Tehranda rus səfirliyinə hücum zamanı məşhur şair və dramaturq Qriboyedov öldürülür
![](https://www.nuh.az/uploads/posts/2024-02/thumbs/big_1707674855_qribo.jpg)
11 fevral 1829-cu il. Tehranda rus səfirliyinə hücum zamanı səfirliyin əməkdaşları, eləcə də səfir, məşhur şair və dramaturq Aleksandr Qriboyedov öldürülür.
Qacarlar dövründə səfirliklər Təbrizdə yerləşirdilər. Amma Qriboyedov öz etimadnaməsini şaha təqdim etmək üçün Tehrana yollanır. Türkmənçay müqaviləsinin 15-ci maddəsinə uyğun olaraq, şahın təbəələri bir il müddətində Rusiya ərazisinə köçə bilərdilər. Bu maddədən əsasən ermənilər yararlanırdılar. Rusiya səfirliyinin Tehranda olduğu zaman da xeyli erməni müraciət edərək köçmək üçün yardım istəyir. Onlardan biri də şah hərəmxanasının xədimi, baş xəzinədar mirzə Yaqub Markaryan olur. Xədim İran dövlətinin xeyli sirlərindən agah idi və onun səfirliyə sığınması sarayda narahatlıq doğurur. Amma Türkmənçay müqaviləsinə görə buna mane olmaq üçün əsas yox idi. Belə olduqda, mirzə Yaqubun guya xəzinədən oğurluq etməsi bildirildi və bu əsasla Qriboyedovdan onun geri verilməsi istənildi. Amma səfir imtina etdi. Şahın qohumu Allahverdi xanın hərəmxanasından iki erməni qadının da qaçıb rus səfirliyinə sığınması gərginliyi daha da artırdı. Türkmənçay müqaviləsinə görə Qacarlar gümüş pulla 20 milyon rubl təzminat ödəməli idilər. Bu təzminat İranda vergilərin artırılmasına, əhalinin güzərənanın pisləşməsinə, dolayısı ilə ruslara nfrətin güclənməsinə səbəb olmuşdu. Qriboyedovun başqa yekəxana hərəkətləri ilə yanaşı “xalxın arvadları”nı qaytarmaması narazılığı daha da artırdı. Fevralın 11-də qəzəbli kütlə Rusiya səfirliyi yerləşən evə hücum etdi. Kazaklardan ibarət konvoy səfirliyi müdafiə etməyə çalışdı, amma qüvvələr bərabər deyildi. Maltsev soyadlı bir nəfərdən başqa 35 nəfərlik konvoy və 3 səfirlik işçisinin hamısı öldürüldü. Tanınmaz hala düşən Qriboyedovun cəsədi əlindəki çapıq izindən tanındı. Fətəli şah üzrxahlıq etmək üçün nəvəsi Xosrov mirzəni (Abbas Mirzənin oğlu) bahalı hədiyyələrlə, o cümlədən 88,7 karat çəkisi olan “Şah” almazı ilə Peterburqa göndərdi. Almaz XV əsrdə Hindistanda tapılmış və bir müddət Böyük Moğollara məxsus olmuşdu. Nadir şahın Hindistan səfərindən sonra İrana gətirildi. Baş verən hadisə Fətəli şahın üzrxahlığı, sağ qalan Maltsevin Qriboyedovun özünü yekəxana aparması barədə şahidiyi, eləcə də Rusiyanın özünün maliyyə vəziyyətinin ürəkaçan olmaması üzündən yeni Rusiya-İran müharibəsinə səbəb olmadı. Çar I Nikolay hətta İranın maliyyə vəziyyətini nəzərə alaraq təzminatın ödənilməsində 5 illik fasilə verməyə razı oldu. “Şah” almazı hazırda Rusiyanın Almaz fondunda saxlanılır.
"Tarixçi" teleqram kanalı https://t.me/yadigarsadigli
Yadigar Sadıqlı
- İranda DİL POBLEMİ aradan qalxır? (ŞƏRH)
26 iyul 2024 22:42
- Dəmir Yolları İdarəsi öz işçisinin şirkətinə tender verib – ARAŞDIRMA
26 iyul 2024 15:03
- Seçicilərdən şans istəyən YAP-çı XANIM namizəd
26 iyul 2024 11:12
- Pezeşkiandan İNQİLABİ İLK: Azərbaycan dili ilə bağlı...
26 iyul 2024 09:12
- Ağadadaş Ağayevin döyüldüyü MedEra-nın sahibi BU MƏŞHURUN QUDASIDIR - VİDEO
25 iyul 2024 19:01
- ŞLYAPA ZAHİD-in işi məhkəmədə - 42 MİLYON necə mənimsənilib?
25 iyul 2024 10:28
- Ziya Bünyadovun qətli ilə bağlı SİRR PƏRDƏSİ ARALANIR
25 iyul 2024 09:08
- AĞ ÇİÇƏYİMdən təmzinat tələb edən qadının başınaa BUTULKA ilə VURDULAR
24 iyul 2024 13:26
- İlham Əliyev Şavkat Mirziyoyevə zəng edib
24 iyul 2024 11:57
- Bu ölkədə SUBAYLIĞI QADAĞAN etmək istəyirlər
24 iyul 2024 01:14
- İranda DİL POBLEMİ aradan qalxır? (ŞƏRH)
26 iyul 22:42
- DGK Abid Şərifovun şirkətinə protokol yazdı
26 iyul 17:19
- Dəmir Yolları İdarəsi öz işçisinin şirkətinə tender verib – ARAŞDIRMA
26 iyul 15:03
- İki üzü, 4 ayağı və 4 qolu olan körpə doğuldu – FOTO
26 iyul 14:12
- Hacı Qalibin oğlu namizəd olmadı, qalmaqallı direktora yol açıldı
26 iyul 11:21
- Seçicilərdən şans istəyən YAP-çı XANIM namizəd
26 iyul 10:39
- Aralarındakı səs fərqi 1 %-ə endi
26 iyul 10:04
- Ağadadaş Ağayev cinayət məsuliyyətinə cəlb olundu - SON DƏQİQƏ
26 iyul 09:41
- 60 MANATA görə ADAM ÖLDÜRDÜ
26 iyul 09:22
- Pezeşkiandan İNQİLABİ İLK: Azərbaycan dili ilə bağlı...
26 iyul 09:10
- Ağadadaş Ağayevdən şikayətçi deyiləm - Həmin qadın danışdı
26 iyul 00:51
- AĞ Partiya sədrinin köməkçisi Mətləb Aslanovun namizədliyi qeydə alındı
25 iyul 21:53
- Elçin Əfəndiyevin qızı da deputatlığa namizəd oldu - AÇIQLAMA
25 iyul 20:40
- Ağadadaş Ağayevin döyüldüyü MedEra-nın sahibi BU MƏŞHURUN QUDASIDIR - VİDEO
25 iyul 19:01
- Eldar Mahmudovdan YENİ XƏBƏR VAR - Yarım milyona yaxın...
25 iyul 18:55
- Aybəniz İlqarın həbs ediləcəyi xəbərləri yayılıb
25 iyul 18:32
- Xanlar Fətiyev haqqında sensasion faktlar: Sabiq deputat külli miqdarda vəsaiti ölkədən necə çıxarıb?
25 iyul 16:12
- OĞLU avtoqəzada ölən ATA Baş prokurora müraciət etdi...
25 iyul 14:48
- Səttar Möhbalıyev bu qurumu ailə biznesinə çevirib – Hüquq müdafiəçisi
25 iyul 12:23
- ŞLYAPA ZAHİD-in işi məhkəmədə - 42 MİLYON necə mənimsənilib?
25 iyul 10:28
- Ziya Bünyadovun qətli ilə bağlı SİRR PƏRDƏSİ ARALANIR
25 iyul 09:08
- Prezident general-leytenantı təltif etdi
24 iyul 16:17
- AĞ ÇİÇƏYİMdən təmzinat tələb edən qadının başınaa BUTULKA ilə VURDULAR
24 iyul 13:26
- İlham Əliyev Şavkat Mirziyoyevə zəng edib
24 iyul 11:57
- O qapını bağlasam, şagird və müəllimlər qalacaq çöldə - VİDEO
24 iyul 11:49
- Rusiya müdafiə nazirinin müavinini 1 MILYON RUBL ( 19 MIN AZN ) rüşvətə görə 15 İL HƏBS gözləyir )))
24 iyul 09:42
- Əkrəm Həsənov - Gəlirlər azalır, qiymətlər və aqressiya artır
24 iyul 02:03
- Bu ölkədə SUBAYLIĞI QADAĞAN etmək istəyirlər
24 iyul 01:14
- NAR-ın dəstəyi ilə Ana dilində səlis danışanların çempionatı - Cəlalə Nəzəroğlunun müsahibəsi
23 iyul 18:31
- Sabiq nazirin qızı da deputatlığa namizəd oldu
23 iyul 12:39