Ayaz Mütəllibova dedim ki… - İsa Qəmbərin açıqladığı faktlar

“Ayaz Mütəllibova dedim ki, Qorbaçov gedir, Yeltsinlə işləmək lazımdır” –İsa Qəmbər “SSRİ niyə dağıldı” layihəsində danışıb
“Əgər Xalq Cəbhəsi 1991-ci ilin sentyabrında Azərbaycanda keçirilmiş prezident seçkiləri zamanı Ayaz Mütəllibova qarşı alternativ namizəd irəli sürsəydi, bütün hər şey başqa cür olardı. Bizim o zaman seçkini boykot etmək qərarımız düzgün deyildi. Əgər seçkidə iştirak etsəydik, bizim namizəd qalib gələcəkdi”.
AzPost bildirir ki, bu sözləri Azərbaycan Milli Məclisinin sabiq sədri İsa Qəmbər Rusiyanın keçmiş baş naziri Yeqor Qaydarın adını daşıyan Fondun və Slon.ru-nun “SSRİ necə dağıldı: Tarix birinci şəxslərin dilindən” layihəsi çərçivəsində tanınmış rus jurnalisti Arkadi Dubnova verdiyi verdiyi müsahibəsində deyib.
“Lənkəranda və Naxçıvanda sərhəddin sökülməsinə Berlin divarının yıxılması vüsət verdi”
Milli Məclisin sabiq sədri 1990-cı illərdə baş vermiş bir çox siyasi hadisələr barədə maraqlı məqamları açıqlayıb. İsa Qəmbər 1989-cu ilin dekabrında Azərbaycanda SSRİ-İran sərhəddinin sökülməsini xalqın öz milli hisslərinə qayıdışı ilə əlaqələndirib: “Lənkəranda və Naxçıvanda baş verən sərhəd hadisələrinə Berlin divarının yıxılması vüsət verdi. O zaman xalq arasında vahid Azərbaycan ideyası aktual idi. İnsanlar özlərinə sual verirdilər: onlara icazə varsa, bizə niyə yoxdur? Sərhədlə bağlı təşəbbüs “aşağılardan”- AXC-nin yerli təşkilatlarından gəlmişdi. AXC rəhbərliyi və Əbülfəz Elçibəy buna öz razılığını verdi. AXC ciddi qarşıdurma baş verməməsi və qurbanların olmaması üçün bu işi təşkil etmyə cəhd edirdi”.
İsa Qəmbərin sözlərinə görə, SSRİ-nin bu məsələdə öz marağının güdməsi istisna olunmur: “Mən hesab etmirəm ki, SSRİ zəif olduğu üçün sərhədlərin sökülməsinə mane olmadı. Çox guman ki, Moskvada bu hərəkəti Azərbaycanda yanvar hadisələrini törətmək üçün zəmin kimi hazırlayırdılar. Çünki hadisələrin ilk günündə Qorbaçov və adamları Azərbaycan xalqını islam fundamentalizmində ittiham edir və Azərbaycanın İrana birləşmək istəməsi barədə danışırdılar. Bu, onlar tərəfindən çox axmaq yanaşma idi. Çünki belə bir şey yox idi. Fundamentalizm Azərbaycanda heç vaxt olmayıb, bu gün də yoxdur”.
Bununla yanaşı İsa Qəmbər sərhəddin sökülməsi prosesinin DTK tərəfindən təxribat olmasını subut etməyin indi çox çətin olduğunun deyib: “Bunu subut etmək çox çətindir. Məndə subutlar yoxdur. Amma əminəm ki, biz bu barədə çox az bilirik. Axı heç kim DTK arixvlərini açmayıb”.
