- Qardaşların meyitlərinin ekspertiza rəyi açıqlandı: Qabırğalardan birini tapa bilmədik
- Pulu Vasif Talıbovun oğlunun sürücüsünə verirdim - Rəisdən ŞOK AÇIQLAMA
- DGK-nın şöbə rəisi: Mən RÜŞVƏT almamışam, 55 MİN manat ŞİRİNLİK almışam
- Ərdoğan Azərbaycana GƏLİR
- Bəylər Eyyubovun yerinə təyin olunan Fərid Əsgərov kimdir? – DOSYE
Cümhuriyyətin sadiq əsgəri, rusların qənimi Qaçaq Şahverən
Dünya5 mart 2023 16:50

Azərbaycanın qədimdən bu günə qədər tarixdə qalmasında türklərlə yanaşı, digər xalqların çox böyük rolu olub. Xüsusilə aborigen xalqlardan olan talışlar türklərə çiyin-çiyinə bütün işğalçılara qarşı mübarizə aparıblar. Babək dövründə, Səfəvilər dövründə, Əfşarlar dövründə, Cümhuriyyət dövründə və müasir dövrdə talış xalqı türklərlə birgə bütün Vətən döyüşlərində iştirak ediblər.
Babək dövründən Nadir Şaha qədər yaşılpalatarlı döyüşçülər olan talışlar Azərbaycan Cümhuriyyəti uğrunda sovetlərə, ruslara qarşı böyük döyüşlərdə mübariz insanlar olublar. Onlardan biri də Azərbaycan Cümhuriyyətinin uğrunda bütün sevgisi və gücünü ortaya qoyan Qaçaq Şahverəndir.
Kərbəlayı Şahverən Əsgər oğlunun, qardaşı Əşrəfin adları bu gündə ehtiramla çəkilir. Yaşlı nəsil qardaşların at çapmasından, tüfəng oynatmasından iftixarla danışır. Lənkərandan ustalar gətirilərək qardaşların pulu hesabına burada kərpic kürəsi tikilib. Qırmızı kərpicdən minarəli məscid ucaldılıb. Kürədən çıxan kirəmitlərlə kasıb ailələrin evlərinin damı örtülüb.
Şahverən Lerik rayonun Lüləkəran kəndində anadan olub. Rusların Azərbaycan xalqının başına gətirdiklərini görüb 1912-ci ildən qaçaq həyatını seçib. O zamankı sənədlərdə yazılır: "Zuvand pristavlığında (indi Lerik) ən böyük dəstəyə Qaçaq Şahverən başçılıq edir. Talış və tatar (türk) döyüşçülərinin birləşdiyi bu dəstə Rusiya İmperiyası üçün təhlükə yaradır”.
1917-ci ildən Lerik ərazisində böyük söz sahibi olan Qaçan Şahverəni aradan götürmək üçün Rusiya polis sistemi böyük dəstə yaradıb. Onlara isə kömək edəm sovetlərə xidmət edən Bala Məmməd Zuvandski idi. Buna baxmayaraq, ona yaxın durmaq çox çətin idi. Qaçaq Şahverən tədbirli və uzaqgörən insan olub. Şahverən Cümhuriyyətə o qədər bağlı idi ki, dostu, türk Camal paşanın yardımı ilə bölgənin pristavı təyin edilmişdi və 1918-20 ci illərdə bu vəzifəni daşıyıb.

Bu gün sovet təbliğatının qurbanı olan şəxslərdən bəziləri Qaçaq Şahverəni "quldur” kimi qələmə verirlər. Bilirsiz niyə? Çünki Şahverən yalnız rus əsgərlərini və zabitlərini harda görürdü dərhal məhv edirdi. Ruslar onun başına çox böyük pullar qoyurdu. Belə informasiya yayırdılar ki, guya Qaçaq Şahverən kəndiləri soyur, talayır. Amma rəsmi qaynaq və sənədlərdə belə məlumata rast gəlmədim. Bu gün o zonanın bəzi adamları elə hesab edirlər ki, Şahverən ruslara qarşı düz savaşmaqla düz etməyib və ona görə də ruslar Lerik və Lənkəran ərazisində çox adama zülm ediblər. Bu düşüncədə olan insanlar çox yanılırlar. Qaçaq Şahverən olmasaydı ruslar Lerik və Lənkəran ərazilərində minlərlə insanı sürgün edib, qətl edərdilər.
1921-ci ilin yanvarın əvvəllərində Lerik ətrafında Şahverənin başçılıq etdiyi üsyan yenidən alovlandı. Şahverən taktiki gediş edərək, buradakı sovet ordusuna ciddi zərbələr endirdi. Yanvarın 9-dan 26-dək bölgədə gedən döyüşlərdə əlahiddə sovet süvari divizionu 196 nəfər itki verib, 78 nəfər yaralanıb, 75 nəfər isə döyüş qabiliyyətini itirmişdi. Rusların niyyəti onu diri tutmaq idi, ancaq məqsədlərinə çata bilmədilər. Gedib kəndin üstündəki qalada məskən salan Şahverən mübarizəni davam edirdi.
Lakin əlavə qüvvələr, ağır silahlardan istifadə Şahverənin dəstəsini ciddi itki verməsinə səbəb olur. Nəticə o məcbur qalaraq ailəsini götürüb İrana köçür. Orda yenidən dəstə toplayıb geri qayıtmaq üçün çalışır, uzun illər Lerik əhalisinə maddi dəstək edir. 1942-ci ildə İrana daxil olan sovet ordusu burda olan qaçaqları bir-bir məhv edir, amma Qaçaq Şahverənə yaxın dura bilmirlər. Axırda onu namaz qıldığı yerdə kürəyindən güllə ilə öldürülər.
Zaur Əliyev, dosent
P.S. Qaçaq Şahverən Azərbaycanın tanınan jurnalisti Vidadi Məmmədovun babasıdır.
Oxşar xəbərlər
- Ruslar Ukraynaya qarşı döyüşmək istəmirlər – daha bir hərbi çağırış məntəqəsində yanğın...
30 iyun 2025 11:20
- Prezident dörd polkovnikə general-mayor ali hərbi rütbəsi verdi - SƏRƏNCAM
25 iyun 2025 22:41
- DİN-in Hərbi İnstitutunda növbəti buraxılış oldu - FOTO/VİDEO
20 iyun 2025 13:06
- NAR-ın inklüziv peşə təlimi gəncləri iş həyatına hazırlayır
20 iyun 2025 10:04
- Xəbəri olmadan adına şirkət açıldı, 17 min manat vergi borcu gəldi... (VİDEO)
15 iyun 2025 13:51
- Prezident İlham Əliyevdən MÜHÜM AÇIQLAMA
15 iyun 2025 11:23
- İranın Silahlı Qüvvələrinin ÖLDÜRÜLƏN Baş Qərargah rəisi, general Məhəmməd Hüseyn Baqeri AZƏRBAYCANLIDIR...
13 iyun 2025 10:52
- Milli Məclisdə ailə modeli: çoxuşaqlı deputatlar, subaylar - 7 övlad atası deputat kimdir?
10 iyun 2025 21:48
- Trampdan daha bir sərt addım - Los-Ancelesə daha 2000 əsgər göndərir
10 iyun 2025 09:57
- Atam əməliyyatdan sağ çıxmayacağını bilirdi, mənə dedi ki… – Mikayıl Mirzənin oğlu – ÖZƏL
9 iyun 2025 12:35
Xəbər lenti
- Qardaşların meyitlərinin ekspertiza rəyi açıqlandı: Qabırğalardan birini tapa bilmədik
01 iyul 13:57
- Mənim oğlumun ölümündə bu hakimiyyət günahkardı - ƏHMƏD ORUC
01 iyul 13:34
- Pulu Vasif Talıbovun oğlunun sürücüsünə verirdim - Rəisdən ŞOK AÇIQLAMA
01 iyul 11:36
- İlham Əliyev Ruanda Prezidentini təbrik edib
01 iyul 11:27
- Slovakiya azərbaycanlı diplomatı Azərbaycana səfir təyin etdi
01 iyul 11:18
- Evdən döyülərək çıxarıldılar - Öldürülən həmyerlilərimizin qardaşı qızı hadisə barədə DANIŞDI VİDEO
01 iyul 11:05
- DTX əməliyyat keçirdi: Dövlətə xəyanət edən tutuldu
01 iyul 10:48
- Rusiyanın hüquq-mühafizə orqanlarının hüquqazidd əməllərinin arxasında siyasi motivlər dayanır ŞƏRH
01 iyul 00:29
- DGK-nın şöbə rəisi: Mən RÜŞVƏT almamışam, 55 MİN manat ŞİRİNLİK almışam
30 iyun 23:55
- Ərdoğan Azərbaycana GƏLİR
30 iyun 22:58
- Bəylər Eyyubovun yerinə təyin olunan Fərid Əsgərov kimdir? – DOSYE
30 iyun 17:51
- Bəylər Eyyubov PTX-nin rəisi vəfizəsindən çıxarıldı - Bu posta gətirildi
30 iyun 17:46
- Bakıda 400 nəfərin gizlənə biləcəyi yeraltı BUNKER: Harada yerləşir? (FOTO)
30 iyun 16:59
- Veysəloğlu-nun elan etdiyi -Qida Təhlükəsizliyi Ayı- çərçivəsində növbəti məhsuldar görüş AQİSA ilə keçirildi
30 iyun 16:49
- Təyyarəmizi Qazaxıstan vurubmuş – Samir Vəliyev özünü rüsvay etdi
30 iyun 16:43
- İki İosifin və iki ittifaqın intriqası – Tito dirənməsə, Moskva və London Balkanı böləcəkmiş
30 iyun 16:26
- Prezident Fikrət Məmmədovla bağlı Sərəncam imzaladı
30 iyun 16:19
- Cümşüd Cümşüdlünün ölümünə səbəb olan kanal bu qurumun balansındadır, cinayət işi başlandı
30 iyun 15:48
- Yekaterinburqda öldürülən qardaşların cənazələri yaxınlarına təhvil verildi
30 iyun 15:30
- Rusiyanın imperiya siyasəti açıq formaya keçir
30 iyun 12:28
- Ruslar Ukraynaya qarşı döyüşmək istəmirlər – daha bir hərbi çağırış məntəqəsində yanğın...
30 iyun 11:20
- ŞOK! Putinin mümkün varisləri açıqlandı – Rusiya elitası yeni dövrə hazırlaşır
30 iyun 11:13
- Azərbaycanda BAYRAM- Qeyri-iş günü bir də 4 aydan sonra olacaq
30 iyun 10:46
- Qarabağdakı məğlubiyyətiniz bu həqiqətin dərs çıxarmalı olduğunuz parlaq bir təzahürüdür
30 iyun 09:31
- Kəngərliyə növbəti köç karvanı yola salındı (FOTO)
30 iyun 09:17
- Nazir vurma cədvəlini bilmədi
30 iyun 08:55
- Rusiya ordusu Zelenskinin bunkerini məhv etdi
30 iyun 01:42
- 15 yaşa qədər qız uşaqları peyvəndlənsin – Həkimlərdan ÇAĞIRIŞ
30 iyun 01:33
- Guya polisi görəndə qardaşlarımın ürəyi dayanıb - VİDEO
30 iyun 01:04
- İran rəhbərliyindən yaralı erməniyə xüsusi dəqqət
30 iyun 00:40
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya