Bolqarıstanda türk azlığın triumfu:Bolqarıstan Avropanı, yoxsa Rusiyanı?
Region5 dekabr 2021 23:17
"Bolqar Dodon” adlandırılan Bolqarıstan prezidenti Rumen Radevin Krımı Rusiyanın ərazisi sayması ciddi rezonans doğurub. Bəzi ekspertlər iddia edirlər ki, Bolqarıstan on iki illik fasilədən sonra xarici siyasətdə köklü dəyişiklik edərək Rusiya xəttini götürür.
Bu barədə Kaspi qəzetində məqalə dərc olunub.
Şərqi Avropanın ən sabit ölkəsi kimi tanınan Bolqarıstan sürətlə bu statusu itirmək üzrədir. Gərginliyə səbəb isə təkrar prezident seçilən Rumen Radevin səsləndirdiyi qalmaqallı bəyanatlardır. "Moskva düşmən deyil” deyən, ən əsası, Krımı Rusiyanın ərazisi sayan prezidentin qalmaqallı bəyanatı həm Ukraynada, həm də Birləşmiş Ştatlarda ciddi tənqid olunub. Qarşılıqlı etiraz notaları səslənib, Sofiyanın Kiyevdəki səfiri Ukrayna XİN-ə çağırılıb. Dərhal da ekspert dairələrində tələm-tələsik belə bir fikir səslənib ki, Bolqarısan on iki illik fasilədən sonra xarici siyasətdə köklü dəyişiklik edərək Rusiya xəttini götürüb. Baş verənlərin Bolqarıstanın Rusiya, Ukrayna, eləcə də, Qərblə münasibətlərdə hansı nəticələrə gətirib çıxaracağı çoxsaylı suallar doğurub. Lakin Bolqarıstan əhalisinin rusiyayönümlü xarici siyasəti dəstəklədiyini də iddia etmək düz deyil. Birincisi, bolqarları hazırda xarici siyasətdən çox, ölkə iqtisadiyyatı və sosial problemlər maraqlandırır. Vəziyyət o qədər ağırlaşıb ki, ölkə iqtisadi cəhətdən Avropa İttifaqının üzvü olmayan Albaniyadan da geri qalır.
Bir faktı da qeyd edək ki, "Bolqar Dodonu” adlandırılan prezident Radevin vəziyyəti elə də qənaətbəxş sayılmır. Parlament respublikası olan ölkədə prezident ciddi səlahiyyətlərə malik deyil. Artıq çoxları ölkədəki vəziyyətin Moldovanı xatırlatdığını da deyir. Bəllidir ki, orada da uzun müddət qərbpərəst baş nazir Mayya Sandu ilə prezident İqor Dodon arasında qarşıdurma yaşanmışdı və proses bu yaxınlarda birincinin qələbəsi ilə başa çatıb. İndi Bolqarıstanın Moldova təcrübəsini yaşayacağını söyləmək çətin olsa da, hər halda, belə bir ssenarinin baş verəcəyi istisna edilmir. Maraqlıdır ki, "ağıl və vətənpərvərlik apatiya və yalanı üstələdi” deyən prezidentin bu pafoslu sözlərini elə də ciddi saymırlar. Radev isə iddia edir ki, seçkilər bolqarların dəyişikliklərə can atmasını, korrupsiya, qarət və qanunsuzluqlara son qoymaq, mafiyanı aradan qaldırmaqda israrlı olduğunu təsdiqləmiş oldu.
Yeri gəlmişkən, seçkilərdə türk azlığın əldə etdiyi nəticə də sensasiya hesab edilir. Belə ki, üçüncü yeri 13 faiz səslə və 44 mandatla türk azlığın "Hüquq və Azadlıq uğrunda Hərəkat”ı qazanıb. Diaspora partiyaları içərisində bu partiya lider olub. Ötən ilin dekabrında Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın ilk dəfə bu partiyanın onlayn konfransında iştirak etməsinin də mühüm amil olduğu bildirilir. Bu səbəbdən də, Qərbdə çoxları hesab edir ki, bu siyasi qurum ölkədə Türkiyənin təsir rıçaqına çevrilə bilər. Bolqarıstan hakimiyyəti dərhal iddia edib ki, Ankara yerli seçkilərə fəal şəkildə müdaxilə edib. Maraqlıdır ki, bu iddia ölkədəki türk azlığın maraqlarını müdafiə edən partiyanın qələbə qazanmasından sonra baş verib. Bu partiyanın sədri, xatırladaq ki, Bolqarıstan prezidentliyinə namizəd Mustafa Karadayıdır. 51 yaşlı Mustafa Karadayı Sofiyada Beynəlxalq İqtisadiyyat Universitetini bitirib. Universitet illərindən siyasi fəaliyyətlə məşğul olub. 1998-2003-cü illərdə partiyanın gənclər təşkilatlarının rəhbəri olub. Bir müddət Bolqarıstanın Özəlləşdirmə Agentliyində işləyib. 2010-cu ildə partiyanın təşkilatlanmasına məsul baş katib olub. 2013-cü ildə millət vəkili seçilib. 2016-cı ildə partiyanın başqanı olub.
Belə deyək ki, Sofiya qəzəblənib və çaşqınlıq içərisindədir - 2011-ci ilin siyahıya alınmasına görə Bolqarıstan əhalisinin 8,5%-ni (588 000 nəfər) təşkil edən etnik türklər, bolqar siyasətçilərin gözləmədiyi halda ciddi siyasi qüvvəyə çevrilib. Axı Türkiyənin özündə də Bolqarıstan vətəndaşlığı olan, yəni seçkilərdə səsvermə hüququna malik 350 min etnik türk yaşayır. Bolqarıstan hakimiyyətinin bu rəqəmlərdən istifadə edərək Amerika ssenarisi ilə getmək, yəni üçüncü tərəfi seçkilərə müdaxilədə ittiham etmək cəhdləri elə də inandırıcı görünmür. Və bu, daha çox Ankaranın hər hansı bir niyyətini yox, Bolqarıstan isteblişmentinin etnik və dini mənsubiyyətindən asılı olmayaraq ölkənin bütün vətəndaşlarını təmin edəcək inkişaf proqramını formalaşdıra bilməməyini nümayiş etdirir.
Görünən odur ki, 350 minlik Bolqarıstan vətəndaşı olan etnik türklər ölkədə baş verənlərlə bağlı məlumatlara ehtiyac duyub və Türkiyə mətbuatı da bu məlumatı onlara obyektiv şəkildə təqdim edib. Hər şey hüquqi prosedurlar çərçivəsində olub - seçimi də Bolqarıstan vətəndaşları edib. Və onlar Bolqarıstan prezidentliyinə və vitse-prezidentliyinə 24 namizəddən yalnız Mustafa Karadayını və etnik bolqar İskra Mixaylovanı millətin vəhdət rəmzi kimi dəyərləndiriblər.
Bununla da "bolqarlaşdırma” adlanan, yaxud Todor Jivkovun kommunist rejimi zamanı "etnik türklərin özlərinin bolqar köklərinə qayıtması” kimi qələmə verdiyi faciəvi tarixçəyə nöqtə qoyulub. Həmin hadisələr hələ yaddaşlardan silinməyib. Köklü bolqarların türk azlığa ehtiyatlı münasibəti qalmaqdadır, isteblişmentin müəyyən hissəsi isə Bolqarıstan türklərinin qanuni hüquqlarının reallaşmasına hər yolla mane olur. Odur ki, seçkilərə hansı müdaxilədən danışmaq olar? Bolqarıstan türkləri, sadəcə özlərinə olan ədalətsiz münasibətdən hüquqi çıxış yolu axtarırlar.
Oxşar xəbərlər
- Gündüz Əliyevin adına bağlı BUTA əməliyyatının gizlinləri...
21 aprel 2024 18:53
- Üçüncü dünya müharibəsi İrana görə başlayacaq… İmam Əlini gördüm –İran Şahının 1973-cü ildə verdiyi MÜSAHİBƏ
14 aprel 2024 17:25
- Zakir Fərəcovun işlətdiyi və aldadaraq, milyonlarını vermədiyi bir qrup iş adamı bir daha Prezidentə üz tutdu
13 aprel 2024 09:29
- Türkiyədə 2028-ci il seçkiləri: Əkrəm İmamoğlu, yoxsa Səlcuk Bayrakdar?
