Bu gün İlaxır - Torpaq çərşənbəsidir !

Bu gün ölkəmizdə İlaxır çərşənbə - Novruz bayramından öncə qeyd edilən çərşənbələrin sonuncusu, Torpaq çərşənbəsidir.
Dörd çərşənbənin tamamlanması ilə Novruzun gəlişi rəsmiləşir. El arasında bu çərşənbə xüsusi ehtiramla anılır və bolluq, bərəkət, yenilənmə rəmzi kimi qəbul edilir. İnanca görə, İlaxır çərşənbədə torpaq oyanır, otlar cücərir, ağaclar tumurcuqlayır, təbiət canlanır və yeni ilin bərəkəti bu gündən başlayır.
İlaxır çərşənbənin ənənələri və ayinləri
İlaxır çərşənbə xalqımızın ən qədim və dərin mənalı bayramlarından biridir. Bu günlə bağlı müxtəlif inanclar, mərasimlər və ənənələr mövcuddur.
Belə ki, İlaxır çərşənbə adətən təsərrüfat işlərinin başlanğıcı hesab edilir. Bu gündən etibarən bağ-bostan, dirrik yerləri əkinə hazırlanır, torpaq becərilir və məhsuldarlıq üçün dualar edilir.
Evlərdə süfrəyə mütləq yaşıllıq nişanəsi olan səməni qoyulur. Səməni təkcə baharın deyil, həm də yeni həyatın, ümidin və yenilənmənin rəmzi sayılır. Süfrədə bolluq və bərəkətin təcəssümü kimi müxtəlif yeməklər, şirniyyatlar və bayram nemətləri hazırlanır.
İlaxır çərşənbənin əsas rituallarından biri tonqal qalamaqdır. Böyük tonqal yandırılır və hər kəs - uşaqlardan böyüklərə qədər bu tonqalın üzərindən yeddi dəfə atlanaraq “Ağırlığım odda yansın, uğurlu, xeyirli il olsun” deyirlər. Bu mərasim insanın bütün pisliklərdən və uğursuzluqlardan təmizlənməsi anlamına gəlir.
Ənənəyə görə, tonqal heç vaxt su ilə söndürülməməlidir. Tonqal özü sönəndən sonra cavan oğlan və qızlar həmin tonqalın külünü yığıb evdən kənar bir yerə, çölə atırlar. Bu o deməkdir ki, ailə üzvlərinin uğursuzluğu, pis niyyətləri və bəlaları küllə birlikdə evdən uzaqlaşdırılır.
İlaxır çərşənbə gecəsi hər kəs öz evində olmalıdır. İnanca görə, əgər kimsə həmin gecəni başqa yerdə keçirərsə, növbəti yeddi il boyunca Novruzu evindən kənarda qarşılayar. Xalqımız İlaxır çərşənbəni xüsusi təntənə ilə qeyd edir. Bayram süfrələri açılır, şirniyyatlar bişirilir, xonçalar hazırlanır.
İlaxır çərşənbədə fal ənənələri
İlaxır çərşənbənin ən maraqlı adətlərindən biri fala baxmaqdır. Qədimdən bəri insanlar bu axşam gələcəyi öyrənmək üçün müxtəlif fal üsullarından istifadə ediblər.
Qulaq falı. Xüsusilə subaylar üçün geniş yayılmış fal növlərindən biri qulaq falıdır. Gənc oğlan və qızlar qonşu evlərin qapısı arxasında dayanaraq ilk eşitdikləri sözə uyğun təzə ildə onları nə gözlədiyini öyrənməyə çalışırlar. Buna görə də İlaxır çərşənbə axşamı evlərdə yalnız xoş sözlər danışılması adət hesab olunur.
İlaxır çərşənbə oyunları
Bayramın əsas şənliklərindən biri müxtəlif oyunlar oynamaqdır.
Qurşaqatdı. Qurşaqsallama, şalsallama, baca-baca və ya nünnünü adlanan bu oyun İlaxır çərşənbənin əsas oyunlarından biridir. Gənclər evlərin qapısına papaq və ya torba ataraq içəri pay istəyirlər.
Təkə oyunu. Cənubi Azərbaycanda məşhur olan bu oyun Novruza on gün qalmış keçirilir. Gənclər ağacdan təkə fiquru düzəldir, onu bəzəyir, boynuna zınqırov asırlar və qapı-qapı gəzir, pay yığırlar.
Yumurta döyüşdürməsi. Bu oyunda iştirakçılar bir-birilərinin yumurtasını döyüşdürürlər. Qırılan yumurta uduzur, qalib isə sonda ən çox yumurta qazanan şəxs olur.
İlaxır çərşənbədə süfrə adətləri
Bayram süfrəsində xüsusi olaraq 7 cür yemək, 7 növ ləziz nemət və ya 7 eyni hərflə başlayan bayram təamları qoyulur. Yeddi müqəddəs rəqəm sayıldığı üçün bolluq, tamlıq və harmoniyanı simvolizə edir.
Xalqımızın gözəl adət-ənənələrini özündə yaşadan İlaxır çərşənbəniz mübarək olsun!
- Qusar rayon Samur bələdiyyəsində nələr baş verib, yaxud Gülnarə Muradxanovanın şər-böhtan məktubları...
7 iyul 2025 15:42
- Ağsuda əməliyyat: 2 ay əvvəl Prezidentin MEDAL verdiyi Sənan Feyzullayev həbs olundu
29 iyun 2025 16:02
- 20 ildən sonra Ermənistan rəhbərliyinin razılığı ilə öz kəndimizə getdim, evimizdə qoca kişi və qadın yaşayırdı - Misir Mərdanov
29 iyun 2025 11:01
- 32 Yaşlı Şəhid Xanımının Səssiz Mübarizəsi - Əzizə FARİZ
27 iyun 2025 10:40
- Rusiyanın öz başına gəldi – Dağlıq Altay türkləri ÜSYAN EDİR
22 iyun 2025 11:12
- Milli Məclis ölkə iqtisadiyyatı üçün çox önəmli qanun layihəsini qəbul etdi
21 iyun 2025 13:58
- Bakıda öz evimizə -kupça- ala bilmirik – Gürcüstanda problemi 2 ilə həll ediblər
18 iyun 2025 23:05
- Azərbaycanın 100 MİLYON dollar ayırdığı məhəllə ilə bağlı MÜHÜM XƏBƏR - FOTO
8 iyun 2025 14:53
- Qırğızıstanın sabiq prezidentinə QANUNSUZ TORPAQ əldə etməyə görə 11 il HƏBS..)))
8 iyun 2025 13:05
- Qusar rayon Samur bələdiyyəsində nələr baş verib, yaxud Gülnarə Muradxanovanın şər-böhtan məktubları...
7 iyul 2025 00:33
- İki gün sonra ÖCALAN daha bir - Tarixi çağırış edəcək
09 iyul 11:42
- Dünyanın ən gülməli ölkələri açıqlandı: Zirvədə gözlənilməz ölkə yer aldı
09 iyul 11:16
- Paraşütlə tullanıb... ÖLMƏK neçəyədir?
09 iyul 10:08
- Naxçıvana Ali Məclis sədri Bakıdan gətirilə bilər
09 iyul 09:47
- Bu gün Azərbaycanda Diplomatiya Günüdür
09 iyul 02:37
- Rusiyada büdcə kəsiri 6 dəfə artıb; Təhlükəsizlik yastığı sürətlə boşalır...
09 iyul 02:30
- Avropa ilə bağlı ŞOK RƏQƏMLƏR - Uşaqlı və uşaqsız ailələrin SAYI
09 iyul 01:27
- Ərdoğan Nəriman Cəlal və ailəsi ilə görüşdü - Fotolar
09 iyul 00:27
- İran Prezidenti: İsrailin Azərbaycan ərazisindən İrana zərbə endirməsi yalandır
08 iyul 23:33
- Bu şəxslərə diplomatik rütbələr verildi - Siyahı
08 iyul 22:53
- Putinin Bakıya göndərdiyi general Kəmaləddin Heydərovla görüşdü
08 iyul 14:04
- Onları vəzifəyə Prezident təyin edəcək - İLK DƏFƏ
08 iyul 13:37
- Dana monopoliyası təkcə mal-qara, Teyyub məsələsi deyil, cənablar, MİLLİ TƏHLÜKƏSİZLİK məsələsidir..
08 iyul 13:05
- SON DƏQİQƏ: Putinin generalı və heyəti Bakıda! Bu gün nələr müzakirə ediləcək?
08 iyul 11:25
- Paraşütlə qayaya çırpılıb ölən Nuranənin fotoları
08 iyul 11:11
- Abşeron Gənclər şəhərciyində partlayış - Yaralılar var
08 iyul 02:27
- Rusiyada intihar edən nazirlə bağlı şok məqamlar: Hamıdan birinci gəlib göz yaşı tökən gənc qadın kimdir?
08 iyul 02:17
- Xəlil Arslanova HÖKM oxundu - 17 İL
07 iyul 23:51
- Aztelekom-un sabiq sədrinin oğlu Alışanovun səsini gizli yazıbmış - Məhkəmədə üzə çıxdı
07 iyul 23:08
- Putinin BU GÜN işdən qovduğu NAZİR özünü ÖLDÜRDÜ – ŞOK
07 iyul 18:06
- Prezident yeni REKTOR təyin etdi
07 iyul 16:03
- Qusar rayon Samur bələdiyyəsində nələr baş verib, yaxud Gülnarə Muradxanovanın şər-böhtan məktubları...
07 iyul 14:57
- Hər ay 500 min icаrə hаqqı аlаn Rəhim Rəhimov dövlətə nə qədər VERGİ ödəyir ?
07 iyul 13:07
- Bu 9 qidanı soyuducunun alt rəfində saxlamaq OLMAZ
07 iyul 12:31
- Sevindik Hüseynov Amerika dövlətini aldatdı: 137 milyon dollarlıq fırıldaq....
07 iyul 12:22
- KRAL şadlıq sarayında FACİƏ: ölən var
07 iyul 12:06
- İlham Əliyev Pakistan Milli Assambleyasının sədrinin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətini qəbul edib
07 iyul 11:51
- 24 yaşlı gəlin öldürüldü, qayınanası yaralandı - Şübhəli qayınatadır
07 iyul 11:11
- Xaricdəki diplomatlarımız Bakıya çağırıldı
07 iyul 10:55
- Dəfninə 3 sevgilisi gələn, dəfələrlə həbs olunan Nazim Hikmətin HƏYATI - VİDEO
07 iyul 10:30