- Komitə İRŞAD-dan kompüter aldı, özünü dərdə saldı — FAKT
- Bakcell çempion şahmatçı Ülviyyə Fətəliyevanı təbrik etdi - Fotolar
- Dramatirix Hüseynbala Mirələmova Türkiyənin xüsusi mükafatı təqdim edildi (FOTO)
- Gecə-gündüz QARANLIQ və ÇİRKAB işlərə bulaşan Gündüz Əliyev kimdir – Fərəcovun “sağ əli”nin milyonluq cinayətləri...
- Ölkədən 6 MİLYARD pul çıxarıb ? ŞOK
DSMF-nin şöbələri ailə başçısını itirməyə görə pensiyanı düzgün hesablayırmı?
Ailə başçısını itirməyə görə pensiyaların düzgün hesablanmaması barədə NUH İnformasiya Agentliyinə ( NUH.az ) tez-tez vətəndaşların müraciətləri daxil olur.
Məsələ aydınlıq gətirmək üçün tanınmış vəkil Balabəy Məlikova müraciət etdik.
Vəkilin dediklərini olduğu kimi dərc edirik:
“Ailə başçısını itirməyə görə əmək pensiyasının məbləği” barədə “Əmək pensiyaları haqqında” AR Qanununda aşağıdakı norma mövcuddur:
18.1. Ailə başçısını itirməyə görə əmək pensiyasının baza hissəsinin məbləği hər iki valideynini itirmiş uşaqların və vəfat etmiş tənha ananın uşaqlarının hər biri üçün, habelə vəfat etmiş ailə başçısının bir ailə üzvü olduqda və ya bu Qanunun 14.1-ci maddəsinə əsasən pensiya hüququ olan bir ailə üzvü qaldıqda həmin şəxs üçün yaşa görə əmək pensiyasının baza hissəsinin 100 faizi məbləğində, digər ailə üzvlərinin hər biri üçün isə yaşa görə əmək pensiyasının baza hissəsinin 50 faizi məbləğində hesablanır (bu maddə 2017-ci il iyulun 1-dək qüvvədədir).
Qanunun bu norması ilə bir ailə üzvü olduqda və ya qanunun 14.1-ci maddəsinə əsasən pensiya hüququ olan bir ailə üzvü qaldıqda həmin şəxs üçün yaşa görə əmək pensiyasının baza hissəsinin 100 faizi məbləğində pensiyanın hesablanması müəyyən olunur. Qanunun 14.1-ci maddəsində ailə başçısını itirməyə görə əmək pensiyası hüququ olan şəxslərin dairəsi aşağıdakı kimi müəyyən olunmuşdur:
14.1. Vəfat etmiş və ya həlak olmuş ailə başçısının öhdəsində olan (vəfat edənin tam təminatında olan və ya ondan özlərinin yaşayışı üçün daimi və əsas vəsait mənbəyi kimi kömək alan) aşağıdakı ailə üzvlərinin ailə başçısını itirməyə görə əmək pensiyası hüququ vardır:
14.1.1. vəfat etmiş və ya həlak olmuş şəxslərin övladları:
14.1.1.1. 18 yaşına çatmamış;
14.1.1.2. 18 yaşına çatanadək sağlamlıq imkanlarının məhdudluğu müəyyən olunmuş 18 yaşından yuxarı əlil;
14.1.1.3. təhsil müəssisələrinin əyani şöbəsində təhsil alanlar, lakin ən çoxu 23 yaşına çatanadək;
14.1.2. ata, ana, ər, arvad bu Qanunun 7-ci maddəsinə uyğun olaraq müəyyən edilmiş pensiya yaşına çatmışdırsa, yaxud I və ya II qrup əlildirsə;
14.1.3. yaşından və əmək qabiliyyətindən asılı olmayaraq valideynlərdən biri və ya ər (arvad), yaxud baba, nənə, qardaş, bacı vəfat etmiş və ya həlak olmuş ailə başçısının 8 yaşına çatmamış uşaqlarına, qardaşlarına, bacılarına, nəvələrinə baxırsa və işləmirsə.
Yuxarıda istinad etdiyim qanunun 18.1-ci maddəsinin mənasından görünür ki, hər iki valideynini itirmiş uşaqların və vəfat etmiş tənha ananın uşaqlarının hər biri üçün, habelə vəfat etmiş ailə başçısının bir ailə üzvü olduqda və ya 14.1-ci maddəsində sadalanan pensiya hüququ olan bir ailə üzvü qaldıqda həmin şəxs üçün yaşa görə əmək pensiyasının baza hissəsinin 100 faizi (110 manat) məbləğində pensiya hesablanır. Normanın “digər ailə üzvlərinin hər biri üçün isə yaşa görə əmək pensiyasının baza hissəsinin 50 faizi (55 manat) məbləğində pensiyanın hesablanmasına dair imperativ norma müəyyən olunmuşdur. Qüvvədə olan normanın tələbləri yuxarıda qeyd etdiyim qaydada olmasına baxmayaraq, DSMF-nun yerli şöbələrindən birinin əməkdaşı inzibati məhkəmə baxışında “Əmək pensiyaları haqqında” qanunun 18.1-ci maddəsini aşağıdakı formada izah etdi. Təcrübədə sosial müdafiə fondu vəfat etmiş ailə başçısının əgər bir uşağı qalıbsa, ona pensiyasının baza hissəsinin 100 faizi hesablanır, əgər iki uşaq qalırsa, onda hər bir uşağa 50 faiz olmaqla iki uşağa cəmi pensiyanın baza hissəsinin 100 faizi məbləğində, yəni 110 manat pensiya hesablanır. Məmur əməkdaşın fikirlərindən aydın olur ki, bir qayda olaraq DSMF-nun mütəxəssisləri bu qəbildən olan, ailə başçısını itirməyə görə, yəni yetim qalmış iki uşaqdırsa, dövlət orqanı digər ailə üzvlərinin hər birinə təcrübədə 50 faiz pensiya hesablayır. DSMF-nun yerli şöbələri qanunun 18.1-ci maddəsindən irəli gələn məsələləri həqiqətənmi düzgün icra edir, “Yoxsa, bu orqan qanunu öz istədiyi kimi icra edir?”
Mən bu məsələnin hüquq və qanun müstəvisində müzakirə edilməsini arzulayıram.
Bəlli məsələdir ki, AR Konstitusiyasına görə qanunları şərh etmək Konstitusiya Məhkəməsinin səlahiyyətinə aiddir. AR Əmək pensiyaları haqqında qanunun 18.1-ci maddəsi, normanın məzmunu baxımından hər bir hüquqşünasın fikirləri maraqlı olardı.
Mən hesab edirəm ki, “Əmək pensiyaları haqqında” qanunun 18.1-ci maddəsinin tələbinə görə, şəxsin, yəni vəfat etmiş ailə başçısının bir uşağı qalıbsa, ona pensiyanın baza hissəsinin 100 faizi həddində, digər ailə üzvlərinin hər biri üçün isə əmək pensiyasının baza hissəsinin 50 faizi həddində pensiya hesablanmalıdır. Məsələn, vəfat etmiş ailə başçısı Məmmədin iki uşağı pensiya almaq hüququna malikdirsə, onda uşağın birinə münasibətdə əmək pensiyasının baza hissəsinin 100 faizi məbləğində, yəni 110 manat, digər uşağa isə əmək pensiyasının baza hissəsinin 50 faizi, yəni 55 manat məbləğində hesablanmaqla, sonda iki uşağa görə bu şəxslərə cəmi (110+55) 165 manat pensiya hesablanmalıdır. Digər tərəfdən pensiyanın sığorta hissəsi üzrə hesablanma isə hər uşağa görə deyil, bir qayda olaraq sığorta məbləği həmin pensiyanın baza hissəsi üzərinə əlavə edilməlidir. Lakin DSMF-nun mütəxəssislərinin dedikləri kimi məsələ icra olunduğu halda digər uşaqların təminatı və qanun pozulmuş olur”.
Vəkil sonda müxbirimizə bildirib ki, bu məsələ barədə digər hüquqşünasların və mütəxəssislərin mövqeyini bilmək maraqlı və faydalı olardı.
- Mikayıl İsmayılov gəlininə qarşı hegemonluğunu davam etdirir FOTO/VİDEO
25 aprel 2024 13:01
- Oğluma Ali Baş Komandanın adını verəcəyik - Fotolar
23 aprel 2024 18:36
- Bəraət alan şəxs, Gömrük Komitəsindən milyon yarım təzminat istədi
22 aprel 2024 12:39
- Üçüncü dünya müharibəsi İrana görə başlayacaq… İmam Əlini gördüm –İran Şahının 1973-cü ildə verdiyi MÜSAHİBƏ
14 aprel 2024 17:25
- Vəkillik fəaliyyətindən qovulmuş Sevil Hacıyeva məmurları TERROR-çuluqda ittiham edir
15 aprel 2024 10:27
- SOCAR-ın sabiq vitse-prezidenti Mikayıl İsmayılovun keçmiş gəlini dövlət başçısına müraciət etdi
10 aprel 2024 23:08
- Məmurla həbs olunan iş adamı arasında nə baş verib? - "Restoranda 500 min verdim" (TƏFƏRRÜAT)
10 aprel 2024 18:21
- Əbiliqoz bəyin Rusiyadakı şirkəti balıq biznesindən 106 milyon qazanıb - FAKTLAR
8 aprel 2024 21:21
- Gözlərinə mismar vurulub diri-diri basdırılanlar: Yaşı bir əsri ötən dəhşətli faciənin hekayəsi (VİDEO)
31 mart 2024 12:37
- "Xoxan" Zərdüşt Əlizadə: "Prezident ola bilərdim, xalq kal, onlar isə Şeyx Nəsrullah idi" (MÜSAHİBƏ)
29 mart 2024 16:26
- Cahangir Hacıyev aclıq aksiyasına başladı
03 may 13:17
- Prezident Səudiyyə Ərəbistanının energetika nazirini qəbul etdi
03 may 12:58
- Zakir Fərəcov – Gündüz Əliyev cütlüyünün ağılasığmaz cinayət əməlləri – Prezidentə MÜDHİŞ faktlar
03 may 12:45
- Komitə İRŞAD-dan kompüter aldı, özünü dərdə saldı — FAKT
03 may 12:39
- İndiki nazirlərin çoxunu tanımıram - Elmar Məmmədyarovla müsahibə
03 may 11:51
- Ramiz Mehdiyevin kürəkəni məhkəmədə 3 milyonluq MMC-ni 1 qara qəpiksiz almışam dedi, videoçəkilişi gizlətdilər
02 may 22:16
- Bakcell çempion şahmatçı Ülviyyə Fətəliyevanı təbrik etdi - Fotolar
02 may 21:18
- Dramatirix Hüseynbala Mirələmova Türkiyənin xüsusi mükafatı təqdim edildi (FOTO)
02 may 18:19
- Gecə-gündüz QARANLIQ və ÇİRKAB işlərə bulaşan Gündüz Əliyev kimdir – Fərəcovun “sağ əli”nin milyonluq cinayətləri...
02 may 17:51
- Ölkədən 6 MİLYARD pul çıxarıb ? ŞOK
02 may 14:13
- Prezident BMT Baş katibinin xüsusi müşavirini qəbul etdi
02 may 12:44
- Füzuli şagirdləri üçün NAR-dan gözəl hədiyyə
02 may 12:32
- Sənədsiz evlərlə bağlı yenilik (VİDEO)
02 may 10:47
- Həmid Herisçi AYB-nin üzvü oldu
02 may 10:36
- Musabəyov, bir gün Başkənddə döyüşsəydin, bu sözü deyə bilməzdin... Etibar Əmiraslanov
01 may 22:28
- Vitse-spiker Adil Əliyev Ukrayna Ali Radasının vitse-spikeri ilə görüşüb - FOTO
01 may 22:21
- Kartıma köçürdüyüm maaşdan 134 mini icra başçısına vermişəm - Seymur Orucovun qohumu həbs edildi
01 may 22:04
- Prezident İraq Parlamentinin sədrini qəbul etdi
01 may 21:56
- Qubad İbadoğlunun yaşayış yerini dəyişməsinə icazə verildi
01 may 19:15
- Ramin İsayevin məhkəməsində insident yaşanıb....
01 may 19:01
- İlham Əliyev Rusiyanın Şimali Qafqaz regionunun müftilərini qəbul etdi
01 may 15:55
- Sumqayıt İcra Hakimiyyətində Gündüz Əliyevlə Adil Xudadatov arasında başlanan çəkişmənin GİZLİN SƏBƏBLƏRİ
01 may 15:50
- Sabah DEPUTAT Ramin Məmmədovla bağlı iclas keçiriləcək
01 may 15:24
- Rasim Tağıyevin oğlu həbs edildi
01 may 15:18
- 100 uşağı öldürən həkimin Azərbaycanda gizli əməlləri - VİDEO
01 may 11:53
- Bakıda beynəlxalq forum keçirilir: Prezident çıxış edib (YENİLƏNİB)
01 may 11:45
- Nəcməddin Sadıqovun həbsinə HAZIRLIQ BAŞLADI!
01 may 09:37
- Nazir ölkəyə yeni baş notarius təyin etdi (ÖZƏL)
30 aprel 21:40
- Azərbaycanlı milyarder əfv edildi - Edam cəzası verilmişdi
30 aprel 19:48
- NAR rabitə sahəsinin peşəkarlarını hazırlayır - Fotolar
30 aprel 19:29