33 yaşlı müsəlman ABŞ siyasətində dönüş nöqtəsi yaratdı...- Nyu-York meri ola bilər...

33 yaşlı Zoxran Mamdaninin Nyu-Yorkda Demokratik Partiyanın ilkin seçkilərində qazandığı qələbə, Amerikanın siyasi mənzərəsində dönüş nöqtəsi oldu. Uqandalı-hindli kökləri və müsəlman ailəsindən olan dövlət qanunvericisi, uzun illərdir ki, formalaşan yeni bir siyasətin başlanğıcını qoydu: miqrant işçi sinfinin liderlik etdiyi, təşkilatlanma, həmrəylik və bərabərsizliklə mübarizə üzərində qurulan yeni bir siyasət. Mamdaninin kampaniyası, kirayə haqqının dondurulması, universal uşaq baxımı, ictimai nəqliyyat və yaşıl infrastruktur məsələlərinə diqqət yetirdi. O, şəhər boyu çoxetnikli işçi sinfi koalisiyalarını hərəkətə gətirməyi bacardı. Onun qələbəsi, korporativ təsirlərdən və yerli korrupsiyadan qətiyyətlə imtina etmənin bir nümunəsi oldu və miqrantların təcrübəsindən qaynaqlanan, qlobal ədalət mübarizəsi ilə əlaqəli siyasətin güclü ifadəsi kimi qiymətləndirildi. Bu hərəkat isə yalnız Nyu-Yorkla məhdudlaşmır. ABŞ Konqresində, keçmiş qaçqın və somali əsilli miqrant olan İlxan Omar, yeni sol qanadının formalaşmasında açar rolunu oynadı. Onunla birgə, ABŞ Konqresinə seçilən ilk palestinli mənşəli amerikalı, Raşida Tlaib də bu hərəkatı dəstəkləyən önəmli fiqurlardan oldu. Tlaib, Omar və Mamdani, yalnız ABŞ-dakı ədalətsizlikdən deyil, həm də Cənubi Qlobal bölgələrdəki ölkələrdəki sabitsizlik, sərt iqtisadi siyasətlər və repressiyaların şəxsi və ailə təcrübələrindən qaynaqlanan yeni bir siyasi istiqaməti təmsil edirlər. Onlar, miqrant siyasətini dəyişdirən bu daha geniş hərəkatın simvolik fiqurlarıdır: yüksələn, üsyankar sol qanadlı demokratik siyasətçilər.
Və bu, şübhəsiz ki, Donald Trampın təmsil etdiyi miqrasiya təsvirindən tamamilə fərqlidir. 2019-cu ilin oktyabrında, Minneapolisdə keçirilən bir seçki mitinqində — burada İlxan Omarın böyük somali icması yaşayır — Tramp, sağçı ritorikadan istifadə edərək, miqrantların və qaçqınların Amerikaya ziyan gətirdiyini iddia edirdi. Onun verdiyi mesaj açıq idi: «Amerikanı yenidən böyük etmək» şüarına gizli şəkildə müraciət edərək, miqrasiya ilə ölkənin tənəzzülünü əlaqələndirirdi. Bu, sonradan Latın Amerikasından, Afrikadan və Asiyadan olan minlərlə insanın qeyri-qanuni və tez-tez sərt deportasiyasının başlanğıcı oldu. Trampın nəzərinə görə, «çirkli ölkələrdən» miqrasiya cinayətkarlığın artması, iqtisadi geriləmə və ictimai resursların qeyri-məqsədli istifadəsinin səbəbidir. Lakin o, unudurdu ki, Minneapolisdəki bir çox somali, ABŞ xarici siyasətinin dərinləşdirdiyi zorakılıqdan qaçmışdı. Amma bir mənada, Trampın haqlı olduğu da var: miqrantlar və onların övladları həqiqətən də Amerikanın siyasi həyatını dəyişir — amma tamamilə onun qorxularından fərqli şəkildə. Onun sözlərindən yalnız bir il sonra, Minneapolisdəki xarici işçilər — somali miqrantları — Amazon şirkətindəki istismar praktikalarına qarşı ilk əmək mübarizələrini başladılar. Bu etirazlar, yeni milli bir həmkarlar ittifaqı mübarizəsinin oyanmasına səbəb oldu və bu, digər sahələrdəki fabriklərə və şirkətlərə yayıldı.
Mamdaninin ilkin seçkilərdəki qələbəsi bu səbəbdən xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. İlxan Omar kimi fiqurlarla yanaşı, o, yeni bir liderlik növünü təmsil edir: həyati təcrübəyə əsaslanan, kütləvi təşkilatçılıqla hərəkət edən və mürəkkəb siyasi ideyaları sadə və konkret ədalət tələblərinə çevirən lider. Onun kampaniyası iqtisadi ləyaqət, kirayəçilərin hüquqları, uşaq baxımı, iqlim dəyişikliyinə uyğunlaşma və zənginlərin vergiləri kimi məsələlərə yönəlmişdi. Bütün bu tələblər, işçi sinfinin gündəlik həyatından qaynaqlanır.
Məsələn, afrikalı miqrantları nəzərdən keçirək — Mamdani və Omarın daxil olduğu bir icma: ABŞ-da hal-hazırda Cənubi Səhra altı Afrikadan olan təxminən 2,1 milyon miqrant yaşayır ki, bu da ümumi miqrant sayının təxminən 5%-ni təşkil edir. Onların təhsil və karyera müvəffəqiyyətləri haqqında müzakirələr — elitalar tərəfindən təşviq edilən bir nağıl — başqa bir reallığı gizlədir: aşağı gəlirlər, qeyri-sabit iş yerləri və digər miqrant qrupları ilə müqayisədə daha yüksək yoxsulluq səviyyələri. Lakin bu işçi bazasından yeni bir siyasət yaranır — Demokratiya Partiyasını ən təməlindən dəyişə biləcək bir siyasət.
"Africa Is a Country" saytının təsisçisi olaraq, mən təxminən on beş ildir ki, afrikalıların demokratiyaya necə yenidən baxdıqlarını araşdırıram, neoliberalizm, avtoritarizm və hərbi təzyiqlərə qarşı. Nigeriyada #EndSARS hərəkatı, Uqandada «İşə piyada get» kampaniyası, Ərəb Baharı və Cənubi Afrikada #FeesMustFall kampaniyası kimi hərəkatlar — afrikalı aktivistlər ədalətsizliyə qarşı cəsarətli tənqidi yanaşmalar təqdim etdilər. Bu hərəkatlar, qlobal etirazlara təsir göstərdi və Black Lives Matter hərəkatı ilə kəsişdi. ABŞ-da yaşayan bir çox afrikalı miqrant bu ənənələrdən ilham alır. Mamdani, Nyu-Yorkda taksi sürücüləri ilə birlikdə borc əsarətinə qarşı mübarizə apardı. O, Omar isə ofisləri təmizlədi və istehsalat xətlərində çalışdı. Hər ikisi də siyasi karyeralarını, kənara atılmış icmalarla danışaraq və təşkilatlanaraq qurmuşdur.
Trampın ksenofobiyasından və cəmiyyətin dərin sosial ədalətsizliyindən hələ də əziyyət çəkən ABŞ-da, bu yeni liderlər parlaqlıq təklif edirlər. Onlar, mədəni inteqrasiyaya deyil, ümumi mübarizəyə əsaslanaraq miqrantlarla yerli əhali, müsəlmanlarla qeyri-müsəlmanlar, afroamerikalılarla yeni afrikalı miqrantlar, müxtəlif ölkələrdən gələn miqrantların övladları arasında həmrəylik körpüləri qururlar. Yaxınlarda siyasi nəzəriyyəçi Kori Robinin qeyd etdiyi kimi, Mamdani — Franklin Ruzveltin ruhunda «xoşbəxt döyüşçü»dür: ağıllı, realist və həqiqi müzakirədən qorxmur. Onun müsəlman və Cənubi Asiya kimliyi, qlobal miqrasiya ilə radikal şəkildə dəyişmiş şəhər və ölkədə ona xüsusi simvolik bir əhəmiyyət qazandırır. O, radikal-demokratik bir gələcəyin təmsilçisidir — bir gələcək ki, mühafizəkarlar onu nə dayandıracaq, nə də anlayacaq.
Bu mətn Moderator.az üçün «İslamnews» nəşrinə istinadla hazırlanmışdır.
S.Laçın
Oxşar xəbərlər
- Qazaxıstanın yarısını Rusiyaya verin! : Türk torpaqlarını satan və qoruyan liderlər
14 avqust 2025 16:21
- Doğum tarixiniz təsadüfi deyil - SEHRLİ GÜC
13 avqust 2025 10:13
- Vaşinqton razılaşması Cənubi Qafqazın gələcək geosiyasi mənzərəsini şəkilləndirir
12 avqust 2025 22:08
- 125 MİN UŞAĞIN birinci sinfə qəbulu tamamlandı
12 avqust 2025 15:17
- İranda qadın 22 ildə 11 dəfə evləndi, ərlərini zəhərləyib öldürdü
11 avqust 2025 21:14
- Paşinyan Pezeşkianla da danışdı: İran prezidenti heyrət doğuracaq mesaj verdi
11 avqust 2025 16:41
- 74 yaşlı kişi federasiya Prezidentini ÖLDÜRDÜ
10 avqust 2025 15:19
- Musa xalası qızı ilə, Təranə isə hərbçi ilə evliymiş - Onlar necə ailə qurub?
10 avqust 2025 14:28
- 18 milyon insanı İslama gətirən, dünyanı silkələyən film haqda şok faktlar
10 avqust 2025 10:07
- 6 medalı olan qazinin əlilliyi niyə kəsilib? - Fotolar
9 avqust 2025 17:03
Xəbər lenti
- Qazaxıstanın yarısını Rusiyaya verin! : Türk torpaqlarını satan və qoruyan liderlər
14 avqust 16:20
- Yuri Qaqarinin həyat yoldaşına VİDA MƏKTUBU
14 avqust 14:30
- Azərbaycan XİN Pakistanı Müstəqillik Günü münasibətilə təbrik etdi - FOTO
14 avqust 12:15
- Xalq artisti Elmira Rəhimova - 88 YAŞ
14 avqust 11:35
- Putinin anası təkgöz olub- Atası anasının GÖZÜNÜ YABA İLƏ ÇIXARIB
14 avqust 11:13
- 143 MİLYON mənimsəmə cinayətində adı keçən polkovnik öldü
14 avqust 10:50
- Övladını öldürdülər, Şövkət Ələkbərovanın təklifini rədd etdi
14 avqust 09:06
- O daha prezident OLMAQ İSTƏMİR
14 avqust 08:38
- Bu il Avropaya qaçan 1212 qeyri-qanuni miqrant boğularaq ölüb
14 avqust 01:58
- Bu il 501 azərbaycanlı Türkiyədə mənzil alıb
14 avqust 01:22
- Şair Kəramətin küçədə meyiti tapıldı
14 avqust 00:07
- Vahid Əhmədov Nəcməddin Sadıkovla bağlı sensasion fakt açıqladı
13 avqust 22:27
- Sumqayıt Apellyasiya Məhkəməsinin qalmaqallı eks vəkil Sevil Hacıyeva bаrəsində qərаrı: 6 ay elektron QOLBAQ TAXACAQ
13 avqust 21:22
- Atası partiyanı Günay Ağamalıya təhvil verir?
13 avqust 21:13
- Prezident xüsusi icra məmurları haqqında qanunu təsdiqlədi
13 avqust 13:20
- Məsud Pezeşkianla Ayətullah Xameneyinin fərqi
13 avqust 12:56
- Kərbəla əvəzinə Tiflisə getdilər - Azərbaycanlı zəvvarları ))) VİDEO
13 avqust 11:37
- Doğum tarixiniz təsadüfi deyil - SEHRLİ GÜC
13 avqust 10:13
- Aleksandr Duqindən Putinə: Çar var – beyin yoxdur, Rusiya BAŞSIZ TOYUQ kimi...
13 avqust 09:57
- Ermənistanın ilk prezidenti İranı xeyli TƏRİFLƏDİ ....
13 avqust 09:48
- Netanyahu İran xalqına müraciət etdi
13 avqust 09:13
- Türkiyəyə İLK rəsmi səfərini etdi - Fotolar
13 avqust 00:30
- AZƏRBAYCAN DİLİ MÜTƏXƏSSİSLƏRİ OXU VƏ YAZI STANDARTLARINA CAVAB VERMİRLƏR
12 avqust 22:16
- Vaşinqton razılaşması Cənubi Qafqazın gələcək geosiyasi mənzərəsini şəkilləndirir
12 avqust 21:37
- Saleh Məmmədov idarə rəisini işdən çıxardı - Yeni təyinat
12 avqust 21:03
- 125 MİN UŞAĞIN birinci sinfə qəbulu tamamlandı
12 avqust 15:17
- Hədə-qorxu ilə pul tələb edən baş redaktor tutuldu - Fotolar
12 avqust 13:42
- Prezidentdən Hicran Hüseynova ilə bağlı SƏRƏNCAM
12 avqust 13:06
- Bayram Beqay İlham Əliyevə zəng etdi
12 avqust 12:57
- Vaşinqtonda bağlanan sülh Rusiyanın böyük məğlubiyyətidir - Duqindən ŞOK ETİRAF
12 avqust 11:30
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya