- İntihar etmiş rusiyalı NAZİR VİDA MESAJI-nda NƏ YAZIB ?
- Ermənistan XİN mətbuat katibi Ani Badalyan: İlham Əliyevlə Nikol Paşinyanın Əbu-Dabi görüşü uğurlu olub
- Terrorsuz Türkiyə : PKK bu gün SİLAHI YERƏ QOYACAQ
- Təyyarədə qadının OMBA-sına toxundu və 7 İL HƏBS...
- Pul üçün Rus ordusuna yazılan azərbaycanlı Əliquliyev peşmandır: Prezidentə deyin, məni qurtarsın
Türkün qanının su yerinə axdığı çay

Qırğızıstan və Tacikistan SSRİ-dən miras qalan daha bir münaqişənin həllinə razılaşdılar
Qırğızıstan və Tacikistan sakinləri bundan sonra iki ölkənin sərhədyanı ərazilərində yerləşən su təsərrüfatı və enerji infrastrukturu obyektlərindən birgə istifadə edəcəklər. Martın 26-da Qırğızıstan prezidenti Sadır Japarov Tacikistanla sazişin ratifikasiyası haqqında qanunu imzalayıb.
Musavat.com xəbər verir ki, Qırğızıstan və Tacikistan başçıları martın 13-də Bişkekdə imzalanmış sazişə görə hər iki ölkə taciklərin farsca İsfara, qırğızların isə A(k)ğ-su dedikləri çaydan birgə istifadəni rəsmiləşdiriblər. Bu razılaşma sərhədin ümumi hissəsinin delimitasiyası çərçivəsində əldə edilib. Qeyd edək ki, İsfara çayı üzərində yeddi böyük suvarma kanalı və onlarla kiçik arxlar çəkilib.
Bundan əvvəl Qırğızıstan və Tacikistan eyni İsfara çayı üzərində yerləşən Qolovnoy suqəbuledicisinin birgə idarə olunmasına dair razılığa gələ biliblər. Isfara çayı Tacikistan və Qırğızıstanın 400 min sakini xüsusən də kənd təsərrüfatında çalışanlar üçün həyat mənbəyidir. Qırğızıstanda transsərhəd istifadə üçün tikilmiş Toktoqul su anbarı ilə birlikdə çay bu ölkələrin əhalisinin əhəmiyyətli hissəsinin rifahını təmin edir. Xüsusilə əhalinin artımı və Fərqanə vadisində yeni torpaqların mənimsənilməsi kontekstində su təchizatı kritik əhəmiyyət kəsb edir. İllərdir iki ölkə məhz bu su üstündə yüzlərlə insanın öldüyü toqquşmalar baş verib. İlk belə toqquşma hələ 1989-cu ildə olub. Əvvəl daşdan istifadə edilən toqquşmalardan ağır silahlardan, o cümlədən artilleriya və aviasiyadan istifadəyə qədər gərginləşib. İki ölkə prezidentlərinin İsfara çayında suyun bölünməsi ilə bağlı imzaladığı sazişlərə əməl olunması Mərkəzi Asiyada sülhün və sabitliyin təminatına çevrilir. İstənilən pozulma regiondakı kövrək tarazlığı təhdid edə bilər.
Tacikistanlı ekspert Neqmatullo Mirsaidov “Nezavasimaya qazeta”ya müsahibəsində bu qərarı gözlənilən adlandırıb. “Biz sərhəd məsələlərində ardıcıl qərarlar qəbul edən qonşu dövlətin parlamentinin və onun prezidentinin mövqeyindən məmnunuq. Əminəm ki, Tacikistanın yeni parlamenti yaxın vaxtlarda Tacikistan dövlətinin başçısının Bişkekə səfəri zamanı tərəflərin imzaladığı bütün sənədləri ratifikasiya edəcək. İqlim dəyişikliyi və su ehtiyatlarının azalması kontekstində, xüsusən də son münaqişələr zonasında yerləşən kiçik transsərhəd çaylar İsfara və Xoca Bakırqanda yeni münaqişələrin yaranma riski qalmaqdadır. Ona görə də su hövzəsinin və standartlara əməl olunmasına nəzarətin effektiv mexanizminin tətbiqi aktualdır və ratifikasiya olunmuş sənəd mümkün münaqişələrin qarşısının alınması baxımından daha böyük əhəmiyyət kəsb edir”, - deyə Mirsəidov vurğulayıb. Ekspert xatırladıb ki, Tacikistan-Qırğızıstan sərhədinin coğrafiyası elədir ki, çayların bir çoxu həm Tacikistan, həm də Qırğızıstan ərazilərini eyni vaxtda su ilə təmin edir.
Oy Ordo Ekspert Təşəbbüsləri Mərkəzinin direktoru İqor Şestakov hesab edir ki, Qırğızıstan-Tacikistan sazişi regional münaqişələrin həlli üçün potensial modeldir, iki ölkə arasında uzun müddət davam edən mübahisələr, Sovet İttifaqının dağılmasından sonra güclənən su ehtiyatlarının reallaşması üçün bir nümunə ola bilər: "Lakin müqavilənin imzalanması ilk addımdır. Qırğızıstanda keçiriləcək parlament və prezident seçkiləri sudan istifadə və torpaq mübadiləsi məsələlərinin siyasiləşməsinə səbəb ola bilər. Hökumət əldə olunmuş razılaşmaların əhəmiyyətini əhaliyə çatdırmaq üçün siyasi səy göstərməli olacaq. Bu gün Qırğızıstan və Tacikistan arasında imzalanmış saziş artıq sosial şəbəkələrdə qızğın müzakirə olunur." Politoloqun fikrincə, saziş regional inteqrasiyada aparıcı rol oynayan Özbəkistan üçün də vacibdir: “Qırğızıstan-Tacikistan probleminin uğurlu həlli Mərkəzi Asiya əməkdaşlığının möhkəmlənməsinə töhfə verə bilər”.
İsfara (tacikcə), yaxud Isfara (özbəkcə) Qırğzıstanın Batken, Tacikistanın Soğdi və Özbəkistanın Fərqanə vilayətləri arasında Sırdərya çayı hövzəsində yerləşir. Bu ərazidə əvvəl Tacikistan adlı dövlət olmayıb. Bütün bu ərazilər Türküstan diyarına məxsus olub. 1924-cü ildə bolşeviklər bu bölgədə Tacikistan adlı respublika, Düşənbə adlı şəhər salıblar. Şəhərin əvvəlki adının Göytəpə olduğu bildirilir. 1929-cu ilin oktyabrında İsfara çayı da Xocacənd dairəsinin tərkibində Tacikistan SSR-in tərkibinə daxil edilib.
Musavat.com
- Bir qətliamın izi – 26 il əvvəl Bakı və İrəvan sülhə yaxın olanda 40 erməni güllələnib
11 iyul 2025 01:44
- Dana monopoliyası təkcə mal-qara, Teyyub məsələsi deyil, cənablar, MİLLİ TƏHLÜKƏSİZLİK məsələsidir..
8 iyul 2025 13:47
- Qarabağ xanlığının timsalında: Rusiyaya güvənmək fəlakətə gətirir
5 iyul 2025 10:44
- Sərnişinlərin YAYDA kondisionersiz avtobus dərdi
5 iyul 2025 09:59
- DTX-nin Yekaterinburqdan gətirdiyi İbrahimov kimdir ?
4 iyul 2025 09:31
- Ukrayna Rusiya Hərbi Dəniz Donanması baş komandanının müavinini məhv etdi
3 iyul 2025 19:59
- Prezident bu yolun açılışını ETDİ
3 iyul 2025 11:58
- Polis bundan sonra da Vətənə və xalqa şərəflə xidmət edəcək - Vilayət Eyvazov
3 iyul 2025 13:00
- Azərbaycan Polisi 107 yaşında!
2 iyul 2025 10:30
- Qanlı sürgün: 1864-cü il Çərkəz soyqırımının acı tarixçəsini qanlı Rusiya imperiyası necə yazdı…
1 iyul 2025 22:48
- İntihar etmiş rusiyalı NAZİR VİDA MESAJI-nda NƏ YAZIB ?
11 iyul 10:45
- Ermənistan XİN mətbuat katibi Ani Badalyan: İlham Əliyevlə Nikol Paşinyanın Əbu-Dabi görüşü uğurlu olub
11 iyul 10:08
- Terrorsuz Türkiyə : PKK bu gün SİLAHI YERƏ QOYACAQ
11 iyul 09:48
- Təyyarədə qadının OMBA-sına toxundu və 7 İL HƏBS...
11 iyul 09:36
- HÖKÜMƏ - kədərim mənim filmi bu tarixdə təqdim olunacaq
11 iyul 02:05
- Yazıçı Sabir Əhmədlinin oğlu ilə TƏSİRLİ MÜSAHİBƏ
11 iyul 01:31
- Bir qətliamın izi – 26 il əvvəl Bakı və İrəvan sülhə yaxın olanda 40 erməni güllələnib
11 iyul 01:12
- Pul üçün Rus ordusuna yazılan azərbaycanlı Əliquliyev peşmandır: Prezidentə deyin, məni qurtarsın
11 iyul 00:36
- Daha bir rayonda yasda EHSAN ləğv edildi
11 iyul 00:26
- 5 saat davam edən İlham Əliyev-Paşinyan görüşünə dair İLK AÇIQLAMA
10 iyul 14:43
- İranlı molla : CƏHƏNNƏM əhlinin dili TÜRKCƏ, CƏNNƏT əhlinin dili ƏRƏBCƏDİR...
10 iyul 13:33
- 100 qadını öldürmüşdü - Manyakın meyiti tapıldı
10 iyul 12:29
- Milli Məclisin deputatı Azər Allahverənov Nardaran qəsəbəsində vətəndaşları qəbul edib
10 iyul 12:18
- Maral tam Ayı 10 iyul 2025: Nə etməli?
10 iyul 11:41
- Kompüteri 1000 DƏFƏ sürətləndirməyin yolu
10 iyul 11:18
- Uşağa görə muştuluq aldılar, gecə isə yoldaşımın meyitini verdilər
10 iyul 10:00
- Ərdoğan xalqa müraciət edəcək
10 iyul 09:47
- İlham Əliyevin Nikol Paşinyanla görüşü başladı
10 iyul 09:28
- Həbsdə olan vəkil Adəm Məmmədov bu şəxsi məhkəməyə verdi
10 iyul 01:46
- Bakıda nişana hazırlaşan oğlanı öldürdülər - Dedim ki, bura yaşayış yeridir, söyüş söyməyin
10 iyul 01:18
- İlham Əliyev Paşinyanla görüşəcək - Vaxt və yer açıqlandı
09 iyul 12:37
- İki gün sonra ÖCALAN daha bir - Tarixi çağırış edəcək
09 iyul 11:42
- Dünyanın ən gülməli ölkələri açıqlandı: Zirvədə gözlənilməz ölkə yer aldı
09 iyul 11:16
- Paraşütlə tullanıb... ÖLMƏK neçəyədir?
09 iyul 10:08
- Naxçıvana Ali Məclis sədri Bakıdan gətirilə bilər
09 iyul 09:47
- Bu gün Azərbaycanda Diplomatiya Günüdür
09 iyul 02:37
- Rusiyada büdcə kəsiri 6 dəfə artıb; Təhlükəsizlik yastığı sürətlə boşalır...
09 iyul 02:30
- Avropa ilə bağlı ŞOK RƏQƏMLƏR - Uşaqlı və uşaqsız ailələrin SAYI
09 iyul 01:27
- Ərdoğan Nəriman Cəlal və ailəsi ilə görüşdü - Fotolar
09 iyul 00:27
- İran Prezidenti: İsrailin Azərbaycan ərazisindən İrana zərbə endirməsi yalandır
08 iyul 23:33