“Polyaniçko stolun üstündən “Quran”ı götürüb dedi ki, “Quran-mənim stolüstü kitabımdır””
İsa Qəmbər AXC-ni dini və milli-etnik yöndə təxribatlara çəkmək cəhdlərinin olduğunu qeyd edib. O bildirib ki, AXC-nin tərkibində talışlar, kürdlər, ləzgilər və digər xalqlar aktiv təmsil olunurdu. Moskva isə bu yöndə təxribat cəhdlərinə əl atmaqdan çəkinməyib: “1988-ci ildə Viktor Polyaniçko Azərbaycan Kommunist Partiyasına ikinci katib təyin olunduqdan sonra AXC rəhbərliyi və ziyalılarla görüşdü. Mən də o görüşə dəvət olunmuşdum. Polyaniçko dedi ki, AXC-nin proqramını oxuyub və hesab edir ki, bu sənəd həddən artıq avropasayağıdır. Polyaniçko daha sonra vurğuladı ki, Azərbaycan bayrağı 3 rənglidir: Mavi – türkçülüyü, yaşıl islamı, qırmızı Avropanı və demokratiyanı təcəssüm etdirir. Sonra Polyaniçko bildirdi ki, “AXC-nin proqramında nədənsə mavi və yaşıl rəng hiss olunmur”. Biz çox təəccübləndik. Bizim ilk görüşümüz idi onunla… Mən Polyaniçkodan soruşdum: “Bu, sizi niyə belə narahat edir? Biz çox yaxşı bilirik ki, Azərbaycan xalqına nə lazımdır və buna necə nail olmaq olar”. Polyaniçko stolun üstündən “Quran”ı götürüb dedi: “Quran mənim stolüstü kitabımdır. Mən hesab edirəm ki, bütün insanlar bu müdrik fikirləri öyrənməlidirlər”. Bax belə sadəlövh metodlarla o bizim mövqeyimizə təsir etmək istəyirdi”.
İsa Qəmbər vurğulayıb ki, istər Polyaniçko, istərsə Qarabağda Xüsusi İdarənin rəhbəri Volskinin bütün işləri Azərbaycan maraqlarına zidd idi. “Daha artığını deyirəm: bu iki nəfər Azərbaycan və Ermənistan arasında müharibə hazırlayırdılar. “Qarabağ münaqişəsini lap əvvəl başlanan vaxt çox sadə yolla həll etmək olardı. Amma bu edilmədi. Bunu SSRİ rəhbərliyinin zəifliyi və uzağı görə bilməmələri ilə izah etmək çox çətindir. Sumqayıt hadisələri olan zaman Moskva orada iki günə qayda-qanun yaratdı. Analoji hadisə Sumqayıta qədər Ermənistanda da baş vermişdi. Bəs, nə üçün sovet höküməti və möhtəşəm DTK beş-on saqqalı silahlının qarşısını ala bilmədi?”.
“Ayaz Mütəllibova dedim ki, zaman Yeltsinə işləyir, Qorbaçova yox…”
Daha sonra 1991-ci ildəki proseslərlə bağlı sualları cavablandıran İsa Qəmbər qeyd edir ki, avqust qiyamına qədər Azərbaycan höküməti Qorbaçovla hər vəchlə yaxınlaşmağa cəhd edir, onun etimadını qazanmağa çalışrdı: “Onlar bununla şəxsi etimad qazanıb Azərbaycanın probleminin həllinə çalışmaq istəyirdilər. Yadıma gəlir: 1991-ci ildə prezident Ayaz Mütəllibovla söhbətim zamanı mən onu proseslərin hara getdiyini izah etməyə çalışrdım. Ona məsləhət gördüm ki, Yeltsinin diqqətini özünə çəkməyə, SSRİ xalq deputatlarından ibarət nufuzulu “regionlararsı deputat qrupu” ilə ümumi dil tapsın. Mütəllibov məni inandırmağa çalışırdı ki, guya, Qorbaçov çox güclüdür, ordu və DTK onun tərəfindədir. Mən ona izah etməyə çalışdım ki, ola bilsin, ordu Qorbaçovun tərəfindədir, amma zaman Yeltsinə işləyir. Ona görə Azərbaycanın, heç olmasa öz maraqlarına görə, Yeltsin və onun adamları ilə kordinasiyada işləmək lazımdır. Təəssüf ki, mən, onu inandıra bilmədim”.
“Sovet İttifaqı iqtisadi və sosial problemlərə görə dağılmadı. Ona görə dağıldı ki, imperiya idi. İmperiyada isə demokratiya inkişaf edən zaman, o artıq öz ərazilərini saxlaya bilmir” – deyə, Milli Məclisin sabiq sədri sonda qeyd edib.
Xaqani SƏFƏROĞLU
- Köçəryan Ağdamın işğalını detalları ilə etiraf etdi: Mənə zəng gəldi, dedim ki..
10 fevral 2025 18:22
- Əhməd haradadır? filminin Ceyranı: 80 yaşında bir aktrisa axtarırsınızsa, mən hazır - MÜSAHİBƏ
9 fevral 2025 00:37
- Heydər Əliyev mənə dedi ki, get, Əbülfəz Elçibəyə kömək elə...
8 fevral 2025 23:07
- Təyyarəmizi Rusiya raketi vurub - RƏSMİ MƏNBƏ
5 fevral 2025 01:00
- Həsən Məmmədovun atası hansı hərəkətinə görə ondan küsmüşdü?
2 fevral 2025 00:59
- Akif Əlizadə: Məsləhət oldu ki istefa verim, Ramiz Mehdiyev gəlsin - Müsahibə
29 yanvar 2025 11:17
- Yunanıstandakı Azərbaycan diplomatının fəaliyyətinə XITAM verildi – Rəsmi
28 yanvar 2025 18:54
- Bank BTB yanlış məlumat yayır, Banklar Assosiasiyası isə həqiqəti gizlədir – Faktlar
24 yanvar 2025 14:42
- Heç bir dinin gücü yetməyən işin öhdəsindən sevgi asanlıqla gəlir - Fəxri Uğurlu
23 yanvar 2025 21:38
- Hökümə Əliyevanın atasının bank kartından pul oğurlayan Ayaz BELƏ TUTULDU - VİDEO
19 yanvar 2025 11:57
- Bakılı Zorgenin həyat yoldaşının müəmmalı ölümü - onun məzarı hələ də tapılmayıb
15 fevral 22:15
- Toyuq yeyərkən diqqətli olun: GÖTÜNÜ YEMƏYİN
15 fevral 21:47
- HAQQ ƏDALƏT PARTİYASININ İCLASI- Əli İnsаnov - ZААRT ))
15 fevral 19:49
- İlham Əliyev Serbiya Prezidentini təbrik edib
15 fevral 17:36
- Deputаt Elşad Musayev vətəndaşları qəbul etdi
15 fevral 16:00
- Martda 18 GÜN iş olmayacaq
15 fevral 15:39
- Barak Obama məşhur aktrisa Cennifer Enistonla eşq yaşaması......
15 fevral 15:22
- Zaur Hüseynovun dövründə - 4 milyonluq pozuntu olub
15 fevral 14:39
- Bu, Nəcməddin Sadıkovun xəyanətlərindən biridir - 31 il keçdi
15 fevral 13:58
- Prezident Culanini təbrik etdi
15 fevral 13:34
- Xəzər Universitetinin rektoru istefa verdi - Yenilənib
15 fevral 13:20
- 4 nəfəri öldürüb yüngül cəza almışdı - Daha bir güzəşt istəyir- ŞOK
15 fevral 12:54
- Zaqatalada donan şəlalənin əsrarəngiz - Görüntüsü
14 fevral 18:35
- Səbail Bələdiyyəsinin namizədləri burada yaşamır. Hətta burada qeydiyyatları belə yoxdur..
14 fevral 17:50
- Mirzə Qədim İrəvaninin 200 illiyi qeyd ediləcək - Sərəncam
14 fevral 16:42
- Keçmiş səfirimiz Londonda həbs olundu - SEKSUАL hərəkətlərə görə
14 fevral 14:58
- Ötən il Qazaxıstandan 15 TON at-qatır, Monqolustandan QOYUN -quzu əti, Braziliyadan 3 MİN TON HEYVАN DİLİ GƏTİRİLİB...
14 fevral 14:00
- KOBİA nümayəndə heyəti Veysəloğlu-na məxsus Məhəmmədi Logistika Mərkəzini ziyarət edib-FOTO
14 fevral 13:12
- GƏMRİK generalı yüksək vəzifəyə təyin edildi
14 fevral 12:32
- Bədbəxt oğlu bədbəxt, sən artıq ölürsən eee.... - İRəsul OD PÜSKÜRDÜ VİDEO
14 fevral 00:35
- Bakıda məşhur model BАLАKİŞİYEVА həbs edildi
13 fevral 22:19
- Sənədsiz evlərin və mənzillərin taleyi NECƏ olacaq?
13 fevral 22:00
- Azərbaycanda qalan sonuncu KOLXOZ da adını dəyişdi
13 fevral 21:49
- Texniki Universitetdə qalmaqal- Rektor Vilayət Vəliyev niyə 100-dən çox tələbəni xaric edib?
13 fevral 21:27
- Eks sikiper Rəsul Quliyev: Türk ordusu Azərbaycana gələcək və Rusu ən azı Rostova qədər qovacаq...
13 fevral 20:44
- AQTA benzin satır? - Qurum özü ilə satınalma müqaviləsi bağlayıb
13 fevral 20:08
- 27 dəfə hamilə qalıb, 69 uşaq DOĞUB
13 fevral 18:26
- Bəşər Əsədin oğlu Hafez Əsəd DАNIŞDI
13 fevral 18:07
- Yüksək vəzifəyə təyin edilən Rüfət Mahmud kimdir?
13 fevral 16:40
- Prezident Türkiyənin yeni səfirini qəbul etdi - Video - Fotolar - Yenilənib
13 fevral 16:07