Rusiyaya sığınan LİDERLƏR - Onların taleyi NECƏ OLDU?

Suriyanın devrilmiş pezidenti Bəşər Əsədin Rusiyaya qaçması və sığınacaq alması heç kəs üçün təəccüblü olmadı.
Rusiya vaxtilə dəstək verdiyi liderləri, diktatorları heç vaxt dar ayaqda sahibsiz qoymur. Bəşər Əsəd son illərdə ən çox Moskvaya güvənirdi, indi də elə oraya pənah aparıb.
ABŞ və Avropanın güclü dövlətləri bu sarıdan ardıcıl deyillər. Onlar diktatorlarla, hakimiyyətdə olduqları zaman dostluq, müttəfiqlik edirlər. Ancaq onlar büdrəyəndə, devriləndə, ölkələrindən qaçanda yiyə durmurlar.
Çünki diktatorların böyük korrupsiya cinayətlərindən tutmuş kütləvi insan qətllərinə qədər yüz cür cinayətləri açılır, demokratik dövlətlər isə bu odioz canilərə sığınacaq verməklə həmin cinayətlərə ortaq olmaq istəmirlər, guya ki, sifətlərini qoruyurlar.
Bir neçə parlaq nümunəyə baxaq.
Məlumdur ki, İran hökmdarı Məhəmmədrza şah Pəhləvi hakimiyyətdə olduğu müddət ərzində özünü ABŞ və Böyük Britaniyanın vassalı kimi aparıb, bu iki dövlətin bir sözünü iki etməyib, ölkəsinin sərvətini onlara peşkəş edib.
Ancaq 1978-ci ildə şaha qarşı xalq üsyanı və itaətsizlik başlayanda İranın Qərb müttəfiqləri yavaş-yavaş bu qənaətə gəliblər ki, Məhəmməd Rza Pəhləvinin hakimiyyətdən gedici olduğu və etirazların hərbi yolla yatırılmasının uğurlu alınmadığı şəraitdə şah rejimini dəstəkləməyə ehtiyac yoxdur.
ABŞ-nin o zamankı səfiri Sallivan Pəhləviyə deyib ki, artıq onu ölkədə olması ABŞ üçün arzuolunmazdır. Bundan əlavə, amerikalı general Hayzerin İran zabitləri ilə müxalif islamçılar arasında əlaqələr yaratmağa çalışıb. Məqsəd şahı xərcləmək, hakimiyyətə yeni gələn qüvvələrlə işbirliyinə gedərək ABŞ-nin maraqlarını qorumaq olub.
1979-cu il yanvarın 6-da Qvadelupada ABŞ, Böyük Britaniya, Fransa və Almaniya arasında danışıqlar aparılıb və orada İrandakı vəziyyət müzakirə edilib, sülalə rejimin fatihəsi verilib. Bu görüşdən sonra şah anlayıb ki, Qərb daha monarxiyaya dəstək verməyəcək.
İran şahı Məhəmməd Rza Pəhləvi və ABŞ prezidenti Riçard Nikson
1979-cu il yanvarın 16-da Məhəmməd Rza Pəhləvi şəxsi “Boeing 707” təyyarəsi ilə Tehranı tərk edib və Misirə gedib. Hətta şah Qahirədən başqa yerə aparılacağından qorxduğu üçün uçuş zamanı və uçuşun ilk saatında təyyarəni şəxsən idarə edib. Çünki onun artıq ABŞ-yə etibarı qalmayıbmış, hesab edirmiş ki, Ağ Ev onu tutub Xomeyninin tərəfdarlarına verə bilər.
Devrilmiş şah əvvəlcə Misirə getsə də, sonra Mərakeş, Baham adaları və Meksikaya sığınıb. İranın yeni hakimiyyəti bütün ölkələrdən onun verilməsini tələb edib. Bu arada keçmiş monarxın səhhəti pisləşib. O, müalicə üçün ABŞ-a gələndə, 1979-cu ilin noyabrında ABŞ-nin İrandakı səfirliyinin binası ekstremistlər tərəfindən ələ keçirilib. Dekabrın 15-də ABŞ şah Pəhləvini Panamaya yola salıb. O, bir neçə ay Kontadora adasında yaşayıb, sonra (24 mart 1980-ci ildə) yenidən Misirə köçüb və 60 yaşındaykən orada vəfat edib.
(Maraqlıdır, şah oğlu Məhəmmədrza hansı yaşda hakimiyyətdən devrilmişdisə, diktator oğlu Bəşər Əsəd də təxminən o yaşda hakimiyyətini itirdi).
Bir İran şahı deyil, ABŞ Çili diktatoru Auqusto Pinoçetə də yiyə durmayıb, Nikaraqua tiranı Anastasio Samosaya da, başqalarına da.
Rusiya (SSRİ) isə hələ ötən əsrin 70-ci illərində Çilidə Pinoçet tərəfindən devrilən Alyende hökumətinin ikinci şəxsi Luis Korvalana sığınacaq vermiş, onu ölkədə böyük təmtəraqla qarşılamışdı.
1983-cü ilin avqustunda Korvalan qeyri-leqal şəkildə Çiliyə qayıdıb. Bu, onun Sov.İKP MK-ya müraciətindən və Siyasi Büronun 1983-cü ildə qəbul etdiyi qapalı qərarından sonra baş tutub. O zaman Kreml onun görkəmini dəyişdirən üç plastik əməliyyat təşkil edib.
1992-cü ilin may ayının 14-də yenidən hakimiyyətə qayıtmaq istəyən Ayaz Mütəllibov ertəsi gün AXC-nin rəhbərlik etdiyi etirazçıların təzyiqi ilə ölkədən çıxası olanda Moskvaya üz tutdu. Sonrakı illərdə rəsmi Bakı onu nə qədər tələb etsə də, Rusiya eks-prezidenti Bakıya verməkdən imtina etdi. Kreml hətta həyatının son illərində Mütəllibovun vətəndə asudə yaşamasına qarantiya aldı.
Biri “uğurlu” (1993, iyun), o biri uğursuz (1994, oktyabr), iki qiyam törədən, nəticədə baş nazir postundan qovulan Surət Hüseynov da dar ayaqda Rusiyaya sığındı, ancaq o, kiçik fiqur olduğundan 3-4 ildən sonra qolubağlı qul kimi Azərbaycana verildi. Rusiyaya sığınan başqa xırda fiqurların da aqibəti elə oldu. Ancaq Moskva keçmiş DTK generalı Vaqif Hüseynovu sona qədər Azərbaycana vermədi, çünki Hüseynov onun öz adamıydı.
Qırğızıstanın avtoritar lideri Əsgər Akayev 2005-ci ildə xalq üsyanı ilə vəzifəsindən devriləndə çox ləngimədən Moskvaya sığındı. Eks-prezident hazırda orada yaşayır, işləyir. O, vətənində hələ də arzuolunmaz şəxsdir, amma Moskva onu Bişkekə vermək fikrində deyil.
Ancaq Akayevin devrilməsində əsas rollardan birini oynayan və onun yerinə keçən Kurmanbek Bakiyev 5 ildən sonra (2010-cu ildə) eyni aqibətlə üzləşərək devriləndə Belarusa qaçdı. Belarus prezidenti Lukaşenko ona sığınacaq verdi və Bakiyev Minskdə daşınmaz əmlaklar alaraq, şah kefində yaşamaqdadır.
Ukrayna prezidenti Viktor Yanukoviç 2014-cü ilin 22 fevralında xalq üsyanı nəticəsində devriləndə Rusiyaya yerləşdi və hələ də rus tankının üstündə Kiyevə gedərək vəzifəsinə bərpa olunacağı günü gözləyir. Əslində Rusiya və Ukrayna arasında müharibənin qanlı fazaya keçməsi bu hadisə ilə çox bağlıdır. Rusiya Krım və Donetski Yanukoviçin devrilməsindən sonra işğal etdi, xüsusi hərbi əməliyyatı isə onun devrilməsinin 8-ci ildönümündə başlatdı.
Bunlardan başqa, Kreml Ermənistanda hakimiyyətdən uzaqlaşdırılmış Köçəryan-Sarkisyan tandemini məsafədən qorumaqdadır. Köçəryan istədiyi gün Rusiyadan sığınacaq ala bilər, ancaq o, ölkəsində qalmağı üstün tutur. RF prezidenti Putin isə onu ad günlərində, başqa əlamətdar günlərdə şəxsən arayaraq təbrik edir, ona dəstəyini nümayiş etdirir.
Beləcə, Rusiya bu jestlərlə dünyada və regionda dəstəklədiyi digər dövlət başçılarına mesaj verir ki, qorxmasınlar, bəd ayaqda sığınacaq yerləri var.
İndi hansı daha pisdir: illərlə istifadə olunan avtoritar rejim yiyələrini, diktatorları sonda tərk edib, taleyin ümidinə buraxmaq, yoxsa öz xalqına qarşı cinayət törətmiş odioz adamları sona qədər müdafiə etmək?
Araz Altaylı, Musavat.com
- Abbas Abbasovun Moskvadakı planı necə İFŞA EDİLDİ? - Mehdiyev işində daha bir SENSASİYA
19 oktyabr 2025 08:15
- Bu kəndlərin adları dəyişdiriləcək - SƏBƏBLƏR
18 oktyabr 2025 22:34
- Bakıda iş adamı idman zalında öldü
18 oktyabr 2025 13:27
- Vaxtı keçmiş və istehlaka yararsız məhsullar Veysəloğlu tərəfindən necə məhv edilir? (VİDEO)
16 oktyabr 2025 22:47
- İlham Əliyev bütün Qafqazın şərəfini qorudu - Saakaşvili
16 oktyabr 2025 09:54
- Ramiz Mehdiyevin milyardları və ƏMLAKININ SİYAHISI - ŞOK
15 oktyabr 2025 22:23
- Ramiz Mehdiyev mənə o qədər pislik edib ki... – Misir Mərdanov
15 oktyabr 2025 22:04
- Bu gün Putinlə görüşəcək
15 oktyabr 2025 11:24
- Ramiz Mehdiyevin sonu – həbs dalğası bu məmurları da əhatə edəcək
15 oktyabr 2025 11:03
- Mehdiyevin Kəmaləddin Heydərovun müavini olan general oğlunun aqibəti necə olacaq?
15 oktyabr 2025 01:02
- Abbas Abbasovun Moskvadakı planı necə İFŞA EDİLDİ? - Mehdiyev işində daha bir SENSASİYA
19 oktyabr 08:15
- Əli Həsənov həbs edilə bilər – Fövqəladə iclas
19 oktyabr 00:22
- Bu kəndlərin adları dəyişdiriləcək - SƏBƏBLƏR
18 oktyabr 22:34
- Ramiz Mehdiyev Təhlükəzlik Şurasının üzvlüyündən azad edildi
18 oktyabr 20:42
- İlham Əliyev ABŞ Mərkəzi Komandanlığının komandanını qəbul etdi
18 oktyabr 20:27
- 35 İL əvvəl professor Telman Qurbanovu harada ÖLDÜRDÜLƏR: EA-da KABİNETİNDƏ, yoxsa ? SİRR
18 oktyabr 15:56
- FAİZƏ götürdüyü 800 MANAT borcu qaytara bilmədiyi üçün özünü ÖLDÜRDÜ
18 oktyabr 14:48
- Bakıda iş adamı idman zalında öldü
18 oktyabr 13:27
- Azərbaycan Prezidenti Xəzər dənizini xilas etmək üçün Xəzəryanı ölkələri birgə tədbirlərə çağırıb
18 oktyabr 11:51
- Mehdiyevin -ƏSA Akademiyası- nın son pərdəsi
18 oktyabr 11:23
- Mehriban Əliyeva: Azərbaycandakı sülh və əmin-amanlıq əbədi olsun!
18 oktyabr 10:26
- Putinlə istənilən formatda danışmağa hazıram – Ukrayna lideri atəşkəs çağırışı etdi
18 oktyabr 01:57
- Ramiz Mehdiyev Təhlükəsizlik Şurasından da çıxarılır - Mədət Quliyevdən açıqlama
18 oktyabr 00:51
- Müstəqilliyimizin bərpasından 34 il keçir
18 oktyabr 00:37
- Prezident Komissiya yaratdı, sədr və üzvlər təyin etdi
17 oktyabr 22:46
- Ramiz Mehdiyevin ailə üzvlərinin ölkədən çıxışına STOP qoyuldu
17 oktyabr 22:37
- Prezident o görüşdən danışdı - Yeni dövr başladı +Video
17 oktyabr 08:25
- SON DƏQİQƏ! Zelenski Vaşinqtondadır
17 oktyabr 02:16
- Füzuli Şəhəri Günüdür
17 oktyabr 00:43
- Vaxtı keçmiş və istehlaka yararsız məhsullar Veysəloğlu tərəfindən necə məhv edilir? (VİDEO)
16 oktyabr 22:47
- Xalq artisti Ramiz Quliyev II Fəxri xiyabanda dəfn olundu
16 oktyabr 22:38
- İlham Əliyev: Azərbaycanla Fransa arasında anlaşılmazlığa səbəb olan məsələlər keçmişdə qaldı
16 oktyabr 22:26
- Keçmiş vəkil Adəm Məmmədovun əmisinə hökm oxundu
16 oktyabr 21:59
- İlham Əliyev bütün Qafqazın şərəfini qorudu - Saakaşvili
16 oktyabr 09:54
- Ramiz Mehdiyevin milyardları və ƏMLAKININ SİYAHISI - ŞOK
15 oktyabr 22:23
- Ramiz Mehdiyev mənə o qədər pislik edib ki... – Misir Mərdanov
15 oktyabr 22:04
- Sabir Rüstəmxanlıdan Ramiz Mehdiyevə sərt mesaj !
15 oktyabr 21:54
- Elmira Axundova dünən =ağsaqqalım= dediyi Ramiz Mehdiyevin bugünkü taleyinə münasibətini açıqladı
15 oktyabr 16:11
- Prezident ATƏT sədrini qəbul etdi (YENİLƏNİB)
15 oktyabr 16:03
- Ramiz Mehdiyevin MAA NƏ DAXLI VAR ? )) - Əli Həsənov
15 oktyabr 13:54