12 aprel 2024 12:56
- "Xoxan" Zərdüşt Əlizadə: "Prezident ola bilərdim, xalq kal, onlar isə Şeyx Nəsrullah idi" (MÜSAHİBƏ)
29 mart 2024 16:26
- Azərbaycan - Bolqarıstan oyununda qalib müəyyənləşmədi
25 mart 2024 22:41
- Kirkorov Bakıya kimin TOY MƏCLİSİNƏ gəlib ?
25 mart 2024 13:54
- Azərbaycan millisi bu gün Bolqarıstanla üz-üzə gələcək
25 mart 2024 10:13
- Salam verməyin nə əhəmiyyəti var?
24 mart 2024 20:33
- Köçaryanın oğlu ilə Paşinyan arasında gərginlik, parlamentdə ağız deyəni qulaq eşitmədi – VİDEO
22 mart 2024 23:36
Xəbər lenti
- Azərbaycanın biznes ictimaiyyəti Sahibkarlar Günü-nü qeyd etdi
26 aprel 12:24
- İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş - Yenilənib
26 aprel 11:50
- İlham Əliyev həmkarına Qarabağ atı hədiyyə etdi - Fotolar
25 aprel 21:20
- Elmira Süleymanova vəfat etdi
25 aprel 14:50
- Məhkəmə Rauf Nağıyevin vəzifəsinə bərpası ilə bağlı qərar verdi- ÖZƏL
25 aprel 14:30
- Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
25 aprel 13:05
- Mikayıl İsmayılov gəlininə qarşı hegemonluğunu davam etdirir FOTO/VİDEO
25 aprel 13:01
- Təkcə başçı Zakir Fərəcov deyil, onun vəzifə başındakı əlaltıları da...
25 aprel 11:47
- Dedik ki, bir neçə saata Xankəndiyə daxil olacağıq - Prezident
25 aprel 11:35
- Xadimə məktəb direktorunu niyə bıçaqlayıb?
25 aprel 11:07
- Keçmiş başçının hospitalından şikayət
24 aprel 21:35
- BAKCELL bütün ölkəni Bulvardakı konsertə çağırır
24 aprel 21:20
- Onu oğlum yandırmayıb, şantaj üçün özü üzərinə benzin töküb - Yenilənib
24 aprel 20:57
- Prezidentlərin məhdud tərkibdə görüşü oldu - Foto
24 aprel 20:28
- Japarov Azərbaycandadır - Yenilənib
24 aprel 11:42
- MM-də iki deputat arasında gərginlik
23 aprel 22:43
- Oğluma Ali Baş Komandanın adını verəcəyik - Fotolar
23 aprel 18:36
- NAR Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi
23 aprel 18:28
- Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi - Putin
23 aprel 08:45
- Zakir Qaralovun əmisi qızı məhkəməyə verildi
22 aprel 21:28
- Məktəb direktoru həmin qadından 300 min alıbmış
22 aprel 21:14
- Abel Məhərrəmov polkovnik-leytenantın torpağını zəbt edib?
22 aprel 18:57
- Əliyev Putinlə görüşdü - Video
22 aprel 18:45
- Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxıldı
22 aprel 18:40
- Barəsində məhkəmə istintaqı gedən Gündüz Əliyev kimi bir vəzifə sahibi Sumqayıtda necə ..?
22 aprel 12:48
- Bəraət alan şəxs, Gömrük Komitəsindən milyon yarım təzminat istədi
22 aprel 12:39
- Gürcüstan DTX məktəblərdə mümkün terror aktı ilə bağlı hərəkətə keçdi
22 aprel 11:53
- İki Avropa ölkəsi gizli şəkildə birləşməyə hazırlaşır
22 aprel 10:24
- Ersin Tatar Azərbaycana gəlir
22 aprel 10:13
- Atatürk və Ərdoğanı təhqir edən şəxs həbs olundu
21 aprel 22:31
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya