- Ata 25 yaşlı tennisçi qızını öldürdü - ŞOK SƏBƏB
- Tofiq Zülfüqarov Elmar Məmmədyarova cavab verdi: Söyüş söyməmişəm
- Ermənistan mediası sülh müqaviləsinin detallarını açıqladı – Zəngəzur dəhlizi, separatçılığa qarşı öhdəlik və...
- Veysəloğlu Şirkətlər Qrupunun elan etdiyi -Qida Təhlükəsizliyi Ayı-na yekun vuruldu
- Rusiyada Azərbaycandan gətirilən 18 TON ŞEFTALI ı məhv edildi
Sabah Gəncə qiyamından 30 il ötür....

Sabah - iyunun 4-də AXC hakimiyyətinə qarşı Gəncə qiyamının (1993) 30 ili tamam olur. İyun hadisələri heç şübhəsiz, Azərbaycanın ən yeni tarixinə silinməz möhürünü basıb. “4 iyun qiyamı” adlanan hadisələr illər keçdikcə yenə də müzakirə obyektidir.
Məlumat üçün qısaca deyək ki, həmin vaxt Gəncədə Azərbaycan Ordusunun keçmiş korpus komandiri Surət Hüseynovun başçılıq etdiyi hərbi qüvvələrlə hökumət qüvvələri arasında silahlı toqquşma baş verib. Keçmiş korpus komandiri olan Surət Hüseynovun nəzarətində olan 709 saylı hərbi hissənin tərk-silah edilməsi ilə bağlı həyata keçirilən əməliyyat uğursuz olub. Məlum hadisə nəticəsində qiyamçı hərbi qüvvələrlə hökumət qüvvələri arasındakı toqquşmada ümumilikdə 35 nəfər həlak olub. “Gəncə hadisələri” kimi tarixə düşən 4 iyun olayı Azərbaycanda Xalq Cəbhəsi hakimiyyətinin yıxılması ilə nəticələnib.
Hər il 4 iyun hadisələrinin ildönümü ərəfəsində məsələyə müxtəlif mövqelərdən münasibətlər bildirilir, müəyyən fikirlər söylənilir. Bu da 4 iyun hadisələrinin ölkənin ictimai rəyində maraq kəsb etməsinin sübutudur. Bəs 30 il sonra da həmin olaylarla bağlı cavabı tapılmayan sual qalırmı?
Aydın Mirzəzadə
Hakim partiyanın deputatı Aydın Mirzəzadə 30 il əvvəlki hadisələrə qiymət verərkən “Yeni Müsavat”a qeyd etdi ki, 4 iyun qiyamı həmin dövrün ağır xarakteristikalarından biridir. Onun sözlərinə görə, bir-birinin ardınca hakimiyyətə gələn siyasi komandalar ölkənin müstəqilliyinin möhkəmləndirilməsi, dövlətçiliyin qorunub saxlanılmasında əhəmiyyətli problemləri həll etmək gücündə olmadılar: “Onların nə dövlətçilik, nə həyat təcrübləri var idi, nə də beynəlxalq proseslərdən xəbərdar idilər. Bu da vəziyyəti daha da çətinləşdirirdi. 1992-ci ildə AXC-Müsavat cütlüyü isə iqtidara gələndə öz üzərinə düşən siyasi məsuliyyətin ağır yükünü dərk etmədi, getdikcə siyasi böhran yarandı, ölkədə qarmaqarışlıq baş verdi, bu qüvvələr Azərbaycanın strateji xəttini müəyyənləşdirə bilmədi, nəticədə gərginlik daha artdı”.
A.Mirzəzadə xatırladır ki, o zaman həm hakim komandada olan siyasi qarşıdurma, həm ordudan ayrı-ayrı adamların öz siyasi məqsədləri üçün alət kimi istifadəsi nəticədə 4 iyun qiyamına gətirib çıxardı: “Hətta həmin dövrdə Azərbaycan dövlət müstəqilliyini itirməyə yaxın idi. Lakin o ağır vəziyyətdən çıxmağı Ulu Öndər Heydər Əliyevin qayıdışı həll etdi. Əgər 4 iyun hadisələri davam etsəydi, Heydər Əliyev faktoru olmasaydı, Azərbaycanın torpaqlarının bir hissəsi bu gün də işğal altında olacaqdı, sərvətləri böyük dövlətlər tərəfindən mənimsəniləcəkdi. Məhz Ulu Öndərin gəlişi ölkəni çox ağır problemlərdən xilas etdi və dövlətçiliyin möhkəmlənməsi prosesi getdi. Daha sonra cənab İlham Əliyev bu siyasi kursu davam etdirdi, ölkəmizin inkişafı, yüksəlişi sürətləndi, nəhayət, üç il əvvəl Vətən müharibəsi ilə torpaqlarımız işğaldan azad olundu və bu gün Azərbaycan beynəlxalq aləmdə öz yeri, sözü, nüfuzu olan bir dövlət olaraq qəbul edilir”.
Qulamhüseyn Əlibəyli
1992-ci ilin noyabrından 1993-cü ilin iyununadək mərhum prezident Əbülfəz Elçibəyin parlamentlə əlaqələr üzrə müşaviri vəzifəsində çalışmış Qulamhüseyn Əlibəyli isə qeyd etdi ki, qiyamı yatırmaq mümkün idi. Onun sözlərinə görə, 4 iyun hadisələri bir çox xarici ölkələrin kəşfiyyat orqanları tərəfindən hazırlanmışdı və aparıcı Rusiya idi: “Qiyamda iştirak edənlər də Rusiyaya bağlı adamları idi. Azərbaycanın o dövrkü hakimiyyəti barışdırıcı mövqe tutdu, qiyamı yatırmaq əvəzinə, amnistiya qəbul etdi. Ancaq qiyam silahlı qüvvələrdə olmuşdu və onu yatırmaq üçün elə silahlı qüvvələr cəlb edilməli idi. Təəssüf ki, bu məsələdə hakimiyyət qətiyyətsizlik göstərdi. Dövlətə və xalqa qarşı qiyam qaldırılıbsa, həmin silahla da qiyamçılar məhv edilməli idi”.
Q.Əlibəyli hesab edir ki, 4 iyun qiyamı nəticəsində demokratikləşmə prosesində geriləmə oldu: “Əgər bu hadisələr olmasaydı, neft müqavilələrinin bağlanması nəzərdə tutulurdu, artıq bp ilə kontraktlar hazır idi, əlverişli şərtlərlə sənədlər imzalanacaqdı. Əfsus ki, heç biri olmadı və xeyli geri düşdük...”
Emil SALAMOĞLU,
“Yeni Müsavat”
- Hər ay 500 min icаrə hаqqı аlаn Rəhim Rəhimov dövlətə nə qədər VERGİ ödəyir ?
7 iyul 2025 13:07
- Nikahsız analar, sənədsiz uşaqlar: Kimdir günahkar?
6 iyul 2025 17:29
- Məni dostlarım öldürdü - Akif Səmədin şeirləri
6 iyul 2025 12:58
- Fındıq mafiyası iş başında - Bağları məhv edir....
6 iyul 2025 01:39
- Qarabağ xanlığının timsalında: Rusiyaya güvənmək fəlakətə gətirir
5 iyul 2025 10:44
- Ərdoğan sabah Xankəndiyə gələcək
3 iyul 2025 14:14
- Rusiyanın Azərbaycandakı DANA MONOPOLİYASI
2 iyul 2025 13:52
- Prezident bu məhkəmələrə hakimlər təyin etdi - SİYAHI
1 iyul 2025 19:04
- Əsir Qafqaz - Rusiya regiona gənə kimi yapışıb, qoparılma prosesi ağrılı gedir
1 iyul 2025 18:42
- Rusiya hüquq-mühafizə orqanlarının Yekaterinburqda azərbaycanlılara qarşı həyata keçirdiyi zorakılıq – dövlət səviyyəsində cinayətin yeni mərhələsi
29 iyun 2025 19:26
- Ata 25 yaşlı tennisçi qızını öldürdü - ŞOK SƏBƏB
11 iyul 18:18
- Tofiq Zülfüqarov Elmar Məmmədyarova cavab verdi: Söyüş söyməmişəm
11 iyul 18:02
- Ermənistan mediası sülh müqaviləsinin detallarını açıqladı – Zəngəzur dəhlizi, separatçılığa qarşı öhdəlik və...
11 iyul 17:51
- Veysəloğlu Şirkətlər Qrupunun elan etdiyi -Qida Təhlükəsizliyi Ayı-na yekun vuruldu
11 iyul 14:43
- Rusiyada Azərbaycandan gətirilən 18 TON ŞEFTALI ı məhv edildi
11 iyul 14:30
- İlham Əliyev Mariam Kvrivişvilini qəbul etdi (FOTO)
11 iyul 13:47
- Rusiya işğal olunmuş Ukrayna ərazisindən 4 MİLYON TON TAXIL OĞURLAYIB...
11 iyul 13:39
- Keçmiş nazir xanımı və gəlinlərindən DANIŞDI: İkisi də əcnəbidir - VİDEO
11 iyul 13:15
- İran 300 MİNDƏN ÇOX ƏFQANI ölkədən qovur. SƏBƏB ?
11 iyul 12:55
- -Qaş ustası- doğduğu uşağı 1 il SOYUDUCUDA saxladı və sonra...
11 iyul 12:23
- Prezident həmkarını təbrik etdi
11 iyul 11:31
- İntihar etmiş rusiyalı NAZİR VİDA MESAJI-nda NƏ YAZIB ?
11 iyul 10:45
- Ermənistan XİN mətbuat katibi Ani Badalyan: İlham Əliyevlə Nikol Paşinyanın Əbu-Dabi görüşü uğurlu olub
11 iyul 10:08
- Terrorsuz Türkiyə : PKK bu gün SİLAHI YERƏ QOYACAQ
11 iyul 09:48
- Təyyarədə qadının OMBA-sına toxundu və 7 İL HƏBS...
11 iyul 09:36
- HÖKÜMƏ - kədərim mənim filmi bu tarixdə təqdim olunacaq
11 iyul 02:05
- Yazıçı Sabir Əhmədlinin oğlu ilə TƏSİRLİ MÜSAHİBƏ
11 iyul 01:31
- Bir qətliamın izi – 26 il əvvəl Bakı və İrəvan sülhə yaxın olanda 40 erməni güllələnib
11 iyul 01:12
- Pul üçün Rus ordusuna yazılan azərbaycanlı Əliquliyev peşmandır: Prezidentə deyin, məni qurtarsın
11 iyul 00:36
- Daha bir rayonda yasda EHSAN ləğv edildi
11 iyul 00:26
- 5 saat davam edən İlham Əliyev-Paşinyan görüşünə dair İLK AÇIQLAMA
10 iyul 14:43
- İranlı molla : CƏHƏNNƏM əhlinin dili TÜRKCƏ, CƏNNƏT əhlinin dili ƏRƏBCƏDİR...
10 iyul 13:33
- 100 qadını öldürmüşdü - Manyakın meyiti tapıldı
10 iyul 12:29
- Milli Məclisin deputatı Azər Allahverənov Nardaran qəsəbəsində vətəndaşları qəbul edib
10 iyul 12:18
- Maral tam Ayı 10 iyul 2025: Nə etməli?
10 iyul 11:41
- Kompüteri 1000 DƏFƏ sürətləndirməyin yolu
10 iyul 11:18
- Uşağa görə muştuluq aldılar, gecə isə yoldaşımın meyitini verdilər
10 iyul 10:00
- Ərdoğan xalqa müraciət edəcək
10 iyul 09:47
- İlham Əliyevin Nikol Paşinyanla görüşü başladı
10 iyul 09:28
- Həbsdə olan vəkil Adəm Məmmədov bu şəxsi məhkəməyə verdi
10 iyul 01:46