Niyə 1976 xəritəsinə razı olduq? Göyçə masadadır? - Sensasion detal
Keçmiş xarici işlər naziri Tofiq Zülfüqarovun Axar.az-a müsahibəsi:
- Tofiq bəy, Ermənistan Qazax istiqamətində delimitasiyanı uğurlu adlandırır və bütün delimitasiya prosesinin 1976-cı ilin xəritəsinə əsasən olmasını istəyir. Sizcə, bunun səbəbi nədir?
- Çünki Ermənistanın ərazisi sovetləşmədən sonra 3 dəfə böyüyüb. Onlar istəyir ki, bu əraziləri tam saxlasınlar və buna görə də bütün sərhədin 1976-cı ilin xəritəsi ilə delimitasiya edilməsini arzulayırlar.
- Bu xəritəni əsas götürmələrində Almatı Bəyannaməsinə istinad etdiklərini çox tez-tez vurğulayırlar.
- Almatı Bəyannaməsində ümumiyyətlə xəritə, ölkələrin sərhədləri haqda heç nə yoxdur.
- Sizcə, sərhədin delimitasiyası 1976-cı il xəritəsi ilə davam edəcək?
- Qətiyyən! Azərbaycanın rəsmi mövqeyi bəllidir. Bu proses ümumi olaraq 4 kəndlə bağlıdır. Çünki sərhədin məhz bu hissəsi (Qazax-Tavuş sərhədi – red.) 1920-ci ildən dəyişməyib. Əgər Almatı Bəyannaməsinin prinsipini götürsək, məntiqlə belə çıxır ki, Sovet dövrünün ilk günündə olan sərhədlər əsas götürülməlidir. Sovet dövrü Azərbaycanda 1920-ci ilin aprelindən başlayır. Ermənistan isə Rusiya tərəfindən noyabrda işğal olunub. Yəni sərhədin digər hissələrinin delimitasiya prinsipləri məsələsi hələ açıqdır. Hazırda sərhədin təxminən 1 faizi müəyyənləşib.
- Zəngəzur, Göyçənin verilməsi də Sovet dövründə olub. Həm də bu ərazilər verilərkən xalqın rəyi soruşulmayıb, referendum keçirilməyib.
- Zəngəzur 1920-ci ilin 30 noyabrında Ermənistana verilib, 1922-ci ildə isə Göyçə mahalı bizdən alınıb, 1929-cu ildə Mehri. Sovet İttifaqı dağılandan sonra isə məntiqə uymayan vəziyyət yaranıb. Bu da ondan ibarətdir ki, Azərbaycanın ərazisi süni şəkildə iki hissəyə bölünüb – söhbət Azərbaycanın əsas ərazisi ilə Naxçıvandan gedir. Azərbaycan da bu məsələni ortaya qoymaqdadır.
İkinci məsələ odur ki, Cənubi Qafqazın ən böyük şirin su hövzəsi Göyçə gölüdür və onun bu və ya digər şəkildə səviyyəsini saxlamaq üçün Azərbaycandan gələn çaylar da iştirak edir, məsələn, Arpaçay (Arpaçaydan Göyçə gölünə kanal çəkilib – red.). Azərbaycan-Ermənistan sərhədi o vaxtlar Göyçə gölünün ortasından keçib. İndi də məntiqi olaraq gündəmə gətiririk ki, SSRİ vaxtı bir dövlətin içindəydik, yanaşma da fərqli idi. Hazırda müstəqil dövlətik, gəlin, bu məsələni də araşdıraq.
- Yəni 1976-cı il xəritəsi bütün sərhəd üçün əsas götürülə bilməz!
- Tamamilə doğrudur. Zəngəzuru Ermənistana sovetlər verib, heç bir referendum olmadan, konstitusiyaya zidd şəkildə. Bu “payı” işğalçı administrasiya bağışlayıb, burda Azərbaycan xalqının iradəsi olmayıb. O cümlədən, Göyçə mahalı da eyni qayda ilə verilib. Ona görə də hazırda bu məsələni qaldırırıq: biz dədə-baba torpaqlarımızdan niyə imtina etməliyik?!
- Tofiq bəy, Azərbaycan və Ermənistanın Paris Sülh Konsransında - 1920-ci il 11 yanvarında de-fakto müstəqilliyi tanınıb və xəritələr də təqdim edilib. Hazırda həmin xəritələr Fransada saxlanılır. Bu xəritələr gündəmə gələ bilərmi?
- Məncə, bu bir qədər fərqli məsələdir və prosesi mürəkkəbləşdirir. Amma Almatı Bəyannaməsi ilə də davam etmək mümkündür və işi də asanlaşdırır. Çünki Azərbaycan artıq Almatı Bəyannaməsinin prinsiplərinə razılıq verib. Əslində Almatı Bəyannaməsi prinsipinin razılaşdırılması o deməkdir ki, biz sovet dövrü sərhədlərini məntiqi olaraq qəbul edirik. Sadəcə, bəziləri elə düşünür ki, Almatı Bəyannaməsi ilə prosesin başlamasını qəbul etməyimiz bizim Zəngəzurdan, Göyçədən imtina etməyimiz deməkdir. Halbuki qətiyyən belə deyil. Sovet dövrü sərhədlərini qəbul ediriksə, bu, 1920-ci il xəritəsi də ola bilər. Çünki dediyim kimi, Almatı Bəyannaməsində ölkələrin sərhədləri, xəritələri haqda heç nə yoxdur. Xüsusi ilə qeyd etmək lazımdır: Rəsmi mövqeyimiz bundan ibarətdir ki, sərhədlərin müxtəlif hissələri müxtəlif illərin xəritələri əsasında delimitasiya və demarkasiya oluna bilər. Qazaxla sərhəd xatırlatdığım səbəbə görə 1976-cı il xəritəsi ilə delimitasiya olundu. Amma digər ərazilərdə tamamilə fərqli xəritələr əsas götürülməlidir və götürüləcək də.
- Zahid Orucdan SENSASİON ÇIXIŞ- Əliyevin Fransanı parçalamasına nə qədər imkan veriləcək ..
30 may 2024 17:34
- 13 yaşında ilk ixtirasını edən, 22 yaşında isə "Google"da mühəndis olan azərbaycanlı (FOTO)
26 may 2024 18:30
- Sumqayıtın İcra başçısından Prezidentə AÇIQ ŞİKAYƏT - İş adamlarının 3 milyon manatlıq borcu qaytarılmır
26 may 2024 18:12
- Səni -yarım srok-a içəridən çıxartdıracağam - Həbib Axundovun şərikinə verdiyi vədin tarixçəsi
26 may 2024 12:19
- Azərbaycanda xanım vəkil bir ailəni belə soydu: Aksion filmlərin yaşanmış ssenarisi – REPORTAJ
25 may 2024 13:53
- İntim videolar çəkən polkovniklə bağlı ŞOK AÇIQLAMA
18 may 2024 11:06
- Oliqarx Mikayıl İsmayılovun keçmiş gəlinindən ŞOK AÇIQLAMALAR-VIDEO
16 may 2024 18:04
- Prezident bu qurumun ləğv edilməsinin vaxtı çatdığını bildirir
15 may 2024 13:22
- Prezident qəbul keçirdi - Fotolar - Yenilənib
14 may 2024 13:17
- Zakir Fərəcov korrupsiyaya bulaşanları niyə qoruyur
14 may 2024 13:28
- 15 il Moskva DTK-sına rəhbərlik edən general – o, yalnız Brejnevlə hesablaşıb
02 iyun 19:32
- Mahmud Əhmədinejad da namizədliyini irəli sürdü
02 iyun 16:59
- İlham Əliyev italiyalı həmkarını təbrik etdi
02 iyun 13:47
- Qazaxda DƏHŞƏT: bəy toyuna bir gün qalmış özünü asdı
01 iyun 17:42
- Prezident onları təltif etdi - Siyahı
01 iyun 14:43
- YAŞAT” Fondu və “Nar” şəhid övladlarını təbrik etdi - Foto
01 iyun 14:38
- 1 İyun - Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günüdür
01 iyun 12:50
- Bakıda 139, Tbilisidə 200 ambulans fəaliyyət göstərir...
31 may 16:41
- Prezident icra başçısını işdən çıxardı
31 may 16:30
- Elxan Nəcəfov nazir oldu
31 may 12:38
- Doğuşda öldüyü deyilən uşaqları 33 il sonra qarşılarına çıxdı - Fotolar
31 may 10:51
- Lalə Şövkət deputatlığa namizəd olacaq? - Oğlu danışdı
30 may 20:08
- Zahid Orucdan SENSASİON ÇIXIŞ- Əliyevin Fransanı parçalamasına nə qədər imkan veriləcək ..
30 may 17:34
- Milli Xalça Muzeyinə direktor təyin olundu
30 may 16:29
- Lalə Şövkət siyasətə qayıdır? - Yeni hərəkat yaradıldı
30 may 16:14
- Keçmiş həyat yoldaşı Anar Məhərrəmovu yenidən məhkəməyə verdi
30 may 11:50
- Prezident müraciət ünvanladı
30 may 11:40
- NAR-ın dəstəyi ilə hazırlanan jestdili.az saytının istifadəçilərinin sayı ikiqat artdı
30 may 09:49
- Onlara Qarabağ Universitetində vəzifə verildi (SİYAHI)
29 may 18:56
- Əvəz Ələkbərovun oğluna vəzifə verilib
29 may 16:02
- General-mayor ehtiyata buraxıldı
29 may 14:17
- Barəsində açıq cinayət işi olan Gündüz Əliyev xarici ölkəyə necə gedib-gəlir? - MÜƏMMA
29 may 14:13
- Prezident Xocalıda evləri bir-bir gəzdi - Video
29 may 11:11
- Bakıda stadionu satanlara cəza istənildi: Dələduzluğa kim rəhbərlik edib?
28 may 16:46
- Mustafa Abbasbəyli işdən çıxdı - Yeni vəzifəyə getdi
28 may 16:35
- Azərbaycanın keçmiş müdafiə naziri vəfat etdi (FOTO)
28 may 12:55
- Prezident Ağdamda dörd kəndin təməlini qoydu
28 may 12:49
- Azərbaycanda Müstəqillik Günü qeyd olunur
28 may 11:05
- Hərbçimiz su kanalında boğuldu
27 may 16:44
- Eminlə Alyona 2-ci dəfə evləndi
27 may 16:28