Həsən Orucoğlu: SÜSƏN DAĞINDAN GƏLƏN MUĞAMAT SƏSİ
Həsən Orucoğlu: SÜSƏN DAĞINDAN GƏLƏN MUĞAMAT SƏSİ
1.KÖKDƏN DOĞAN SEHR
...Onun səsinə,muğam,təsnif oxumasına çoxdan qulaq asmışdım.Təxminən bir il öncə ola,ya olmaya.Amma tanımadığımdan əlimə qələm alıb,yazmaq fikrində olsam da belə, nədənsə tərəddüd edirdim.Eşitmişdim ki,əslən Zəngilanın Genlik kəndindəndir.
Bunu dəqiqləşdirmək üçün rayonun keçmiş baş memarı,bizim hörmətli Dilşad xanım Həsənovaya üz tutdum və ondan bu haqda soruşanda:
-Hə,əslin...kökün tanıyıram.Yaxşı nəsildəndirlər.Əsl zəhmətkeş,fədakar bir ailənin övladıdır.Ulu babası Seyidalı kişi də öz dövrünün ən tanınmış,hörmətli musiqiçisi olmuşdur.Bütün el şənliklərində,məclislərdə onun səsi-sorağı geniş vüsət doğurardı.Ətraf rayonların-Füzuli,Cəbrayıl,Qubadlının,hətta Qafan elinin,Naxçıvanın,Dərələyəz mahalının toy-büsatları onsuz keçməzdi. Seyidalı kişinin dəvətləri o qədər çox olurdu ki,toy sahibləri şənliklərini yazdan-payıza,payızdan isə qışa keçirərdilər...Bu,bir həqiqətdir ki, o qədər şirin,təsirli aşıq havası çalırmış ki,dağdan qoyun-quzunu çobansız,bələdçilik gədiklərdən aşıra-aşıra kəndə haraylayıb...gətirərmiş! Bu,bir möcüzə,sirr-sehr deyilmi?! Deyilənə görə Seyidalı kişinin qara zurnada qeyri-adi ifası musiqi xəzinəmizin "Qızıl fondu"-nda hələ indi də qalmaqdadır... Bünövrələrində çalıb-oynamaq,oxumaq eşqi,həvəsi olduğundan kifayət qədər xəbərdaram.Hələ Aynurun kiçik qardaşı Orxan da mahir tar çalandır...Sumqayıtda onları musiqiçilər ailəsi kimi tanıyırlar.
Və bu sözlərdən ürəklənib esseni həvəslə yazdım.Həm də sevindim ki,belə gözəl,şirin səsə sahib olan Aynur
Həsənxanova nə yaxşı ki,bizim eldən-obadandır!
2.MUĞAM-MUSİQİNİN İLK CIĞIRI
...Musiqi janrları içində muğam və ya muğamat emosional məna daşıyan mürəkkəb bir bədii həyacan əsəridir.
Dərin və bitkin təfəkkür tərzi lazımdır ki,onu ifa edə biləsən...səsləndirəsən!
Əlbəttə,muğamın bütün şöbə və guşələrini ardıcıl,sistemli ifa etmək üçün musiqi kompozisiyasının incəliklərini yaşamağı bacarmalısan.Sözsüz ki,hər kəs bu ağır,məsuliyyətli yükün altına öz çiyinlərini verməyə cürət etməzdi.
Muğam çox sujetli bir əsərdir.Onun musiqi-poetik məzmununu,dəqiq ritmini və mahiyyətini dərk etmədən irəli bir addım da belə atmaq olmaz.
Ancaq gənc istedadlı xanəndə Aynur Həsənxanova muğam oxuyarkən şöbədən-şöbəyə,guşədən-guşəyə rahat və asanlıqla keçə bilir.Bu isə onun musiqinin məntiqinə yaxından bələd olmasından,dərin duyumundan xəbər verir.Özünü azad və sərbəst hiss etməyi isə muğamı tez bir zamanda ram etməsinin nəticəsidir.Aynur sanki qaynar bir bulaqdır.Əvvəlcə çox sakit...asta...aramla və səbrlə-tələsmədən,qarıxmadan oxuyur...sonra isə yavaş-yavaş elə aşıb-daşır ki, bu yerdə gəl,onun "üzünü görmə".Adamı tutub...elə silkələyir ki, dünya başına fırlanır...
Adi bir bəstəkar...və ya xalq mahnısını oxumağa nə var ki!
Ancaq muğam oxumaq isə kosmosa qalxıb...enməyə bənzəyir...Muğamı belə oxuyarlar,e.Səsə-avaza bax,bir sən.Yanıqlı...yanğılı...ürəkləri titrədən...könüllərə şəfqət,məlhəm olan nəğməli bir səs! Hər nə varsa,yerində-yatağında.
Onun oxumağı adama elə yapışır ki,muğam səni lap buraxsa da...sənin onu buraxmağa əlin var gəlmir,ancaq...Oxuduğu muğamın,təsnifin sözlərini elə səlis,aydın tələffüs edir ki,elə bilirsən ki,bədii qiraətçi şeir oxuyur.İntonasiya,ahəngdarlıq,səsin-hərflərin vurğusu da yerli- yerində.Adətən,musiqidə bu,çox mühüm və vacib şərtdir.Bu da sözün bir qayəsi...mənziləsidir.
Pərdə üzərində simin titrəməsi ilə səsin üst-üstə düşməsi muğamın effektini,təsirini daha da gücləndirir.Aynurun ədəb-ərkanı,səhnə mədəniyyəti də oxuduğu muğam və təsniflərə xüsusi bir gözəllik qatır...
Bu yerdə yadıma virtuoz tar ifaçısı,Xalq artisti,professor Möhlət Müslümovun bir müdrik sözü düşdü:
-"Aynuru müşayiət edəndə əsla yorulmuruq,bizi qəti incitmir,çətinə də salmır...Nədən ki,o bizim arxamızca oxumaq əvəzinə...muğamı elə sərrast,usta ifa edir ki,biz Aynurun ifasının dalına gülə-gülə düşürük".Bu söz adi görünsə də...əslində gənc,qabiliyyətli və fenomen xanəndə qıza verilən ən böyük bir qiymətdir!
3.ŞUŞADA MÜSABİQƏ QALİBİ
...Sevindirici haldırki,Şuşada keçirilən VIII "Muğam Televiziya Müsabiqəsinin qalibləri müəyyənləşərkən Aynur Həsənxanova musiqi kürsüsünün ikinci yerinin qalibi seçilmişdir.Böyük uğur,böyük qələbədir!
Şərqi Zəngəzurun "de fakto","de yurye" ilk gənc muğam ifaçısı.Yüksək rütbə,yüksək tituldur.
Aynuru ürəkdən təbrik etməyə və onunla qürur duymağa dəyərdi! Xalq musiqisinin əsasını muğamlar təşkil edir.Bütün bəstəkarların əsərləri öz kökü etibarı ilə sözsüz ki, muğamlara bağlıdır.
Bu mənada muğamlarımızın gördüyünüz kimi bənzərsiz gənc ifaçısını öz elimizə-obamıza tanıtdırmaq və onu yaxından tanımaqdan fərəhli nə ola bilərdi!
Yeri gəlmişkən onu da qeyd edim ki,Aynur Həsənxanova həm də Ali təhsilli musiqiçidir.
O,bu il Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin "Solo ifaçılıq və xanəndəlik" ixtisasına yiyələnmişdir.
4.BURA ZƏNGİLANDIR...
Zəngəzurun düz qapısının ağzıdır, Zəngilan.Təbii sərvətləri,meşələri,dağları,yüksəklikləri...buz bulaqları...Həkərisi,Bərgüşadı,Oxçuçayı,Bəsit çayı var,Zəngilanın.Arazı Araz edən qollarıdır,bu çaylar...
Və dünyada birinci olan Rəzdərə Şərq Çinarlığı da burdadır.
Elə adamları da o yerlərin təbiəti kimidir;saf,təmiz...kristal...həlim,mülayim,istiqanlı,ədəb-ərkanlı...Elə səsləri-soraqları da Çinar kimi də ucalıqdan gəlir.
...Xəyalım məni yenə də Xan Çinarlı,ecazkar Zəngilana çəkib apardı.Mənə elə gəlirdi ki, Süsən dağ silsiləsinin ətəklərində yerləşən və zümzüməli Oxçuçayın sahilində isə qərar tutan...təbiətin gözəl,yaraşıqlı mənzərəsinə bürünən-Genlik kəndində gənc xanım xanəndə Aynur Həsənxanova yorulmadan passionar enerji ilə bir-birinin ardınca şövqlə,həvəslə "Şur", "Segah", "Rahab", "Mahur hindu", "Bərdaşt"(Çahargah) və.s. muğamlarını oxuyurdu...
