Həsən Orucoğlu: SÜSƏN DAĞINDAN GƏLƏN MUĞAMAT SƏSİ

Həsən Orucoğlu: SÜSƏN DAĞINDAN GƏLƏN MUĞAMAT SƏSİ
1.KÖKDƏN DOĞAN SEHR
...Onun səsinə,muğam,təsnif oxumasına çoxdan qulaq asmışdım.Təxminən bir il öncə ola,ya olmaya.Amma tanımadığımdan əlimə qələm alıb,yazmaq fikrində olsam da belə, nədənsə tərəddüd edirdim.Eşitmişdim ki,əslən Zəngilanın Genlik kəndindəndir.
Bunu dəqiqləşdirmək üçün rayonun keçmiş baş memarı,bizim hörmətli Dilşad xanım Həsənovaya üz tutdum və ondan bu haqda soruşanda:
-Hə,əslin...kökün tanıyıram.Yaxşı nəsildəndirlər.Əsl zəhmətkeş,fədakar bir ailənin övladıdır.Ulu babası Seyidalı kişi də öz dövrünün ən tanınmış,hörmətli musiqiçisi olmuşdur.Bütün el şənliklərində,məclislərdə onun səsi-sorağı geniş vüsət doğurardı.Ətraf rayonların-Füzuli,Cəbrayıl,Qubadlının,hətta Qafan elinin,Naxçıvanın,Dərələyəz mahalının toy-büsatları onsuz keçməzdi. Seyidalı kişinin dəvətləri o qədər çox olurdu ki,toy sahibləri şənliklərini yazdan-payıza,payızdan isə qışa keçirərdilər...Bu,bir həqiqətdir ki, o qədər şirin,təsirli aşıq havası çalırmış ki,dağdan qoyun-quzunu çobansız,bələdçilik gədiklərdən aşıra-aşıra kəndə haraylayıb...gətirərmiş! Bu,bir möcüzə,sirr-sehr deyilmi?! Deyilənə görə Seyidalı kişinin qara zurnada qeyri-adi ifası musiqi xəzinəmizin "Qızıl fondu"-nda hələ indi də qalmaqdadır... Bünövrələrində çalıb-oynamaq,oxumaq eşqi,həvəsi olduğundan kifayət qədər xəbərdaram.Hələ Aynurun kiçik qardaşı Orxan da mahir tar çalandır...Sumqayıtda onları musiqiçilər ailəsi kimi tanıyırlar.
Və bu sözlərdən ürəklənib esseni həvəslə yazdım.Həm də sevindim ki,belə gözəl,şirin səsə sahib olan Aynur
Həsənxanova nə yaxşı ki,bizim eldən-obadandır!
2.MUĞAM-MUSİQİNİN İLK CIĞIRI
...Musiqi janrları içində muğam və ya muğamat emosional məna daşıyan mürəkkəb bir bədii həyacan əsəridir.
Dərin və bitkin təfəkkür tərzi lazımdır ki,onu ifa edə biləsən...səsləndirəsən!
Əlbəttə,muğamın bütün şöbə və guşələrini ardıcıl,sistemli ifa etmək üçün musiqi kompozisiyasının incəliklərini yaşamağı bacarmalısan.Sözsüz ki,hər kəs bu ağır,məsuliyyətli yükün altına öz çiyinlərini verməyə cürət etməzdi.
Muğam çox sujetli bir əsərdir.Onun musiqi-poetik məzmununu,dəqiq ritmini və mahiyyətini dərk etmədən irəli bir addım da belə atmaq olmaz.
Ancaq gənc istedadlı xanəndə Aynur Həsənxanova muğam oxuyarkən şöbədən-şöbəyə,guşədən-guşəyə rahat və asanlıqla keçə bilir.Bu isə onun musiqinin məntiqinə yaxından bələd olmasından,dərin duyumundan xəbər verir.Özünü azad və sərbəst hiss etməyi isə muğamı tez bir zamanda ram etməsinin nəticəsidir.Aynur sanki qaynar bir bulaqdır.Əvvəlcə çox sakit...asta...aramla və səbrlə-tələsmədən,qarıxmadan oxuyur...sonra isə yavaş-yavaş elə aşıb-daşır ki, bu yerdə gəl,onun "üzünü görmə".Adamı tutub...elə silkələyir ki, dünya başına fırlanır...
Adi bir bəstəkar...və ya xalq mahnısını oxumağa nə var ki!
Ancaq muğam oxumaq isə kosmosa qalxıb...enməyə bənzəyir...Muğamı belə oxuyarlar,e.Səsə-avaza bax,bir sən.Yanıqlı...yanğılı...ürəkləri titrədən...könüllərə şəfqət,məlhəm olan nəğməli bir səs! Hər nə varsa,yerində-yatağında.
Onun oxumağı adama elə yapışır ki,muğam səni lap buraxsa da...sənin onu buraxmağa əlin var gəlmir,ancaq...Oxuduğu muğamın,təsnifin sözlərini elə səlis,aydın tələffüs edir ki,elə bilirsən ki,bədii qiraətçi şeir oxuyur.İntonasiya,ahəngdarlıq,səsin-hərflərin vurğusu da yerli- yerində.Adətən,musiqidə bu,çox mühüm və vacib şərtdir.Bu da sözün bir qayəsi...mənziləsidir.
Pərdə üzərində simin titrəməsi ilə səsin üst-üstə düşməsi muğamın effektini,təsirini daha da gücləndirir.Aynurun ədəb-ərkanı,səhnə mədəniyyəti də oxuduğu muğam və təsniflərə xüsusi bir gözəllik qatır...
Bu yerdə yadıma virtuoz tar ifaçısı,Xalq artisti,professor Möhlət Müslümovun bir müdrik sözü düşdü:
-"Aynuru müşayiət edəndə əsla yorulmuruq,bizi qəti incitmir,çətinə də salmır...Nədən ki,o bizim arxamızca oxumaq əvəzinə...muğamı elə sərrast,usta ifa edir ki,biz Aynurun ifasının dalına gülə-gülə düşürük".Bu söz adi görünsə də...əslində gənc,qabiliyyətli və fenomen xanəndə qıza verilən ən böyük bir qiymətdir!
3.ŞUŞADA MÜSABİQƏ QALİBİ
...Sevindirici haldırki,Şuşada keçirilən VIII "Muğam Televiziya Müsabiqəsinin qalibləri müəyyənləşərkən Aynur Həsənxanova musiqi kürsüsünün ikinci yerinin qalibi seçilmişdir.Böyük uğur,böyük qələbədir!
Şərqi Zəngəzurun "de fakto","de yurye" ilk gənc muğam ifaçısı.Yüksək rütbə,yüksək tituldur.
Aynuru ürəkdən təbrik etməyə və onunla qürur duymağa dəyərdi! Xalq musiqisinin əsasını muğamlar təşkil edir.Bütün bəstəkarların əsərləri öz kökü etibarı ilə sözsüz ki, muğamlara bağlıdır.
Bu mənada muğamlarımızın gördüyünüz kimi bənzərsiz gənc ifaçısını öz elimizə-obamıza tanıtdırmaq və onu yaxından tanımaqdan fərəhli nə ola bilərdi!
Yeri gəlmişkən onu da qeyd edim ki,Aynur Həsənxanova həm də Ali təhsilli musiqiçidir.
O,bu il Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin "Solo ifaçılıq və xanəndəlik" ixtisasına yiyələnmişdir.
4.BURA ZƏNGİLANDIR...
Zəngəzurun düz qapısının ağzıdır, Zəngilan.Təbii sərvətləri,meşələri,dağları,yüksəklikləri...buz bulaqları...Həkərisi,Bərgüşadı,Oxçuçayı,Bəsit çayı var,Zəngilanın.Arazı Araz edən qollarıdır,bu çaylar...
Və dünyada birinci olan Rəzdərə Şərq Çinarlığı da burdadır.
Elə adamları da o yerlərin təbiəti kimidir;saf,təmiz...kristal...həlim,mülayim,istiqanlı,ədəb-ərkanlı...Elə səsləri-soraqları da Çinar kimi də ucalıqdan gəlir.
...Xəyalım məni yenə də Xan Çinarlı,ecazkar Zəngilana çəkib apardı.Mənə elə gəlirdi ki, Süsən dağ silsiləsinin ətəklərində yerləşən və zümzüməli Oxçuçayın sahilində isə qərar tutan...təbiətin gözəl,yaraşıqlı mənzərəsinə bürünən-Genlik kəndində gənc xanım xanəndə Aynur Həsənxanova yorulmadan passionar enerji ilə bir-birinin ardınca şövqlə,həvəslə "Şur", "Segah", "Rahab", "Mahur hindu", "Bərdaşt"(Çahargah) və.s. muğamlarını oxuyurdu...
- Polis bundan sonra da Vətənə və xalqa şərəflə xidmət edəcək - Vilayət Eyvazov
3 iyul 2025 13:00
- Özbəkistan Prezidentinin rəsmi qarşılanma mərasimi olub
2 iyul 2025 19:04
- 33 yaşlı müsəlman ABŞ siyasətində dönüş nöqtəsi yaratdı...- Nyu-York meri ola bilər...
2 iyul 2025 00:11
- Qanlı sürgün: 1864-cü il Çərkəz soyqırımının acı tarixçəsini qanlı Rusiya imperiyası necə yazdı…
1 iyul 2025 22:48
- Əsir Qafqaz - Rusiya regiona gənə kimi yapışıb, qoparılma prosesi ağrılı gedir
1 iyul 2025 18:42
- Rus dilli məktəblər ödənişli olmalıdır - Elçin Şıxlı
1 iyul 2025 15:18
- Pulu Vasif Talıbovun oğlunun sürücüsünə verirdim - Rəisdən ŞOK AÇIQLAMA
1 iyul 2025 11:36
- ŞOK! Putinin mümkün varisləri açıqlandı – Rusiya elitası yeni dövrə hazırlaşır
30 iyun 2025 11:13
- Qarabağdakı məğlubiyyətiniz bu həqiqətin dərs çıxarmalı olduğunuz parlaq bir təzahürüdür
30 iyun 2025 09:31
- Rusiya hüquq-mühafizə orqanlarının Yekaterinburqda azərbaycanlılara qarşı həyata keçirdiyi zorakılıq – dövlət səviyyəsində cinayətin yeni mərhələsi
29 iyun 2025 19:26
- Adil Kərimli mənə dedi: Ya Xalq Artisti, ya da Prezident təqaüdü, hansını istəyirsən ?
03 iyul 14:27
- Ərdoğan sabah Xankəndiyə gələcək
03 iyul 14:14
- Erməni parlamentində Rusiya üstündə DAVA – Butulka ilə VURDU
03 iyul 13:14
- Prezident bu yolun açılışını ETDİ
03 iyul 11:58
- Emin Ağalarov Rusiyadakı konsertini ləğv etdi
03 iyul 11:48
- Koroğlu körpüsündə çat yaranıb? - RƏSMİ AÇIQLAMA
03 iyul 11:23
- Bakıda 14-cü mərtəbədən yıxılan qız SAĞ QALDI
03 iyul 10:40
- Azərbaycanla münasibətlərimiz strateji müttəfiqlik xarakteri daşıyır - Rusiya XİN
03 iyul 10:31
- Japarov da Xankəndiyə gəlir
03 iyul 10:18
- Mələkxanım Eyubovanın həyat yoldaşı - FOTO
03 iyul 09:46
- Bir AĞAC bir İLDƏ 22 kq KARBON-CO2 UDUR və....
03 iyul 02:16
- Azərbaycanın deputatı -Özbəkistanın mədəniyyət elçisi- medalı ilə təltif edilib
03 iyul 02:06
- Seyid Əzim Şirvaninin 190 illiyi qeyd olundu – Gənclər Kitabxanasında
03 iyul 01:15
- Azərbaycan güləşçisi Avropa çempionu olub
03 iyul 00:46
- Araz Ağalarov barəsində icraat başladıldı
02 iyul 23:12
- Dalay Lamadan sonra Tibet Buddiziminin aqibəti necə olacaq? - Özü danışdı
02 iyul 22:45
- Azərbaycan və Özbəkistan prezidentləri -Sea Breeze- istirahət mərkəzində olublar (FOTO)
02 iyul 21:29
- Polis bundan sonra da Vətənə və xalqa şərəflə xidmət edəcək - Vilayət Eyvazov
02 iyul 20:12
- Prezidentlər mətbuata bəyanatlarla çıxış etdi - Fotolar
02 iyul 19:28
- Bakıda Özbəkistanın səfirliyinin yeni binası açıldı
02 iyul 19:15
- Özbəkistan Prezidentinin rəsmi qarşılanma mərasimi olub
02 iyul 19:04
- Həbsdə olan vəkil Adəm Məmmədovun əmisi hakim qarşısına çıxarılır - DTX tərəfindən saxlanılmışdı
02 iyul 13:46
- Şavkat Mirziyoyev Bakıya gəldi
02 iyul 13:09
- Lukaşenko Polşa və Baltikyanı ölkələri xəritədən silinməklə hədələdi
02 iyul 12:21
- Fasiləsiz 90 saat uça bilən quş - Bioloq açıqladı
02 iyul 11:31
- Rəsmi Moskva: Azərbaycanla aramızı vurmaq istəyənlər çoxdur
02 iyul 10:46
- Azərbaycan Polisi 107 yaşında!
02 iyul 10:30
- Kseniya Sobçak azərbaycanlıların qətlindən yazdı – Sonra da deyirik bizi niyə sevmirlər?
02 iyul 09:58
- Koronavirusun mənşəyi barədə sual hələ də QARANLIQ qalır - ÜST hesabat yaydı
02 iyul 01:07
- Rusiyanın Azərbaycandakı DANA MONOPOLİYASI
02 iyul 00:48