Hitlerin hindistanlı şəriki - Onun yaratdığı -Azad Hind- alayı Qafqazı ələ keçirəcəkdi

Avropa müharibələrində muzdlulardan istifadə adi bir təcrübə olub. Ancaq yalnız nasist Almaniyası könüllü legionların sayına görə bütün digər ölkələri üstələyib. Üstəlik, həmin şəxslər Hitlerin tərəfində heç də muzdlu məqsədlərlə deyil, ideoloji motivlərlə döyüşüblər. 3-cü reyxdə hər cür xarici birləşmələr mövcud olub, lakin Hindistanın könüllü legionu “Azad Hind" ("Azad Hindistan") belə rəngarəng fonda fərqlənib.
1930-cu illərdə Hindistanda müstəqillik uğrunda mübarizənin önündə Hindistan Milli Konqresi dayanıb. Onun görkəmli nümayəndələri Mahatma Qandi və Cavahirlal Nehru bütün dünyada tanınıb. Amma partiyada başqa xarizmatik siyasətçi Kəlküttə meri və solçuların lideri Subhas Çandra Bos olub. Müəyyən müddətdən sonra Hindistanın müstəqilliyinin necə əldə edilməsi ilə bağlı onlar arasında fikir ayrılığı yaranıb. Bos hesab edib ki, bu, yalnız hərbi yolla, ingilislərə qarşı üsyanlar və silahlı toqquşmalar təşkil olunmalqa edilməlidir.
II dünya müharibəsinin başlaması ilə Çandra Almaniya, İtaliya və Yaponiyanın tərəfini tutub. Buna səbəb “düşmənimin düşməni mənim dostumdur” prinsipi olub. Eyni zamanda, onun partiya daxilində kifayət qədər çoxlu tərəfdarı olub, ona görə də hindli müxalifətçi sadəcə tribuna spikeri deyil, həm də hərbi qüvvəni təmsil edib. Təxribatdan qorxan ingilislər Bosu həbs edərək ev dustaqlığında saxlayıblar. Lakin o, yoldaşlarının köməyi ilə qaça bilib.
Onun üçün ölkədə olmaq təhlükəli olduğundan “netaji” (Bosun qeyri-rəsmi titulu, hərfi mənada “hörmətli lider” deməkdir) SSRİ-yə qaçaraq, orada Britaniyaya qarşı dəstək almağı planlaşdırıb. Lakin Sovet İttifaqı çətin siyasi vəziyyətdə ingilislərlə mübahisə etməyin sərfəli olmadığını hesab edərək Bosun təkliflərinə soyuqqanlı reaksiya verib və onu Almaniyaya göndərib.
Siyasətçinin arzusu məhz Berlində gerçəkləşib. Hitlerin səlahiyyət verdiyi xarici işlər naziri Ribbentrop ona gələcək üsyanda və yeni hökumətin tanınmasında tam dəstək verəcəyini rəsmən vəd edib
İnanılmaz dərəcədə ilhamlanan Çandra özünü Hindistanın müvəqqəti hökumətinin prezidenti adlandırmağa başlayıb və Almaniyada güclü fəaliyyət göstərib - "Azad Hindistan" radiostansiyasından tutmuş, sürgündə həqiqi nazirlər kabinetinin formalaşmasına qədər. Bos başa düşüb ki, onun geriyə yolu yoxdur, ona görə də o, hər şeyi Hitlerin başlatdığı müharibədə fürerin qələbəsinə qoyub.
Hitlerin hindistanlı döyüşçüləri
Onun fəaliyyətinin zirvəsi Afrikadan əsir götürülmüş hindlilər arasından könüllü legion yaratmaq olub. Çandra Bos vətənində tanınmış siyasətçi olduğundan məhbusların çoxu onu dəstəkləyib. Düşərgələri gəzərək təbliğatla məşğul olan Bos 3000-ə yaxın adamı legiona qoşa bilib. Onların arasında təkcə hərbi əsirlər deyil, Almaniyada yaşayan induslar da olub.
Beləliklə, 1942-ci ilin yayında Vermaxtın Hindistan alayı olan “Azad Hind” yaradılıb. Alay avqust ayında Adolf Hitlerə təntənəli formada sədaqət andı içib. Başlarında türban olan alman çöl formasındakı tünd dərili induslar olduqca ekzotik görünüblər. İindusların yarısı alman papaqları geyinib, sikxlər isə çalmalarını çıxarmaqdan qəti şəkildə imtina ediblər və göy qurşağının bütün rənglərində (kasta adətlərinə görə) çalmalar taxıblar.
Döyüşdə iştirak baxımından Vermaxt, İngiltərə müstəmləkə hökumətini devirmək üçün induslardan istifadə etmək planlarını hazırlayıb. Bu məqsədlə onlardan Hitlerin əsas qüvvələri kimi Qafqaz və İranı ələ keçirdikdən sonra Hindistana yürüşə yol açacaq qabaqcıl dəstələr kimi istifadə edilməsi düşünülüb.
Lakin hazırlıq getdiyi bir vaxtda Şərq cəbhəsində işlər istənilən kimi olmayıb. Almaniya Stalinqradda məğlub olub, onun Qafqazdakı mövcudluğu sual altına düşüb, ona görə də Hindistanı fəth etmək düşüncələri arxa plana keçib.
Çandra Bos isə inanıb ki, Avropada mümkün olan hər şey edilib və Britaniya Hindistanına iki tərəfdən zərbə vurmaq üçün Asiyaya keçməyin vaxtı çatıb.
Bu işdə ona Böyük Britaniyadan Sinqapuru qoparan və təxminən 45 min hindistanlını əsir alan Yaponiya kömək edib. Onların komandanlığı 1943-cü ilin yanvarında alman arvadı və beş yaşlı qızını Berlində tərk edərək təcili olaraq Almaniyanı sualtı qayıqla tərk edən Bosa həvalə edilib.
“Azad Hind”in döyüş yolu
İdeoloji rəhbəriz qalan alayda əsgərlər ümidsizliyə qapılıb. Almaniyanın şərqdə məğlub olması, İranla bağlı planların ləğvi və Vermaxt rəhbərlərinin ekzotik legionerlərlə nə edəcəyini bilməməsi vəziyyəti daha da gərginləşdirib.
1943-cü ilin aprelində onlar istehkamları qorumaq üçün Niderlanda köçürülüblər. Lakin bölmədə nizam-intizam o qədər aşağı səviyyədə olub ki, Almaniya tərəfində döyüşmək istəməyən əsgərlərin kütləvi qaçışı başlayıb. Bundan əlavə, rütubətli dəniz iqlimi bir neçə yüz indusun həyatına son qoyub. Onlar Atlantik okeanının soyuq havasına dözməkdə çətinlik çəkiblər və xəstəxanaları tərk etmək istəməyiblər.
Vermaxt komandanlığı bölməni Fransanın cənub-qərbinə köçürmək və eyni zamanda Himmler şöbəsinə təhkim edilməsi barədə qərar qəbul edib. Beləliklə, 1944-cü ildən könüllü alayın qalıqları “SS qoşunlarının Hindistan legion” adlandırılıb. Fransada ikinci cəbhə açıldıqdan sonra legion əsas qüvvələrdən ayrı düşmək təhlükəsi ilə üzləşib. Buna görə də onlar şimala, İsveçrəyə doğru qayıdıb. Lakin Fransa müqaviməti Hitlerin şərqli müttəfiqlərini belə asanlıqla buraxmaq istəməyib.
Xüsusilə indus döyüşçülərə qarşı nifrətin nədən yarandığı məlum deyil. Fransa ərazisindən keçərkən yerli partizanlar legionun 500-ə yaxın döyüşçüsünü öldürüb. Nəticədə eyni sayda hindistanlı ordu sıralarından qaçıb və 400 nəfəri təslim olub. Ümumilikdə İsveçrə ilə sərhədə çatan şəxsi heyətin yarıdan az hissəsi amerikalılara təslim olublar. Əsirlər Böyük Britaniyaya təhvil veriliblər və “Azad Hind” legionunun qalıqları Hindistana göndərilib. Komandirlərin, demək olar ki, hamısı ölüm hökmünə məhkum edilib, digərləri həbsxanaya göndərilsə də, ik ildən sonra azad ediliblər.
Candra Bosun müəmmalı taleyi
Almaniyanın məğlubiyyətini anlayan Bos 1945-ci ilin ortalarında Yaponiyaya köçmək qərarına gəlib. Hindistan liderinin təyyarəsi 1945-ci ilin avqustunda Tayvan ərazisində radarlardan müəmmalı şəkildə itib. Təyyarənin qəzaya uğramasının təfərrüatları məlum deyil və axtarışlar nəticəsində dağıntı və ya cəsəd tapılmayıb. Bu, cəzadan qaçmaqdan tutmuş sovet kəşfiyyatı tərəfindən adam oğurluğuna, işgəncələrə və Lefortovo zindanlarında ölümə qədər bir çox sui-qəsd nəzəriyyələrinin yaranmasına səbəb olub.
Lakin Subhas Çandra Bosun taleyi nə olursa olsun, o, Hindistan tarixinə ən mübahisəli siyasətçilərdən biri kimi düşüb. O, bir tərəfdən Hitlerin şəriki olsa da, digər tərəfdən, onun adı 1992-ci ildə “Hindistan qəhrəmanlarının areopaqı”na daxil edilib. Hətta ölümündən sonra o, ən yüksək dövlət mükafatı olan Bharat Ratna ilə təltif edilib.
İlkin Nəcəf, xüsusi olaraq Musavat.com üçün
- Fərhad Əhmədovdan 6 milyon dollar rüşvət istənilib - Gəmisinin həbsdən azad olunması üçün...
19 iyul 2025 01:49
- AMAZONİYA - Azərbaycanda qadın dövləti
19 iyul 2025 01:17
- Prezident Ağdamda açılışda iştirak etdi - FOTOLAR
19 iyul 2025 00:24
- Proporsional seçki sisteminin bərpasına heç bir ehtiyac yoxdur - Əli Hüseynlidən SENSASİON MÜSAHİBƏ
19 iyul 2025 00:28
- Məzuniyyətə gələn hərbçimiz özünü evində ASDI
18 iyul 2025 11:33
- Belçika parlamentindən Azərbaycana qarşı ədalətsiz və qərəzli qətnamə
18 iyul 2025 10:46
- Ersin Tatar: İlham Əliyev hər zaman bizə sahib çıxıb
18 iyul 2025 09:18
- İki bacı çayda boğulub öldü
17 iyul 2025 21:36
- Adəm Məmmədov həbsdə qaldı - ZON-a köçürüləcək
17 iyul 2025 20:42
- 1 qramı 5000 dollardan başlayır: Qazaxıstanda dünyanın ən bahalı metalı hasil olunur
16 iyul 2025 01:07
- Fərhad Əhmədovdan 6 milyon dollar rüşvət istənilib - Gəmisinin həbsdən azad olunması üçün...
19 iyul 01:49
- Alimlər nəsli kəsilməkdə olan növləri xilas etməyin yolunu tapdı
19 iyul 01:29
- AMAZONİYA - Azərbaycanda qadın dövləti
19 iyul 01:17
- NAXÇIVAN hoteli sökülür
19 iyul 00:56
- Prezident Ağdamda açılışda iştirak etdi - FOTOLAR
19 iyul 00:24
- Proporsional seçki sisteminin bərpasına heç bir ehtiyac yoxdur - Əli Hüseynlidən SENSASİON MÜSAHİBƏ
18 iyul 23:50
- Azərbaycan MDB-dən çıxır? - Rusiyadan cavab
18 iyul 22:45
- Prezident onlara müraciət ünvanladı
18 iyul 11:51
- Məzuniyyətə gələn hərbçimiz özünü evində ASDI
18 iyul 11:33
- Belçika parlamentindən Azərbaycana qarşı ədalətsiz və qərəzli qətnamə
18 iyul 10:46
- Alen Simonyan boşaldı - Modellə sevgilidir
18 iyul 10:26
- Suriyanın bölünməsinə icazə verməyəcəyik
18 iyul 09:43
- Ersin Tatar: İlham Əliyev hər zaman bizə sahib çıxıb
18 iyul 09:18
- Rusiya Kilsəsi: Seks cənnətə aparan yoldur
18 iyul 01:56
- Şıxlinski mənim xahişimlə saxlanıldı, Nisanovun bazarı... - Mironov
18 iyul 00:20
- Əli Həsənovla Səttar Möhbalıyevin qudalığı BİTDİ...
17 iyul 23:43
- Ukraynada yeni baş nazir: Müstəqillik tarixində ikinci dəfə...
17 iyul 23:29
- Prezident İlham Əliyev və Qurbanqulu Berdiməhəmmədov Şuşada nahar ediblər (FOTO)
17 iyul 22:45
- Rusiyada general dələduzluğa görə həbs edildi
17 iyul 21:55
- İki bacı çayda boğulub öldü
17 iyul 21:36
- Adəm Məmmədov həbsdə qaldı - ZON-a köçürüləcək
16 iyul 20:42
- 1 qramı 5000 dollardan başlayır: Qazaxıstanda dünyanın ən bahalı metalı hasil olunur
16 iyul 01:07
- Kətan toxumu, qaynar su... - Minlərlə manatınız cibinizdə qalacaq
15 iyul 23:28
- Ferma sahibi çobanın arvadı ilə münasibətdə oldu: Ərim şübhələndi, dedim ki, bir daha...– ŞOK
15 iyul 23:03
- Rusiya Şahin Şıxlinskinin oğlunu həbs etdi
15 iyul 22:36
- İlham Əliyev: Demokratiya və Milli Birlik Günü güclü və sarsılmaz iradənin tarixdir
15 iyul 12:31
- Hansı Avropa ölkələrində ən yüksək maaş verilir?
15 iyul 11:42
- Tibbin atası İbn-i Sina-dan şəkər xəstəliyinə çarə
15 iyul 11:01
- Putin: Rusiyada QADIN çatışmır – Statistikanı özü etiraf etdi
15 iyul 01:21
- Məleykə Abbaszadə qadınları SAĞMAL İNƏKLƏ müqayisə etdi: Gündə sağılmaq ağırdır..
15 iyul 00:33