Tehranda rus səfirliyinə hücum zamanı məşhur şair və dramaturq Qriboyedov öldürülür
11 fevral 1829-cu il. Tehranda rus səfirliyinə hücum zamanı səfirliyin əməkdaşları, eləcə də səfir, məşhur şair və dramaturq Aleksandr Qriboyedov öldürülür.
Qacarlar dövründə səfirliklər Təbrizdə yerləşirdilər. Amma Qriboyedov öz etimadnaməsini şaha təqdim etmək üçün Tehrana yollanır. Türkmənçay müqaviləsinin 15-ci maddəsinə uyğun olaraq, şahın təbəələri bir il müddətində Rusiya ərazisinə köçə bilərdilər. Bu maddədən əsasən ermənilər yararlanırdılar. Rusiya səfirliyinin Tehranda olduğu zaman da xeyli erməni müraciət edərək köçmək üçün yardım istəyir. Onlardan biri də şah hərəmxanasının xədimi, baş xəzinədar mirzə Yaqub Markaryan olur. Xədim İran dövlətinin xeyli sirlərindən agah idi və onun səfirliyə sığınması sarayda narahatlıq doğurur. Amma Türkmənçay müqaviləsinə görə buna mane olmaq üçün əsas yox idi. Belə olduqda, mirzə Yaqubun guya xəzinədən oğurluq etməsi bildirildi və bu əsasla Qriboyedovdan onun geri verilməsi istənildi. Amma səfir imtina etdi. Şahın qohumu Allahverdi xanın hərəmxanasından iki erməni qadının da qaçıb rus səfirliyinə sığınması gərginliyi daha da artırdı. Türkmənçay müqaviləsinə görə Qacarlar gümüş pulla 20 milyon rubl təzminat ödəməli idilər. Bu təzminat İranda vergilərin artırılmasına, əhalinin güzərənanın pisləşməsinə, dolayısı ilə ruslara nfrətin güclənməsinə səbəb olmuşdu. Qriboyedovun başqa yekəxana hərəkətləri ilə yanaşı “xalxın arvadları”nı qaytarmaması narazılığı daha da artırdı. Fevralın 11-də qəzəbli kütlə Rusiya səfirliyi yerləşən evə hücum etdi. Kazaklardan ibarət konvoy səfirliyi müdafiə etməyə çalışdı, amma qüvvələr bərabər deyildi. Maltsev soyadlı bir nəfərdən başqa 35 nəfərlik konvoy və 3 səfirlik işçisinin hamısı öldürüldü. Tanınmaz hala düşən Qriboyedovun cəsədi əlindəki çapıq izindən tanındı. Fətəli şah üzrxahlıq etmək üçün nəvəsi Xosrov mirzəni (Abbas Mirzənin oğlu) bahalı hədiyyələrlə, o cümlədən 88,7 karat çəkisi olan “Şah” almazı ilə Peterburqa göndərdi. Almaz XV əsrdə Hindistanda tapılmış və bir müddət Böyük Moğollara məxsus olmuşdu. Nadir şahın Hindistan səfərindən sonra İrana gətirildi. Baş verən hadisə Fətəli şahın üzrxahlığı, sağ qalan Maltsevin Qriboyedovun özünü yekəxana aparması barədə şahidiyi, eləcə də Rusiyanın özünün maliyyə vəziyyətinin ürəkaçan olmaması üzündən yeni Rusiya-İran müharibəsinə səbəb olmadı. Çar I Nikolay hətta İranın maliyyə vəziyyətini nəzərə alaraq təzminatın ödənilməsində 5 illik fasilə verməyə razı oldu. “Şah” almazı hazırda Rusiyanın Almaz fondunda saxlanılır.
"Tarixçi" teleqram kanalı https://t.me/yadigarsadigli
Yadigar Sadıqlı
- İşdən çıxarılan məşhur cərrah danışdı
8 may 2024 10:22
- Hitlerin dağıdılmış bazasında tapılan qolları və ayaqları olmayan skeletlər arxeoloqları dəhşətə gətirdi (FOTO)
8 may 2024 00:22
- 500 illik zavod görün hansı sirrin üstünü açdı
7 may 2024 00:32
- Zakir Fərəcovla Gündüz Əliyevin 3 milyonluq yeyintisi - Prezidentə və Baş Prokurora DOSYE verildi
7 may 2024 01:02
- Ölmüş adamla ailə qurmağa qanunla haqqı olan fransızlar - Elbəyi Həsənli Parisdən yazır
3 may 2024 19:57
- Prezident Səudiyyə Ərəbistanının energetika nazirini qəbul etdi
3 may 2024 12:58
- Zakir Fərəcov – Gündüz Əliyev cütlüyünün ağılasığmaz cinayət əməlləri – Prezidentə MÜDHİŞ faktlar
3 may 2024 12:45
- İndiki nazirlərin çoxunu tanımıram - Elmar Məmmədyarovla müsahibə
3 may 2024 11:51
- Bakcell çempion şahmatçı Ülviyyə Fətəliyevanı təbrik etdi - Fotolar
2 may 2024 21:18
- Dramatirix Hüseynbala Mirələmova Türkiyənin xüsusi mükafatı təqdim edildi (FOTO)
2 may 2024 18:19
- Bakıda kanalizasiya daşdı, evlər su altında qaldı - Video
08 may 16:23
- Azərbaycanda yeni idman növü yaradıldı
08 may 12:50
- Prezidentlərin geniş tərkibdə görüş keçirilir (YENİLƏNİB)
08 may 12:25
- İşdən çıxarılan məşhur cərrah danışdı
08 may 10:22
- Hitlerin dağıdılmış bazasında tapılan qolları və ayaqları olmayan skeletlər arxeoloqları dəhşətə gətirdi (FOTO)
08 may 00:22
- Bolqarıstan Prezidenti Azərbaycandadır
07 may 20:42
- Putin and içdi - Video - Yenilənib
07 may 16:18
- Novruz Məmmədov vəzifəsindən azad edildi
07 may 15:58
- İlham Əliyevin Robert Fitso ilə geniş tərkibdə görüşü başlayıb
07 may 14:24
- Bakıda 41 yaşlı prokuror yol qəzasında vəfat etdi
07 may 14:18
- Allahverdi İsrafilov və qohum-əqrəbası BakI Dövlət Sirkini zəbt edib…
07 may 12:14
- Direktor cərrahı işdən çıxardı, cəzalandırıldı
07 may 11:42
- Azərbaycanı Naxçıvanla birləşdirəcək yoldan görüntülər (VİDEO)
07 may 08:55
- Füzulidə dağıntıların miqyasını görəndə çox təsirləndim - ABŞ səfiri
07 may 02:11
- Sabiq qaçaq səfirin Ramiz Mehdiyevə gizli məktubu üzə çıxdı- SENSASİON ADLAR, ŞOK TƏLƏBLƏR
07 may 01:46
- Özbəkistanda ROBOT -POLISlər ilk dəfə küçəyə patrul xidmətinə çıxıb –VİDEO
07 may 01:30
- SSRİ xəritələrinə baxın: o ərazilər Azərbaycanındır - Tomas de Vaal
07 may 01:20
- Jurnalist Afət Telmanqızından sabiq səfirə SƏRT CAVAB- Satqın sözü sənə yaraşır
07 may 00:53
- Bakıda 17 min manata pişik satılır (VİDEO)
07 may 00:41
- 500 illik zavod görün hansı sirrin üstünü açdı
07 may 00:32
- Elçin Quliyev III Çarlzla bir arada - Fotolar
07 may 00:25
- Zakir Fərəcovla Gündüz Əliyevin 3 milyonluq yeyintisi - Prezidentə və Baş Prokurora DOSYE verildi
07 may 00:10
- Alimlər 2700 ildən çox yaşı olan Assuriya məbədinin sirrini açdı
04 may 22:25
- Şəkidə 59 yaşlı kişi iki nəfəri odlu silahla qətlə yetirdi
04 may 18:31
- İsa Qəmbər yenidən başqan seçildi - Yenilənib - Fotolar
04 may 17:23
- Tanışının qulağını dişlədi - Həbs olundu
04 may 13:39
- Adil Əliyevin ailəsinə ağır itki
04 may 12:01
- Bu gün İsa Qəmbər yenidən Müsavat başqanı ola bilər - Yenilənir
04 may 11:51
- Saqqallı tələbə QALMAQALI böyüdü- Təhsil eksperti od püskürdü -VİDEO
03 may 21:47
- Mircamal Həşimov yeni vəzifəyə TƏYİN OLUNDU
03 may 21:25