Böyük siyasəti ləyaqətlə tərk etmək üçün...
Maraqlı14 dekabr 2020 16:12

Hüseynbala Səlimov
Dünya liderlərinin az qala yarısının Co Baydeni ABŞ-ın prezidenti seçməsinə baxmayaraq hazırkı prezident Donald Tramp cığallıq etməkdə, hər gün seçkini özünün udması illə bağlı "acı” bəyanatlarla çıxış etməkdə davam edir. Biz bu sətirləri yazarkən D.Trampın hətta bir vaxt özünün təyin etdiyi hakimlərin çalışdığı Ali Məhkəməyə də iddia ilə müraciət edəcəyi bildirilirdi.
Hamı Trampı "orijinal” bir adam kimi tanıyır. Özünün prezidentlik müddətində o, kifayət qədər problem yaratsa da, amerikalılar yenə də ümid edir ki, Trampı Ağ Evdən güclə çıxarmağa ehtiyac qalmayacaq və bəzi rusiyalı müəlliflərin "amerikalı Jirinovksi” adlandırdığı bu adam özündə mənəvi güc tapıb məğlubiyyətini etiraf edəcək.
Elə də aydın deyil: Axı Tramp nəyə çalışır? Bəziləri yazır ki, hazırkı ABŞ prezidenti ona bütün prezidentlik müddətində yaşadılmış mənəvi əzab və iztirabların əvəzini çıxır – bəli, söhbət ötən seçkilərdəki "rus izindən” gedir.
Digərlərisə D.Trampın davranışındakı motivləri onun xarakterində axtarmağı məsləhət görür. Məlum olduğu kimi, ABŞ prezidenti özü haqqında çox yüksək, hətta izafi bir dərəcədə yüksək fikirdədir.
Ona gəlir ki, məhz onun boynuna beynəlxalq münasibətlərin bütün arxitekturasını təzədən nəzərdən keçirmək və dəyişmək missiyası düşüb və bunun nəyə gətirib çıxardığı da məlumdur: NATO demək olar ki, iflic olmuşdu, İngiltərə kimi ölkə Avropa İttifaqını tərk etdi və bir neçə ölkə də onun seçimini təkrar etmək eşqinə düşmüş, ABŞ prezidentinin anti -qlobalizmi ilə zəhərlənmişdi...
Hamı bizimlə razılaşar ki, ikinci ambisiyalı nüvə dövləti heç bir tabu bilməyən Rusiyadır, özünün iqtisadi inkişaf templərilə çoxunda qısqanclıq yaradan Çin deyildir. Amma Tramp ABŞ-ın təzyiq vektorunu Rusiyadan Çinə tərəf çevirməyə çalışırdı.
Bir daha qeyd edirik ki, bəlkə də gələcəkdə Çin də özünün geosiysi iddiaların bəyan edəcək, amma indi real olanı Çin təhlükəsi yox, Rusiya təhlükəsidir. Əlbəttə ki, bu sətirləri koronavirusa görə Çinə acıqlı olanlar etirazla qarşılayacaqlar, di gəl, reallıq budur ki, Səmaaltı İmperiya hələki özünün uzaq Afrikadakı bircə hərbi bazası ilə öyünə bilər.
Siyasi müşahidəçilərin əksəriyyəti Trampın hərəkətlərini qeyri-ciddi qəbul edir və hesab edir ki, o, bütün hallarda vaxtı çatanda sakitcə Ağ Evi tərk edəcəkdir. Amma bəzi amerikalı siyasi təhlilçilər qeyd edir ki, buna bənzər hal artıq ABŞ tarixində olubdur: bəli, Tramp da oxşar yolla hakimiyyətin dəyişməsi prosesini uzada bilər...
Amma qeyd etdiyimiz kimi, onun davranışı, bəyanatları daha çox qeyri-ciddi fonda qəbul olunur.
Real demokratikləşmə dərəcəsinə görə politoloqlar ölkələri liberal və totalitar demokratiyalara, əsl hüquqi demokratiyalara və elektoral demokratiya ölkələrinə bölürlər. Biz isə bu sistemdən üç alt – sistem ayırardıq: demokratik ölkələr, dayanıqlı demokratiya ənənələri olmayan ölkələr və bir də qeyri-demokratik ölkələr.
Aydın məsələdir ki, bu təsnifatda ABŞ-ı yalnız demokratik ölkələrin cərgəsinə, özü də ön cərgəsinə aid etmək olar. Amma bəzən elə olur ki, qeyri-demokratik insanlar öz eqolarını təmin etmək üçün, özlərinin qeyri –demokratik məqsədlərinə çatmaq üçün demokratiyadan və onun hüquqi prosedurlarından istifadə etməyə çalışırlar.
Prinsipcə, D.Tramp da bunu edə bilər. Amma qanunlardan başqa əxlaq və mədəniyyət də var.
Qanunlar bizə xoş gəlməyə bilər, amma biz əxlaqlı və mədəni adamlar kimi qalmalıyıq. Əlbəttə ki, ABŞ demokratiyası, xüsusən də onun seçki sistemi ideal deyil, amma demək ki, ABŞ-da seçki saxtalaşdırılır, bu, heç sözsüz ki, onun siyasi gerçəkliyini çox ciddi təhrif etmək olardı...
Müxtəlif ölkələrdə seçkilər zamanı çox sürprizlər, gözlənilməz hallar yaşanıb. Məsələn, İkinci dünya müharibəsindən dərhal sonra ingilislər U.Çerçillə və onun partiyasına səs vermədilər. Tarixçilər o vaxt böyük Çerçillin iki kəlam söylədiyini deyirlər. Bir hissəsinə görə, Çerçill belə deyib ki, özünün böyük oğullarına qarşı sayğısızlıq böyük millətlərin xüsusiyyətidir. Başqa birilərinə görə isə, o, deyibmiş: "Demokratiya elə budur! Məgər biz bunun üçün vuruşmurduqmu?”...
Oxşar xəbərlər
- Ramiz Mehdiyev onu vəzifədən qovdu
19 aprel 2021 13:31
- Lukaşenkoya qarşı sui-qəsdin təfərrüatları
19 aprel 2021 12:07
- Nazim İbrahimovun qardaşı həbs edildi
17 aprel 2021 17:33
- Qəbulda qohumbazlıq, korrupsiya tüğyan edirdi - Məleykə
17 aprel 2021 14:42
- “Kommersant” Kremli fakt qarşısında qoydu: “İsgəndər-M” Ermənistana necə verilib?
16 aprel 2021 18:29
- "Laçın koridoru" məsələsində yol verdiyimiz ciddi səhv
15 aprel 2021 10:50
- Bakıda narkotik və əxlaqsızlığı təbliğ edən uşaq geyimləri Fotolar
14 aprel 2021 12:27
- Rüstəm Usubov da həbs olunur
14 aprel 2021 07:58
- Moskvada öldürülən Gəncəli Albertin həyatı VİDEO)
13 aprel 2021 17:56
- Niyə bəzən hava proqnozları düz çıxmır?
13 aprel 2021 14:10
Xəbər lenti
- Allahşükür Paşazadənin növcavan vaxtları - FOTO
20 aprel 00:07
- Bakıda 4-cü kurs tələbəsi intihar etdi
19 aprel 23:29
- “Azercell”ə yeni prezident təyin olundu
19 aprel 23:13
- Abel Məhərrəmovun səfir oğlu geri çağırıldı
19 aprel 22:49
- Prezident onu İspaniyaya səfir təyin etdi
19 aprel 13:44
- Ramiz Mehdiyev onu vəzifədən qovdu
19 aprel 13:31
- Lukaşenkoya qarşı sui-qəsdin təfərrüatları
19 aprel 12:07
- Prezident açılışa qatıldı - Fotolar
19 aprel 10:58
- “Puşkin rus deyildi ..” – Poznerdən iddia
18 aprel 23:14
- Tanınmış aktyorun ölüm xəbəri yayıldı
18 aprel 22:48
- Azərbaycanlı avtoriteti öldürən şəxs bacısını doğradı, yeznəsinin qulağını kəsdi
18 aprel 18:42
- Azərbaycanda avtomobil idarə edən 3 xanım var idi, mən, Flora Kərimova və...
18 aprel 16:27
- Şahzadə Filip dəfn edildi - Fotolar
18 aprel 13:47
- İsraildə tibbi maska taxma tələbi ləğv edildi
18 aprel 12:51
- Lukaşenko və övladlarına qarşı sui-qəsd oldu
18 aprel 00:40
- “Sonuncu” filmi Rotterdam Beynəlxalq Film Festivalında - FOTO/VİDEO
17 aprel 19:56
- Xanımını itirdi, özü şəhid oldu, qızı tək qaldı
17 aprel 19:18
- Atatürkün dostunun qızı ilə evlənən azərbaycanlı aktyor
17 aprel 18:43
- Nazim İbrahimovun qardaşı həbs edildi
17 aprel 17:33
- Qəbulda qohumbazlıq, korrupsiya tüğyan edirdi - Məleykə
17 aprel 14:42
- Krım tatarları Ərdoğanı Krıma dəvət etdi
17 aprel 14:18
- Acından Hüseyn Abdullayevin vəziyyəti ağırlaşdı
17 aprel 14:05
- Bakıda iki qadın hosteldə boğularaq öldü
17 aprel 00:34
- “Kommersant” Kremli fakt qarşısında qoydu: “İsgəndər-M” Ermənistana necə verilib?
16 aprel 18:29
- Azərbaycanda partiya sədri vəfat etdi - FOTO
16 aprel 15:48
- Abşeronda İtləri güllələyərkən 13 yaşlı oğlanı vurdu
16 aprel 14:01
- “Şahbaz iki dəfə məni başımdan vurub dedi ki...” - XƏYANƏTKARLAR
16 aprel 12:28
- Xalq artisti Eldar Quliyev vəfat etdi
16 aprel 10:59
- Günel Həsənli ilə bağlı videodakı Mahir danışdı...
16 aprel 10:51
- Zelenski ukraynalıları Türkiyədə dincəlməyə çağırdı
16 aprel 10:43
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya