Dərc edilib: 24-03-2024

https://www.nuh.az/36921-.html

Alimlər insanların danışmağı öyrəndiyi tarixi dövrü müəyyənləşdirib

24.03.2024 19:32:55

LIVE

Yeni bir araşdırma insan əcdadlarının danışmağı öyrəndiyi tarixi dövrü dəqiqləşdirib. Bu, təxminən 1,6 milyon il əvvəl - Afrikanın şərqində və ya cənubunda bir yerdə baş verib.

Qaynarinfo xəbər verir ki, bu barədə "The Independent" yazıb.
Bu tapıntılar Ridinq Universitetinin britaniyalı arxeoloqu Stiven Mithenin apardığı təhlilə əsaslanır. O, bütün mövcud arxeoloji, paleoanatomik, genetik, nevroloji və linqvistik sübutları ətraflı araşdırıb.
Bütün dəlillər birlikdə götürüldükdə nitqin doğulmasının 2-1,5 milyon il əvvəl insan təkamülü və digər hadisələrin bir hissəsi kimi baş verdiyini göstərir. Maraqlıdır ki, bu dövrdə insan beyninin ölçüsü xüsusilə sürətlə artıb - onun daxili strukturunda yenidən qurulma baş verib, o cümlədən frontal lobun bir sahəsi meydana çıxıb, bu xüsusilə nitq və nitq anlayışı ilə əlaqəlidir.
Təxminən 1,8 milyon il əvvəl dik yerimənin daha inkişaf etmiş bir formasının ortaya çıxması, insan kəlləsinin formasındakı dəyişikliklərlə birlikdə, demək olar ki, nitqi mümkün edən səs yolunun şəklini və yerini dəyişdirmə prosesini başladıb.
Təkamül nöqteyi-nəzərindən dil, demək olar ki, digər canlılarla müqayisədə insanların fiziki zəifliyini kompensasiya etmək strategiyasının bir hissəsi idi. Böyük heyvanları ovlamaq və onlara qarşı müdafiə etmək üçün ilkin insanlar qrup planlaşdırma və koordinasiya qabiliyyətinə ehtiyac duyurdular - bunun üçün dilin inkişafı çox vacib idi. Arxeologiya göstərir ki, dəqiq 1,5 milyon il əvvəl belə ovun miqyası xeyli artıb.
Bundan əlavə, təxminən eramızdan əvvəl 1,6 milyon il daha mürəkkəb daş alət texnologiyasının doğulduğu və nəsillərarası mədəni ötürülməsi müşahidə edilib. Mürəkkəb bilik və bacarıqların nəsildən-nəslə bu uzunmüddətli ötürülməsi həm də dilin mövcudluğunu qəti şəkildə ehtimal edir.
Üstəlik, dil ünsiyyəti insanların müxtəlif ekoloji və iqlim zonalarında sağ qalmasına imkan verməkdə çox vacib idi - yəqin təsadüfi deyil ki, insanlar təxminən 1,4 milyon il əvvəl, dillərin ehtimal olunan doğum tarixindən qısa müddət əvvəl dünyanın kolonizasiyasını kütləvi surətdə sürətləndirə biliblər.
Halbuki 1,6 milyon il bundan əvvəl dilin inkişafı yeni başlamışdı. Alimlərin fikrincə, sonrakı yüz minlərlə il ərzində dil çox yavaş-yavaş mürəkkəbləşib. O, yalnız təxminən 150.000 il əvvəl - insanlar bədənin müasir anatomiyasına təkamül etdikdə, daha az və ya çox mürəkkəb və həqiqətən mürəkkəb hala gəlib.

NUH informasiya agentliyi səhifəsindən çap edilib