- Azərbaycanın biznes ictimaiyyəti Sahibkarlar Günü-nü qeyd etdi
26 aprel 2024 12:24
- Bu ölkə məktəblərdə rus dilinin tədrisindən İMTİNA EDİR
21 aprel 2024 21:14
- Akademik Zərifə Əliyevanın anım günüdür
15 aprel 2024 20:43
- Üçüncü dünya müharibəsi İrana görə başlayacaq… İmam Əlini gördüm –İran Şahının 1973-cü ildə verdiyi MÜSAHİBƏ
14 aprel 2024 17:25
- Türkiyədə 2028-ci il seçkiləri: Əkrəm İmamoğlu, yoxsa Səlcuk Bayrakdar?
12 aprel 2024 12:56
- Azərbaycanda sakinlərin yoxa çıxdığı, sirli qəbirlərin olduğu kənd - VİDEO
11 aprel 2024 11:28
- Vaqif Səmədoğlu niyə hirslənmişdi? - Firuz Mustafa yazır
10 aprel 2024 22:53
- Azərbaycandan Türkiyəyə növbəti humanitar yardım
9 aprel 2024 06:34
- Arvadımın ölümündə mənim əlim olub - Qazaxıstanın sabiq naziri
4 aprel 2024 12:03
- Türkiyədə ən az səsi bu partiya topladı
2 aprel 2024 10:35
- Prezident qəbul keçirdi
29 aprel 11:01
- Akademik Zərifə Əliyevanın doğum günüdür
28 aprel 13:21
- NAR-dan sərfəli smartfon təklifi - Fotolar
28 aprel 13:01
- Ali Məhkəmənin hakimi intihar etdi
28 aprel 12:48
- Azərbaycanın biznes ictimaiyyəti Sahibkarlar Günü-nü qeyd etdi
26 aprel 12:24
- İlham Əliyev Füzulidən Berlinə getdi - Tarixi uçuş - Yenilənib
26 aprel 11:50
- İlham Əliyev həmkarına Qarabağ atı hədiyyə etdi - Fotolar
25 aprel 21:20
- Elmira Süleymanova vəfat etdi
25 aprel 14:50
- Məhkəmə Rauf Nağıyevin vəzifəsinə bərpası ilə bağlı qərar verdi- ÖZƏL
25 aprel 14:30
- Şahin Bağırovu Bakı Şəhər Baş Gömrük İdarəsinə buraxmayıblar - TƏFƏRRÜAT
25 aprel 13:05
- Mikayıl İsmayılov gəlininə qarşı hegemonluğunu davam etdirir FOTO/VİDEO
25 aprel 13:01
- Təkcə başçı Zakir Fərəcov deyil, onun vəzifə başındakı əlaltıları da...
25 aprel 11:47
- Dedik ki, bir neçə saata Xankəndiyə daxil olacağıq - Prezident
25 aprel 11:35
- Xadimə məktəb direktorunu niyə bıçaqlayıb?
25 aprel 11:07
- Keçmiş başçının hospitalından şikayət
24 aprel 21:35
- BAKCELL bütün ölkəni Bulvardakı konsertə çağırır
24 aprel 21:20
- Onu oğlum yandırmayıb, şantaj üçün özü üzərinə benzin töküb - Yenilənib
24 aprel 20:57
- Prezidentlərin məhdud tərkibdə görüşü oldu - Foto
24 aprel 20:28
- Japarov Azərbaycandadır - Yenilənib
24 aprel 11:42
- MM-də iki deputat arasında gərginlik
23 aprel 22:43
- Oğluma Ali Baş Komandanın adını verəcəyik - Fotolar
23 aprel 18:36
- NAR Füzulidə yerləşən məktəbə yeni kitablar hədiyyə etdi
23 aprel 18:28
- Heydər Əliyev əlindən gələni əsirgəmirdi - Putin
23 aprel 08:45
- Zakir Qaralovun əmisi qızı məhkəməyə verildi
22 aprel 21:28
- Məktəb direktoru həmin qadından 300 min alıbmış
22 aprel 21:14
- Abel Məhərrəmov polkovnik-leytenantın torpağını zəbt edib?
22 aprel 18:57
- Əliyev Putinlə görüşdü - Video
22 aprel 18:45
- Qubad İbadoğlu ev dustaqlığına buraxıldı
22 aprel 18:40
- Barəsində məhkəmə istintaqı gedən Gündüz Əliyev kimi bir vəzifə sahibi Sumqayıtda necə ..?
22 aprel 12:48
- Bəraət alan şəxs, Gömrük Komitəsindən milyon yarım təzminat istədi
22 aprel 12:39