İran 15 min nəfəri edam etməyi planlaşdırır....
Əlli gündən çox vaxt, üç yüzdən çox həlak olmuş adam – bəli, İrandakı siyasi etirazların hələ ki kəmiyyət göstəriciləri budur.
Amma proseslər davam edir və hələ bilinmir ki, onların sonu nə olacaq – etirazlar səngiyəcək, yoxsa mövcud siyasi rejimin süqutuna qədər davam edəcək?
Hələki siyasi aktorların, tərəflərin heç biri geri çəkilməyi, güzəştə getməyi düşünmür. Xüsusən də hakimiyyət ciddi dirəniş göstərir. İran parlamentindəki deputatlar təmsil etdikləri cəmiyyətin etirazlarını eşidib geri addım atmaq əvəzinə repressiyaları gücləndirməyi tələb və təklif edirlər.
Ən son məlumatlara görə, hakimiyyət 15 min nəfəri edam etməyi planlaşdırır. Doğrusu, adam bilmir ki, buna inansın, yoxsa yanlış xəbər kimi bir tərəfə qoysun? Məsələ bundadır ki, bu cür kütləvi repressiyaların iki nəticəsi ola bilər. Birincisi, onlar siyasi etirazaları müvəqqəti səngidə bilər. Qəddarlıq avtorirat rejimlər üçün xarakterik haldır, onlar məhz qəddarlığın sayəsində duruş gətirə bilirlər.
Məsələn, ötən əsrdə kommunistlər elə də kütləvi siyasi hərəkat deyildilər. Amma onlar kütləvi repressiyaların sayəsində hakimiyyətə gələ və hakimiyyətdə qala bildilər. Amma bu, cəmi yetmiş il çəkdi. İrandakı siyasi etirazları da kütləvi repressiyalar hesabına söndürə bilərlər, amma ki, müvəqqəti. Ona görə ki, heç bir avtoritar rejim əbədi deyil, gec-tez onların da sonu gəlir.
İkincisi, kütləvi etirazlar böyük repressiyalardan sonra daha da güclənə bilər. İndi İranda belə ssenari daha ehtimallıdır. Əgər bir qızın öldürülməsinə görə belə böyük etirazlar başlandısa, kim deyə bilər ki, on beş min nəfər edam olunandan sonra etirazçılar sakitcə evlərinə dağılışacaqlar? Bu, elə də ehtimallı görünmür. Əksinə, bəlkə də hakimiyyət güzəştlərə getsəydi, islahatlar aparıb milli vahidlərin mədəni hüquqlarını artırsaydı, “əxlaq polisi” kimi 21-ci əsrə uyuşmayan siyasi-inzibati atavizmləri ləgv edib gənc qızın ölümündə təqsiri olanları cəzalandırsaydı, bəlkə onda demək olardı ki, bəli, bundan sonra etirazlar zəifləyəcək. Amma hakimiyyət bunu etmədi və indi də etmək fikri yoxdur. Ona görə də ehtimal olunanı budur ki, etirazlar davam edəcək.
Bəli, ortada “ərəb baharları”nın nümunəsi var. Onlar heç də azadlıq və demokratiya ilə nəticələnmədi. Misirdə bir hərbçi diktatoru digəri əvəz etdi. Liviyada vətəndaş müharibəsi bu gün də davam edir. Suriya tamam dağılsa da Bəşər Əsəd hakimiyyətdən getmədi. Ona görə də biz İrandakı siyasi etirazlarla bağlı uzağa gedən nəticələr çıxarmağa tələsmirik. Amma burada bir nüans var. İran teokratik dövlətdən dünyəvi dövlətə doğru dəyişməlidir. Burada dünyəvi islahatlar aparılmalıdır. Rejim bunu istəmir, çünki ruhani siyasi elitası bunu öz hakimiyyətləri üçün ən böyük təhlükə hesab edir. Hakim siyasi elita teokratik rejimin sayəsində hakimiyyətdədir və onlar dünyəvi islahatlara “hə” desələr, gec-tez müttəhimlər kürsüsündə əyləşməli olacaqlar, çünki islam rejiminin qırx illik dövründə o ki var, qan töküblər, repressiyalar aparıblar. Amma ruhani rejimi heç olmasa, islam dinini düşünməlidirlər. Bu qırx ildə onlar islam dininə nə verdilər? Dünyada ona qarşı rəğbəti artırdılarmı?
Hər şey tamam əksinə oldu. İran kimi dövlətlərin sayəsində islam qorxunc bir fenomenə çevrilib. Halbuki əslində belə deyil və belə olmamalı idi. Qərəz, çətin bir prosesdir. Qırx üç il ərzində İran rejimi nəinki cənnət qura bilmədi, əksinə, İranı öz vətəndaşları üçün əsl cəhənnəmə çevirdi. İndi insanlar bu cəhənnəmə qarşı çıxırlar. Nə ilə bitəcək bu proses? Xeyir şər üzərində qələbə qalacaqmı? Birmənalı şəkildə demək çətindir. Amma o da aydındır ki, şər də xeyri üstələyə bilir, fəqət, bu, çox çəkmir, müvəqqəti olur...
- Barəsində məhkəmə istintaqı gedən Gündüz Əliyev kimi bir vəzifə sahibi Sumqayıtda necə ..?
22 aprel 2024 12:48
- 700-dən artıq şagirdi məktəbdə yandıran general – o, Hitlerin başkəsəni olduğunu etiraf edib...
21 aprel 2024 15:49
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
18 aprel 2024 12:08
- Üçüncü dünya müharibəsi İrana görə başlayacaq… İmam Əlini gördüm –İran Şahının 1973-cü ildə verdiyi MÜSAHİBƏ
14 aprel 2024 17:25
- İrandan qovulan, Fransada səfil vəziyyətinə düşən, Amerikada ömürlük cəza alan erməni qatilin faciəli sonluğu...
14 aprel 2024 15:24
- Azərbaycan cinayətkar qrupun liderini Qazaxıstana ekstradisiya etdi
11 aprel 2024 11:06
- Məmurla həbs olunan iş adamı arasında nə baş verib? - "Restoranda 500 min verdim" (TƏFƏRRÜAT)
10 aprel 2024 18:21
- NAR-ın satış və xidmət şəbəkəsi artıq Şamaxıda!
2 aprel 2024 20:18
- Azərbaycanda icra başçısını öldürmək istəyən şəxs həbs edildi - DTX-dan açıqlama
25 mart 2024 11:35
- Hindistanın Baş naziri SSRİ-də Novruz Bayramını necə bərpa edib? –Bakıda ilk Novruz şənliyi Moskvanı nə üçün qorxudub?
25 mart 2024 00:52
- Japarov Azərbaycandadır - Yenilənib
24 aprel 11:42
- MM-də iki deputat arasında gərginlik
23 aprel 22:43
- Oğluma Ali Baş Komandanın adını verəcəyik - Fotolar
23 aprel 18:36
- NAR Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi
23 aprel 18:28
- Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi - Putin
23 aprel 08:45
- Zakir Qaralovun əmisi qızı məhkəməyə verildi
22 aprel 21:28
- Məktəb direktoru həmin qadından 300 min alıbmış
22 aprel 21:14
- Abel Məhərrəmov polkovnik-leytenantın torpağını zəbt edib?
22 aprel 18:57
- Əliyev Putinlə görüşdü - Video
22 aprel 18:45
- Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxıldı
22 aprel 18:40
- Barəsində məhkəmə istintaqı gedən Gündüz Əliyev kimi bir vəzifə sahibi Sumqayıtda necə ..?
22 aprel 12:48
- Bəraət alan şəxs, Gömrük Komitəsindən milyon yarım təzminat istədi
22 aprel 12:39
- Gürcüstan DTX məktəblərdə mümkün terror aktı ilə bağlı hərəkətə keçdi
22 aprel 11:53
- İki Avropa ölkəsi gizli şəkildə birləşməyə hazırlaşır
22 aprel 10:24
- Ersin Tatar Azərbaycana gəlir
22 aprel 10:13
- Atatürk və Ərdoğanı təhqir edən şəxs həbs olundu
21 aprel 22:31
- Bu ölkə məktəblərdə rus dilinin tədrisindən İMTİNA EDİR
21 aprel 21:14
- SOCAR-ın sabiq vitse prezidenti Mikayıl İsmayılovun oğlu Xətai məhkəməsinə müraciət etdi – 100 min TƏZMİNAT
21 aprel 20:20
- BU BİTKİ ürəyi daim sağlam saxlayır
21 aprel 19:09
- Gündüz Əliyevin adına bağlı BUTA əməliyyatının gizlinləri...
21 aprel 18:53
- 700-dən artıq şagirdi məktəbdə yandıran general – o, Hitlerin başkəsəni olduğunu etiraf edib...
21 aprel 15:49
- Bakının bu ərazisində binalar əyildi – Hərəkətə keçildi - VİDEO
21 aprel 15:41
- Tovuz sakini Lətifə Hüseynova keçmiş vəkil Sevil Hacıyeva barəsində Prezidentə müraciət etdi
21 aprel 14:41
- Kürdə atası ilə batan uşağın meyiti tapıldı
21 aprel 11:37
- İndi çiyələk yeməyin, zəhərlidir - Ekspertdən xəbərdarlıq
20 aprel 20:31
- Bakcell 25 apreldə 100 000 GB kütləvi hədiyyə paylayır!
20 aprel 20:10
- Avqustda Milli Məclisə seçkilər keçirilə bilər
20 aprel 19:59
- İmran Əliyev həbs edildi
19 aprel 20:39
- İlham Əliyev 4 kəndi də qaytardı
19 aprel 20:32
- Əliyevlə Putin Moskvada görüşəcək
19 aprel 20:22