Konayevlə Brejnevin dostluğu Qazaxıstanın taleyinə necə təsir edib?

Məşhur qazax tarixçi Radik Temirqaliyev yerli medianın YouTube kanalına müsahibəsində Qazaxıstan ərazisinin bütövlüyünün qorunmasında Dinmuhamed Konayevin rolundan danışıb. (Sovet dövründə qazax liderin soyadı Kunayev kimi gedib).
Radik Temirqaliyev qeyd edib ki, Konayev sovet dövründə Qazaxıstana uzun müddət rəhbərlik edən yeganə birinci katib olub və bu müddət ərzində Moskva qarşısında Qazaxıstan üçün xüsusi status və mövqe qazanıb.
“Onun elə bir imtiyazı var idi ki, mərkəzdən çox şeyə müdaxilə etməməyə çalışırdılar. Hətta alman muxtariyyətinin yaradılması ilə bağlı “Selinoqrad hadisələri” baş verəndə də o vaxt Qazaxıstan hakimiyyəti buna imkan vermədi, bu qərarı gizli şəkildə sabotaj etdi. Aleksandr Bobinin xatirələrində oxudum ki, Brejnev deyib: “Gəlin bu məsələyə toxunmayaq, Dimaş Əhmədoviçi incitməyək, görünür, o, bunun əleyhinədir”. Bunları bilmək və yadda saxlamaq lazımdır”, - deyə tarixçi Konayevin rolunu qeyd edib.
Tarixçi deyib ki, Brejnev özü uzun müddət Qazaxıstanda işlədiyi üçün məhz bu dövrdə Qazaxıstan mərkəzin qarşısında xüsusi mövqe tutub.
“Çıxışlarına da baxdım, o, Orta Asiyaya gələndə, “mənim Qazaxıstanım” deyir. Hətta Özbəkistanda çıxış edərkən də “doğma Qazaxıstanım” deyib. Bu isə qazax rəhbərlərə çox böyük iltifat idi. Brejnev Qazaxıstanla xüsusi əlaqəsini həmişə vurğulamaq istəyib”, – tarixçi izah edir.
Ancaq Radik Temirqalievin fikrincə, Sovet İttifaqının mövcud olduğu dövrü götürəndə SSRİ-nin bütün respublikaları boy sırası ilə düzülərkən Qazaxıstan və Orta Asiya respublikaları həmişə ön yerlərdəm uzaq olublar.
Onu da qeyd edək ki, Dinmuhamed Konayevin 1986-cı ildə vəzifəsindən götürülməsi, yerinə heç vaxt Qazaxıstanda işləməyən, qazax dilini və mədəniyyətini bilməyən Gennadi Kolbinin təyin edilməsi Almatıda qanlı qırğınla nəticələnən iğtişaşlara səbəb olub.
Konayevin öz yerinə hazırladığı gənc Nursultan Nazarbayevin Moskva tərəfindən bu vəzifəyə təyin edilməməsi Qazaxıstan rəhbərliyində də narazılıq doğurub. Yalnız 3 ildən sonra Kreml öz səhvini düzəldərək Qazaxıstana qazax mənşəli kadrı – Nazarbayevi təyin edib.
Hazırda Astananın mərkəzi prospektlərindən biri Konayevin adını daşıyır.
P.S. “Selinoqrad hadisələri” (qazaxca “Selinoqrad narazılığı”) 1979-cu ilin iyununda baş verib. Kreml Şimali Qazaxıstan ərazisində alman muxtariyyatı yaratmaq istəyib, Qazaxıstan rəhbərliyi və Selinoqrad, Kokçetav, Karaqanda sakinləri bu ideyaya qarşı çıxıblar.
Araz Altaylı, Musavat.com
- Ərdoğanla görüşdüyünə görə Kreml qəzəbləndi
6 iyul 2025 22:30
- Dağıstan rəhbərinin azərbaycanlılara MÜRACİƏTİ
6 iyul 2025 21:26
- Putin: 250 il əvvəl ABŞ-ı Britaniyadan qurtaran BİZ OLMUŞUQ !
6 iyul 2025 18:14
- Nikahsız analar, sənədsiz uşaqlar: Kimdir günahkar?
6 iyul 2025 17:29
- Rusiya partlayış törətdi, Azərbaycana məxsus SOCAR YDM-ləri dağıldı - FOTO
6 iyul 2025 16:12
- Kadırovun müraciəti yayıldı: Mənim xəstəliyim...
6 iyul 2025 14:47
- Trampın sərvəti neçə milyard dollardır?..- Nyu-York Tayms
6 iyul 2025 11:53
- Şir küçədə qadına və iki uşağa hücum etdi - VİDEO
6 iyul 2025 09:40
- Bakıda insanlar TƏŞVİŞ içində - küçəni bürüyən bu canlılar nədir?
6 iyul 2025 09:08
- Fındıq mafiyası iş başında - Bağları məhv edir....
6 iyul 2025 01:39
- Türkiyə Ordusunda faciə: 19 əsgər zəhərləndi, 5-i şəhid oldu
07 iyul 00:07
- Ərdoğanla görüşdüyünə görə Kreml qəzəbləndi
06 iyul 22:30
- Dağıstan rəhbərinin azərbaycanlılara MÜRACİƏTİ
06 iyul 21:26
- Sərdar Ayaz Sadiq Azərbaycana GƏLDİ - FOTO
06 iyul 21:04
- Məhəmməd Rza şahın xanımı Fərəh Pəhləvinin BAKI SƏFƏRİ
06 iyul 18:50
- Putin: 250 il əvvəl ABŞ-ı Britaniyadan qurtaran BİZ OLMUŞUQ !
06 iyul 18:14
- Nikahsız analar, sənədsiz uşaqlar: Kimdir günahkar?
06 iyul 17:29
- Rusiya partlayış törətdi, Azərbaycana məxsus SOCAR YDM-ləri dağıldı - FOTO
06 iyul 16:12
- Kadırovun müraciəti yayıldı: Mənim xəstəliyim...
06 iyul 14:47
- Məni dostlarım öldürdü - Akif Səmədin şeirləri
06 iyul 12:58
- Trampın sərvəti neçə milyard dollardır?..- Nyu-York Tayms
06 iyul 11:53
- Şir küçədə qadına və iki uşağa hücum etdi - VİDEO
06 iyul 09:40
- Şəmkirdə 3 azyaşlı göldə BOĞULUB ÖLDÜ - Fotolar
06 iyul 09:24
- Bakıda insanlar TƏŞVİŞ içində - küçəni bürüyən bu canlılar nədir?
06 iyul 09:08
- Fındıq mafiyası iş başında - Bağları məhv edir....
06 iyul 01:39
- Akademik Yusif Məmmədəliyevin 120 illiyi qeyd ediləcək (SƏRƏNCAM)
05 iyul 23:31
- Masallıda 78 il sonra ortaya çıxan həqiqət: Çay plantasiyası yaxınlığında əzablı ölüm
05 iyul 23:03
- ABŞ-də öldürüldüyü deyilən azərbaycanlı müğənni...
05 iyul 22:34
- Türkiyədən Rusiyaya sərt SİYASİ MESAJ - proses QIZIŞDI
05 iyul 13:37
- Bəziləri mənə dedilər ki, bu səfər sizin üçün təhlükəli ola bilər. Amma...
05 iyul 11:11
- Qarabağ xanlığının timsalında: Rusiyaya güvənmək fəlakətə gətirir
05 iyul 10:44
- Sərnişinlərin YAYDA kondisionersiz avtobus dərdi
05 iyul 09:59
- Bu gün Aşuradır
05 iyul 09:49
- Rusiyada olan Samirə dəhşət yaşadı: Azərbaycanlıların əl-qollarını bağlayıb, yerə yıxırlar...
05 iyul 09:29
- Mağazada faciə: Müdir gənc işçini boğub öldürdü - FOTO
05 iyul 00:58
- Ermənistan Rusiyaya NOTA verdi
05 iyul 00:44
- Amerikalıların 40-60 faizi Maskın yeni partiya ideyasını dəstəkləyir – ŞOK NƏTİCƏLƏR
04 iyul 21:56
- .Nişanlısı 32 İLDİR şəhid Mehmanı gözləyirmiş...
04 iyul 19:44
- Prezident Xankəndidə qonaqları qarşıladı
04 iyul 14:08
- Ərdoğan Azərbaycana GƏLDİ
04 iyul 13:56