Ölkədə 15 manata satılan təhlükə - ALMAYIN!

Kərə yağı adı ilə aldığımız ərzaq əslində..; qida texnoloqu xəbərdarlıq etdi
Azərbaycanda son illərdə ucuz kərə yağı bolluğu müşahidə olunur. Əsasən “yerli istehsal” adı ilə marketlərdə təqdim edilən bu yağların qiyməti bəzən 15 manata qədər enir. Amma bu qiymət reallıqdan uzaqdır. Əgər 1 kiloqram təmiz kərə yağı istehsal etmək üçün 25-30 litr südə ehtiyac olduğunu və südün hər litrinin 1 manata başa gəldiyini nəzərə alsaq, bu qiymət qeyri-mümkündür. Mütəxəssislər bildirirlər ki, bu cür yağların tərkibi təmiz kərə yağı deyil, ucuz palma yağı ilə “zənginləşdirilmiş” qarışıqdan ibarətdir.
Akif Nəsirli
İqtisadçı Akif Nəsirlinin sözlərinə görə, Azərbaycanda “kərə yağı” adı ilə satılan bəzi məhsulların tərkibinə bəzən 40 faizədək palma yağı əlavə olunur. Onun fikrincə, bu məhsullar nə keyfiyyət, nə də qiymət baxımından standartlara cavab vermir: “Əgər bir kiloqram kərə yağı 25-26 manata başa gəlirsə, onu 15 manata satmaq iqtisadi baxımdan mümkünsüzdür. Yeganə yol keyfiyyətsiz və ucuz yağların qarışdırılmasıdır. Palma yağı bu işdə əsas "qəhrəman"dır".
Palma yağı təbii məhsul olsa da, onun insan orqanizminə təsirləri geniş müzakirə mövzusudur. Malayziya və İndoneziya kimi ölkələrdə geniş istifadə olunan bu yağ əsasən qənnadı məmulatlarında, dondurmalarda və fast-food məhsullarında işlədilir. Çünki ucuzdur, tez donur və uzun müddət saxlanıla bilir.
Avropa Qida Təhlükəsizliyi Təşkilatının tədqiqatlarına əsasən, palma yağında kanserogen maddələrə birbaşa rast gəlinmir. Amma bu yağ 200°C-dən yuxarı qızdırıldıqda tərkibində trans yağlar və digər zərərli komponentlər yaranır. Bu isə xərçəng, ürək-damar xəstəlikləri, hormonal pozuntular və uşaq orqanizminə mənfi təsirlər kimi ciddi nəticələr doğura bilər.
Azərbaycan qanunvericiliyinə görə, məhsulun üzərində tərkibi tam və düzgün şəkildə qeyd olunmalıdır. Əgər “kərə yağı” adı ilə satışa çıxarılan məhsulun tərkibində palma və ya digər bitki yağları varsa, bu, qablaşdırmada açıq şəkildə göstərilməlidir. Amma reallıqda bu tələb çox vaxt pozulur. Azərbaycan Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin (AQTA) apardığı monitorinqlər də göstərir ki, qablaşdırmada yazılanlarla məhsulun faktiki tərkibi uyğun gəlmir.
Bəzi hallarda isə istehsalçılar “kərə yağı” əvəzinə “yağ məhsulu”, “marqarin”, “süd tərkibli yağ” kimi qeyri-müəyyən ifadələrdən istifadə edərək məsuliyyətdən yayınmağa çalışırlar. Belə məhsullarda palma yağı, hidrogenləşdirilmiş bitki yağları və emal olunmuş süd tozları əsas komponentlər olur.
Ekspertlər bildirir ki, əgər bir məhsul bazar qiymətindən xeyli aşağı təklif olunursa, alıcılar diqqətli olmalıdırlar. Qiymət əsas göstəricilərdən biridir. 15 manata satılan “kərə yağı”nın təmiz və təbii olacağına inanmaq sadəlövhlük olardı. Həkim-diyetoloqlar isə xəbərdarlıq edirlər: bu cür yağların uzunmüddətli istifadəsi xüsusilə uşaqlar və yaşlılar üçün ciddi risklər yaradır. Təzyiqin yüksəlməsi, damarların tutulması, qaraciyərin zədələnməsi kimi fəsadlar müşahidə oluna bilər.
Qida Təhlükəsizliyi Agentliyi zaman-zaman reydlər keçirsə də, bu cür məhsulların açıq-aşkar satışda olması nəzarət mexanizmlərinin yetərsizliyindən xəbər verir. Mütəxəssislər AQTA-nın bu sahədə daha geniş və ictimaiyyətə açıq monitorinqlər aparmalı olduğunu bildirirlər. Elə bu gün marketlərə baş çəksək, “15 manata kərə yağı”nın çoxsaylı çeşidlərini rahatlıqla tapmaq mümkündür.
Asim Vəliyev
Qida texnoloqu Asim Vəliyev “Yeni Müsavat”a açıqlamasında bildirib ki, normal kərə yağında yağlılıq 82,05 faiz olmalıdır, əgər ondan aşağıdırsa, deməli, qatqı var: “Ucuz satılan kərə yağlarının tərkibi qarışıq olur. Məsələn, tərkibə bitki yağları - palma və ya soya yağları əlavə olunur. Lakin görünüş baxımından eynidir, vizual olaraq belə yağları əsl kərə yağlarından fərqləndirmək olmur. Yalnız laboratoriya nəticələri əsasında daha dəqiq bilmək olar ki, tərkibində bitki yağı neçə faizdir.
Yağa əsl kərə yağının dadını vermək üçün aromatlaşdırıcılardan, parçalanmamaq üçün qatqı maddələrdən- emuliqatorlardan, rəf ömrünü uzatmaq üçün stabilizatordan, rəngləndiricilərdən istifadə olunur. Ona görə də insanlar ucuz kərə yağları alarkən bunu nəzərə almalıdırlar".
Ekspertin sözlərinə görə, bəzən istehsalçılar qida hiyləsindən də istifadə edirlər. Onun sözlərinə görə, yağın tərkibindəki maddələriin adını üzərində çox kiçik hərflərlə yazırlar: “Bizdə isə onun tərkibini detallı oxumaq kimi bir vərdiş yoxdur. Əsasən istehsal və son istifadə tarixinə baxırıq. Çox az alıcı yağın tərkibini araşdırır, hansısa kodla yazılan qatqı maddəsinin insana yan təsirləri ilə bağlı maraqlanır. Çox vaxt biz bu kimi incəliklərə diqqət etmirik və qida hiylələrinə düşürük. İstehsalçı seçimi alıcıya buraxmalıdır, yağın tərkibində olanları açıq şəkildə üzərində göstərməlidir. Qanun da bunu tələb edir. Qoy alıcı qərar versin ki, tərkibində bitki yağları olan yağ almaq istəyir, yoxsa bahalı kərə yağı. Əks halda, alıcını aldadıb, kərə yağı adı ilə fərqli tərkibli yağları satırlar.
Qida istehsalında əsas məsələ təhlükəsizlik göstəriciləridir. Məhsul minimum təhlükəsizlik normativləri ilə istehsal olunmalıdır. İstənilən təbii qida emal prosesinə girən zaman öz qida dəyərini itirir. İstehsalçılar qida dəyərini geri qaytarmaq üçün müxtəlif qatqılar əlavə edirlər. Əsas məsələ bunların etiketdə qeyd edilməsidir. Belə olan halda seçim alıcının olur".
Bəs palma yağları təhlükəlidirmi? Ekspert buna da aydınlıq gətirib: “Palma yağı təbii şəkildə zərərsiz və hətta faydalı yağdır. Tərkibində vitaminlər var. Lakin biz palma yağını təbii şəkildə qəbul etmirik. Mütləq şəkildə emal prosesinə daxil edirik və müəyyən temperaturda qızdırırıq. Nəticədə palma yağının tərkibində kanserogen maddələr əmələ gəlir. Onlar isə istifadə etdiyimiz yağların tərkibində birbaşa bizim orqanizmimizə daxil olur. Orqanizmimiz zəifləyən kimi bu maddələr öz sözünü deyir və yan xəstəlikləri yaradır”.
- Bakıda bağban evdən 100 minlik saatı oğurladı və evi yandırdı..
8 avqust 2025 01:45
- Gündə cəmi bir kolbasa 11 xəstəlik riski yaradır - Həkimdən ciddi xəbərdarlıq
7 avqust 2025 09:43
- Bakıda =od qiyməti=nə, Xaçmazda 17 QƏPİK - Səbəb nədir?
7 avqust 2025 02:17
- Bakıda jurnalist çay qiymətinə etiraz etdi: 26 manat 40 qəpik – bu nə deməkdir?
7 avqust 2025 00:22
- Türkiyə bu ölkədə kosmik baza qurur – 350 milyon dollarlıq layihə
6 avqust 2025 00:08
- İçərişəhərin Qala divarlarında təmir işləri aparılacaq - 4 milyonluq müqavilə
3 avqust 2025 10:14
- Neçə nəfər ƏMƏKDAR və XALQ fəxri adları təqaüdü alır?
26 iyul 2025 11:46
- Tanınmış aktyor Allahverdi Yolçuyev müalicəsi üçün küçədə corab satır - VİDEO
25 iyul 2025 10:11
- Bakı ŞİH sürtkü yağları satan şirkətdən İTLƏR ÜÇÜN 426 MİN MANATA YEM ALIR
19 iyul 2025 10:35
- Ət bahalaşdı: Yeni qiymət VİDEO
14 iyul 2025 00:07
- Bakıda bağban evdən 100 minlik saatı oğurladı və evi yandırdı..
08 avqust 01:45
- NAR ən yüksək nəticə göstərən abituriyentləri mükafatlandıracaq
08 avqust 01:25
- Prezident Vaşinqtondadır - Video - Fotolar
07 avqust 18:44
- 90 yaşım var, güclə beş addım atıram... - Artur Rasi-zadə
07 avqust 14:20
- Cahangir Əsgərov İspaniyaya köçüb? - Hər ay 1,2 milyon manat...
07 avqust 10:51
- Təxmini 6 İL YUXU GÖRÜRÜK
07 avqust 10:33
- SON DƏQİQƏ! Şəmkirdə AĞIR QƏZA : 9 NƏFƏR ÖLDÜ
07 avqust 10:13
- Avstraliyada onminlərlə müəllim etiraz tətilinə çıxıb
07 avqust 09:55
- Gündə cəmi bir kolbasa 11 xəstəlik riski yaradır - Həkimdən ciddi xəbərdarlıq
07 avqust 09:43
- Bakıda =od qiyməti=nə, Xaçmazda 17 QƏPİK - Səbəb nədir?
07 avqust 02:17
- Saaakaşvili: Bakı-İrəvan sülhü Qafqazın Rusiyadan azadlığı günü olacaq
07 avqust 01:49
- Bakıda jurnalist çay qiymətinə etiraz etdi: 26 manat 40 qəpik – bu nə deməkdir?
07 avqust 00:20
- Pezeşkianın oğlundan Azərbaycanı ittiham edənlərə SƏRT SÖZLƏR
06 avqust 22:04
- Ağ Evdə Əliyev-Paşinyan görüşü: sülh memorandumu imzalanacaq, yekun saziş təxirə salınır
06 avqust 15:40
- Sağlam böyrəklərin 5 sirri: Çatışmazlığa qarşı erkən tədbir vacibdir
06 avqust 15:22
- Qarabağ Qazisi 2 ilə yaxındır ki, diplomunu ala bilmir - İşləmək istəyirəm, çarəsiz qalmışam...
06 avqust 15:07
- Atalar tabut arxasınca getməsin - Qəzalarla bağlı təsirli paylaşım
06 avqust 14:49
- Meşədə kabab çəkən müğənni Gülnaza AYI hücum elədi ... - Foto
06 avqust 14:41
- Vanqadan avqust ayı üçün dəhşətli proqnoz
06 avqust 11:30
- Tramp Azərbaycan və Ermənistan liderləri ilə ayrı-ayrılıqda görüşəcək
06 avqust 11:19
- Türkiyə bu ölkədə kosmik baza qurur – 350 milyon dollarlıq layihə
06 avqust 00:08
- Mənim hansısa partiyada siyasi fəaliyyətim mümkünsüzdür - Eks-sədr
05 avqust 23:05
- POLİS haqqında Qanuna dəyişiklik edildi
05 avqust 16:39
- Yevgeniya QUTSUL 7 il azadlıqdan məhrum edildi
05 avqust 16:03
- Bu dəfə aliment verməyən ANA cəzalandırıldı
05 avqust 12:22
- 2 ay səsi tutuldu, Həbib Bayramov bunu bilirdi... -İslam Rzayevi kimlər zəhərləmək istəyib?
05 avqust 10:10
- Azərbaycanda yeni qanun - Heç bir şirkət ƏSL SAHİBİNİ gizlədə bilməyəcək
05 avqust 09:53
- Ərdoğan Kiyevə səfər edəcək
05 avqust 09:26
- Təranə Muradova yubileyinə hazırlaşır
05 avqust 02:57
- Elçindən geriyə qalanlar: Biri hakim, o biri deputat...
05 avqust 01:12