İran 15 min nəfəri edam etməyi planlaşdırır....

Əlli gündən çox vaxt, üç yüzdən çox həlak olmuş adam – bəli, İrandakı siyasi etirazların hələ ki kəmiyyət göstəriciləri budur.
Amma proseslər davam edir və hələ bilinmir ki, onların sonu nə olacaq – etirazlar səngiyəcək, yoxsa mövcud siyasi rejimin süqutuna qədər davam edəcək?
Hələki siyasi aktorların, tərəflərin heç biri geri çəkilməyi, güzəştə getməyi düşünmür. Xüsusən də hakimiyyət ciddi dirəniş göstərir. İran parlamentindəki deputatlar təmsil etdikləri cəmiyyətin etirazlarını eşidib geri addım atmaq əvəzinə repressiyaları gücləndirməyi tələb və təklif edirlər.
Ən son məlumatlara görə, hakimiyyət 15 min nəfəri edam etməyi planlaşdırır. Doğrusu, adam bilmir ki, buna inansın, yoxsa yanlış xəbər kimi bir tərəfə qoysun? Məsələ bundadır ki, bu cür kütləvi repressiyaların iki nəticəsi ola bilər. Birincisi, onlar siyasi etirazaları müvəqqəti səngidə bilər. Qəddarlıq avtorirat rejimlər üçün xarakterik haldır, onlar məhz qəddarlığın sayəsində duruş gətirə bilirlər.
Məsələn, ötən əsrdə kommunistlər elə də kütləvi siyasi hərəkat deyildilər. Amma onlar kütləvi repressiyaların sayəsində hakimiyyətə gələ və hakimiyyətdə qala bildilər. Amma bu, cəmi yetmiş il çəkdi. İrandakı siyasi etirazları da kütləvi repressiyalar hesabına söndürə bilərlər, amma ki, müvəqqəti. Ona görə ki, heç bir avtoritar rejim əbədi deyil, gec-tez onların da sonu gəlir.
İkincisi, kütləvi etirazlar böyük repressiyalardan sonra daha da güclənə bilər. İndi İranda belə ssenari daha ehtimallıdır. Əgər bir qızın öldürülməsinə görə belə böyük etirazlar başlandısa, kim deyə bilər ki, on beş min nəfər edam olunandan sonra etirazçılar sakitcə evlərinə dağılışacaqlar? Bu, elə də ehtimallı görünmür. Əksinə, bəlkə də hakimiyyət güzəştlərə getsəydi, islahatlar aparıb milli vahidlərin mədəni hüquqlarını artırsaydı, “əxlaq polisi” kimi 21-ci əsrə uyuşmayan siyasi-inzibati atavizmləri ləgv edib gənc qızın ölümündə təqsiri olanları cəzalandırsaydı, bəlkə onda demək olardı ki, bəli, bundan sonra etirazlar zəifləyəcək. Amma hakimiyyət bunu etmədi və indi də etmək fikri yoxdur. Ona görə də ehtimal olunanı budur ki, etirazlar davam edəcək.
Bəli, ortada “ərəb baharları”nın nümunəsi var. Onlar heç də azadlıq və demokratiya ilə nəticələnmədi. Misirdə bir hərbçi diktatoru digəri əvəz etdi. Liviyada vətəndaş müharibəsi bu gün də davam edir. Suriya tamam dağılsa da Bəşər Əsəd hakimiyyətdən getmədi. Ona görə də biz İrandakı siyasi etirazlarla bağlı uzağa gedən nəticələr çıxarmağa tələsmirik. Amma burada bir nüans var. İran teokratik dövlətdən dünyəvi dövlətə doğru dəyişməlidir. Burada dünyəvi islahatlar aparılmalıdır. Rejim bunu istəmir, çünki ruhani siyasi elitası bunu öz hakimiyyətləri üçün ən böyük təhlükə hesab edir. Hakim siyasi elita teokratik rejimin sayəsində hakimiyyətdədir və onlar dünyəvi islahatlara “hə” desələr, gec-tez müttəhimlər kürsüsündə əyləşməli olacaqlar, çünki islam rejiminin qırx illik dövründə o ki var, qan töküblər, repressiyalar aparıblar. Amma ruhani rejimi heç olmasa, islam dinini düşünməlidirlər. Bu qırx ildə onlar islam dininə nə verdilər? Dünyada ona qarşı rəğbəti artırdılarmı?
Hər şey tamam əksinə oldu. İran kimi dövlətlərin sayəsində islam qorxunc bir fenomenə çevrilib. Halbuki əslində belə deyil və belə olmamalı idi. Qərəz, çətin bir prosesdir. Qırx üç il ərzində İran rejimi nəinki cənnət qura bilmədi, əksinə, İranı öz vətəndaşları üçün əsl cəhənnəmə çevirdi. İndi insanlar bu cəhənnəmə qarşı çıxırlar. Nə ilə bitəcək bu proses? Xeyir şər üzərində qələbə qalacaqmı? Birmənalı şəkildə demək çətindir. Amma o da aydındır ki, şər də xeyri üstələyə bilir, fəqət, bu, çox çəkmir, müvəqqəti olur...
- Gicgaha dəyən son güllə, uğursuz ailə həyatı, ataya verilən söz
22 yanvar 2023 20:42
- İntiqam Qasımzadə və Məmməd Oruc həmrəyliyi - Əli bəy Azəri yazır
21 yanvar 2023 19:37
- Adil Xudadatov: Zakir Fərəcovun qara kassası, Kamaz sürücüsü
21 yanvar 2023 10:47
- Şeyxə hökumət qurmağı təklif edən, AXC-ni aldadan sovet rəhbəri
21 yanvar 2023 00:53
- Baş nazir yorğun olduğunu deyib istefa verdi - Kaş bizim də belə Baş ...
19 yanvar 2023 14:06
- 3500 saat işgəncə - Edam edilən eks-məmurun sensasion səs yazısı ŞOK
15 yanvar 2023 19:30
- 8 nəfəri ZORLAMAQDA ittiham olunan futbolçu bəraət aldı
14 yanvar 2023 20:42
- Redaktorun “peşəkarlığı” - Əli bəy Azəri yazır
14 yanvar 2023 18:29
- 3 əcnəbi dil bilən, hospitalda xadimə işləyən general arvadı
14 yanvar 2023 16:08
- Talıbov istintaq altında: Ondan Naxçıvandakı gizli ortaqları..ŞOK/VİDEO
10 yanvar 2023 21:08
- Bu gündən məktəblərdə qış tətilidir
27 yanvar 08:56
- Aydın Caniyev həbs olundu
26 yanvar 20:29
- İlham Əliyev Fransa səfirinin etimadnaməsini qəbul etdi - Fotolar
26 yanvar 15:54
- Talıbovların təkcə bu ölkədə 270 milyonluq mülkü var
26 yanvar 15:47
- General Vəzir Həsənov saxlanıldı (FOTO)
26 yanvar 13:52
- Zakir Fərəcovun “dağılan tifağı”: Eldar Həsənovun biznes şəriki çıxılmaz..
26 yanvar 12:09
- Seymur Talıbovla Röya Ayxan BDU-ya necə qəbul olunub? - DİM açıqladı
26 yanvar 11:17
- Gömrük Komitəsində xüsusi əməliyyat keçirilir - Yenilənir
26 yanvar 11:11
- Qisası alınan “Daşaltı əməliyyatı”ndan 31 il keçir
26 yanvar 09:05
- Homoseksuallıq cinayət deyil - Papa
25 yanvar 22:41
- “Duşla seyfi sulayırdım ki, içindəki pullar yanmasın” - Bakıda film kimi..
25 yanvar 16:45
- General bu sahədə monopoliya yaradır
25 yanvar 14:56
- Vidadi Zeynalov uzun fasilədən sonra danışdı - sensasion müsahibə
25 yanvar 12:47
- Tövlədən tapılan rəsm əsərinə 3 milyon dollar qiymət qoyuldu – FOTO
25 yanvar 12:38
- Eldar Mahmudov 6 min manata yaxın pensiya alır
25 yanvar 12:11
- XİN-də Azərbaycan dilini bilən adam yoxdur
25 yanvar 08:53
- Bakıda kollecdə dava - sən müəllim yox, mal otaransan
24 yanvar 17:50
- 13 il doğmayan qadın ÜÇƏM doğdu... - Foto
24 yanvar 16:38
- Mədət Quliyevin anası ZAMBAQ xanım öldü
24 yanvar 16:30
- Cahangir Əsgərov vəzifəsindən kənarlaşdırılıb - Şirkəti kim idarə edir?
24 yanvar 14:50
- Yararsız öskürək siropundan 300-ə yaxın insan öldü, çoxu uşaqlardır
24 yanvar 09:39
- Generalın oğlu məhkəməyə verildi, ölkədən çıxışına stop qoyula bilər
23 yanvar 23:07
- Vaqif Axundovun polkovnik bacısı oğlu hansı şərtlə azadlığa buraxılıb?
23 yanvar 22:18
- Türkmənistan prezidenti atası və ailəsinə toxunulmazlıq hüququ verdi
23 yanvar 17:13
- Nəcməddin Sadıkovun yaxın adamı ....
23 yanvar 14:51
- Bakı metrosunda faciəvi hadisə - MAŞİNİST sükan arxasında ÖLDÜ
23 yanvar 11:15
- Türkiyədə prezident seçkilərinin vaxtı dəqiqləşdi
23 yanvar 08:48
- Gicgaha dəyən son güllə, uğursuz ailə həyatı, ataya verilən söz
22 yanvar 20:42
- 75 şüşə konyak, 7500 dollarıq yəhər, – dövlət başçılarına verilən hədiyyələr
22 yanvar 20:19
- Hoteldəki yanğında məhv olan ailənin-ata, ana, oğul - Fotoları
22 yanvar 20:05