Qırmızı sovet ordu hissələri Təbriz küçələrində...
Qırmızı ordu hissələri Təbriz küçələrində.
1941-ci il avqustun 25-də Britaniya və SSRİ qoşunları İrana qarşı “Countenance” (rusca: согласие) əməliyyatına başladılar. İran İkinci dünya müharibəsində öz bitrəfliyini elan etmişdi, amma müttəfiqlərə nəzarətlərində olan İran lazım idi.
Britaniya qoşunları İraq ərazisindən, sovet qoşunları isə Azərbaycan və Türkmənistandan İrana girdilər. Qəfil yaxalanan şah ordusu, demək olar ki, müqavimət göstərmədi. Britaniyalılar və sovetlər avqustun 29-da Sənəndəc, bir-iki gün sonra Qəzvin yaxınlığında birləşərək Tehrana doğru hərəkət etdilər. İngilislərin heç sevmədikləri Rza şah sentyabrın 16-da taxtdan əl çəkməyə məcbur edildi, yerinə 22 yaşlı oğlu Məhəmməd Rza keçdi. Rza şah Cənubi Afrikaya sürgün edildi və 1944-cü ildə Yoxannesburq yaxınlığında vəfat etdi.
İran müharibənin sonuna qədər müttəfiqlərin nəzarətində qaldı. Lend-liz vasitəsilə SSRİ-yə edilən yardımın 1/3 hissəsi “İran dəhlizi”nin payına düşürdü.
İngilislər 1946-cı ilin martında İrandan çıxdılar. SSRİ-nin çıxışı isə daha mürəkkəb oldu. Stalin İran Azərbaycanında və İran Kürdüstanında dövlət qurumları yaratmaq, sonra da onların xahişi ilə bu əraziləri SSRİ-yə birləşdirmək niyyətində idi.
İran SSRİ-nin bu hərəkətlərindən yenicə yaranan BMT-yə şikayət etdi. Bu, BMT tarixində bir dövlətdən daxil olan ilk şikayətdir. Qurum SSRİ əleyhinə bir sənəd qəbul etməsə də (3 saylı qətnamə SSRİ-dən qoşunlarını çıxarmağı tezləşdirməyi xahiş edirdi), Qərb ölkələrinin və xüsusən ABŞ-ın qəti mövqeyi, həmin vaxt ABŞ-ın atom bombasının olması, SSRİ-nin isə olmaması Moskvanı 1946-cı ilin mayında qoşunlarını İrandan çıxarmağa məcbur etdi.
“Tarixçi” teleqram kanalım
Oxşar xəbərlər
- 1990-cı ildə AXC və Ter-Petrosyan Riqada Qarabağla bağlı nələri müzakirə edib? – FOTOXRONİKA
13 aprel 2025 23:24
- ŞOK : Uçan naməlum obyekt 23 sovet əsgərini DAŞA ÇEVİRİB
13 aprel 2025 23:01
- SSRİ-də kölgə iqtisadiyyatı yaradan adam - o, kağız üzərində maliyyə imperiyası qurub
10 aprel 2025 16:00
- SSRİ və ABŞ arasında ağlasığmaz rəqabət - Xruşov Ayda atom bombası partlatmaq istəyib
8 aprel 2025 13:39
- 7 MİLYONU kənara qoyub 200 NƏFƏRİN pensiyasını müzakirə edirlər
7 aprel 2025 20:59
- Vəkil Qаrаbаğ veterаnını TƏBRİK ETDİ
2 aprel 2025 13:00
- 1 aprel -Gülüş günü- dür
1 aprel 2025 11:12
- 31 Mart soyqırımından 107 il ötür
31 mart 2025 00:30
- Avropa və Afrika bizim, Hindistan, İran sizin - Hitler Molotovla bazarlaşmaq istəyib
31 mart 2025 00:10
- Prezident Şəfiqə Məmmədovanı -İstiqlal- ordeni ilə təltif etdi - FOTOLAR
29 mart 2025 13:50
Xəbər lenti
- Дрессировщик обезьян - помощнице: Дай по башке ему !
21 aprel 16:54
- 5 nəfər Ədalət Partiyasının sədri olmaq istəyir
21 aprel 16:21
- Onun vəfatı xəbərini dərin sarsıntı hissi ilə qarşıladıq - Prezident
21 aprel 16:12
- İran Prezidenti aprelin 28-də Azərbaycana səfər edəcək
18 aprel 15:37
- Prezidentlərin təkbətək görüşü başladı
16 aprel 13:01
- Mehdiyevlə bağlı YENİ XƏBƏR - AMEA-da yeyintilər və...
16 aprel 12:22
- Deputatın oğlu dayısı oğlunun külli miqdarda pulunu mənimsəyib? - ŞİKAYƏT
16 aprel 12:15
- Mehriban Əliyeva 1 saylı körpələr evində və 1 saylı uşaq evi sosial xidmət müəssisəsində oldu - FOTO
15 aprel 23:38
- Azərbaycanda tələbə özünü güllələdi - FOTO
15 aprel 23:21
- Məmməd Musayev yola salındı
15 aprel 23:05
- Sloveniyanın XİN rəhbəri Bakıya gəlir
15 aprel 13:21
- Gürcüstan prezidenti bu gün Azərbaycana gələcək
15 aprel 12:05
- Yoxlasaq diplomların yarısı saxta ÇIXACAQ: Niyə hər şeyi cəmiyyətin boynuna yıxırsız? - GƏRGİN DEBAT
15 aprel 11:44
- Akademik Zərifə xanım Əliyeva – elmi və ictimai fəaliyyətin işığında
15 aprel 11:04
- Deputat Azər Allahverənovun növbəti vətəndaş qəbulu Zabrat qəsəbəsində keçirilib
14 aprel 16:36
- İlham Əliyev Faiq Həsənovu təbrik etdi
14 aprel 15:58
- Saxta generala - 8 il 6 ay həbs verildi
14 aprel 15:27
- Leysan, dolu, qar - Sabahın havası
14 aprel 14:39
- 72 yaşında bu qədər sərvətə sahibdir
14 aprel 13:43
- Prezident qəbul keçirdi - Fotolar - Yenilə
14 aprel 12:29
- Stalinin DNT-si: alimlər onun şifrəsini açdıqdan sonra nələr bəlli olub?
14 aprel 00:01
- Ürəyi xəstə olanlar yeməməlidir – Həkim
13 aprel 23:52
- 1990-cı ildə AXC və Ter-Petrosyan Riqada Qarabağla bağlı nələri müzakirə edib? – FOTOXRONİKA
13 aprel 23:24
- ŞOK : Uçan naməlum obyekt 23 sovet əsgərini DAŞA ÇEVİRİB
13 aprel 23:01
- Rusiya onun sədaqətini danışır - Başqırdların Haçikosu
13 aprel 22:42
- Türkiyəni silkələyən qətllə bağlı ŞOK: Sabah 15 nəfər... - FOTO
13 aprel 20:31
- Türkcəni gah öyrənirsən, gah unudursan... - Ərdoğan Kosovo prezidentinə
13 aprel 20:10
- Dünyanın ən şirin canlısı Xəzərdə yaşayır: İqlim dəyişikliyinə görə yox ola bilər
13 aprel 15:47
- Bu dəmir yolu bizə milyardlar gətirəcək - Paşinyan Zəngəzur dəhlizindən danışdı
13 aprel 14:33
- Əş-Şaraa türkmən generalı yüksək hərbi vəzifəyə təyin etdi
13 aprel 14:24
