AZAL ilə bаğlı şikаyətlər bitmək bilmir....
Bir neçə gün öncə ölkə mətbuаtındа belə bir mürаciət yаyıldı. Sərnişin soruşur ki, nə üçün təyyаrənin pəncərəsinin-illüminаtorun yаnındаkı yerin qiyməti digər yerlərdən bаhаdır.
Doğrudаn dа əcаib hаldır.
İindi isə tаnınmış şаirə Nаzilə Səfərli öz İnstаqrаm səhifəsində yаzır:
Mаyın 26-dа sааt 21-40-dа uçmаlı olаn təyyаrə hələ uçmаyıb. Təyyаrədə olаn insаnlаrın yаrısını oteldə yerləşdiriblər. Əgər vаcib işiniz yoxdursа Moskvаyа gəlməyin. Bu təhlükəlidir. Cаnımız çıxdı. Oğul, uşаq, körpələr – hаmı əziyyət çəkir. Heç bir məsələdən məlumаt vermirlər. Üçüncü təyyаrədi gözləyirəm. АzАL sərnişinlərə qаyğı göstərmir. Biznes-klаsа bilet аlırsаn gəlib ekonom bilet verir o birindən 100 mаnаt ucuz. Və s.
Ümumiyyətə, son dövrlərdə AZAL-ın qiymət siyasəti və rəhbərliyinin, xüsusilə də kommersiya direktoru Cəmil Mаnizadənin fəaliyyəti ilə bağlı bir sıra suallar yaranır.
Niyə görə Bakı–İstanbul–Bakı marşrutu üzrə AZAL biletlərinin qiyməti bu qədər əsassız dərəcədə yüksək olaraq qalır? Bu səbəbdən Turkish Airlines belə bu istiqamətdə qiymətləri artırmağa məcbur olur. Müqayisə üçün, eyni aviadaşıyıcı tərəfindən yerinə yetirilən İstanbul–Monteneqro reysləri əhəmiyyətli dərəcədə ucuz başa gəlir. Həmçinin, İstanbul–Belqrad və İstanbul–Buxarest marşrutları üzrə biletlər də eyni məsafəyə və oxşar xidmət səviyyəsinə baxmayaraq daha münasibdir.
Digər aydın nümunə – Bakı–Tbilisi–Bakı marşrutudur. Bu istiqamətdə baqaj daxil biletin qiyməti 737 manat təşkil edir, halbuki uçuşun müddəti cəmi 50 dəqiqədir. Gürcüstanda kifayət qədər azərbaycanlı yaşayır və onlar bu yüksək qiymətlərlə uçmağa məcbur qalırlar. Sual yaranır: görəsən AZAL bu kimi populyar istiqamətlər üzrə qiymətləri süni şəkildə artırmaqla öz maliyyə itkilərini ört-basdır etməyə çalışır?
Cəmil Mаnizadə 2003-cü ildən AZAL-da müxtəlif rəhbər vəzifələrdə çalışır, o cümlədən aşağı büdcəli Buta Airways şirkətinin sərnişin daşımaları üzrə direktoru olub. Buta Airways özünü “low-cost” brend kimi təqdim etsə də, təklif etdiyi xidmətlərin qiyməti kifayət qədər yüksək idi və nəticə etibarilə bu şirkət fəaliyyətini dayandırdı. Bu isə haqlı olaraq belə bir sual doğurur: hazırda AZAL da əvvəlki rəhbərlik dövründə olduğu kimi eyni prinsiplərləmi fəaliyyət göstərir? Əgər belədirsə, o zaman rəhbərliyin dəyişdirilməsinin məqsədi nə idi – əgər əsas qərarverici vəzifələrdə yenə də əvvəlki komandanın nümayəndələri və onların qohumları qalırsa?
Eyni zamanda, narahatlıq doğuran başqa bir məqam odur ki, AZAL daxili xərcləri və strukturları optimallaşdırmaq əvəzinə, qənaət məqsədilə turizm agentliklərinin komissiyalarını və təşviq haqlarını azaldır. Bu isə agentliklərin müştərilərinə alternativ aviaşirkətləri təklif etməsinə səbəb olur, nəticədə isə AZAL-ın satışlarına birbaşa mənfi təsir göstərir.
Bu kontekstdə haqlı sual yaranır: AZAL-ın bu qiymət siyasəti nəyə əsaslanır və niyə ölkə vətəndaşları üçün hava nəqliyyatını bu qədər əlçatmaz edir? Süni şəkildə şişirdilmiş bilet qiymətləri bir çox sərnişinin qonşu ölkələrdən uçuşlara üstünlük verməsinə gətirib çıxarır ki, bu da turizm cəlbediciliyinə və ümumilikdə ölkə iqtisadiyyatına mənfi təsir göstərir.
Bundan əlavə, AZAL-ın maliyyə nəticələrinə də diqqət yetirilməlidir: bu ilin birinci rübündə şirkətin büdcəsində fərqli göstəricilər planlaşdırılsa da rüb zərərlə yekunlaşıb. Maraqlıdır, rəhbərlik bu qədər ciddi maliyyə itkisini önləmək üçün hansı effektiv strategiyanı həyata keçirmədi? Və ya bu vəziyyəti sabitləşdirmək üçün konkret hansı addımlar atılıb?
Bu baxımdan, AZAL rəhbərliyindən, xüsusilə Cəmil Mаnizadədən, əldə olunan nəticələrin səbəbləri, böhrandan çıxış strategiyası və qiymət siyasətinin daha rəqabətli olması üçün atılacaq konkret addımlar barədə ictimaiyyətə aydın və əsaslandırılmış açıqlama verilməsi vacibdir.