- Axundun qaçırdığı 16 yaşlı qızın atası danışdı: Elçi də göndərmək istədi, razı olmadıq – ÖZƏL
- Azərbaycanda axund 16 yaşlı qızı qaçırdı- AXTARIŞDADIR
- Ərdoğanla Paşinyan arasında GÖRÜŞ
- Həbsdə olan sabiq icra başçıları (SİYAHI)
- Suraxanıda 17 yaşlı oğlanın intiharı dəhşətli cinayətlərin üstünü açdı- Manyak qonşu tərəfindən zorlanıbmış
Distant təhsil: Hüquqi, texniki və metodoloji boşluqlar
Mədəniyyət25 may 2025 13:06

Distant təhsil müəllim və tələbələrin şəxsən görüşmədiyi təhsil prosesidir. Bu təhsilin mahiyyəti ondan ibarətdir ki, materialın öyrənilməsinin bütün mərhələləri - mühazirə və təcrübədən imtahanlara, həmçinin digər testlərə qədər onlayn şəkildə baş verir. Müəllimlər və tələbələr arasında qarşılıqlı əlaqə videozənglər, söhbətlər və onlayn simulyatorlar kimi internet texnologiyaları üzərindən həyata keçirilir.
2020-ci ildə distant təhsilə tələbat kəskin şəkildə artdı, hətta əvvəllər yalnız oflayn rejimdə dərs deyən müəllimlər də pandemiya zamanı bu formata keçdilər. Eyni zamanda, onların yarısı gələcəkdə onlayn texnologiyalardan istifadəni davam etdirməyi planlaşdırırdı. Bu gün də tələbələrin yarıdan çoxu distant təhsilə üstünlük verir. Eyni zamanda, müəllimlərin və tələbələrin müəyyən faizi distant əldə edilən biliklərin keyfiyyətinin daha yüksək olduğuna inanır. İşəgötürənlər də onlayn öyrənməyə müsbət yanaşırlar. Üstəlik, dünyada şirkətlərin 80%-i iş prosesində distant formatından istifadə edir.
Azərbaycanda 2009-cu ildə qəbul edilmiş "Təhsil haqqında” qanunda təhsilalma formalarından biri kimi distant təhsil nəzərdə tutulsa da, bu istiqamətdə konkret addım atılmayıb.
Bugünlərdə Azərbaycan Standartlaşdırma İnstitutunun (AZSTAND) distant təhsil xidmətlərinin təşkili ilə bağlı yeni dövlət standartı qəbul etməsi bu sahədə ümid qığılcımı közərdib. Bu standart distant təhsil xidmətlərinin göstərilməsi, layihələndirilməsi, monitorinqi və qiymətləndirilməsi proseslərini əhatə edir. Eyni zamanda, bu sahədə beynəlxalq normalara uyğunluğun təmin olunmasına xidmət edir. Təşkilatın məlumatında bildirilir ki, yeni standartın tətbiqində əsas məqsəd müasir texnologiyaların imkanlarından istifadə etməklə təhsil sistemində çevikliyi və əlçatanlığı artırmaq, eyni zamanda vətəndaşlara yerindən asılı olmayaraq, keyfiyyətli təhsil almaq üçün geniş imkanlar yaratmaqdır. Bununla belə, ekspertlər hələ ki, hazırda təsdiqlənən qaydaları distant təhsilin ölkəmizdə tam tanınması kimi qəbul etmirlər. Hesab edirlər ki, bu, sadəcə gələcəkdə bu təhsilin Azərbaycanda tanınmasına imkan verəcək ilkin hüquqi baza rolunu oynaya bilər.
Təşkilatın yeni standartı həmçinin "bizdə distant təhsilə hazırlıq hansı səviyyədədir?”, "bu formata keçid gələcəkdə diplomların tanınması və işəgötürmədə problemlər yarada bilərmi?” və s. tipli sualları da meydana çıxarır.
Milli Məclisin Elm və təhsil komitəsinin üzvü Ceyhun Məmmədov bu standartın hazırlanmasını vacib hesab edir: "Bu məsələ uzun illərdir cəmiyyətdə geniş müzakirə olunurdu. Bütün hallarda bu standartın qəbul edilməsi təhsilimizə öz töhfəsini verəcək və inkişafı üçün daha da imkanlar yaradacaq”. C.Məmmədovun fikrincə, ancaq təkcə standartın qəbulu yetərli deyil. Standartlarla yanaşı, qanunun da qəbuluna ehtiyac var, eyni zamanda Nazirlər Kabineti bu istiqamətdə addımlar atmalıdır: "Milli Məclisdə bir müddət əvvəl hazırlanan "Ali təhsil haqqında” qanunda bu məsələ ilə bağlı müəyyən müddəalar yer tapmışdı. Nəzərdə tutulmuşdu ki, "Distant təhsil haqqında” qanunda bu cür məsələlər yer alsın. Hesab edirəm ki, ən qısa vaxtda bu haqda qanunun qəbuluna ehtiyac var və bu istiqamətdə müəyyən addımlar atmalıyıq”. Millət vəkili qeyd edir ki, bu gün Azərbaycan təhsilində tez-tez rastlaşdığımız problemlərdən biri də distant təhsillə bağlı diplomların tanınmamasıdır: "Vətəndaşlar tez-tez bu məsələ ilə bağlı bizə müraciət edir, narahatlıqlarını bildirirlər. Diplomların tanınmaması və qəbil edilməməsi çıxış yolu deyil. Biz bu istiqamətdə mütləq ciddi düşünməli, qərar qəbul edib real prosesə başlamalıyıq. Əks halda, bu istiqamətdə müzakirələrin və narahatlıqların davam etməsinin şahidi olacağıq”.
ADA Universitetinin baş müəllimi, Elm və Təhsil Nazirliyi yanında İctimai Şuranın (İŞ) üzvü Orxan Kərimzadənin sözlərinə görə, dünyada distant təhsilə keçid prosesi son illərdə, xüsusilə pandemiya dövründən sonra sürətlənib. ABŞ, Böyük Britaniya, Avstraliya kimi inkişaf etmiş ölkələrdə universitetlərin əksəriyyəti distant və hibrid təhsil formatlarını uğurla tətbiq edir: "Bu ölkələrdə distant təhsilin keyfiyyəti və tanınması üçün ciddi akkreditasiya mexanizmləri mövcuddur. UNESCO və digər beynəlxalq qurumlar da distant təhsilin keyfiyyətinə dair standartlar hazırlayır və tətbiqini təşviq edir”.
O.Kərimzadə bildirir ki, Azərbaycanda distant təhsilə keçid üçün ilkin addımlar atılsa da, hələ də hüquqi, texniki və metodoloji çərçivədə boşluqlar var: "Yeni qəbul olunan AZSTAND standartı müsbət təşəbbüsdür, lakin bu sahənin tam hüquqi bazasını formalaşdırmaq üçün ilk növbədə "Ali təhsil haqqında” yeni qanun qəbul olunmalıdır. Daha sonra Nazirlər Kabineti distant təhsilin təşkili, qiymətləndirilməsi, müəllim hazırlığı, texniki infrastruktur və akkreditasiya qaydalarını müəyyən etməlidir. Eyni zamanda, təhsil müəssisələri öz proqramlarını distant formaya uyğunlaşdırmalı və müəllim heyəti bu formatda tədris aparmaq üçün təlimlərdən keçməlidir”. İŞ üzvü hesab edir ki, gələcəkdə diplomların tanınması məsələsində problemin yaranmaması üçün distant təhsilin keyfiyyəti və şəffaflığı təmin olunmalıdır: "Beynəlxalq praktikada diplomun distant və ya əyani alınmasından çox, proqramın akkreditasiyası və ali təhsil müəssisəsinin nüfuzu əsas götürülür. Əgər Azərbaycan distant təhsil proqramlarını beynəlxalq standartlara uyğun qurarsa, bu cür problemlər minimal olacaq”. O.Kərimzadə ümumiyyətlə, bu təhsil formatını əhəmiyyətli hesab edir: "Distant təhsilin əhəmiyyəti böyükdür. Bu format regionlarda yaşayan, işləyən və ya əlilliyi olan şəxslərin təhsilə çıxışını artırır”.
Mənbə: "Kaspi" qəzeti
Oxşar xəbərlər
- Axundun qaçırdığı 16 yaşlı qızın atası danışdı: Elçi də göndərmək istədi, razı olmadıq – ÖZƏL
21 iyun 2025 00:08
- DİN-in Hərbi İnstitutunda növbəti buraxılış oldu - FOTO/VİDEO
20 iyun 2025 13:06
- Bakıda öz evimizə -kupça- ala bilmirik – Gürcüstanda problemi 2 ilə həll ediblər
18 iyun 2025 23:05
- İsrail Xameneini də vuracaq - rəsmən elan edildi
15 iyun 2025 08:43
- Stalindən geri qalmayan Xruşov - repressiya yarışında o da minlərlə insanı məhv edib
15 iyun 2025 00:18
- Bu gün məktəblərdə -Son zəng- çalınacaq
14 iyun 2025 09:05
- İranın Silahlı Qüvvələrinin ÖLDÜRÜLƏN Baş Qərargah rəisi, general Məhəmməd Hüseyn Baqeri AZƏRBAYCANLIDIR...
13 iyun 2025 10:52
- Mustafa Topçubaşov kimdir? - Akademik, cərrah, pedaqoq
13 iyun 2025 00:05
- Təhsil İnstitutunun metodoloji biliklərə əzbərçi yanaşması müəllimləri kor edir
11 iyun 2025 23:25
- Şagirdlərin ağzını - SKOÇ - layan müəllimə XƏBƏRDARLIQ
11 iyun 2025 10:30
Xəbər lenti
- Deputat Azər Allahverənov Zabrat qəsəbəsində vətəndaş qəbulu keçirib
21 iyun 01:33
- Axundun qaçırdığı 16 yaşlı qızın atası danışdı: Elçi də göndərmək istədi, razı olmadıq – ÖZƏL
21 iyun 00:08
- Azərbaycanda axund 16 yaşlı qızı qaçırdı- AXTARIŞDADIR
20 iyun 23:36
- Azərbaycan-Türkiyə qardaşlığı və sarsılmaz müttəfiqliyinin bariz nümunəsi...
20 iyun 22:21
- Ərdoğanla Paşinyan arasında GÖRÜŞ
20 iyun 21:45
- Həbsdə olan sabiq icra başçıları (SİYAHI)
20 iyun 20:57
- Suraxanıda 17 yaşlı oğlanın intiharı dəhşətli cinayətlərin üstünü açdı- Manyak qonşu tərəfindən zorlanıbmış
20 iyun 14:58
- DTX əməliyyat keçirdi: Qaxın icra başçısı SAXLANILDI- EKSKLÜZİV
20 iyun 14:44
- DİN-in Hərbi İnstitutunda növbəti buraxılış oldu - FOTO/VİDEO
20 iyun 13:06
- Naxçıvanda icra başçılarını Prezident təyin edəcək
20 iyun 12:53
- SON DƏQİQƏ! Xameneinin bunkeri yenidən vuruldu
20 iyun 12:21
- Prezident Özbəkistanın investisiya, sənaye və ticarət nazirini qəbul etdi (FOTO)
20 iyun 11:14
- Daha bir rayonda yasda EHSAN verilməsi ləğv edildi
20 iyun 11:08
- Fərhad Əhmədovdan milyonlarla rüşvət alan Fransa vətəndaşı Bakıda məhkəmə qarşısında
20 iyun 11:01
- NAR-ın inklüziv peşə təlimi gəncləri iş həyatına hazırlayır
20 iyun 10:04
- Rusiyada yaşayan azərbaycanlı kişilər 4 ARVAD ala BİLƏCƏK – ŞƏRTLƏR
20 iyun 09:54
- Azərbaycanın qızıl idxalı 18 DƏFƏ artdı - 4 ayda 27 TON
20 iyun 09:43
- Qadın SAXTA diplomla 20 il PSİXİATR işləyib
20 iyun 09:20
- Bu ağacları həyətə əkməyin: Bədbəxtlik gətirir
20 iyun 09:03
- BAKCELL -PwC illik CEO sorğusu-nda iştirak edib
20 iyun 01:56
- Ölkəyə səs salan QƏTLLƏR
20 iyun 00:23
- Kahramanmaraşda Azərbaycan Məhəlləsinin Açılışı – Tarixi Qardaşlığın Yeni Səhifəsi
19 iyun 23:33
- - Titanik - faciəsindən neçə nəfər xilas oldu: Rəqəmlər niyə hələ də dəqiq deyil?
19 iyun 23:11
- Quru sərhədlərin bağlanmasının əsas səbəbi əhalinin sağlamlıq üzrə təhlükəsizliyinin təmin olunmasıdır
19 iyun 22:16
- Ağsu sakinləri Baş prokurorun qəbulunda oldu - Amma Mikayıl İsmayılov haqqında heç bir tədbir görülmədi
19 iyun 22:00
- Bakıda ata gizli telefon işlədən qızını DÖYÜB ÖLDÜRDÜ
19 iyun 21:20
- -Azərbaycan- məhəlləsinin açılış mərasimi: Prezidentlər iştirak edib - VİDEO
19 iyun 20:49
- Prezident BP şirkətinin baş icraçı direktorunu qəbul etdi (FOTO)
19 iyun 11:20
- Hamının sevdiyi qarğıdalının orqanizmə faydası
19 iyun 11:09
- İrəvan məhkəməsi milyarder Karapetyanı 2 aylıq həbs etdi
19 iyun 01:46
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya