COVİD-19: İnsanlar vaksinasiyadan niyə qorxurlar?
Azərbaycanda koronavirus infeksiyasına qarşı vaksinasiya kampaniyası keçirilir. Başqa ölkələrdə olduğu kimi, peyvəndlənmə məcburi deyil. Lakin tibb mütəxəssisləri vaksinasiyadan keçməyi tövsiyə edirlər. Bu arada inyeksiyadan imtina edəcəklərini deyənlər də mövcuddur. Bəs, görəsən, onların narahatlıqlarına səbəb olan nədir?
Vaksinasiyaya qarşı inamsızlıq, qorxu və şübhələrin kökləri az qala müasir peyvəndlərin yaranması dövrünə gedib çatır.
Burada 19-cü əsrə aid Britaniyada yaranan peyvənd əleyhdarlarının hərəkatını misal çəkmək olar. Onlar vaksinasiya əvəzinə, təcrid olunma kimi, alternativ mübarizə üsullarını tələb edirdilər.
Daha yaxın tarixi örnək kimi, peyvənd əleyhinə çıxanların ən tanınan simalarından biri - həkim Andrew Wakefield-i qeyd etmək yerinə düşərdi. O, 1998-ci ildə autizm və bağırsaq xəstəliyini MMR peyvəndi ilə əlaqələndirən hesabatın müəllifidir. Onun nəticələri tamamilə təkzib olunsa da, vaksinlərin "təhlükəsi" barədə fikir müəyyən təbəqə arasında geniş yayıldı.
Covid-19 vaksininə gəlincə isə, belə hesab olunur ki, ona qarşı inamsızlıq və qorxu keçmişdəki təcrübə, siyasi və sosial mənşəli amillərə əsaslana bilər. Bu səpkidə 2009-cu ilə aid İsveçin misalını çəkmək olar.
Burada donuz qripi alovlanarkən, beş milyon insan, yəni əhalinin təxminən yarısının vaksinasiyasından sonra, bəzilərində ağır və uzunmüddətli yan fəsadlar müşahidə olundu. Bu hadisə əhalinin yeni peyvəndlə bağlı bəzi narahatlıqlarını izah edə bilər.
Stokholmdakı Novus İnstitutunun apardığı son sorğuya görə, isveçlilərin təxminən 60 faizi vaksinlənmə ilə bağlı ya tərəddüd keçirir, ya da ondan imtina etmək fikrindədir.
Ötən il nüfuzlu Lancet dərgisində yayılan araşdırmaya əsasən, vaksinlərin əhəmiyyəti, təhlükəsizliyi və effektivliyinə dair inamsızlığın səviyyəsi artmaqdadır. Belə ki, 2015-2019-cu illər arası 6 ölkədə peyvəndlərin təhlükəsiz olduğu ilə qəti şəkildə razılaşmayan respondentlərin sayında ciddi artım müşahidə olunub. Bu ölkələr arasında Azərbaycanın da adı çəkilir.
Belə görünür ki, koronavirus peyvəndi ilə bağlı narahatlıqlar ölkədən-ölkəyə dəyişkəndir. Britaniya da daxil, bəzi ölkələrin sakinləri, ümumilikdə, peyvəndlərə qarşı olmasa da, müəyyən istehsalçının vaksinlərindən imtina edir. Bu barədə The Guardian qəzeti yazır. Məlumata əsasən, ABŞ-Almaniyanın BioNTech/Pfizer peyvəndindən imtina edənlər Britaniyanın istehsal etdiyi vaksinlərə üstünlük verdiyini deyiblər.
Mütəxəssislərə əsasən, fəalların bir çox ölkədə vaksinlərə qarşı apardığı kampaniya qorxu və inamsızlıq hissini artırır. Hesab olunur ki, dezinformasiyanın eyni zamanda müxtəlif kanallardan yayılması yanlış məlumatların mötəbərliyini artırır.
Burada peyvəndlərin təhlükəsiz olmadığı kimi iddiaları göstərmək yerinə düşərdi. Bu məlumat artıq bir müddətdir ki, internetdə yayılır. Belə bir fikir izhar olunur ki, peyvəndlərin istehsalını sürətləndirmək naminə tələb olunan prosedurlardan yan keçilib və bu da vaksinin təhlükəsizliyini sual atına alır.
Nəzarət qurumları və istehsalçılara əsasən, vaksinlərin çevik çatdırılmasına səbəb - qabaqcıl texnologiya, nəzarətlə istehsalın paralel aparılması və geniş maliyyə dəstəyi olub.
London Gigiyena və Tropik Tibb Məktəbinin Vaksinə Etimad Layihəsi belə bir nəticəyə gəlib ki, sosial mediada dezinformasiya səciyyəli məlumatlarla tanış olan qruplar arasında vaksinasiya olmaq istəyənlərin faiz nisbəti aşağı düşür.
"Bu qrupun etimadını geri qazanmasaq, Pfizer peyvəndinin 95 faizlik təsiri barədə məlumat heç bir məna daşımayacaq. Ölkənin əksəriyyəti peyvəndi qəbul etmədən, kütləvi immuniteti təmin etmək mümkün olmayacaq", - britaniyalı həkim dr. Will Budd izah edir.
Peyvəndlərdən imtina edənlər onların "qeyri effektivliyi və ya yan fəsadları" kimi səbəbləri qeyd edirlər. Lakin Rusiya Səhiyyə Nazirliyinin saytlarından birinə görə, "qorxular" məsələni bilməməkdən irəli gəlir.
Vaksinasiya kampaniyasını tərəfdarları hesab edirlər ki, məşhur simaların, siyasi, ictimai və mədəniyyət xadimlərinin ictimai şəkildə inyeksiya olunması etimadı artıra bilər.
Burada nümunə olaraq, ABŞ Prezidentinin misalı çəkilir. Dekabr ayında onun vaksinasiya olunması televiziya ilə canlı yayımda nümayiş etdirilib. Yaşına görə peyvənd almaq növbəsi çatan Joe Biden soydaşlarını "vaksinin təhlükəsizliyinə" inandırmaq istədiyini deyib.
Ötən il Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) koronavirus epidemiyası ilə yanaşı yayılan saxta məlumatlar - "infodemiya" təhlükəsi ilə bağlı xəbərdarlıq edib.
Mənbə: BBC
Oxşar xəbərlər
- Nəcməddin Sadıkovun verdiyi 800 mini çatdırmışam
29 aprel 2024 18:15
- Təkcə başçı Zakir Fərəcov deyil, onun vəzifə başındakı əlaltıları da...
25 aprel 2024 11:47
- Xadimə məktəb direktorunu niyə bıçaqlayıb?
25 aprel 2024 11:07
- BU BİTKİ ürəyi daim sağlam saxlayır
21 aprel 2024 19:09
- Gündüz Əliyevin adına bağlı BUTA əməliyyatının gizlinləri...
21 aprel 2024 18:53
- Müharibə veteranlarına şad xəbər: 80 manat artırılır – Deputat məbləği açıqladı
16 aprel 2024 10:17
- Üçüncü dünya müharibəsi İrana görə başlayacaq… İmam Əlini gördüm –İran Şahının 1973-cü ildə verdiyi MÜSAHİBƏ
14 aprel 2024 17:25
- Vaqif Səmədoğlu niyə hirslənmişdi? - Firuz Mustafa yazır
10 aprel 2024 22:53
- MƏN BUNU DEMƏKLƏ MÜKƏLLƏFƏM QISAQAPANMA-REKLAMLAR
7 aprel 2024 21:05
- 20 yaşında kəndinin muxtarı oldu - Fotolar
4 aprel 2024 21:12
Xəbər lenti
- Prezident BMT Baş katibinin xüsusi müşavirini qəbul etdi
02 may 12:44
- Füzuli şagirdləri üçün NAR-dan gözəl hədiyyə
02 may 12:32
- Sənədsiz evlərlə bağlı yenilik (VİDEO)
02 may 10:47
- Həmid Herisçi AYB-nin üzvü oldu
02 may 10:36
- Musabəyov, bir gün Başkənddə döyüşsəydin, bu sözü deyə bilməzdin... Etibar Əmiraslanov
01 may 22:28
- Vitse-spiker Adil Əliyev Ukrayna Ali Radasının vitse-spikeri ilə görüşüb - FOTO
01 may 22:21
- Kartıma köçürdüyüm maaşdan 134 mini icra başçısına vermişəm - Seymur Orucovun qohumu həbs edildi
01 may 22:04
- Prezident İraq Parlamentinin sədrini qəbul etdi
01 may 21:56
- Qubad İbadoğlunun yaşayış yerini dəyişməsinə icazə verildi
01 may 19:15
- Ramin İsayevin məhkəməsində insident yaşanıb....
01 may 19:01
- İlham Əliyev Rusiyanın Şimali Qafqaz regionunun müftilərini qəbul etdi
01 may 15:55
- Sumqayıt İcra Hakimiyyətində Gündüz Əliyevlə Adil Xudadatov arasında başlanan çəkişmənin GİZLİN SƏBƏBLƏRİ
01 may 15:50
- Sabah DEPUTAT Ramin Məmmədovla bağlı iclas keçiriləcək
01 may 15:24
- Rasim Tağıyevin oğlu həbs edildi
01 may 15:18
- 100 uşağı öldürən həkimin Azərbaycanda gizli əməlləri - VİDEO
01 may 11:53
- Bakıda beynəlxalq forum keçirilir: Prezident çıxış edib (YENİLƏNİB)
01 may 11:45
- Nəcməddin Sadıqovun həbsinə HAZIRLIQ BAŞLADI!
01 may 09:37
- Nazir ölkəyə yeni baş notarius təyin etdi (ÖZƏL)
30 aprel 21:40
- Azərbaycanlı milyarder əfv edildi - Edam cəzası verilmişdi
30 aprel 19:48
- NAR rabitə sahəsinin peşəkarlarını hazırlayır - Fotolar
30 aprel 19:29
- Şəhərin 85 faizi azərbaycanlıdır, amma bir TV-miz belə yoxdur- Sabiq deputat
30 aprel 19:20
- Əməliyyat keçirilən qurumun rəisi kimdir?
30 aprel 16:19
- Mayın ilk gününün havası
30 aprel 13:17
- Sex qızıllarını İtaliya və Türkiyə məmulatı adı ilə satırmışlar - Moskva Univermağında əməliyyat
30 aprel 12:00
- Bakcell ilə innovasiya dövrü başladı!
30 aprel 11:50
- Lalə Ümid yeni kitabını təqdim etdi – Foto
30 aprel 10:46
- ADNA terrorundan 15 il ötür...
30 aprel 10:28
- Dövlət Neft Fondu bu il 3 tona yaxın qızıl alıb
29 aprel 23:51
- İsa Qəmbər rəsmən namizəd oldu - Foto
29 aprel 23:33
- Mehriban Əliyevadan Ülviyyəyə təbrik - Səninlə fəxr edirəm!
29 aprel 23:27
Video & Fotoqalereya
Video
Fotoqalereya