırlanacaq
11 sentyabr 2025 10:45
- Azərbaycanlı oğlana görə dinini və adını dəyişən çinli xanım (MÜSAHİBƏ/FOTO)
11 sentyabr 2025 23:02
- Şəhid anaları, onlara qarşı vicdansızlıq edən vəzifə sahibləri və….
8 sentyabr 2025 22:11
- Britaniyanın yeni daxili işlər naziri Şabana Mahmud: İslam mənim inancımdır, həyatımın ən vacib tərəfidir VİDEO
7 sentyabr 2025 00:08
- 2025-ci ilin ən təsirli - 12 fotosu - ACLIQ ÇƏKƏN UŞAQ
6 sentyabr 2025 22:09
- Uzunömürlü insanların SİRRİ BU İMİŞ
5 sentyabr 2025 17:21
- Ali Məhkəmədən ad, soyad və ata adının dəyişdirilməsi ilə bağlı mühüm qərar
3 sentyabr 2025 12:22
- Vasif Talıbovun mobil telefonunu KƏSMƏK qərarı
3 sentyabr 2025 11:17
Xəbər lenti
- Bu il bəşəriyyəti tənəzzülə aparan fəlakət olacaq - Vanqa və Nostradamusun PROQNOZU
13 sentyabr 23:03
- Gürcüstanın keçmiş müdafiə naziri həbs olundu
13 sentyabr 22:23
- Səfirimizin katibəsindən nikahdankənar uşağı var? - Aliment vermir
13 sentyabr 19:38
- 2,2 milyon nəfər tədrisə başlayır: İlk dərs bu mövzuya həsr olunacaq
13 sentyabr 16:55
- 1992-ci ildə Baş nazir vəzifəsindən istefa verdim, Heydər Əliyevə zəng vurdum… –Sabiq Baş nazir Həsən Həsənovdan maraqlı açıqlamalar /VİDEO
13 sentyabr 15:35
- Xalq artisti vəfat etdi
13 sentyabr 14:48
- 28 MAY-dan NİZAMİ- yə metro işləməyəcək: Alternativ nəqliyyat necə olacaq?
13 sentyabr 12:09
- Dünyanın ən yaşlı insanı bu türk respublikasında tapıldı - FOTOLAR
13 sentyabr 11:16
- Serbiyada etirazların təşkilinə 4 milyard dollar sərf olunub – Vuçiç
13 sentyabr 10:12
- Ceyhun Əsgərov reabilitasiya mərkəzinə yerləşdirildi
13 sentyabr 10:01
- Elnur Şükürov da azadlığa çıxdı - Foto
13 sentyabr 09:43
- TİTANİK sərnişinlərini xilas ola olarmış: 1500 insanın taleyini bir gəmi dəyişə bilərdi
13 sentyabr 02:41
- Rusiyada yumurta böhranı...
13 sentyabr 00:31
- BMT-dən tarixi qərar - Azərbaycan lehinə səs verdi
12 sentyabr 22:47
- Pensiya yaşına az qalmış şəxslərin işdən çıxarılmasına qadağa qoyulsun - Deputatdan TƏKLİF
12 sentyabr 21:54
- Məktəblərdə telefon işlətmək QADAĞAN EDİLDİ
12 sentyabr 15:11
- ANAMA-nın vəzifəli şəxsləri sərxoş vəziyyətdə həbs olundu
12 sentyabr 13:30
- AFFA-nın Santuşa ödədiyi kompensasiyanın məbləği açıqlandı
12 sentyabr 13:17
- Culfada ağır qəza - 4 polis əməkdaşı öldü
12 sentyabr 11:03
- Dünyanın ən təhlükəli dərmanı... - Bakıda reseptsiz satılır
12 sentyabr 10:56
- Bu rayonlara qar yağır
12 sentyabr 10:44
- Bədənin bu hissəsi qadının yaşını göstərir -QULAQ MƏMƏSİ
12 sentyabr 03:09
- Bakıda Azərbaycan-Qazaxıstan hərbi mütəxəssisləri görüşdü
12 sentyabr 02:55
- Laima Vaikule: SSRİ-dən ABŞ-a getməklə həyatımı xilas etdim
12 sentyabr 01:14
- Alla Puqaçovadan Putinlə bağlı ŞOK ETİRAF
11 sentyabr 22:45
- Prezident yol təmirinə 1,5 milyon manat ayırdı (SƏRƏNCAM)
11 sentyabr 13:23
- Daha 4 itkin şəhidimiz dəfn olunacaq - Foto
11 sentyabr 11:37
- Günəş nədən ibarətdir və niyə Yeri yandırmır? - Cavab sizi təəccübləndirə bilər
11 sentyabr 11:22
- Azərbaycanda ilk dəfə qadın hərbi həkimlər hazırlanacaq
11 sentyabr 10:45
- Türkiyə həftədə 4 günlük iş rejiminə KEÇİR
11 sentyabr 10:33
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya