Novella Cəfəroğlu: "Qüds yəhudilərindir"
Teleqraf.com hüquq müdafiəçisi, həyat yoldaşı yəhudi olan Novella Cəfəroğlu ilə müsahibəni təqdim edir.
- Novella xanım, ABŞ Prezidenti Donald Trampın Qüdsü İsrail paytaxtı kimi tanıması, Tel-Əvivdəki ABŞ səfirliyinin Qüdsə köçürülməsi haqda qərarını necə qiymətləndirirsiniz?
- Mənə görə, bu qərar İsrail-Fələstin münaqişəsini qızışdıracaq addımdır. Hesab edirəm ki, indi dünyanın əksər yerlərində müharibələr, münaqişələr mövcuddur, insanlar bir-birini qırır. Belə bir məqamda Trampın məlum qərarını doğru hərəkət hesab etmirəm. Baxmayaraq ki, Yerusəlim həmişə yəhudilərin olub. Musa peyğəmbərin vaxtında orada musəvilərin böyük məbədi vardı. Sonra bu məbədin üzərində iki məscid tikdilər.
Mən Donald Trampın yerinə olsaydım, Yerusəlimi açıq şəhər elan edərdim. Yəni müsəlmanlar, müsəvilər və xristianlar üçün açıq şəhər statusu daha məqsədəuyğun olardı. Bura peyğəmbərlərin ünvanıdır, bu şəhər hər kəsin üzünə açıq olsa yaxşıdır.
Başqa sözlə, Yerusəlim nə fələstinlilərin, nə də yəhudilərin olmalıdır, ona açıq şəhər statusu verilməlidir. Mən bu gün orada müharibənin, savaşın alovlanmasını arzulamıram.
- Sizcə, bundan sonra o regionda nə baş verəcək?
- Sözün düzünü deyim, mən müharibədən narahatam. Rəcəb Tayyib Ərdoğan İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının İstanbulda toplantısını keçirəcəyini bəyan etdi.
Halbuki 10 il əvvəl Ərdoğanın İsrail səfərində onu Yerusəlimdə prezident Ariel Şaron qəbul etdi və dedi ki, İsrailin mərkəzinə xoş gəlmisiniz. O zaman Ərdoğan bir söz demədi. Ancaq indi başlayıb...
Demək istəyirəm ki, bu məsələni nə qədər qızışdırsalar, bir o qədər pisdir. Müharibənin başlaması düzgün deyil və mən buna görə narahatam.
- Bir az dəqiqləşdirmənizi istərdik: sizcə, Qüds müsəlmanlarındır, yoxsa musəvilərin?
- “Quran”da da yazılıb ki, ora musəvilərin torpağıdır. Ancaq mən hesab edirəm ki, Yerusəlim hamı üçün dünyəvi şəhər olmalıdır. Çünki səmavi dinlərin hamısının bu şəhərdə bir parçası var. Peyğəmbərlərin hamısının ayağı bu şəhərə dəyib.
- Ancaq dünya elə hesab edir ki, Qüds fələstinlilərindir...
- Dünya elə bir söz demir, yalnız Ərdoğan deyir. Yürusəlim fələstinlilərin deyil.
- Bu bəşəri şəhəri əvvəl-axır ya müsəlmanlar, ya da yəhudilər idarə etməli deyilmi?
- İdarə edirlər də. İndiyə qədər necə idarə ediblərsə, bundan sonra da etsinlər. Mən orada müharibə baş verməsini istəmirəm. Nəzərə alın ki, mənim nəvələrim, övladlarım oradadır.
- Trampın məlum qərarından sonra Qüdsdə qarşıdurmalar baş verdi. Övldlarınızla əlaqə saxlayıb durumdan xəbər tutmusunuzmu?
- Bəli, əlaqə saxlamışam. Dedilər ki, hər şey normaldır. Bilirsinizmi, İsrail güclü və özünə hörmət edən dövlətdir. Hesab edirəm ki, İsrail düzgün və normal addım atacaq. Neçə illərdir ki, İsrailə gedib-gəlirəm. Orada ərəblərlə yəhudilər çox gözəl yaşayır, bir-birini başa düşürlər.
İsraildə ikinci dövlət dili ərəb dilidir. İndiyə qədər digər ərəb ölkələrindən fərqli olaraq İsraildən bir ərəb başqa yerə köçməyib. Bu, müsbət haldır. Məncə, İsrail güclü dövlətdir və hər kəsin cavabını verə bilər. Sadəcə olaraq, bu gün Trampın qərarının iki millət arasında münaqişəni daha da qızışdırmasını istəmrəm. Bir daha deyirəm, Yerusəlim, Qüds yəhudilərin məskənidir. Yəhudiləri bura Musa peyğəmbər gətirib. “Quran”da da belə yazılıb.
- Sizcə, Tramp bu qərarı özü verib, yoxsa təzyiqlər altında?..
- İsrail Amerikaya təzyiq göstərə bilərmi?
- ABŞ-da güclü yəhudi lobbisinin olduğu, onların da Respublikaçılarla daha yaxın münasibət saxladığı sirr deyil...
- Birincisi, bu məsələ Tramp tərəfindən qaldırılmayıb. 1995-ci ildən bu yana hər bir ABŞ prezidentinin gündəmində Yerusəlimin İsrail paytaxtı kimi tanınması məsələsi olub. Son 20-ildə bu məsələ ABŞ prezidentlərinin gündəmini tutub. Sadəcə olaraq Donald Tramp konkret addım atdı. Yəni bu məsələ indinin məsələsi deyil.
- Müharibə baş versə, yəhudiləri dəstəkləyəcəksiniz, yoxsa müsəlmanları?
- Nə yəhudiləri, nə də müsəlmanları dəstəkləyəcəyəm. Mən müharibəyə qarşıyam və sülh adamıyam. Ömür boyu sülhün tərəfdarı olmuşam.
- Məlum qərar İsraildə yaşayan müsəlmanlara necə təsir edib?
- Orada ayrı-ayrı yəhudilər də, müsəlmanlar da çıxışlar edirlər. Yəni Trampın qərarı orada da birmənalı qəbul edilmir. Bu gün heç kəs müharibə istəmir. İnsanlar da bilirlər ki, bu addım müharibəyə gətirib çıxara bilər. Yəhudilərin çoxu bunu qəbul etmir. Trampın bu qərarı, fikrimcə, dünyanın bu addımı necə qarşılayacağını öyrənmək istiqamətində bir gedişdir.
- Donald Tramp sanki dünya müharibəsi istəyir. Sizə elə gəlmir ki?..
- Əslində, dünya müharibəsi çoxdan başlayıb. Biz sadəcə buna diqqət eləmirik. Dünya müharibəsi İraq, Suriya, Yəmən və digər ölkələri əhatə edib. Rusiya, Türkiyə, Amerika, İngiltərə, İran və digərləri Suriya müharibəsinə qarışıb. Kimsə ordu göndərir, kimsə silah satır, kimsə neft və s. Dünya faktiki müharibəyə cəlb olunub. Mən isə istənilən müharibənin əleyhinəyəm.
- Mayda ƏFV olacaq ..?
22 mart 2024 19:41
- Həbsdəki tanınmışlar həkim müayinəsindən keçirilir
23 fevral 2024 15:45
- Əli İnsanov iqtidardan 8 min avro alacaq...
6 dekabr 2023 10:04
- Lütfiyar İmanovun oğlu -Polad Bülbüloğlunun atama etdiyini heç düşmən də etməz
29 sentyabr 2023 12:15
- Əvəz Zeynallı və Elçin Sadıqovla bağlı Prezidentə müraciət olundu
11 sentyabr 2022 22:22
- Prezident bu qadınları təltif etdi - Siyahı
6 mart 2021 17:41
- İsgəndər Həmidov onu tanıyanların xatirəsində
27 fevral 2020 08:40
- “Qüds İsrailə məxsus bölünməz paytaxt olacaq”
29 yanvar 2020 09:27
- Azərbaycanda “ömürlük”lərin cinayət işinə yenidən baxılacaq
23 yanvar 2020 00:44
- İranda hökumətə qarşı etiraz aksiyası
12 yanvar 2020 10:33
- Anası ayrılmaq istəyib, məşqçi də hirsini Fəriddən çıxıb – Şahid DANIŞDI
13 may 11:42
- Prezident qəbul keçirdi - Fotolar
13 may 11:13
- Prezident məni bağrına basdı, çox həyəcanlı idim - Fotolar
12 may 12:09
- Zakir Fərəcov məhkəməyə verildi
11 may 19:34
- Ziba Osmanova iki azyaşlını maşınla vurdu
11 may 19:18
- Ramiz Tahirov vəzifəsindən azad olundu - Foto
11 may 16:54
- Güllələnən icra başçısının qızına da Şuşada ev verildi - Foto
11 may 16:39
- Prezident Füzulidə açılış etdi - Fotolar - Yenilənib
10 may 16:17
- Müşfiq Atakişiyevə 14 il 6 ay həbs cəzası verildi
10 may 16:10
- İnsan dərisindən əşya hazırlayan, məhbuslara cəhənnəm əzabı yaşadan ər-arvad (VİDEO)
10 may 12:27
- Prezident Zakir Fərəcovla Gündüz Əliyevin işini nəzarətə götürsə... - Sahibkarlar xahiş etdi
10 may 12:20
- Prezidentlə xanımı Heydər Əliyevin məzarını ziyarət etdi - Fotolar
10 may 12:00
- Sənədsiz evi olanlara şad xəbər
09 may 23:29
- Rusiya sərhədçiləri Ermənistanın hansı bölgəsində qalacaq?
09 may 23:20
- Alman ayaqqabısı - Daşqın Məmmədovun hekayəsi
09 may 23:03
- Prezidentlə xanımı Həzi Aslanovun məzarını ziyarət etdi
09 may 12:11
- Bu ölkədə ilk dəfə qadın prezident seçildi
09 may 12:06
- Azərbaycanda Qələbə Günü qeyd olunur
09 may 11:57
- Bakıda kanalizasiya daşdı, evlər su altında qaldı - Video
08 may 16:23
- Azərbaycanda yeni idman növü yaradıldı
08 may 12:50
- Prezidentlərin geniş tərkibdə görüş keçirilir (YENİLƏNİB)
08 may 12:25
- İşdən çıxarılan məşhur cərrah danışdı
08 may 10:22
- Hitlerin dağıdılmış bazasında tapılan qolları və ayaqları olmayan skeletlər arxeoloqları dəhşətə gətirdi (FOTO)
08 may 00:22
- Bolqarıstan Prezidenti Azərbaycandadır
07 may 20:42
- Putin and içdi - Video - Yenilənib
07 may 16:18
- Novruz Məmmədov vəzifəsindən azad edildi
07 may 15:58
- İlham Əliyevin Robert Fitso ilə geniş tərkibdə görüşü başlayıb
07 may 14:24
- Bakıda 41 yaşlı prokuror yol qəzasında vəfat etdi
07 may 14:18
- Allahverdi İsrafilov və qohum-əqrəbası BakI Dövlət Sirkini zəbt edib…
07 may 12:14
- Direktor cərrahı işdən çıxardı, cəzalandırıldı
07 may 11:42