- ABŞ-dən sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsinə - Reaksiya
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
- Rusiyanın sülhməramlı kontingenti Azərbaycanı tərk edir - Video
- Hadi Rəcəbli vəfat etdi - Yenilənib
- Tanınmış həkim telefon nömrəsini satışa çıxardı – 26 min manat
Bakıdakı çıxışına görə tənbeh olunan Podqornı–Suslov ona nə təklif edib?
SSRİ-nin siyasi elitasının ən tanınmış simalarından biri sayılan Nikolay Podqornının adı sovet tarixinə həmişə birinciliyə can atan, liderlik iddiasında olan siyasətçi kimi düşüb.
Uzun illər Ukraynada yüksək vəzifələr, Xarkov vilayət Partiya Komitəsinin birinci katibi, Ukrayna Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin ikinci, daha sonra birinci katibi vəzifələrində işləyən Podqornını respublika miqyaslı vəziflər qane etməyib, o, həmişə Moskvaya can atıb və nəhayət, 1963-cü ildə Nikita Xruşovun dəstəyi ilə Mərkəzi Komitəyə katib seçilib. İttifaq miqyaslı vəzifəyə təyinat alsa da, Xruşovdan böyük dəstək görsə də vəzifə hərisliyi Podqornını öz hamisinə qarşı çıxmağa vadar edib. Belə ki, 1964-cü ildə Xruşovun devrilməsində o, əsas fiqurlardan biri sayılıb. Podqornının Brejnevlə “həmrəyrəyliyi” əvvəlcədən sövdələşmələri sayəsində baş tutub. Brejnev Xruşovun devriləcəyi halda ona SSRİ-nin ikinci şəxsi olacağını vəd edib. Artıq saray çevrilişi proseslərində Podqornı özünü SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin sədri kimi hiss edib. Əslində bu vəzifə formal olaraq dövlət başçısı statusuna malik olub. Amma o da hamıya məlumdur ki, sovet dövründə birinci kürsü baş katibin, partiyanın rəhbərinin kürsüsü sayılıb.
“Uğurlu” saray çevrilişindən sonra Brejnev öz sözünə sadiq qalıb. 1965-ci ildə Anastas Mikoyan siyasi müstəvidən sıxışdırılaraq SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin sədri vəzifəsindən kənarlaşdırılıb, onu bu vəzifədə Podqornı əvəzləyib. Bu seçki zamanı Podqornı Rəyasət Heyətinin səlahiyyətlərini rəsmi şəkildə artırmağa da nail olub. Hətta bu səlahiyyətlər arasında sətiraltı hökumətə, SSRİ Nazirlər Sovetinə nəzarət də əks olunub ki, bu da sonralar Podqornı ilə Nazirlər Sovetinin sədri Aleksey Kosıgin arasında konfliktlərə səbəb olub.
Podqornı həm də Kremldə konfliktlər və qarşıdurma yaradan, Kreml qruplaşmaları arasında ziddiyyətləri daha da qızışdıran, öz vəzifə səlahiyyətlərini aşan bir siyasətçi kimi də yadda qalıb. Bu cür mürəkkəb və kaprizli xarakter zaman-zaman Podqornını Kremldə dözülməz şəxsə çevirib.
Podqornı ilk dəfə öz “mənəmliyini” 1965-ci ildə Bakıya səfəri zamanı göstərib. Azərbaycanda səfərdə olarkən partiya və hökumət fəalları qarşısında çıxış edən Podqornı sovet iqtisadiyyatında yaranan problemləri sərt tənqid edib və bu məsələdə hökumət rəhbərlərini, SSRİ Nazirlər Sovetini günahlandırıb. Hədəf birbaşa Aleksey Kosıgin seçilib. Həmin çıxışda o, Qərb ölkələrinə qazın ixracını “Sibirin satılması” kimi xarakterizə edib.
Sözügedən çıxış Moskvada böyük qalmaqala səbəb olub. Podqornı Bakıdan qayıdan kimi onu Brejnevin yanına dəvət ediblər. Bu görüşdə Mərkəzi Komitənin ideoloji işlər isə katibi Mixail Suslov da iştirak edib. Kremlin əsas söz sahiblərindən biri olan Suslov Podqornının Bakıdakı çıxışını yarıtmaz siyasətin nəticəsi kimi qiymətləndirib.
Bir neçə ali təhsili olmasına, uzun illər partiya orqanlarında işləməsinə, SSRİ-nin dövlət və hökumət strukturunu bilməsinə, o cümlədən öz vəzifəsinin də adına yaxşı bələd olmasına baxmayaraq, Podqornı xüsusilə də xarixi ölkələrə səfərlərində bəzən özünü SSRİ-nin prezidenti kimi təqdim edib. Sözsüz ki, bu cür təqdimat, özünü SSRİ-nin birinci şəxsi kimi təqdim etmək Breynevin qəzəbinə və qıcığına səbəb olub. Baş katiblə Podqornının arasında bununla bağlı bir neçə dəfə söhbət olsa da, o, yenə də “özəl” təqdimatlarından əl çəkməyib.
1970-ci illərin ortalarından başlayaraq Brejnev mütləq hakimliyini tam təmin etmək üçün Podqornını SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin sədri vəzifəsindən uzaqlaşdırmağın yollarını axtarıb. Digər bir tərəfdən Podqornı Kreml məmurları arasında arzuolunmaz şəxsə çevrilib. Təbii ki, ölkənin ikinci şəxsini heç bir ciddi səbəb olmadan vəzifədən azad etmək mümkünsüz iş sayılıb. Bunun xarici ölkələrdə, xüsusilə də Qərb mətbuatında hansı əks-səda doğuracağını Brejnev yaxşı anlayıb. Podqornının vəzifədən uzaqlaşdırmağın daha bir çətinliyi onun Brejnevin yaratdığı “Ukrayna klanı”nın ən fəal üzvü olması olub. Bu səbəbləri nəzərə alaraq Brejnev bu işi Suslova həvalə edib. Kremlin “boz kardinal”ı baş katibə məsələnin həllinin heç də çətin olmadığını söyləyib. O, bildirib ki, 1977-ci ildə qəbul olunacaq konstitusiyada kiçik bir dəyişiklik etməklə bu məsələ öz həllini tapacaq. Bu dəyişiklik isə ondan ibarət olub ki, partiyanın rəhbəri, yəni Sov.İKP MK-nın baş katibi eyni zamanda SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin sədri olmalıdır.
Beləliklə, 1977-ci ilin may plenumunda bu məsələ müzakirə olunaraq səsə qoyulub. Plenum baş katiblə Rəyasət Heyətinin sədri vəzifəsinin eyni adama həvalə edilməsinə səs verib. Podqornı avtomatik olaraq oyundan kənar vəziyyətə düşüb. Hətta plenumdan sonra Podqornıya heç bir vəzifə təklif edilməyib. O, öz iradını Suslova bildirəndə “boz kardinal”ın cavabı konkret olub:
“Ya könüllü olaraq səhhətiniz, yaxud da yaşınızla vəzifədən getməyiniz haqqında ərizə yazın, ya da sizin məsələnizi Siyasi Büronun iclasında müzakirəyə çıxaracağıq. Hər halda ikinci variant sizin xeyrinizə olmayacaq. Siz uzun illər ərzində qazandığınız güzəşt və imtiyazlardan məhrum ola bilərsiniz...”
Bununla da məsələyə son qoyulub, Podqornı təqaüdə göndərilib. Brejnev isə daha bir vəzifəyə, SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin sədri vəzifəsinə sahib olub.
Sonrakı illərdə Podqornının 12 illik “prezident” fəaliyyəti araşdırılıb, bu araşdırmalar zamanı onun çoxsaylı nöqsanları aşkar edilib. 50 ildən artıq Kommunist Partiyasının üzvü olan Podqornı haqqında Mərkəzi Komitənin orqanı olan “Pravda” qəzetində bir neçə tənqidi yazı da dərc edilib.
İlham Cəmiloğlu,
Musavat.com
- Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradıldı - Direktor o oldu+Fotolar
19 aprel 2024 11:42
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
18 aprel 2024 12:08
- İlham Əliyevə telefon açıb xahiş etdi
17 aprel 2024 10:38
- Hadi Rəcəbli vəfat etdi - Yenilənib
17 aprel 2024 10:29
- Müharibə veteranlarına şad xəbər: 80 manat artırılır – Deputat məbləği açıqladı
16 aprel 2024 10:17
- 2300 maaşım idi, ayda 15 min manat paket alırdım - Sabiq nazir
16 aprel 2024 09:45
- Məktəb direktoru haqda son qərar - Qalan ömrünü həbsdə keçirəcək
16 aprel 2024 09:31
- Almaniya kansleri - 66 yaşım var, heç vaxt marixuana çəkməmişəm
15 aprel 2024 21:16
- Sabiq baş həkimə hökm oxundu - 8 il 6 ay həbs
15 aprel 2024 20:53
- Akademik Zərifə Əliyevanın anım günüdür
15 aprel 2024 20:43
- Kəmaləddin Heydərovdan yüksək vəzifəyə təyinat (FOTO)
19 aprel 12:15
- Sülhməramlıların Qarabağdakı missiyası başa çatıb - Rusiya KİV
19 aprel 11:56
- Respublika Pediatriya Mərkəzi yaradıldı - Direktor o oldu+Fotolar
19 aprel 11:42
- Mikayıl Cabbarova yeni müavin təyin edildi - Sərəncam
18 aprel 11:56
- ABŞ-dən sülhməramlıların Qarabağı tərk etməsinə - Reaksiya
18 aprel 11:43
- Başçının istəyi baş tutsaydı, Sumqayıtı kimin idarə edəcəyi də, müəmma olaraq qalırmış
18 aprel 11:07
- Rusiyanın sülhməramlı kontingenti Azərbaycanı tərk edir - Video
17 aprel 11:26
- İlham Əliyevə telefon açıb xahiş etdi
17 aprel 10:38
- Hadi Rəcəbli vəfat etdi - Yenilənib
17 aprel 10:29
- Tanınmış həkim telefon nömrəsini satışa çıxardı – 26 min manat
16 aprel 11:15
- Ailəli müəllim məktəbli ilə çılpaq halda maşında yaxalandı
16 aprel 11:06
- Müharibə veteranlarına şad xəbər: 80 manat artırılır – Deputat məbləği açıqladı
16 aprel 10:17
- Vəzifədə olan dayısının evindən 90 min oğurlayıb - Qumarda uduzdu
16 aprel 10:08
- 2300 maaşım idi, ayda 15 min manat paket alırdım - Sabiq nazir
16 aprel 09:45
- Məktəb direktoru haqda son qərar - Qalan ömrünü həbsdə keçirəcək
16 aprel 09:31
- Almaniya kansleri - 66 yaşım var, heç vaxt marixuana çəkməmişəm
15 aprel 21:16
- Sabiq baş həkimə hökm oxundu - 8 il 6 ay həbs
15 aprel 20:53
- Akademik Zərifə Əliyevanın anım günüdür
15 aprel 20:43
- Akif Çovdarov yenidən məhkəmədə: 30 milyonluq əmlakın taleyi necə olacaq?
15 aprel 10:22
- Tokayev İrəvanda səfərdədir - Foto
15 aprel 09:49
- Dubayda qızıldan hazırlanan alt paltarları satışa çıxarıldı
14 aprel 20:39
- İmişlidə məktəbliləri cərəyan vurub öldürdü
14 aprel 18:44
- Üçüncü dünya müharibəsi İrana görə başlayacaq… İmam Əlini gördüm –İran Şahının 1973-cü ildə verdiyi MÜSAHİBƏ
14 aprel 17:25
- Vəkillik fəaliyyətindən qovulmuş Sevil Hacıyeva məmurları TERROR-çuluqda ittiham edir
14 aprel 16:37
- İrandan qovulan, Fransada səfil vəziyyətinə düşən, Amerikada ömürlük cəza alan erməni qatilin faciəli sonluğu...
14 aprel 15:24
- Oqtay Əsədovun həyat yoldaşı son bir ildə Moskvada 14 milyon qazanıb
14 aprel 11:41
- Narkotik satan AXUND həbs olundu - Foto
13 aprel 13:04
- Kür çayında batan ata və altı yaşlı qızının FOTOSU
13 aprel 10:05
- Zakir Fərəcovun işlətdiyi və aldadaraq, milyonlarını vermədiyi bir qrup iş adamı bir daha Prezidentə üz tutdu
13 aprel 09:29
- Çingiz Abdullayev xəstəxanaya yerləşdirildi - Vəziyyəti ağırdır
13 aprel 08:38