Bu gün İlaxır - Torpaq çərşənbəsidir !

Bu gün ölkəmizdə İlaxır çərşənbə - Novruz bayramından öncə qeyd edilən çərşənbələrin sonuncusu, Torpaq çərşənbəsidir.
Dörd çərşənbənin tamamlanması ilə Novruzun gəlişi rəsmiləşir. El arasında bu çərşənbə xüsusi ehtiramla anılır və bolluq, bərəkət, yenilənmə rəmzi kimi qəbul edilir. İnanca görə, İlaxır çərşənbədə torpaq oyanır, otlar cücərir, ağaclar tumurcuqlayır, təbiət canlanır və yeni ilin bərəkəti bu gündən başlayır.
İlaxır çərşənbənin ənənələri və ayinləri
İlaxır çərşənbə xalqımızın ən qədim və dərin mənalı bayramlarından biridir. Bu günlə bağlı müxtəlif inanclar, mərasimlər və ənənələr mövcuddur.
Belə ki, İlaxır çərşənbə adətən təsərrüfat işlərinin başlanğıcı hesab edilir. Bu gündən etibarən bağ-bostan, dirrik yerləri əkinə hazırlanır, torpaq becərilir və məhsuldarlıq üçün dualar edilir.
Evlərdə süfrəyə mütləq yaşıllıq nişanəsi olan səməni qoyulur. Səməni təkcə baharın deyil, həm də yeni həyatın, ümidin və yenilənmənin rəmzi sayılır. Süfrədə bolluq və bərəkətin təcəssümü kimi müxtəlif yeməklər, şirniyyatlar və bayram nemətləri hazırlanır.
İlaxır çərşənbənin əsas rituallarından biri tonqal qalamaqdır. Böyük tonqal yandırılır və hər kəs - uşaqlardan böyüklərə qədər bu tonqalın üzərindən yeddi dəfə atlanaraq “Ağırlığım odda yansın, uğurlu, xeyirli il olsun” deyirlər. Bu mərasim insanın bütün pisliklərdən və uğursuzluqlardan təmizlənməsi anlamına gəlir.
Ənənəyə görə, tonqal heç vaxt su ilə söndürülməməlidir. Tonqal özü sönəndən sonra cavan oğlan və qızlar həmin tonqalın külünü yığıb evdən kənar bir yerə, çölə atırlar. Bu o deməkdir ki, ailə üzvlərinin uğursuzluğu, pis niyyətləri və bəlaları küllə birlikdə evdən uzaqlaşdırılır.
İlaxır çərşənbə gecəsi hər kəs öz evində olmalıdır. İnanca görə, əgər kimsə həmin gecəni başqa yerdə keçirərsə, növbəti yeddi il boyunca Novruzu evindən kənarda qarşılayar. Xalqımız İlaxır çərşənbəni xüsusi təntənə ilə qeyd edir. Bayram süfrələri açılır, şirniyyatlar bişirilir, xonçalar hazırlanır.
İlaxır çərşənbədə fal ənənələri
İlaxır çərşənbənin ən maraqlı adətlərindən biri fala baxmaqdır. Qədimdən bəri insanlar bu axşam gələcəyi öyrənmək üçün müxtəlif fal üsullarından istifadə ediblər.
Qulaq falı. Xüsusilə subaylar üçün geniş yayılmış fal növlərindən biri qulaq falıdır. Gənc oğlan və qızlar qonşu evlərin qapısı arxasında dayanaraq ilk eşitdikləri sözə uyğun təzə ildə onları nə gözlədiyini öyrənməyə çalışırlar. Buna görə də İlaxır çərşənbə axşamı evlərdə yalnız xoş sözlər danışılması adət hesab olunur.
İlaxır çərşənbə oyunları
Bayramın əsas şənliklərindən biri müxtəlif oyunlar oynamaqdır.
Qurşaqatdı. Qurşaqsallama, şalsallama, baca-baca və ya nünnünü adlanan bu oyun İlaxır çərşənbənin əsas oyunlarından biridir. Gənclər evlərin qapısına papaq və ya torba ataraq içəri pay istəyirlər.
Təkə oyunu. Cənubi Azərbaycanda məşhur olan bu oyun Novruza on gün qalmış keçirilir. Gənclər ağacdan təkə fiquru düzəldir, onu bəzəyir, boynuna zınqırov asırlar və qapı-qapı gəzir, pay yığırlar.
Yumurta döyüşdürməsi. Bu oyunda iştirakçılar bir-birilərinin yumurtasını döyüşdürürlər. Qırılan yumurta uduzur, qalib isə sonda ən çox yumurta qazanan şəxs olur.
İlaxır çərşənbədə süfrə adətləri
Bayram süfrəsində xüsusi olaraq 7 cür yemək, 7 növ ləziz nemət və ya 7 eyni hərflə başlayan bayram təamları qoyulur. Yeddi müqəddəs rəqəm sayıldığı üçün bolluq, tamlıq və harmoniyanı simvolizə edir.
Xalqımızın gözəl adət-ənənələrini özündə yaşadan İlaxır çərşənbəniz mübarək olsun!
- Abşeron RİH-nin həbs olunan əməkdaşı: Abdin Fərzəliyev atama bildirib ki, cinayət əməlini oğlun öz üzərinə götürsün, ona köməklik göstərəcəyəm...
12 iyul 2025 18:03
- Maral tam Ayı 10 iyul 2025: Nə etməli?
10 iyul 2025 11:41
- Qusar rayon Samur bələdiyyəsində nələr baş verib, yaxud Gülnarə Muradxanovanın şər-böhtan məktubları...
7 iyul 2025 15:42
- Ağsuda əməliyyat: 2 ay əvvəl Prezidentin MEDAL verdiyi Sənan Feyzullayev həbs olundu
29 iyun 2025 16:02
- 20 ildən sonra Ermənistan rəhbərliyinin razılığı ilə öz kəndimizə getdim, evimizdə qoca kişi və qadın yaşayırdı - Misir Mərdanov
29 iyun 2025 11:01
- 32 Yaşlı Şəhid Xanımının Səssiz Mübarizəsi - Əzizə FARİZ
27 iyun 2025 10:40
- Rusiyanın öz başına gəldi – Dağlıq Altay türkləri ÜSYAN EDİR
22 iyun 2025 11:12
- Milli Məclis ölkə iqtisadiyyatı üçün çox önəmli qanun layihəsini qəbul etdi
21 iyun 2025 13:58
- Bakıda öz evimizə -kupça- ala bilmirik – Gürcüstanda problemi 2 ilə həll ediblər
18 iyun 2025 23:05
- Azərbaycanın 100 MİLYON dollar ayırdığı məhəllə ilə bağlı MÜHÜM XƏBƏR - FOTO
8 iyun 2025 14:53
- Fərhad Əhmədovdan 6 milyon dollar rüşvət istənilib - Gəmisinin həbsdən azad olunması üçün...
19 iyul 01:49
- Alimlər nəsli kəsilməkdə olan növləri xilas etməyin yolunu tapdı
19 iyul 01:29
- AMAZONİYA - Azərbaycanda qadın dövləti
19 iyul 01:17
- NAXÇIVAN hoteli sökülür
19 iyul 00:56
- Prezident Ağdamda açılışda iştirak etdi - FOTOLAR
19 iyul 00:24
- Proporsional seçki sisteminin bərpasına heç bir ehtiyac yoxdur - Əli Hüseynlidən SENSASİON MÜSAHİBƏ
18 iyul 23:50
- Azərbaycan MDB-dən çıxır? - Rusiyadan cavab
18 iyul 22:45
- Prezident onlara müraciət ünvanladı
18 iyul 11:51
- Məzuniyyətə gələn hərbçimiz özünü evində ASDI
18 iyul 11:33
- Belçika parlamentindən Azərbaycana qarşı ədalətsiz və qərəzli qətnamə
18 iyul 10:46
- Alen Simonyan boşaldı - Modellə sevgilidir
18 iyul 10:26
- Suriyanın bölünməsinə icazə verməyəcəyik
18 iyul 09:43
- Ersin Tatar: İlham Əliyev hər zaman bizə sahib çıxıb
18 iyul 09:18
- Rusiya Kilsəsi: Seks cənnətə aparan yoldur
18 iyul 01:56
- Şıxlinski mənim xahişimlə saxlanıldı, Nisanovun bazarı... - Mironov
18 iyul 00:20
- Əli Həsənovla Səttar Möhbalıyevin qudalığı BİTDİ...
17 iyul 23:43
- Ukraynada yeni baş nazir: Müstəqillik tarixində ikinci dəfə...
17 iyul 23:29
- Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşada nahar ediblər (FOTO)
17 iyul 22:45
- Rusiyada general dələduzluğa görə həbs edildi
17 iyul 21:55
- İki bacı çayda boğulub öldü
17 iyul 21:36
- Adəm Məmmədov həbsdə qaldı - ZON-a köçürüləcək
16 iyul 20:42
- 1 qramı 5000 dollardan başlayır: Qazaxıstanda dünyanın ən bahalı metalı hasil olunur
16 iyul 01:07
- Kətan toxumu, qaynar su... - Minlərlə manatınız cibinizdə qalacaq
15 iyul 23:28
- Ferma sahibi çobanın arvadı ilə münasibətdə oldu: Ərim şübhələndi, dedim ki, bir daha...– ŞOK
15 iyul 23:03
- Rusiya Şahin Şıxlinskinin oğlunu həbs etdi
15 iyul 22:36
- İlham Əliyev: Demokratiya və Milli Birlik Günü güclü və sarsılmaz iradənin tarixdir
15 iyul 12:31
- Hansı Avropa ölkələrində ən yüksək maaş verilir?
15 iyul 11:42
- Tibbin atası İbn-i Sina-dan şəkər xəstəliyinə çarə
15 iyul 11:01
- Putin: Rusiyada QADIN çatışmır – Statistikanı özü etiraf etdi
15 iyul 01:21
- Məleykə Abbaszadə qadınları SAĞMAL İNƏKLƏ müqayisə etdi: Gündə sağılmaq ağırdır..
15 iyul 00:33