- Veysəloğlu Şirkətlər Qrupunun elan etdiyi -Qida Təhlükəsizliyi Ayı-na yekun vuruldu
- Rusiyada Azərbaycandan gətirilən 18 TON ŞEFTALI ı məhv edildi
- Rusiya işğal olunmuş Ukrayna ərazisindən 4 MİLYON TON TAXIL OĞURLAYIB...
- İran 300 MİNDƏN ÇOX ƏFQANI ölkədən qovur. SƏBƏB ?
- -Qaş ustası- doğduğu uşağı 1 il SOYUDUCUDA saxladı və sonra...
Qorbaçov zınqırovdur, dövlət papağı onun başı üçün deyil - Qromıko; 40 il öncə bu gün...

Bu gün Mixail Qorbaçovun SSRİ-nin rəhbəri postuna gəlməsinin 40-cı ildönümüdür. Bu hadisə 1985-ci ilin mart ayının 11-də olub.
Martın 10-da Sov.İKP MK-nın baş katibi Konstantin Çernenko uzun sürən ağır xəstəlikdən sonra ölüb və ölkə başsız qalıb.
“Kreml həkimi” Yevgeni Çazov və Mərkəzi Komitənin ümumi şöbəsinin müdiri Klavdi Boqolyubov bu barədə Siyasi Bürö üzvlərinə xəbər veriblər və ölkəni idarə edənlər Kremlə toplaşıb.
Sov.İKP MK-nın təşkilati işlər üzrə katibi Yeqor Liqaçov həmin axşam şəhərdən kənarda, Qorki-10 kəndindəki bağ evində olub. Boqolyubov onu Siyasi Büro üzvlərinin və üzvlüyə namizədlərin toplaşdığı Kremlə dəvət edib. Liqaçovun Kremlə gəlməsi yarım saat çəkib.
Həmin vaxt partiyanın de-fakto “ikinci katib”i olan Mixail Qorbaçov Çernenkonun ölüm xəbərini işdən yeni qayıtdığı evində alıb. Bunu ona dostu Çazov xəbər verib.
Fövqəladə iclasın başlamasına az qalmış Qorbaçov Xarici İşlər Nazirliyinin rəhbəri və SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini Andrey Qromıko ilə görüşüb.
“Andrey Andreeviç, biz qüvvələri birləşdirməliyik: bu, çox vacib məqamdır. “Düşünürəm ki, hər şey aydındır...”,- Qorbaçov Qromıkoya deyib və onunla razılığa gəlib. Daha sonra o, SSRİ DTK-nın sədri Viktor Çebrikovun dəstəyini alıb.
Protokola görə, öncə dəfn komissiyası yaratmaq və onun sədrini seçmək lazım olub. O vaxtlar belə bir yazılmamış qayda olub ki, dəfn komissiyasının sədri kim seçilirsə, partiyanın rəhbəri də o olur.
Ancaq Qorbaçovun dəfn komissiyasının sədri seçilməsi avtomatik olmayıb. Yeqor Liqaçovun xatirələrinə görə, dəfn komissiyasının sədrinin seçilməsi çox çətin şəraitdə keçib.
“Bundan sonra yaranmış vəziyyətin mürəkkəbliyi dərhal üzə çıxdı: son aylarda Siyasi Büronun iclaslarını keçirən Qorbaçov sədrlik masasında otursa da, mərkəzdə yox, bir növ kənarda idi. Bu, sanki yeni baş katib məsələsinin qeyri-müəyyənliyini vurğulayırdı”, - Liqaçov yazıb.
Çernenkonun xatirəsini bir dəqiqəlik sükutla yad edən Qorbaçov ertəsi gün Sov.İKP MK-nın Siyasi Bürosunun növbəti iclasının və plenumunun keçirilməsini və yeni baş katibin rəsmən seçilməsini təklif edib. Kiminsə tələsməmək təklifinə baxmayaraq, baş katibin seçilməsi üçün görünməmiş qısa müddətə qərar verilib.
“Birdən Siyasi Büronun iclas zalında sükut çökdü. Bu açıq-aydın əsəbi və anormal fasilənin nə qədər davam etdiyini xatırlamaq indi mənim üçün çətindir, amma mənə sonsuz görünürdü”, - deyə xatirələrini yazan Liqaçov qeyd edib ki, əvvəllər baş katiblər belə gecikmələr olmadan seçilirdilər. Həm Andropov, həm də Çernenko seçləndə belə olub. Amma bu dəfə tam aydınlıq olmayıb.
Sonda Qorbaçov dəfn komissiyasının sədri seçilib. Tarixçilər qeyd edirlər ki, bu tələskənləyin xüsusi və həlledici səbəbi olub. SSRİ-nin rəhbəri olmağa iddialı şəxslərdən ikisi Kremldən kənarda, uzaqlarda imiş. Onlar gəlib çatmamış məsələni həll etmək lazım gəlib.
Baş katibliyə iddialı MK katibi Qriqori Romanov (1923-2008) Qorbaçovla rəqabət apara biləcək nüfuza sahib olub və o, Qorbaçovun dəfn komissiyasının sədri seçilməsindən yalnız Siyasi Büronun axşam iclasından sonra xəbər tutub. Həmin vaxt o, Litvada, Palanqa kurortunda istirahətdə olub. Mərkəzi Komitənin şöbə müdiri Boqolyubov onu baş vermiş hadisə ilə bağlı Kremlə çağıranda Romanov niyə daha əvvəl zəng etmədiyini soruşub və Bogolyubov ona belə cavab verib: "Mənə demədilər".
Romanov ümidsizcəsinə Moskvaya mümkün qədər tez çatmağa çalışıb. Əvvəlcə pis hava şəraitinə görə onun uçuşunu təxirə salmaq istəsələr də, MK katibi təkid edib. Onun təyyarəsi dəniz üzərində əsən güclü külək səbəbindən az qala qəzaya uğrayacaqmış.
“Heç kim Qorbaçovu ciddi hesab etmirdi, lakin biz ertəsi gün Moskvaya gələndə o, bizi gözləmədən artıq hər şeyi etmişdi. Siyasi Büroda mövcud olan qaydaların tələbinə baxmayaraq, o, artıq hamı ilə gizli sövdələşmə etmişdi”, – Qriqori Romanov illər sonra “Financial Times”-a müsahibəsində deyib.
Baş katib postuna daha bir mümkün namizəd, Ukrayna Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi Vladimir Şerbitski isə martın 10-11-də ABŞ-da səfərdə olub. Onun təyyarəsi hansısa bəhanə ilə Nyu-Yorkda saxlanılıb.
Beləliklə, 1985-ci il martın 11-də Sov.İKP MK-nın Siyasi Bürosunun növbəti iclası və plenumu keçirilib və bu iclasda Mixail Qorbaçov rəsmən baş katib seçilib. Amma buna qədər Yeqor Liqaçov xeyli hazırlıq işləri görüb. O, bir çox vilayət komitələrinin katiblərini SSRİ-nin hər yerindən Moskvadakı plenuma çağırıb və onların hamısına Qorbaçovu dəstəkləmək barədə tapşırıq verib.
SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini Andrey Qromıko Qorbaçovla əvvəlcədən razılaşıb ki, əgər o, SSRİ-də ən yüksək hökumət vəzifəsi olan Ali Sovetin Rəyasət Heyətinin sədri vəzifəsini alarsa, baş katib vəzifəsinə onun namizədliyini dəstəkləyəcək. Bu barədə də razılıq əldə olunub.
Baş katibin namizədliyinin müzakirə olunduğu Siyasi Büro iclasında müxtəlif adlar səslənib. Sonda Andrey Qromıko deyib ki, tabut daşımağı dayandıracağıq. Yəni daha qoca adam baş katib olmayacaq.
“Qorbaçovun baş katibliyə namizədliyi martın 11-də keçirilən plenumda Andrey Qromıko tərəfindən təklif edildi. Siyasi Büronun iclasında Qrişin dərhal onu dəstəklədi - o, başa düşdü ki, məsələ əvvəlcədən məlum olan bir nəticədir. Siyasi Büronun bütün üzvləri və namizəd üzvləri çıxış etdilər - və hamısı Qorbaçov üçün”, - Yakovlev yazıb.
Qorbaçov və Qomanov
Andrey Qromıko ən yüksək dövlət vəzifəsini alsa da, tezliklə Qorbaçova görə məyus olub və oğlu Anatoliyə belə bir söz deyib: “Bu, kişi deyil, nəsə bir zınqırovdur. Dövlət papağı Senkanın başı üçün deyil”.
Üç ildən sonra Qorbaşov Qromıkonu istefaya göndərib və həmin vəzifəni özü tutub.
Qriqori Romanov Qorbaçovun dövründə vəzifədə cəmi 3 ay qalıb. Şerbitski isə öz vəzifəsini 4 il qoruya bilib.
Araz Altaylı
- Veysəloğlu Şirkətlər Qrupunun elan etdiyi -Qida Təhlükəsizliyi Ayı-na yekun vuruldu
11 iyul 2025 14:43
- İlham Əliyev Mariam Kvrivişvilini qəbul etdi (FOTO)
11 iyul 2025 13:47
- Rusiya işğal olunmuş Ukrayna ərazisindən 4 MİLYON TON TAXIL OĞURLAYIB...
11 iyul 2025 13:39
- İntihar etmiş rusiyalı NAZİR VİDA MESAJI-nda NƏ YAZIB ?
11 iyul 2025 10:45
- Təyyarədə qadının OMBA-sına toxundu və 7 İL HƏBS...
11 iyul 2025 09:36
- Yazıçı Sabir Əhmədlinin oğlu ilə TƏSİRLİ MÜSAHİBƏ
11 iyul 2025 01:31
- Bir qətliamın izi – 26 il əvvəl Bakı və İrəvan sülhə yaxın olanda 40 erməni güllələnib
11 iyul 2025 01:44
- Pul üçün Rus ordusuna yazılan azərbaycanlı Əliquliyev peşmandır: Prezidentə deyin, məni qurtarsın
11 iyul 2025 00:36
- İranlı molla : CƏHƏNNƏM əhlinin dili TÜRKCƏ, CƏNNƏT əhlinin dili ƏRƏBCƏDİR...
10 iyul 2025 13:33
- 100 qadını öldürmüşdü - Manyakın meyiti tapıldı
10 iyul 2025 12:29
- Veysəloğlu Şirkətlər Qrupunun elan etdiyi -Qida Təhlükəsizliyi Ayı-na yekun vuruldu
11 iyul 14:43
- Rusiyada Azərbaycandan gətirilən 18 TON ŞEFTALI ı məhv edildi
11 iyul 14:30
- İlham Əliyev Mariam Kvrivişvilini qəbul etdi (FOTO)
11 iyul 13:47
- Rusiya işğal olunmuş Ukrayna ərazisindən 4 MİLYON TON TAXIL OĞURLAYIB...
11 iyul 13:39
- Keçmiş nazir xanımı və gəlinlərindən DANIŞDI: İkisi də əcnəbidir - VİDEO
11 iyul 13:15
- İran 300 MİNDƏN ÇOX ƏFQANI ölkədən qovur. SƏBƏB ?
11 iyul 12:55
- -Qaş ustası- doğduğu uşağı 1 il SOYUDUCUDA saxladı və sonra...
11 iyul 12:23
- Prezident həmkarını təbrik etdi
11 iyul 11:31
- İntihar etmiş rusiyalı NAZİR VİDA MESAJI-nda NƏ YAZIB ?
11 iyul 10:45
- Ermənistan XİN mətbuat katibi Ani Badalyan: İlham Əliyevlə Nikol Paşinyanın Əbu-Dabi görüşü uğurlu olub
11 iyul 10:08
- Terrorsuz Türkiyə : PKK bu gün SİLAHI YERƏ QOYACAQ
11 iyul 09:48
- Təyyarədə qadının OMBA-sına toxundu və 7 İL HƏBS...
11 iyul 09:36
- HÖKÜMƏ - kədərim mənim filmi bu tarixdə təqdim olunacaq
11 iyul 02:05
- Yazıçı Sabir Əhmədlinin oğlu ilə TƏSİRLİ MÜSAHİBƏ
11 iyul 01:31
- Bir qətliamın izi – 26 il əvvəl Bakı və İrəvan sülhə yaxın olanda 40 erməni güllələnib
11 iyul 01:12
- Pul üçün Rus ordusuna yazılan azərbaycanlı Əliquliyev peşmandır: Prezidentə deyin, məni qurtarsın
11 iyul 00:36
- Daha bir rayonda yasda EHSAN ləğv edildi
11 iyul 00:26
- 5 saat davam edən İlham Əliyev-Paşinyan görüşünə dair İLK AÇIQLAMA
10 iyul 14:43
- İranlı molla : CƏHƏNNƏM əhlinin dili TÜRKCƏ, CƏNNƏT əhlinin dili ƏRƏBCƏDİR...
10 iyul 13:33
- 100 qadını öldürmüşdü - Manyakın meyiti tapıldı
10 iyul 12:29
- Milli Məclisin deputatı Azər Allahverənov Nardaran qəsəbəsində vətəndaşları qəbul edib
10 iyul 12:18
- Maral tam Ayı 10 iyul 2025: Nə etməli?
10 iyul 11:41
- Kompüteri 1000 DƏFƏ sürətləndirməyin yolu
10 iyul 11:18
- Uşağa görə muştuluq aldılar, gecə isə yoldaşımın meyitini verdilər
10 iyul 10:00
- Ərdoğan xalqa müraciət edəcək
10 iyul 09:47
- İlham Əliyevin Nikol Paşinyanla görüşü başladı
10 iyul 09:28
- Həbsdə olan vəkil Adəm Məmmədov bu şəxsi məhkəməyə verdi
10 iyul 01:46
- Bakıda nişana hazırlaşan oğlanı öldürdülər - Dedim ki, bura yaşayış yeridir, söyüş söyməyin
10 iyul 01:18
- İlham Əliyev Paşinyanla görüşəcək - Vaxt və yer açıqlandı
09 iyul 12:37
- İki gün sonra ÖCALAN daha bir - Tarixi çağırış edəcək
09 iyul 11:42