- İran 300 MİNDƏN ÇOX ƏFQANI ölkədən qovur. SƏBƏB ?
- -Qaş ustası- doğduğu uşağı 1 il SOYUDUCUDA saxladı və sonra...
- İntihar etmiş rusiyalı NAZİR VİDA MESAJI-nda NƏ YAZIB ?
- Ermənistan XİN mətbuat katibi Ani Badalyan: İlham Əliyevlə Nikol Paşinyanın Əbu-Dabi görüşü uğurlu olub
- Terrorsuz Türkiyə : PKK bu gün SİLAHI YERƏ QOYACAQ
CASUSU xəyanətinə görə DIRI-DIRI YANDIRDILAR

Xarici dövlətin agentlərinə və onlarla əməkdaşlıq edənlərə qarşı mübarizə dünyanın istənilən kəşfiyyat xidməti üçün əsas vəzifələrdən biridir. Çünki gizli məlumatlara çıxışı olan casus dövlətin sütunlarına, müdafiə qabiliyyətinə ciddi ziyan vura bilər.
Soyuq müharibə illərində SSRİ Silahlı Qüvvələrinin Baş Kəşfiyyat İdarəsinin (BKİ) tarixində ilk dəfə ABŞ-yə “işləyən” casus Pyotr Popov olub. Popov ABŞ-nin Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi (MKİ) ilə əməkdaşlıq edib və bəzi mənbələrə görə, beş il ərzində xaricdəki 650-yə yaxın sovet kəşfiyyatçı və agentinin adını Amerika kəşfiyyat orqanlarına verib. Lakin o, sonda ifşa olunub və aqibəti çox pis olub. Onu xəyanətinə görə diri-diri yandırıblar.
MKİ ilə ilk tanışlıq
II dünya müharibəsi zamanı alman dilini bildiyi üçün kəşfiyyat orqanlarına işə qəbul olan P. Popov müharibə bitdikdən sonra ordu generalı, DTK sədri İvan Serov tərəfindən yüksək vəzifələrə təyinat alıb. Minnətdarlıq əlaməti olaraq, Pyotr tez-tez komandirinin şəxsi tapşırıqlarını yerinə yetirib.
Generalın şəxsi kolleksiyasını zənginləşdirmək üçün qızıl əşyalar, rəsmlər, çini, mebel və antik əşyaların seçilməsi və Moskvaya daşınmasında şəxsən iştirak edib. Müxtəlif səfirliklərdə işlədikdən sonra o, Avstriyaya göndərilib. Vyanaya gələndən az sonra Popov MKİ-nin təcrübəli zabiti, 42 yaşlı Corc Uilyams Keysvalterin diqqətindən kənarda qalmayıb.
Popovun ABŞ agentləri tərəfindən əməkdaşlığa cəlb edilməsi ilə bağlı üç versiya mövcuddur. İlk versiyaya əsasən, o, Vyanadakı ABŞ vitse-konsulunun avtomobilinə əməkdaşlıq təklifi ilə kağızda qeyd qoyub. İkincisi, o, Vyanada iki MKİ agenti tərəfindən qaçırılıb və təhdid edilərək əməkdaşlığa cəlb edilib.
Sonuncu versiya isə ondan ibarətdir ki, ona qarşı Qrethen Ritsler adlı qadından istifadə edilib.
Bu plan isə Kaysvalter tərəfindən 1953-cü ildə həyata keçirilib. Qadın Avstriya kommunisti adı ilə P. Popovla tanış olur və tezliklə onu şirnikləndirərək əməkdaşlığa cəlb edib. Bütün hallarda 1954-cü ildən Popov “Qreysspeys” təxəllüsü ilə agent kimi MKİ ilə fəal əməkdaşlığa başlayıb.
Yüzlərlə həmkarını satan agent
1945-ci ilin fevralında “Artek” uşaq düşərgəsində ABŞ səfirinə qiymətli ağacdan hazırlanmış Amerika Birləşmiş Ştatlarının gerbi verilib. Diplomatın otağında asılan gerbin əsl qiyməti onun daxilinə yerləşdirilmiş “Zlatoust” dinləmə cihazı olub. NKVD-nin “Etiraf” məxfi adı altında keçirdiyi, Amerika səfirlərinin gizli müşavirələrinin müntəzəm dinlənilməsi əməliyyatı Popovun çuğulluğu nəticəsində 10 il sonra yekunlaşıb.
Popov Baş Kəşfiyyat İdarəsinin (BKİ) rəsmi işçiləri və həyata keçirəcəkləri əməliyyatların mahiyyəti barədə amerikalılara məlumat verib, digər ölkələrə xüsusi təyinatla göndərilən qeyri-qanuni agentlərin adlarını ötürüb.
Casus BKİ-nin strukturunu və şəxsi heyətini, əsas iş üsullarını və idarənin prioritet fəaliyyət istiqamətlərini ətraflı təsvir edib, Sakit okeanda nüvə sualtı bazaları, 1951-ci ildə mövcud olan daxili qaydaları, zirehli və motoatıcı diviziyaların təşkili sxemlərini, eləcə də birləşmiş silahlı ordu haqqında məlumat verib. Bundan əlavə, amerikalılar 1954-cü ildə Tomskda aparılan nüvə silahı sınaqları barədə hesabat məlumatı alıblar. Popov hətta gizli şəkildə amerikalıların Avstriyada yaratdığı agentlər məktəbinə rəhbərlik edib. O, sovet kəşfiyyat orqanlarının sıralarına sızmaq üçün casusları şəxsən öyrədib.
“Bumeranq” əməliyyatı
Sovet kəşfiyyatçısı Kaysvalterin agentlərindən biri, ABŞ Dəniz Kəşfiyyat İdarəsinin 36 yaşlı keçmiş əməkdaşı, rus dili üzrə əla mütəxəssis Rassel Avqust Lanjellinin Moskvaya gəldiyi zaman özünü “yandırıb”.
İlk aylarda əks-kəşfiyyatçılar ABŞ səfirliyinin birinci katibi barədə heç nə əldə etməyiblər. Lakin 1958-ci il mayın 28-də amerikalı Lenin (indiki Vorobyovı) dağlarına gedib, orada ailəsi ilə birlikdə gəzintiyə çıxıb. Attaşe və ailəsinin getməsini gözlədikdən sonra təhlükəsizlik əməkdaşları onların gəzdiyi yerlərə baxış keçirib və gizli saxlanc yeri aşkarlayıblar. Orada casus təlimatları, gizli yazılar üçün qurğular və böyük məbləğdə vəsait olub. Artıq onun kəşfiyyatla işlədiyi şübhə doğurmayıb.
Bundan az sonra sovet kəşfiyyatı attaşenin Moskvaya xüsusi olaraq bu görüş üçün gələn və “Ostankino” mehmanxanasında qalan Popovla əlaqəsini qeydə alıb. Onlar qarşı-qarşıya gələrək bir-birinə zərf veriblər. Bu isə kəşfiyyatçıların diqqətindən yayınmayıb. Eyni zamanda səfirlik işçisinin üzərində olan zərin sovet kəşfiyyatçısında olması satqını ortaya çıxarıb. Çünki bu zərlər ABŞ-nin səfirlik işçiləri üçün xüsusi hazırlanıb və diplomatik korpusda xadimə işləyən xanım tərəfindən bütün işçilərin paltarının üzərinə tökülüb.
Görk olsun deyə diri-diri yandırılıb
Ümumilikdə Popovun ABŞ-yə adlarının verdiyi casus və kəşfiyyatçıların sayı 650-ni ötüb. Əks-kəşfiyyatçıların əlinə şifrələr və kodlar, MKİ-nin təlimatları, habelə Popovun son casusluq əməliyyatları haqqında məlumatlar keçib. Popov edamdan qaçmaq üçün sovet kəşfiyyatı ilə əməkdaşlığa başlayıb. Lakin bir müddət sonra MKİ agentləri vəziyyətin dəyişdiyinə əmin olublar.
İstintaqla fəal əməkdaşlığa baxmayaraq, Popov 7 yanvar 1960-cı ildə SSRİ Ali Məhkəməsinin hərbi kollegiyası tərəfindən əmlakı müsadirə edilməklə ölüm cəzasına məhkum edilib. Popov SSRİ tarixində dövlətə xəyanətə görə edam edilən ilk BKİ zabiti olub.
Rusiyanı tərk edib başqa ölkədən sığınacaq alan rusiyalı casus Viktor Suvorovun sözlərinə görə, P. Popov satqınlıq etmək istəyən bütün kəşfiyyatçılara və təhlükəsizlik işçilərinə görk olsun deyə krematoriyada diri-diri yandırılıb.
İlkin Nəcəf
- Uşağa görə muştuluq aldılar, gecə isə yoldaşımın meyitini verdilər
10 iyul 2025 10:00
- Qusar rayon Samur bələdiyyəsində nələr baş verib, yaxud Gülnarə Muradxanovanın şər-böhtan məktubları...
7 iyul 2025 15:42
- Ərdoğanla görüşdüyünə görə Kreml qəzəbləndi
6 iyul 2025 22:30
- Nikahsız analar, sənədsiz uşaqlar: Kimdir günahkar?
6 iyul 2025 17:29
- Sibir manyakı - ovçu tayqada insanları ovlayıb, qadınları qaçırıb aylarla saxlayıb
4 iyul 2025 12:42
- Qanlı sürgün: 1864-cü il Çərkəz soyqırımının acı tarixçəsini qanlı Rusiya imperiyası necə yazdı…
1 iyul 2025 22:48
- Ağsuda əməliyyat: 2 ay əvvəl Prezidentin MEDAL verdiyi Sənan Feyzullayev həbs olundu
29 iyun 2025 16:02
- Ağ xalat-lı cəllad - anasına görə SSRİ hərbçilərindən qisas alıb
25 iyun 2025 00:07
- Türkan Şoray buna görə çox sevilir – Özü AÇIQLADI
22 iyun 2025 14:49
- Rosqvardiyanın azərbaycanlı idarə rəis həbs edildi
22 iyun 2025 13:08
- Keçmiş nazir xanımı və gəlinlərindən DANIŞDI: İkisi də əcnəbidir - VİDEO
11 iyul 13:15
- İran 300 MİNDƏN ÇOX ƏFQANI ölkədən qovur. SƏBƏB ?
11 iyul 12:55
- -Qaş ustası- doğduğu uşağı 1 il SOYUDUCUDA saxladı və sonra...
11 iyul 12:23
- Prezident həmkarını təbrik etdi
11 iyul 11:31
- İntihar etmiş rusiyalı NAZİR VİDA MESAJI-nda NƏ YAZIB ?
11 iyul 10:45
- Ermənistan XİN mətbuat katibi Ani Badalyan: İlham Əliyevlə Nikol Paşinyanın Əbu-Dabi görüşü uğurlu olub
11 iyul 10:08
- Terrorsuz Türkiyə : PKK bu gün SİLAHI YERƏ QOYACAQ
11 iyul 09:48
- Təyyarədə qadının OMBA-sına toxundu və 7 İL HƏBS...
11 iyul 09:36
- HÖKÜMƏ - kədərim mənim filmi bu tarixdə təqdim olunacaq
11 iyul 02:05
- Yazıçı Sabir Əhmədlinin oğlu ilə TƏSİRLİ MÜSAHİBƏ
11 iyul 01:31
- Bir qətliamın izi – 26 il əvvəl Bakı və İrəvan sülhə yaxın olanda 40 erməni güllələnib
11 iyul 01:12
- Pul üçün Rus ordusuna yazılan azərbaycanlı Əliquliyev peşmandır: Prezidentə deyin, məni qurtarsın
11 iyul 00:36
- Daha bir rayonda yasda EHSAN ləğv edildi
11 iyul 00:26
- 5 saat davam edən İlham Əliyev-Paşinyan görüşünə dair İLK AÇIQLAMA
10 iyul 14:43
- İranlı molla : CƏHƏNNƏM əhlinin dili TÜRKCƏ, CƏNNƏT əhlinin dili ƏRƏBCƏDİR...
10 iyul 13:33
- 100 qadını öldürmüşdü - Manyakın meyiti tapıldı
10 iyul 12:29
- Milli Məclisin deputatı Azər Allahverənov Nardaran qəsəbəsində vətəndaşları qəbul edib
10 iyul 12:18
- Maral tam Ayı 10 iyul 2025: Nə etməli?
10 iyul 11:41
- Kompüteri 1000 DƏFƏ sürətləndirməyin yolu
10 iyul 11:18
- Uşağa görə muştuluq aldılar, gecə isə yoldaşımın meyitini verdilər
10 iyul 10:00
- Ərdoğan xalqa müraciət edəcək
10 iyul 09:47
- İlham Əliyevin Nikol Paşinyanla görüşü başladı
10 iyul 09:28
- Həbsdə olan vəkil Adəm Məmmədov bu şəxsi məhkəməyə verdi
10 iyul 01:46
- Bakıda nişana hazırlaşan oğlanı öldürdülər - Dedim ki, bura yaşayış yeridir, söyüş söyməyin
10 iyul 01:18
- İlham Əliyev Paşinyanla görüşəcək - Vaxt və yer açıqlandı
09 iyul 12:37
- İki gün sonra ÖCALAN daha bir - Tarixi çağırış edəcək
09 iyul 11:42
- Dünyanın ən gülməli ölkələri açıqlandı: Zirvədə gözlənilməz ölkə yer aldı
09 iyul 11:16
- Paraşütlə tullanıb... ÖLMƏK neçəyədir?
09 iyul 10:08
- Naxçıvana Ali Məclis sədri Bakıdan gətirilə bilər
09 iyul 09:47
- Bu gün Azərbaycanda Diplomatiya Günüdür
09 iyul 02:37