- Veysəloğlu Şirkətlər Qrupunun elan etdiyi -Qida Təhlükəsizliyi Ayı-na yekun vuruldu
- Rusiyada Azərbaycandan gətirilən 18 TON ŞEFTALI ı məhv edildi
- Rusiya işğal olunmuş Ukrayna ərazisindən 4 MİLYON TON TAXIL OĞURLAYIB...
- İran 300 MİNDƏN ÇOX ƏFQANI ölkədən qovur. SƏBƏB ?
- -Qaş ustası- doğduğu uşağı 1 il SOYUDUCUDA saxladı və sonra...
Cümhuriyyətin sadiq əsgəri, rusların qənimi Qaçaq Şahverən
Dünya5 mart 2023 16:50

Azərbaycanın qədimdən bu günə qədər tarixdə qalmasında türklərlə yanaşı, digər xalqların çox böyük rolu olub. Xüsusilə aborigen xalqlardan olan talışlar türklərə çiyin-çiyinə bütün işğalçılara qarşı mübarizə aparıblar. Babək dövründə, Səfəvilər dövründə, Əfşarlar dövründə, Cümhuriyyət dövründə və müasir dövrdə talış xalqı türklərlə birgə bütün Vətən döyüşlərində iştirak ediblər.
Babək dövründən Nadir Şaha qədər yaşılpalatarlı döyüşçülər olan talışlar Azərbaycan Cümhuriyyəti uğrunda sovetlərə, ruslara qarşı böyük döyüşlərdə mübariz insanlar olublar. Onlardan biri də Azərbaycan Cümhuriyyətinin uğrunda bütün sevgisi və gücünü ortaya qoyan Qaçaq Şahverəndir.
Kərbəlayı Şahverən Əsgər oğlunun, qardaşı Əşrəfin adları bu gündə ehtiramla çəkilir. Yaşlı nəsil qardaşların at çapmasından, tüfəng oynatmasından iftixarla danışır. Lənkərandan ustalar gətirilərək qardaşların pulu hesabına burada kərpic kürəsi tikilib. Qırmızı kərpicdən minarəli məscid ucaldılıb. Kürədən çıxan kirəmitlərlə kasıb ailələrin evlərinin damı örtülüb.
Şahverən Lerik rayonun Lüləkəran kəndində anadan olub. Rusların Azərbaycan xalqının başına gətirdiklərini görüb 1912-ci ildən qaçaq həyatını seçib. O zamankı sənədlərdə yazılır: "Zuvand pristavlığında (indi Lerik) ən böyük dəstəyə Qaçaq Şahverən başçılıq edir. Talış və tatar (türk) döyüşçülərinin birləşdiyi bu dəstə Rusiya İmperiyası üçün təhlükə yaradır”.
1917-ci ildən Lerik ərazisində böyük söz sahibi olan Qaçan Şahverəni aradan götürmək üçün Rusiya polis sistemi böyük dəstə yaradıb. Onlara isə kömək edəm sovetlərə xidmət edən Bala Məmməd Zuvandski idi. Buna baxmayaraq, ona yaxın durmaq çox çətin idi. Qaçaq Şahverən tədbirli və uzaqgörən insan olub. Şahverən Cümhuriyyətə o qədər bağlı idi ki, dostu, türk Camal paşanın yardımı ilə bölgənin pristavı təyin edilmişdi və 1918-20 ci illərdə bu vəzifəni daşıyıb.

Bu gün sovet təbliğatının qurbanı olan şəxslərdən bəziləri Qaçaq Şahverəni "quldur” kimi qələmə verirlər. Bilirsiz niyə? Çünki Şahverən yalnız rus əsgərlərini və zabitlərini harda görürdü dərhal məhv edirdi. Ruslar onun başına çox böyük pullar qoyurdu. Belə informasiya yayırdılar ki, guya Qaçaq Şahverən kəndiləri soyur, talayır. Amma rəsmi qaynaq və sənədlərdə belə məlumata rast gəlmədim. Bu gün o zonanın bəzi adamları elə hesab edirlər ki, Şahverən ruslara qarşı düz savaşmaqla düz etməyib və ona görə də ruslar Lerik və Lənkəran ərazisində çox adama zülm ediblər. Bu düşüncədə olan insanlar çox yanılırlar. Qaçaq Şahverən olmasaydı ruslar Lerik və Lənkəran ərazilərində minlərlə insanı sürgün edib, qətl edərdilər.
1921-ci ilin yanvarın əvvəllərində Lerik ətrafında Şahverənin başçılıq etdiyi üsyan yenidən alovlandı. Şahverən taktiki gediş edərək, buradakı sovet ordusuna ciddi zərbələr endirdi. Yanvarın 9-dan 26-dək bölgədə gedən döyüşlərdə əlahiddə sovet süvari divizionu 196 nəfər itki verib, 78 nəfər yaralanıb, 75 nəfər isə döyüş qabiliyyətini itirmişdi. Rusların niyyəti onu diri tutmaq idi, ancaq məqsədlərinə çata bilmədilər. Gedib kəndin üstündəki qalada məskən salan Şahverən mübarizəni davam edirdi.
Lakin əlavə qüvvələr, ağır silahlardan istifadə Şahverənin dəstəsini ciddi itki verməsinə səbəb olur. Nəticə o məcbur qalaraq ailəsini götürüb İrana köçür. Orda yenidən dəstə toplayıb geri qayıtmaq üçün çalışır, uzun illər Lerik əhalisinə maddi dəstək edir. 1942-ci ildə İrana daxil olan sovet ordusu burda olan qaçaqları bir-bir məhv edir, amma Qaçaq Şahverənə yaxın dura bilmirlər. Axırda onu namaz qıldığı yerdə kürəyindən güllə ilə öldürülər.
Zaur Əliyev, dosent
P.S. Qaçaq Şahverən Azərbaycanın tanınan jurnalisti Vidadi Məmmədovun babasıdır.
Oxşar xəbərlər
- İlham Əliyev Pakistan Milli Assambleyasının sədrinin başçılıq etdiyi nümayəndə heyətini qəbul edib
7 iyul 2025 11:51
- Sərdar Ayaz Sadiq Azərbaycana GƏLDİ - FOTO
6 iyul 2025 21:04
- Qarabağ xanlığının timsalında: Rusiyaya güvənmək fəlakətə gətirir
5 iyul 2025 10:44
- Ukrayna Rusiya Hərbi Dəniz Donanması baş komandanının müavinini məhv etdi
3 iyul 2025 19:59
- Gürcü bədənində rus başı formalaşdırmaq xülyası – Rus şovinizmi və gürcülər...
3 iyul 2025 19:43
- Polis bundan sonra da Vətənə və xalqa şərəflə xidmət edəcək - Vilayət Eyvazov
3 iyul 2025 13:00
- Azərbaycan Polisi 107 yaşında!
2 iyul 2025 10:30
- Qanlı sürgün: 1864-cü il Çərkəz soyqırımının acı tarixçəsini qanlı Rusiya imperiyası necə yazdı…
1 iyul 2025 22:48
- Əsir Qafqaz - Rusiya regiona gənə kimi yapışıb, qoparılma prosesi ağrılı gedir
1 iyul 2025 18:42
- Rus dilli məktəblər ödənişli olmalıdır - Elçin Şıxlı
1 iyul 2025 15:18
Xəbər lenti
- Veysəloğlu Şirkətlər Qrupunun elan etdiyi -Qida Təhlükəsizliyi Ayı-na yekun vuruldu
11 iyul 14:43
- Rusiyada Azərbaycandan gətirilən 18 TON ŞEFTALI ı məhv edildi
11 iyul 14:30
- İlham Əliyev Mariam Kvrivişvilini qəbul etdi (FOTO)
11 iyul 13:47
- Rusiya işğal olunmuş Ukrayna ərazisindən 4 MİLYON TON TAXIL OĞURLAYIB...
11 iyul 13:39
- Keçmiş nazir xanımı və gəlinlərindən DANIŞDI: İkisi də əcnəbidir - VİDEO
11 iyul 13:15
- İran 300 MİNDƏN ÇOX ƏFQANI ölkədən qovur. SƏBƏB ?
11 iyul 12:55
- -Qaş ustası- doğduğu uşağı 1 il SOYUDUCUDA saxladı və sonra...
11 iyul 12:23
- Prezident həmkarını təbrik etdi
11 iyul 11:31
- İntihar etmiş rusiyalı NAZİR VİDA MESAJI-nda NƏ YAZIB ?
11 iyul 10:45
- Ermənistan XİN mətbuat katibi Ani Badalyan: İlham Əliyevlə Nikol Paşinyanın Əbu-Dabi görüşü uğurlu olub
11 iyul 10:08
- Terrorsuz Türkiyə : PKK bu gün SİLAHI YERƏ QOYACAQ
11 iyul 09:48
- Təyyarədə qadının OMBA-sına toxundu və 7 İL HƏBS...
11 iyul 09:36
- HÖKÜMƏ - kədərim mənim filmi bu tarixdə təqdim olunacaq
11 iyul 02:05
- Yazıçı Sabir Əhmədlinin oğlu ilə TƏSİRLİ MÜSAHİBƏ
11 iyul 01:31
- Bir qətliamın izi – 26 il əvvəl Bakı və İrəvan sülhə yaxın olanda 40 erməni güllələnib
11 iyul 01:12
- Pul üçün Rus ordusuna yazılan azərbaycanlı Əliquliyev peşmandır: Prezidentə deyin, məni qurtarsın
11 iyul 00:36
- Daha bir rayonda yasda EHSAN ləğv edildi
11 iyul 00:26
- 5 saat davam edən İlham Əliyev-Paşinyan görüşünə dair İLK AÇIQLAMA
10 iyul 14:43
- İranlı molla : CƏHƏNNƏM əhlinin dili TÜRKCƏ, CƏNNƏT əhlinin dili ƏRƏBCƏDİR...
10 iyul 13:33
- 100 qadını öldürmüşdü - Manyakın meyiti tapıldı
10 iyul 12:29
- Milli Məclisin deputatı Azər Allahverənov Nardaran qəsəbəsində vətəndaşları qəbul edib
10 iyul 12:18
- Maral tam Ayı 10 iyul 2025: Nə etməli?
10 iyul 11:41
- Kompüteri 1000 DƏFƏ sürətləndirməyin yolu
10 iyul 11:18
- Uşağa görə muştuluq aldılar, gecə isə yoldaşımın meyitini verdilər
10 iyul 10:00
- Ərdoğan xalqa müraciət edəcək
10 iyul 09:47
- İlham Əliyevin Nikol Paşinyanla görüşü başladı
10 iyul 09:28
- Həbsdə olan vəkil Adəm Məmmədov bu şəxsi məhkəməyə verdi
10 iyul 01:46
- Bakıda nişana hazırlaşan oğlanı öldürdülər - Dedim ki, bura yaşayış yeridir, söyüş söyməyin
10 iyul 01:18
- İlham Əliyev Paşinyanla görüşəcək - Vaxt və yer açıqlandı
09 iyul 12:37
- İki gün sonra ÖCALAN daha bir - Tarixi çağırış edəcək
09 iyul 11:42
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya